Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
31-қосымша
№ р/н
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Халықаралық, ұлттық ұйымдар мен стандарттар.
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжiрбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбек қорғанысы және қауiпсiздiк техникасы, қоршаған ортаны қорғау
|
2.
|
Әуе қозғалысының қызметтерiмен танысу, әуе кеңiстiгiн, метрологияны және биiктiктi өлшейтiн техниканы пайдалану ережелерi.
|
Әуе кеңiстiгiн пайдаланушы және тапсырыс берушi арасындағы қарым-қатынас, әуе қозғалысын ұйымдастыру, ұшудың эшолоны, атмосфера және атмосфералық үрдiстер, метрологиялық көрiнiстер және кодификация, метрологиялық жабдықтар және аспаптар, биiктiктi өлшеу техникасы және пайдаланудың аспектiлерi.
|
3.
|
CNS/ATM жүйесiнiң тұжырымдамасымен танысу
|
Сөйлемдiк байланыс, «ауа-жер» байланысы, «жер-жер» байланысы, ақпаратты тiркеу (бiр тақырып көлемiнде екi топты сұрақтар қарастырылуы мүмкiн), деректердi беру жүйесi бойынша байланыс, навигация, радионавигациялық жабдықтар, серiктестiк жүйесi, GNSS техникалық шолуы, серiктестiк навигация, бортты жүйелер, пилоттық тексерулер, радиолакциялық жүйелер мен бақылау, радиолакциялық деректердiң беру форматтары, автоматтық тәуелдi бақылау, болашақ жүйелер, радиолакциондық станция, желiлер, ОрВД мамандандырылған желiлерi, деректердi өңдеу, радиолакциондық деректердi өңдеу, ұшудың жоспарын өңдеу, дисплей (тұтынушының интерфейсi), жедел деректемелер және пайдалану жағдайларының деректемелерi, техникалық жабдықтар, электро жабдықтау, ауаны салқындату, мониторинг, электромагниттi сыйысылымдығы.
|
4.
|
Мамандандырылу
|
1) Байланыс жүйесi: сөйлесу байланысы: «ауа-жер», сөйлесу байланысы «жер-жер», деректер (желiге енгiзу, ұлттық желiлер, ғаламдық желiлер, хаттамалар),беру тратысы, (байланыс желiсi, мамандандырылған байланыс желiсi), тiркеушiлер, құқықтық аспектiлер, ұшудың қауiпсiздiгiн және функционалды қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы.
2) Радионавигациялық жабдықтар: NAV концепциясы, жер бетiндегi жүйелер (NDB/жағалауға жақын радиомаяк, VDF/DDF/IDF, VOR, DME, ILS, MLS), серiктiк навигациялық жүйелер (GBAS, SBAS, ABAS, GPS, модернизацияланған GPS, Галилео, Глонасс), навигациялық борттық жабдықтың архитектурасы, индикация жүйелерi, инерциалды навигация, тiк навигация, ұшудың қауiпсiздiгiн және функционалды қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы.
3) Бақылау: ұстанымдары, бастапқы шолу радиолокаторы (УВД мақсатындағы бақылау, метеорология), SMR, екiншi реттiк шолу радиолокаторлар (ВОРЛ, М-ВОРЛ, S тәртiбi, жұмыстың жағдайы), автоматтық тәуелдi бақылаудың жалпы ұстанымдық шолуы (ADS-B, ADS-С, HMI), ұшудың қауiпсiздiгiн және функционалды қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы.
4) Деректердi өңдеу: ұстанымдар, функционалды мүмкiндiктер, деректердi өңдеудегi тiзбек (бағдарламалық үрдiс, аппараттық жабдықтардың платформасы, өмiрлiк топтама, авиациялық деректердiң толық құрылымы, ұшудың қауiпсiздiгiн және функционалды қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы.
