Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
24-қосымша
№ р/н
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Әуе құқығы
|
Ұлттық және халықаралық ұйымдар мен қауымдастықтар, халықаралық стандарттар және ұсынылған тәжiрбие, ұлттық және халықаралық құқық, еңбек заңнамалары, еңбектi қорғау және қауiпсiз техникасы, қоршаған ортаны қорғау, ӘҚҚК диспетчерiне байланысты тәртiптер мен ережелер
|
2.
|
УВД жабдықтары, CNS/ATM тұжырымдама жүйесi
|
ұстанымдар, ӘҚҚК қолданылатын жабдықтарды пайдалану және шектеу, сөйлеу байланысы, мәлiметтердi тiркеу, мағұлматтарды тапсыру, навигация, радионавигациялық құрал-жабдықтар, ұшу тесксерiстерi, байқау және радиолакциялық жүйелер, радиолокатор, радиолакциялық деректердi тапсыру тұрпаттары, автоматты тәуелдi байқау, болашақ жүйелер, ОрВД мамандарылған жүйелер, деректердi өңдеу, радиолакциялық деректердi өңдеу, ұшу жоспарын өңдеу, дисплей (пайдаланушының интерфейсi), жедел деректерi және пайдалану жағдайларының деректемелерi.
|
3.
|
Жалпы бiлiмдер
|
ұшу ұстанымдары; пайдалану ұстанымдары және әуе кемелерiнiң, күш қондырғыларының және жүйелердiң қызмет етуi; ӘҚҚК қызметтерiне қатысы бар әуе кемелерiнiң мiнездемелерi
|
4.
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
Қауiп және қателiк факторларын қадағалау ұстанымдарын қоса, сонымен қатар (TRM) тобының жұмысын оңтайландыруға дайындаудағы адамның мүмкiндiктерi,
|
5.
|
Метеорология
|
авиациялық метеорология; метрологиялық мағұлматтар мен құжаттарды түсiну және қолдану; ұшуды жүзеге асыруына және оның қауiпсiздiгiне әсер ететiн ауа райының ерекше көрiнiстерiнiң пайда болуы және мiнездемелерi;барометрикалық биiктiктi өлшеу ұстанымдары.
|
6.
|
Навигация
|
аэронавигация ұстанымдары; навигациялық жүйелердiң және көзбен көру құрал-жабдықтардың ұстанымдары, шектеулерi және нақтылығы.
|
7.
|
Пайдалану ережелерi
|
ӘҚҚК рәсiмдерi, байланыстар, радиолефониялар және фразиологиямен алмасу (штаттық, штаттық емес және апаттық), талаптарға сай авиациялық құжаттарды пайдалану, ұшудың қауiпсiздiгi мен тәжiрбиелiк әдiстерiн қамтамасыз ету.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
25-қосымша
Диспетчердiң бiлiктiлiк белгiсiнiң дәрежелерi
|
Бiлiм салалары
|
Аэродром диспетчерiнiң бiлiктiлiк белгiсi
|
1) аэродромның бас жоспары; физикалық мiнездемелер және көзбен байқау құрал-жабдықтары;
2) әуе кеңестiгiнiң құрылымы;
3) қолданылатын тәртiптер, рәсiмдер және мәлiметтердiң қайнар көзi;
4) аэронавигациялық құрал-жабдықтар;
5) әуе қозғалысын басқару жабдықтары және оны пайдалану;
6) жер бедерi және жер бетiндегi мiнездемелiк бағдарлар;
7) әуе қозғалысының мiнездемелiк ерекшелiктерi;
8) ауа райының айрықша көрiнiстерi;
9) апаттық жағдайларда және iздеу-құтқару операциялары жағдайында iс-әрекет жоспары;
|
Келушi рәсiмдерiнiң бақылаушы диспетчерiнiң және аудандық орталықтың рәсiмдеушi бақылауының диспетчердiң бiлiктiлiк белгiлерi
|
1) әуе кеңестiгiнiң құрылымы;
2) қолданылатын тәртiптер, рәсiмдер және мәлiметтердiң қайнар көзi;
3) аэронавигациялық құрал-жабдықтар;
4) әуе қозғалысын басқару жабдықтары және оны пайдалану;
