Спорттыќ ќўрылыстар
Дәріс-9. Тақырыбы: Ежелгі спорт кешені
жүктеу/скачать 3.41 Mb.
|
| Дәріс-9. Тақырыбы: Ежелгі спорт кешені
Спорттық құрылыс әр түрлі типтегі ортада орналаса бермейді. Ол тек қоғамдық орындарда, тұрғындар санына байланысты болып келеді. Спорттық құрылыс басты мақсаттағы әр түрлі типтегі спорттық мекемелерге және оның орналасатын орнының жинақы болуында. Спорттық құрылыс тек қана қоғамдық орындарда ғана емес, муниципал аудандардың маңындада орналасуы әбден мүмкін. Муниципал аудандаға: құрамына тұрғын санының, қоғамдық орындадарда орналасуына байланысты, оны барлық осы спорттық құрылыс тұрғызылған аудандарда тұратын тұрғындардың пайдалануына мүмкіндіктерінің болуы, (жалпы білім беретін мектеп оқушыларының да) шектелмегені жөн. Осы ортаға бейім әр бір азамат, өзінің муниципал ауданын таза ұстауы тиіс. Себебі, ол қоғамдық ортада болғандықтан, осындай шарттарға бейім болуы қажет. Ауданға жаппай үлгінің индустриялық зонаның аумағында, темір жолдардың және жылдамдық автомагистральдарының санитарно- қорғаныстық зоналардың, индустриялық кәсіпорындарда болмауын қадағалау қажет. Әр түрлі типтегі физкультурадық қорғаныстар: жергілікті деңгейдегі мекемелермен, күнделікті қамсыздандыру - халықтың күнбе-күнгі күтуін және шегінде шағын аудандардың орналасқандығын, тоқсандардың жүргіншілерінің қолжетімділігінің радиусында, 500 м тең болуы тиіс; Аудандық деңгейдің мекемелерімен,күнделікті қамсыздандыру мерзімді талап ететіні хақ. Муниципал аудандарда тұратын жергілікті халықтың радиусына, транспорт - жүргіншінің мезгілдік қолжетімділігінің 15 минутына тең. Ұсынылып отырған жиынтық, физкультуралық - жаппай үлгінің спорттық кешендерінің, жабық ғимараттың бір жолғы ұсынылған зейіні, аудан телімінің ұсынысын - аддендумдердің бірі болып табылады. Спортттық кешенге жазылу үшін, бірнеше шарттарды оқып шығу қажет. Ұсынылған шарттарда, тұрғындардың денсаулыққа зардабы тимейтін орындарға жазылуы, Қол жетімді есебімен қамсыздандырудың талаптарының мүгедектерге қоғамдық мақсаттың мекемелеріне сәйкес ВСН 62-91. Әр түрлі типтегі мүгедектің физкультуралық ақтаудың кәсіптерінің жаппай үлгідегі мекемелерінде, Спорт мектебінен шегерілген болса, спорт сүйер қауым болар жағдайда, тұрғындарға біз арнайы талаптандырылған спорттық кешендерімізді ұсынамыз. Кешенде әр түрлі орындар болады, арнайы мамандармен дайындалар болар жағдайда біздің спорттық кешенімізде жеке бөлме әзірлеп қойғанбыз, ол тек арнай қонақтарға ғана емес, мүгедектерге де арналған. Мүгедектермен де арнайы мамандар жұмыс істейді, ол бөлмелер осындай себептер үшін ғана жұмыс істемейді, жәнеде ол тұрғын санының көп болуына байланысты болып келеді. Спорттық кешеніміздің ғимаратың сыртын, ішін ұсынылған үлгіден байқауымызға болады. Берілген үлгідегі қабаттар ғимарат үшін, тұрғын және қоғамдық зоналарда орналастырған- муниципал аудандардың, - 1-3 қабатында; рекреация аумақтарда орналастыратын ғимараттардың, - 1 қабатына тең. Көрермендерге зар мінбенің құрылымының тамашалаушының жерінің саны, оны қосуда құрамға