5) Электрмен қамтамасыз ету: электро жүйесiн тарату, UPS (Тоқтатылмайтын электро қорының жүйесi), қозғалтқыш және генератор жиынтығы (GenSet), аккумуляторлар және аккумуляторлық станциялар, электро жабдықтаудың жүйесi, ұшудың қауiпсiздiгiн және функционалды қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы.
|
5.
|
Қауiпсiздiктi қамтамасыз ету
|
Ұшудың қауiпсiздiгiн бақылайтын ұстанымдар, ұшудың қамтамасыз ету саласындағы бағдарламалар мен ұстанымдары,қауiптiң бағалау ұстанымдары және қауiптiң тұжырымдамасы, ұшудың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететудiң бағалау үрдiсi, аэронавигациялық жүйенiң шеңберiнде қауiптiң тұжырымдамасының схемасы, фунционерлiк шалысу қауiпiнiң бағалау үрдiсiнiң көрiнiсi, ұшудың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету саласын реттеу, адамдық факторлардың аспектiлерi.
|
6.
|
Қауiп-қатер мен қателiктердi бақылауды қосқандағы адамның мүмкiншiлiктерi
|
Адами факторларды енгiзу, жұмыс дағдылары мен iскерлiгi, психологиялық факторлар, медициналық аспектiлер, әлеуметтiк және ұйымдастыру факторлары, коммуникация, күйзелiс, адамның қателiктерi, жұмыс әдiстерi.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
32-қосымша
№ р/н
|
Атаулары
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Халықаралық,ұлттық ұйымдар және стандарттар.
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар және ассосациялар, халықаралық стандарттар және и ұсынылған тәжiрибе, ұлттық және халықаралық әуе құқығы, еңбек заңы, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы және қоршаған ортаны қорғау.
|
2.
|
Азаматтық авиация қызметiмен танысу.
|
Әуе кеңестiгiн пайдаланушылар мен тапсырыс берушiлер, әуе қозғалысын ұйымдастыру, эшелондау мөлшерi және и қақтығыстардың алдын алу, метеорология элементтерi, атмосфера және атмосфералық үрдiстер, метеорологиялық құбылыстар, метеорологиялық құбылыстар және жабдықтар, биiктiктi өлшеу и ұшудың эшелонын белгiлеу, конструкция және ӘК борттық жабдықтау. CNS/ATM жүйесiнiң концепциясымен таныстыру: сөз байланысы, "әуе – жер – әуе"байланысы, с "жер – жер"байланысы,ақпаратты тiркеу, радионавигациялық құралдар, серiктiк жүйе, борттық жүйе, ұшу тексерiстерi, бақылау және радиолокациялық сызбалар, әуедегi қозғалыстарды басқару, автоматтық тәуелдi тексерiстер, желiлер, қашықтық мониторингi. аэродромдар, жарық беретiн и жарық жабдықтары,ИКАО әуежайлар мен аэродромдарды жабдықтау.
|
3.
|
Мамандандыру
|
Азаматтық авиация объектiлерiн энергиямен қамтамасыз ету, электротехникалық негiздер, аккумуляторлар и аккумуляторлық станциялар, үздiксiз электрлендiру көздерi, дизель-генераторлар,электрмен қамтамасыз ету желiсi, аппаратура қорын енгiзу, ұшудың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, ақпараттық технологиялар, компьютерлiк техника элементтерi.
|
4.
|
Қауiпсiздiктi қамтамасыз ету
|
Авиациядағы қауiпсiздiк, бағдарламалар және ұшу барысындағы ұстанымдар, авиациялық қауiпсiздiк.
|
5.
|
Қатер мен қателер факторларын ескергендегi, адамның мүмкiндiгi
|
Адами факторларға кiрiспе, жұмыс бiлiмi және бiлiктер, психологиялық факторлар, медициналық аспектiлер, ұйымдастыру және әлеуметтiк факторлар, коммуникация, күзелiс, адамның қатесi, жұмыстың әдiстерi.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
33-қосымша
№ р/н
|
Атаулар
|
Қысқаша мазмұны
|
Сағат санындағы минималды көлем аумағы
|
1.
