№ р/н
|
Модуль 12. Тiкұшақтар - аэродинамика, құрылым және жүйе
|
Аталған модуль А3, А4, В1.3 және В1.4 санат бөлiктерiне қолдануға арналған
|
Деңгей/Level
|
A3
A4
|
B1.3
B1.4
|
1.
|
Ұшу теориясы – айналмалы қанат аэродинамикасы
Терминология;
Гироскопиялық прецессия салдары;
Айналу сәтiне қарсы әрекет және бағытты басқару;
Көтерiлу ассиметриясы; бұранданың жоғарғы қалағынан ағыс ағыны;
Ауысып келетiн бағыт және оны түзеу;
Кориолистiк жылдамдату және өтемақы;
Вихр сақинасының жағдайы, қуатты тұрақтандыру, тангаж бұрышының артуы;
Авторотация;
Жер эффектi.
|
1
|
2
|
2.
|
Ұшуды басқару жүйесi
Айналуды басқару;
Жалпы басқару;
Қиыстық автоматы;
Курсты басқару:
Тiкұшақтың құйрық бұранданы басқару; құйрық бұранда, ауаны електен өткiзу;
Бас айналыс қондырғысы: жасау және пайдалану мүмкiндiктерi;
Лопастық демпфер: функция және конструкция;
Айналу лопасты: конструкция және айналымның бас және құйрық лопастарын қосу;
Триммирмен басқару, қозғалмайтын және реттелетiн тұрақтандырғыш;
Пайдалану жүйесi: қолмен, гидравликалық, электрлi және ұзақтан басқарудың электрожүйесi;
Ұшу жүктемелерi;
Балансировка және жинақтау.
|
2
|
3
|
3.
|
Қалақшадан шабуыл бұрышына бақылау жасау және тербелiстi талдау
Роторды синхрондау;
Ротордың бас және құйрық қанаттары;
Статистикалық және динамикалық теңгеру;
Тербелiс тiптерi, тербелiстi азайту тәсiлi;
Жерүстi резонанс.
|
1
|
3
|
4.
|
Трансмиссия
Тарту қорабы, бас және құйрық роторлары;
Iлiнiс, еркiн дөңгелек блогы және ротордың тежегiшi;
Ротор құйрығы тартуының бiлiгi, жұмсақ жалғасу, мойынтiректер, тербелiстi тұншықтырғыштар, аспалы мойынтiректер.
|
1
|
3
|
5.
|
Конструкция құрылымы
Конструкциялық берiктiктiң ұшу жарамдылығына талаптары;
Конструкциялық классификация, бiрiншi, екiншi және үшiншi;
Iстен шығу кезiндегi қауiпсiздiк, өмiр қауiпсiздiгi, ақауларға төзiмдiлiк тұжырымдамасы;
Аймақтар және орналасқан тұсты анықтау жүйесi; Кернеу, деформация, майысу, сығылу, жылжу, бұрау, созылу, сақиналық кернеу, шаршаңқылық
Желдетумен және дренажбен қамтамасыз ету;
Қондырғы жүйесiмен қамтамасыз ету;
Найзағайдан қорғанысты қамтамасыз ету;
Құрастыру тәсiлi: фюзеляж жабындыларын күшейту, қаңқа, стрингерлер, лонжерондар, аралық қабырғалар, рамалар, екiлендiргiштер, тiреулер, тартқыштар, белағаштар, жабындылар, армирлеу, жабу тәсiлдерi, коррозияға қарсы қорғаныс;
Пилонды, тұрақтандырғышты және шассидi қосу;
Орындық орнату;
Есiктер: конструкция, құрылғы, пайдалану және қауiпсiздiк құрылғысы;
Терезе мен жел шыныларының конструкциясы;
Отын құю;
Өртке қарсы аралық қабырға;
Қозғалтқышты бекiту;
Конструкцияны құрастыру техникасы: тойтарма шегемен, болтпен, дәнекерлеумен;
Үстiңгi қабатты қорғау тәсiлi – хромдау, анодирлеу және бояу;
Үстiңгi қабатты тазарту.