5) жер бедерi және жер бетiндегi мiнездемелiк бағдарлар;
6) әуе қозғалысының мiнездемелiк ерекшелiктерi;
7) ауа райының айрықша көрiнiстерi;
8) апаттық жағдайларда және iздеу-құтқару операциялары жағдайында iс-әрекет жоспары;
|
Радиолакциондық бақылау тұрғысының диспетчерiнiң, аудандық диспетчерлiк орталығының (ӘҚҚК ауданы) радилакциондық бақылау диспетчерiнiң бiлiктi белгiлерi
|
Үмiткер қызметтiк мiндеттерге байланысты бақылау тұрғысының дисптечерiнiң және аудандық диспетчерлiк орталығының (ӘҚҚК ауданы) радилакциондық бақылау диспетчерiнiң бiлiктiлiк белгiлерiнiң талаптарына сай болуы қажет және келесi қосымша салалардағы ұсынылған құқықтарға сай бiлiм деңгейiн көрсетедi:
1) ұстанымдар, ӘҚҚК бақылау жүйесiне және осыған байланысты жабдықтарға сай қолдану және шектеу;
2) қажеттi болғанда жер бетiнiң үстiнен ұшу жоғарлығына сай ұстаным тәртiптерiн қоса, бақылау барысында ӘҚҚК қызмет ету рәсiмдерiн ұсыну.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
26-қосымша
№ р/н
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Әдiстемелiк аспект және қолданбалы бағдарламалар
|
Сынақтық мерзiмдi ұйымдастыру және өткiзу, ересектердi үйрету ұстанымдары, әдiстемелiк, техникалық және бағдарламалық құрал-жабдықтарды үйрету және бiлiм деңгейiн бақылау, нұсқаушы-сынақтан өтушi арасындағы қарым-қатынас, аудиториямен байланыс орнату, жаттығуларды әзiрлеу
|
2.
|
Аэронавигациялық және метрологиялық ақпарат қызметтерiмен танысу.
|
Аэронавигациялық ақпарат қызметiн тағайындау,ұйымдастырылған САИ құрылымы, ҚР аэронавигациялық ақпараттар жинағы (AIP), аэронавигациялық ақпараттарды жинақтау және тарату, қонуға кiру схемасы, метеоминимумдар, метрология, атмосфера және атмосфералық үрдiстер, метрологиялық құбылыстар және олардың кодификациясы, метрологиялық құралдар және жабдықтар.
|
3.
|
CNS/ATM тұжырымдамаларының жүйелерiмен танысу
|
Сөз байланысы, ақпараттарды тiркеу, деректемелердi беру желiсiнiң байланысы, навигация, радионавигациялық жабдықтар, серiктiк жүйе, GNSS техникалық шолу, серiктiк навигация, борттық жүйелер, ұшу тексерiстерi, радиолакциондық жүйелер және бақылау, радиолокатор, жер бетiндегi қозғалысты басқару, радиолакциондық деректердi беру форматтары, автоматты тәуелдi бақылау, болашақ жүйелер, радиолакциондық станция, желiлер, мамандандырылған ОРВД желiлерi, деректердi өңдеу, радиолакциондық деректердi өңдеу, ұшу жоспарын өңдеу, дисплей (тұтынушының интерфейсi), жедел деректер және пайдалану талаптарының деректерi.
|
4.
|
Адамның мүмкiндiктерi және шектеулерi, қатерлер мен қателiктердiң факторларын қадағалау ұстанымдары, сонымен қатар (TRM) тобының жұмысын оңтайландыруға дайындық
|
Ұшу қауiпсiздiгiнiң басқару ұстанымдары, қауiп-қатер тұжырымдамасы және қауiп-қатердi бағалау ұстанымдары, ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету саласындағы реттеулер,адамдық факторларының аспектiсi, жұмысқа қатысты бiлiмдер мен дағдылар, психологиялық факторлар, медициналық аспектiлер, ұйымдастырылған және әлеуметтiк факторлар, коммуникация, күйзелiс, адамның қателiктерi, жұмыс әдiстерi.
|
5.