|
Халықаралық және ұлттық стандарттар
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар және халықаралық стандарттар ассоциясы, ұсынылған тәжiрибе,ұлттық және халықаралық әуе құқығы,еңбек туралы заң, еңбектi қорғау және қауiпсiздiк техникасы және қоршаған ортаны қорғау.
|
4
|
2.
|
Жалпы және стратегиялық басқару (бөлiмдерге бөлiнуi мүмкiн).
|
Қазiргi заман компаниясы: тиiмдi басқару жүйесiн құру, жоғарғы-менеджменттiң бизнес-қызметiн және жұмысын ұйымдастыруда жүйелi көзқарас. Құрылымдық ұйымдар, басқару принциптерi, ақпараттар, жұмыскерлердi машықтандыру. Қоластындағы жұмыскерлердiң қызметiн ұйымдастыратын тиiмдi құралдарды ұйымдастыру.Ресурстарды пайдалану. Стратегия және тактика. Iскерлiк қатынастағы коммуникация, келiссөздердi жүргiзу.
Құқық қорғау органдарының қызметкерлерiнiң ұйымның жұмыс орынына келу себебi және тексеру. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерiнiң ұйымға жiберген ақпарат пен құжатты ұсыну туралы сұраныстары: олардың заңға сәйкестiлiгi, ұсынылған жауаптарға жауапкершiлiгi. Жылдам-iздеу iс шаралары, тексеру барысындағы iс шаралар: Жайды тексеру, мекеме, құрылыс ғимараттарын, жергiлiктi учаскелер және транспорттық құралдар, құжаттарды және заттарды алып қою және зерттеуi, және тексеру барысындағы басқада жылдам-iздеу iс шаралары. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерiнiң уәкiлеттiлiгi: құқық қорғау органдарының қызметкерлерiнiң тексеру барысында жетекшiлiк ететiн нормативтiк актлерi
|
8
|
3.
|
Қызметкерлердi басқару
|
Қазiргi заманға менеджментiне жүйесiне сай қызметкерлердi басқару, авиация қызметкерлерiн басқару жүйесi, кадрлық саясат және қызметкерлердi басқару стратегиясы, жалдану, бейiмделу және и босату, оқыту және дамыту, еңбек қызметiн талаптандыру және машықтандыру, тәртiптерiн басқару.
|
2
|
4.
|
Сапа жүйесiн басқару
|
Сапа жүйесiн басқарудағы саясат, толық стандарттар, құжаттар, аудит үрдiсi, сәйкес келмеушiлiк туралы есептер және түзеу шаралары, нұсқаулар, сертификация кезеңдерi.
|
4
|
5.
|
Қауiпсiздiктi басқару жүйесi
|
Қауiпсiздiктi басқару принциптерi, ұшу саласындағы қауiпсiздiк принциптерi мен бағдарламасы, қауiп тұжырымдамасы және қауiптi бағалау ұстанымдары, ұшудың қауiпсiздiк деңгейiн бағалау әдiсi, аэронавигация жүйесiндегi қауiптердiң сызбасы және классификациясы, функционалдық қауыздың қауiпiн бағалауды суреттеу үрдiсi ұшу саласындағы қауiпсiздiктi қамтамасыз етудi реттеу, авиациялық қауiпсiздiк.
|
6
|
6.
|
Адами фактор
|
Адами факторларға кiрiспе, жұмыс бiлiмi және бiлiктер, психологиялық факторлар, медициналық аспектiлер, ұйымдастыру және әлеуметтiк факторлар, коммуникация, күйзелiс, адамның қатесi, жұмыстың әдiстерi,қате мен қауiп факторларын бақылау.
|
4
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
34-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келiсiмдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтiк-құқықтық акттерi;
3) Теңiздегi вертодромдар. Пайдалану, физикалық сипаттамалар және элементтер.