|
2
1
|
2
2
|
6.
|
Ауаны кондиционерлеу (АТА 21)
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Ауамен жабдықтау
Ауаның қайнаркөзi, қозғалтқыштан ауа сору жүйесi мен жерүстi қайнаркөзiн қосқанда.
|
1
|
2
|
2)
|
Ауаны кондиционерлеу
Ауаны кондиционерлеу жүйесi;
Тарату жүйесi;
Ағыс пен температураны басқару жүйесi;
Қорғаныс және ескерту жүйесi.
|
1
|
3
|
7.
|
Радиоэлектрондық және аспаптық жабдықтар жүйесi
|
Төмен қараңыз
|
1)
|
Аспаптық жабдықтар жүйесi (АТА 31)
Статистикалық қысымды тұтынушылар: биiктiк өлшегiш, әуе жылдамдығының индикаторлары, тiктеп ұшу жылдамдығының индикаторлары.
Гироскоптар: авиакөкжиектер, жағдай командалары, жағдайды көрсеткiштер, көлденең жағдай индикаторлары, бұрылу және сырғанау индикаторлары, шұғыл бұрылуды үйлестiргiш.
Компастар: тiкелей санау, алыстан санау;
Шабуылдау бұрышының индикациясы, құлдырау туралы ескерту жүйесi;
Пилот кабинасын шынылау;
ӘК басқа жүйелерiн индикациялау.
|
1
|
2
|
2)
|
Радиоэлектрондық жабдықтар жүйесi
Жүйенiң орналасу және пайдалану негiздерi:
Автопилот (АТА 22)
Байланыс (АТА 23)
Навигациялық жүйе(АТА 34)
|
1
|
1
|
8.
|
Электрмен жабдықтау(АТА24)
Батареяларды орнату және пайдалану;
Тұрақты токты генерирлендiру;
Ауыспалы токты генерирлендiру;
Электрмен жабдықтаудың апаттық көздерi;
Кернеудi реттеу; Электр тiзбектерiнiң қорғанысы.
Қуатты бөлу;
Инверторлар, трансформаторлар, түзеткiштер;
Сыртқы/жерүстi қайнаркөздерi.
|
1
|
3
|
9.
|
Жабдықтар және өңдеу (АТА25)
Апатты-құтқару жабдықтарына қойылатын талаптар;
Орындықтар, қауiпсiздiк белбеулерi және байланатын белбеулер;
Суда құтқарудың апаттық жүйесi;
Кабинада орналасу, жүктi ұстап тұру қасиетi;
Жабдықтарды орналастыру;
Жолаушылар салонына өңдеу жүргiзу.
|
2
1
|
2
1
|
10.
|
Өрттен қорғану (АТА26)
Өрт пен түтiндi анықтау және ескерту жүйесi;
Өрт қарсы жүйе;
Тест жүйесi.
|
1
|
3
|
11.
|
Отындық жүйе (АТА28)
Жүйенiң орналасуы;
Отын бактары;
Жабдықтау жүйесi;
Апаттық төгу, желдету және дренаж;
Отын бактарын сақиналау және отын сору;
Индикация және ескерту;
Отынды үстемелеп құю және төгу.
|
1
|
3
|
12.
|
Гидравликалық қайнаркөз(АТА29)
Жүйенiң орналасуы;
Гидравликалық сұйықтықтар;
Гидравликалық сауыттар мен аккумуляторлар;
Қысым туғызу: электрлiк, механикалық, пневматикалық
Апатты қысым туғызу;
Фильтрлер;
Қысымға бақылау жасау;
Қуаттарды бөлу;
Индикация және ескерту жүйесi;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
13.
|
Мұз бен жауыннан қорғанысы (АТА30)
Мұзды қалыптастыру, классификация және анықтама;
Мұзданудан қорғау және мұздануды жою жүйесi: электрлiк, ыстық ауаны пайдалану арқылы және химиялық
Датчиктер мен дренаждарды қыздыру;
Сыпырғыш жүйесi.