|
Авиациялық техника
|
Әуе кемелерiнiң конструктивтi мiнездемелерi, олардың күштi белгiлерi және жабдықтары, ӘҚҚК қатынасты ӘК әр түрлерiнiң пайдалану ерекшелiктерi
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
27-қосымша
№ р/р
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
ӘҚҚК ауысымының жұмысын ұйымдастыратын аспектiлер, ұшу жетекшiсiнiң жұмыс орны.
|
ӘҚҚК ауысымының жетекшiсiнiң жедел ауысуы, ӘҚҚК ауысымында iс-қағаз жүргiзу, әдiстемелiк жұмысты ұйымдастыру, есептiк жүйе, қолданбалы бағдарламамен қамтамасыз ету, белгiлеу, интерфейс және ұшу жетекшiсiнiң жұмыс орнының автоматтандырылған функционалды мүмкiндiктерi.
|
2.
|
Аэронавигациялық және метрологиялық ақпараттық қызметтерi.
|
Аэронавигациялық ақпараттық қызметiн тағайындау, САИ ұйымдастырылған құрылым, ҚР аэронавигациялық ақпараттар жинағы (AIP), ҚР циркуляры, аэронавигациялық ақпараттарды жинау және тарату, қонуға кiру схемасы, метеоминимумдар, метрология, атмосфера және атмосфералық үрдiстер, метрологиялық құбылыстар және олардың кодификациясы, метрологиялық құралдар және жабдықтар.
|
3.
|
CNS/ATM тұжырымдамасының жүйесi
|
Сөз байланысы, ақпараттарды тiркеу, деректемелердi беру желiсiнiң байланысы,навигация,радионавигациялық жабдықтар, серiктiк жүйе, GNSS техникалық шолу, серiктiк навигация, борттық жүйелер, ұшу тексерiстерi, радиолакциондық жүйелер және бақылау, радиолокатор, жер бетiндегi қозғалысты басқару, радиолакциондық деректердi беру форматтары, автоматты тәуелдi бақылау, болашақ жүйелер, радиолакциондық станция, желiлер, мамандандырылған ОРВД желiлерi, деректердi өңдеу, радиолакциондық деректердi өңдеу, ұшу жоспарын өңдеу, дисплей (тұтынушының интерфейсi), жедел деректер және пайдалану талаптарының деректерi.
|
4.
|
Адамның мүмкiндiктерi және шектеулерi, қатерлер мен қателiктердiң факторларын қадағалау ұстанымдары, сонымен қатар (TRM) тобының жұмысын оңтайландыруға дайындық
|
Ұшу қауiпсiздiгiнiң басқару ұстанымдары,қауiп-қатер тұжырымдамасы және қауiп-қатердi бағалау ұстанымдары, ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету саласындағы реттеулер,адмдық факторларының аспектiсi, жұмысқа қатысты бiлiмдер мен дағдылар, психологиялық факторлар, медициналық аспектiлер, ұйымдастырылған және әлеуметтiк факторлар, коммуникация, күйзелiс, адманың қателiктерi, жұмыс әдiстерi.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
28-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы
|
1) ұшуды қамтамасыз ететiн куәлiгi бар қызметкерге қатысты ережелер мен қағидалар; әуе қозғалысына қызмет көрсетудiң рәсiмдерiне тиесiлi ережелер;
|
Әуе кемесi бойынша жалпы бiлiм
|
1)пилоттың күштi қондырғылары, аспаптық жабдықтарынының жүйелерi жұмысының ұстанымдары;
2) күштi қондырғылар мен пилоттарды пайдалаудағы шектеулерi;
3) минималды жабдықтардың тiзiмi;
|
Ұшу есептiк мiнездемелер, жоспарлау және жүктемелеу рәсiмдерi
|
1) әуе кемелерiнiң ұшу-техникалық мiнездемелерiне жүктеме мен бөлу салмағының әсер етуi; орталық пен салмақты есептеу;
2) ұшуды жеделдi түрде жоспарлау;
жанармайдың шығынын есептеу және жанармай бойынша ұшудың ұзақтығы;
қосалқы әуежайды таңдау рәсiмдерi;
жол бағыты бойынша крейсерлiк ұшуды басқару;ұшудың ұзартылған алшақтығы;
3) ӘҚҚК мақсатында ұшу жоспарын дайындау және ұсыну;
4) компьютердiң көмегiмен жоспарлау жүйесiнiң негiзгi ұстанымдары;
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
ӘҚҚК және ӘҚЖ диспетчерлерiнiң мiндеттерiне қатысты қолданылатын адамның мүмкiндiктерi.