4) Жарық сигналдық, апаттық-құтқару және өртке қарсы жабдық. Апаттық-құтқару жұмыстары нұсқаулығы;
5) Ұшудың қауiпсiздiгi;
6) Авиационные происшествия и инциденты.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеудi есептеу.
|
ӘК жүктемесiнiң әсерi және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен ценрлеудi есептеу.
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
Қауiп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының мiндеттерiне қатысты адамның мүмкiндiктерi.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етiлуiн реттемелейтiн құжаттар;
2) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудiң негiзгi мiндеттерi;
3) Маршрут бойынша ұшып көтерiлу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететiн ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
4) Кодтар мен қысқартулар;
5) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
6) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелерi.
|
Пайдалану ережелерi.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауiптi жүктi тасымалдаудың пайдалану рәсiмдерi;
3) Тiкұшақпен жолаушыларды, багаж бен жүктi тасымалдауға құжаттарды рәсiмдеу;
4) Тiкұшақ операциялары кезiнде жолаушыларды отырғызу және түсiру, багаж бен жүктi тиеу және түсiру бойынша жұмыстарды үйлестiру;
1) Сыртқы iлгiшпен жүктi қабылдау және жөнелту;
2) Теңiзге вертодромға және ӘК қондыру және ұшыруды қамтамасыз ету үшiн жабдыққа техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу.
|
Радиобайланыс.
|
1) Әуе кемелерiмен және тиiстi жерасты станциялармен байланыс жүргiзу ережелерi;
2) ӘК экипажын ұшуды қауiпсiз жоспарлау мен орындау үшiн, сондай-ақ теңiзде вертодромнан ӘК отырғызу және ұшыру үшiн қажеттi ақпаратпен қамтамасыз ету.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехниқалық құралдары.
|
1) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс iстеуiнiң негiздерi және қағидалары.
2) Теңiзде вертодромда орналасқан байланыс құралдарын баптауды, тексеру мен басқаруды, ұшу мен жарық-сигналдық жабдықпен радиотехникалық қамтамасыз етудi жүзеге асыру.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
35-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Тәжiрибелiк оқыту әдiстемесi
|
Тиiмдi оқыту элементтерi;
Тағылымдаманы ұйымдастыру және өткiзу;
Нұсқаушылар-тағылымдамадан өтушiлердiң өзара қатынасы;
Бiлiм деңгейiн бағалау және тексеру;
Талдау өткiзу және қателердi түзету.
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келiсiмдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтiк-құқықтық акттерi;
3) Авиациялық станция операторының куәлiгiн иеленушiге қатысты қағидалар мен ережелер;
4) ӘҚҰ ережелерi мен рәсiмдерi;
5) Теңiздегi вертодромдар;
6) Ұшудың қауiпсiздiгi;
7) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Әуе кемелерi бойынша жалпы бiлiм.
|
7) ӘК қозғалтқыштарының, жүйелер мен аспаптық жабдықтың жұмыс iстеу қағидалары;
8) IК мен қозғалтқыштарын пайдаланушылық шектеу;
9) Минималды жабдықтың тiзбесi.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеудi есептеу.
|
7) ӘК жүктемесiнiң әсерi және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен ценрлеудi есептеу;
8) Ұшуды жедел жоспарлау. Отын шығынын және отынмен ұшу ұзақтығын есептеу. Қосалқы аэродромды таңдау рәсiмдерi (вертодром). Маршрут бойынша крейсерлiк ұшумен басқару. Ұшудың алыстығын ұлғайту;
9) ӘҚҰ мақсаттары үшiн ұшу жоспарларын дайындау және ұсыну.