|
1
|
3
|
14.
|
Шасси (АТА32)
Конструкция, амортизаторлар;
Жинау жүйесi және шығару – қалыпты және апатты;
Индикация және ескерту жүйесi;
Дөңгелектер, шина, тежегiш;
Дөңгелектердi бұруды басқару;
Жер және ауаны анықтау;
Юзбен және сумен қозғалу.
|
2
|
3
|
15.
|
Жарық беру (АТА33)
Сыртқы: навигациялық оттар, қону, рөлдi бұру, мұз құрсанатын аймақ
Iшкi: жолаушылар салоны, пилоттар кабинасы, жүк бөлiгi;
Апаттық.
|
2
|
3
|
16.
|
Пневматика/Вакуум (АТА36)
Жүйенiң орналасуы;
Қайнаркөздер: қозғалтқыш/ӘКҚ, компрессорлар, резервуарлар, жерүстi қайнаркөздерi;
Қысымға бақылау жасау;
Бөлу;
Индикация және ескерту;
Басқа жүйелермен қатынасы.
|
1
|
3
|
17.
|
Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдiк жабдық (АТА42)
«Радиоэлектрондық ықпалдастырылған модульдiк жабдық» (IMA) модулiне типтiк ықпалдастырылған функция, олардың арасында:
Клапандарды басқару, ауа қысымын басқару, ауа желдету және басқару, радиоэлектрондық жабдықтар бөлiгiн және пилоттар кабинасын желдетумен басқару, температурамен басқару, ауа қозғалысы кезiнде байланыс, авиациялық және радиоэлектрондық жабдықтар байланысының тросшысы, жүктеменi электрлендiрумен басқару, торап қорғанысы автоматтарын iздеу, кiрiктiрiлген бақылау жүйесi(BITE), отынмен басқару, тежегiшпен басқару, шассидiң алдыңғы тiрегiнiң бұрылыстарын басқару, шассидi жинау және шығару, дөңгелектердiң қысымын индикациялау, қатаң қысымды индикациялау, тежегiштердiң температурасын бақылау және т.б
Орталық жүйе, торап компоненттерi.
|
1
|
2
|
18.
|
Техникалық қолдау көрсетудiң борттық жүйесi
(АТА45)
Техникалық қызмет көрсетудiң орталық компьютерлерi;
Мәлiметтердi жүктеу жүйесi;
Электронды кiтапхана жүйесi;
Баспа;
ӘК конструкциясына бақылау жасау жағдайы (ықтимал бүлiнулердi iздеу).
|
1
|
2
|
19.
|
Ақпараттық жүйе (АТА46)
Сақтаудың құрамдас бөлiктерi болатын тораптары мен бөлшектерi, әдетте қағаз тасығыштармен қамтамасыз етiлетiн сандық ақпараттарды жаңарту және алу, микрофильмдер мен микрофиштер. Жүйеге ӘК бортындағы электрондық құжаттарды сақтайтын электронды кiтапхана мен бақылаушы сияқты ақпараттық сақтау және жаңартушы ретiнде анықталатын блок енедi. Ол басқа пайдалануға арналған блоктар мен компоненттерге енбейдi және пилоттар кабинетiндегi принтерге немесе жалпы қолданыстағы дисплей сияқты басқа жүйелерге қосыла алады.
Типтiк мысал Әуе қозғалысын басқару жүйесiн мен ақпараттық басқару және Серверлiк желiлер жүйесiн қосады.
ӘК жалпы ақпараттық жүйесi;
Пилоттар кабинасының ақпараттық жүйесi;
ӘК техникалық қызмет көрсету жағдайының ақпараттық жүйесi;
ӘК жолаушылар салонының ақпараттық жүйесi;
Басқа жүйелер.
|
1
|
2
|
Достарыңызбен бөлісу: |