|
Метеорология
|
1) авиациялық метеорология; жоғарғы және төменгi қысымдардың орналасу салалары;фронттың құрылымы;ұшудың жол бағдарына және қонуына әсерiн тигiзетiн ерекше құбылыстардың мiнездемелерi мен пайда болуы;
2) авиациялық метрологиялық мәлiметтердi, карталарды және болжамдарды түсiну және қолдану; шартты белгiлер мен қысқартулар; метрологиялық ақпараттарды қабылдау және қолдану ережелерi;
|
Навигация
|
1) аэронавигацияның ұстанымдары және әсiресе ұшу аспаптары бойынша ережелердiң орындалуы;
|
Пайдалану ережелерi
|
1) аэронавигациялық құжаттамаларды пайдалану;
2) әдеттегi және қауiптi жүктердi тасымалдауды пайдалану рәсiмдерi
3)авиациялық оқиғалар мен келiспеушiлiктерге тиесiлi рәсiмдер; апаттық жағдайларда ұшу ережелерi;
4) заңсыз араласу актiсiмен және әуе кемелерiне қатысты қасқүнемдiкпен байланысты рәсiмдер;
|
Ұшу ұстанымдары
|
әуе кемелерiнiң санатына сәйкес ұшу ұстанымдары;
|
Радио байланыс
|
Әуе кемелерiмен және жер бетiндегi тиесiлi станциялармен байланысты жүргiзу ережелерi
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
29-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келiсiмдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтiк-құқықтық акттерi;
3) Авиациялық станция операторының куәлiгiн иеленушiге қатысты қағидалар мен ережелер;
4) ӘҚҰ ережелерi мен рәсiмдерi;
5) Теңiздегi вертодромдар;
6) Ұшудың қауiпсiздiгi;
7) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Әуе кемелерi бойынша жалпы бiлiм.
|
1) ӘК қозғалтқыштарының, жүйелер мен аспаптық жабдықтың жұмыс iстеу қағидалары;
2) IК мен қозғалтқыштарын пайдаланушылық шектеу;
3) Минималды жабдықтың тiзбесi.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеудi есептеу.
|
1) ӘК жүктемесiнiң әсерi және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен ценрлеудi есептеу;
2) Ұшуды жедел жоспарлау. Отын шығынын және отынмен ұшу ұзақтығын есептеу. Қосалқы аэродромды таңдау рәсiмдерi (вертодром). Маршрут бойынша крейсерлiк ұшумен басқару. Ұшудың алыстығын ұлғайту;
3) ӘҚҰ мақсаттары үшiн ұшу жоспарларын дайындау және ұсыну.
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
Қауiп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының мiндеттерiне қатысты адамның мүмкiндiктерi.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етiлуiн реттемелейтiн құжаттар;
2) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудiң негiзгi мiндеттерi;
3) Төмен және жоғары қысым облыстарының орнын ауыстыру;
4) Фронттар құрылымы, маршрут бойынша ұшып көтерiлу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететiн ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
5) Авиациялық метеорологиялық жинақтарды, карталар мен болжамдарды түсiну және қолдану;
6) Кодтар мен қысқартулар;
7) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
8) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелерi.
|
Навигация.
|
1) Аэронавигация қағидалары;
2) Негiзгi навигациялық түсiнiктер;
3) Ұшуды орындау ережелерi;
4) Навигацияның геоақпараттық негiздерi;
5) Навигацияның геотехникалық құралдарын қолдану;
6) Радионавигациялық құралдарды қолдану;
7) Навигациялық арақатынаста ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету.
|
Пайдалану ережелерi.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауiптi жүктi тасымалдаудың пайдалану рәсiмдерi;
3) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдарға қатысатын рәсiмдер. Апаттық жағдайдағы ұшу ережелерi;
4) Заңсыз кедергi жасау акттерi мен ӘК қатысты дивесияларға қатысты рәсiмдер.