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
Қауiп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының мiндеттерiне қатысты адамның мүмкiндiктерi.
|
Метеорология.
|
17) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етiлуiн реттемелейтiн құжаттар;
18) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудiң негiзгi мiндеттерi;
19) Төмен және жоғары қысым облыстарының орнын ауыстыру;
20) Фронттар құрылымы, маршрут бойынша ұшып көтерiлу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететiн ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
21) Авиациялық метеорологиялық жинақтарды, карталар мен болжамдарды түсiну және қолдану;
22) Кодтар мен қысқартулар;
23) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
24) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелерi.
|
Навигация.
|
1) Аэронавигация қағидалары;
2) Негiзгi навигациялық түсiнiктер;
3) Ұшуды орындау ережелерi;
4) Навигацияның геоақпараттық негiздерi;
5) Навигацияның геотехникалық құралдарын қолдану;
6) Радионавигациялық құралдарды қолдану;
7) Навигациялық арақатынаста ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету.
|
Пайдалану ережелерi.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауiптi жүктi тасымалдаудың пайдалану рәсiмдерi;
3) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдарқа қатысатын рәсiмдер. Апаттық жағдайдағы ұшу ережелерi;
4) Заңсыз кедергi жасау акттерi мен ӘК қатысты дивесияларға қатысты рәсiмдер.
5) Авиациялық станция операторының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Ұшу қағидалары.
|
IК тиiстi санатына қатысты ұшу қағидалары.
|
Радиобайланыс.
|
Әуе кемелерiмен және тиiстi жерасты станциялармен байланыс жүргiзу ережелерi.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехникалық құралдары.
|
1) Радио теориясы және радиостанциялар жұмысы;
2) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс iстеуiнiң негiздерi және қағидалары;
3) Теңiз қондырғыларының радиожабдығының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
36-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Теңiздегi вертодромдар.
|
1) вертодромды теңiзде пайдалану. Дабылды жарықтар, апаттық -құтқару және өртке қарсы жабдықтар. Тiкұшақтық iс әрекетте қауiптi секторлар кезiнде;
2) тiкұшақтық iс әрекет кезiндегi дабылдар мен байланыс;
3) жолаушылардың вертолетке кiруi мен шығуындағы жұмыстардың координациясы, вертолұттық iс әрекет кезiнде жүктер мен салмақтарды тиеу мен түсiру;
4) тiкұшақтық iс әрекет кезiнде төтенше жағдайлар кезiндегi қимылдар мен әрекеттер.
|
Пайдалану ережелерi.
|
1) ӘК ұшу техникалық сипаттамасына жүктеу мен таратудың әсерi;
2) қауiптi жүк пен күнделiктi қауiпсiз жүктi тасмалдауды пайдалану рәсiмдерi;
3) сыртқы аспадағы жүктi қабылдау мен жiберу;
4) теңiздегi вертодромды техникалық қызмет пен ағымдағы жөндеу және ӘК ұшуы мен қонуына қажеттi құралдармен қамтамасыз ету.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
37-қосымша
№
р/н
|
Тақырыбы
|
Сағат саны
|
Дәрiс
|
Практикалық сабақ
|
1
|
Мамандыққа кiрiспе
|
2
|
|
2
|
Халықаралық әуе заңдылығы
|
6
|
2
|
3
|
Әуе навигациясы
|
30
|
28
|
4
|
Халықаралық ұшуда аэронавигацияны қамтамасыз ету
|
24
|
12
|
5
|
ӘК ұшу-қону сипаттамасы
|
6
|
2
|
6
|
Аэродромдар
|
24
|
8
|
7
|
Аэродромных сызбаларды құрастыру және аэродром минимумын анықтау.
|
38
|
36
|
8
|
Аэронавигациялық карта
|
60
|
30
|
9
|
Аэронавигациялық ақпараттар
|
42
|
20
|
10
|
Аэронавигациялық ақпараттарды ұйымдастыруды қамтамасыз ету
|
14
|
10
|
11
|
САИ сапа жүйесiн басқару
|
20
|
10
|
12
|
Аэронавигация туралы форматтарды беру.
|
6
|
6
|
13
|
Жергiлiк және кедергi туралы электрондық мағлұматтар
|
6
|
2
|
14
|
САИ автоматизациясы
|
16
|
8
|
15
|
Авиациялық ағылшын тiлi
|
60
|
20
|
|
БАРЛЫҒЫ
|
354
|
194
|
Достарыңызбен бөлісу: |