5) Авиациялық станция операторының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Радиобайланыс.
|
Әуе кемелерiмен және тиiстi жерасты станциялармен байланыс жүргiзу ережелерi.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехникалық құралдары.
|
1) Радио теориясы және радиостанциялар жұмысы;
2) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс iстеуiнiң негiздерi және қағидалары;
3) Теңiз қондырғыларының радиожабдығының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналының кәсiптiк даярлығының
үлгiлiк бағдарламасына
30-қосымша
Оқу пәнiнiң атауы
|
Оқу пәнiнiң қысқаша мазмұны
|
Тәжiрибелiк оқыту әдiстемесi
|
1) Тиiмдi оқыту элементтерi;
2) Тағылымдаманы ұйымдастыру және өткiзу;
3) Нұсқаушылар-тағылымдамадан өтушiлердiң өзара қатынасы;
4) Бiлiм деңгейiн бағалау және тексеру;
5) Талдау өткiзу және қателердi түзету.
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келiсiмдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтiк-құқықтық акттерi;
3) Авиациялық станция операторының куәлiгiн иеленушiге қатысты қағидалар мен ережелер;
4) ӘҚҰ ережелерi мен рәсiмдерi;
5) Теңiздегi вертодромдар;
6) Ұшудың қауiпсiздiгi;
7) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Әуе кемелерi бойынша жалпы бiлiм.
|
4) ӘК қозғалтқыштарының, жүйелер мен аспаптық жабдықтың жұмыс iстеу қағидалары;
5) IК мен қозғалтқыштарын пайдаланушылық шектеу;
6) Минималды жабдықтың тiзбесi.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеудi есептеу.
|
4) ӘК жүктемесiнiң әсерi және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен ценрлеудi есептеу;
5) Ұшуды жедел жоспарлау. Отын шығынын және отынмен ұшу ұзақтығын есептеу. Қосалқы аэродромды таңдау рәсiмдерi (вертодром). Маршрут бойынша крейсерлiк ұшумен басқару. Ұшудың алыстығын ұлғайту;
6) ӘҚҰ мақсаттары үшiн ұшу жоспарларын дайындау және ұсыну.
|
Адамның мүмкiндiктерi
|
Қауiп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының мiндеттерiне қатысты адамның мүмкiндiктерi.
|
Метеорология.
|
9) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етiлуiн реттемелейтiн құжаттар;
10) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудiң негiзгi мiндеттерi;
11) Төмен және жоғары қысым облыстарының орнын ауыстыру;
12) Фронттар құрылымы, маршрут бойынша ұшып көтерiлу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететiн ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
13) Авиациялық метеорологиялық жинақтарды, карталар мен болжамдарды түсiну және қолдану;
14) Кодтар мен қысқартулар;
15) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
16) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелерi.
|
Навигация.
|
1) Аэронавигация қағидалары;
2) Негiзгi навигациялық түсiнiктер;
3) Ұшуды орындау ережелерi;
4) Навигацияның геоақпараттық негiздерi;
5) Навигацияның геотехникалық құралдарын қолдану;
6) Радионавигациялық құралдарды қолдану;
7) Навигациялық арақатынаста ұшу қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету.
|
Пайдалану ережелерi.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауiптi жүктi тасымалдаудың пайдалану рәсiмдерi;
3) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдарқа қатысатын рәсiмдер. Апаттық жағдайдағы ұшу ережелерi;
4) Заңсыз кедергi жасау акттерi мен ӘК қатысты дивесияларға қатысты рәсiмдер.
5) Авиациялық станция операторының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Ұшу қағидалары.
|
IК тиiстi санатына қатысты ұшу қағидалары.
|
Радиобайланыс.
|
Әуе кемелерiмен және тиiстi жерасты станциялармен байланыс жүргiзу ережелерi.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехникалық құралдары.
|
1) Радио теориясы және радиостанциялар жұмысы;
2) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс iстеуiнiң негiздерi және қағидалары;
3) Теңiз қондырғыларының радиожабдығының жұмыс iстеу технологиясы.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