физкультуралық - муниципал ауданның шынықтыру орталығының ядролық жеңіл атлетика спортының анықтауды ұсынылған ғимаратпен жобалаған жөн. Спорт кешеніне келген көрермендерге балкон арқылы тамашалауына мүмкіндік береді, қосымша көрермендер жүзу бассейннің қонақ бөлмелерінде, спортзалдарында тамашалай алады. Іс-шара азаматтық қорғаныс арада бас-басы нақты оқиғада ғимаратпен жобасы- анықталады. Жұмыс істейтін осы ғимараттың жұмыс уақыты реттегі режимімен істейі. ( 7-00 ден 23-00 ге дейін). Физикалық мәдениет және спорт өзінің ежелгі түп тамырымен ежелгі заманға өтіп кеткен. Археологиялық зерттеулер нәтижесінде, денеге жасалатын әр түрлі жаттығулардың жасалуы тек тас дәуіріне тәуелді екенін ескере кетсек. Осындай жасалулар Үнді, Египет, Орта Азия, Оңтүстік Американың аумақтарында табылған болатын. Шығу тарихы ежелгі жасалуларына қарай Шығыс Орта теңізінде ХХХ-ХІІ ғасырлада б.з.д. Бұл жерлерден тамырдың сынықтары, садақшылардың, өгіздерден секіретін түрлі акробаттардың суреттері табылған. Осыған орай ежелгі замандада спорт кешені, спортпен айналысатын адамдардың бар болғандығын бақаймыз. Зерттеу нәтижесінде, Кносс ғимаратында, Кносс- ежелгі қала, Крит теңізінде орналасқан. Зерттеушілерге осы ғимаратты зерттеу мүмкіндігі түсті. Ғимраттың ішінде шынықтыру залын тапқан екен. Басты себептері, ежелгігректердің мәдениетінің дамығандығы, Олимп ойындарының болғандығынан біле аламыз. Ойын әр бір 4 жылда Олимпта өткен. Маңызды деректерді осы тойдың 776 жылы б.з.д. Осы жылдан бастап олимпиаданың 4 жылдығына орай, күнтізбелік есеп басталады. Жалпы гречесалық олимпиадалық ойындар Грецияның барлық барлық қалаларында өтізілген. Қосымша арнайы жалыпыға ортақ-истмийскалық, панафинейскалақ, пифийскалық, немейскалық ойындар және т.б. өзге полистің немесе ауданның ойындарын өткізеді. Жалпы грекиялық ойындарды өткізу үшін көптеген алаңдар, Олимптағы, Дельфа, Пирее, Милетедан қалған және грецияның аудандарын пайдаланған. Алаңдар 3 түрлі кезеңге бөлінеді: эллиндік, эллинистикалық және ескі римдік болып.Ескі римдік қалалар өз-өздерін тәуелсізбіз деп жариялайды. Олар өздерінің аудандарында, өздерінің аймақтарында көптеген жарыстар өткізетін. Атап айтсақ, ғылыми тұрғыдағы, спорт және мәдениет үрдісінде өздерін көрсетіп жатады. Ежелгі Грецияның ынтымағының рухы, жарыстар көптеген алға қарай ұмтылыстарға өз септігін спорттық құрылыс жағынан неғұрлым ықпалын тигізіп отырған. Өз кезегінде, эллиндік кездің стадионының архитектуралық рәсімде қамтылған. Грекиялық стадиондар архетиктуралық пішіндермен ажыратылады. Стадиондар Стадион сөзі грек тілінен аударғанда stadion, сто сөзі ‘’жер жартыстары үшін’’ деген мағынаны береді. Бұл спорттық құрылыс, өз кезегінде негізгі алаңды, былай айтқанда спорт ядро жәнеде зар мінбенің көрермендерге, әр түрлі алаңдар мен кешендер гимнастикамен айналысатын және спорт ойындарымен айналысатындарға тұрғызылады. Негізгі типтегі стадиондарға ежелгі грекиялық стадиондар, әсіресе, элиндік кезеңдегі Олимптағы, Афина, Дельфадағы және т.б. Грецияның орталығындағы, Олимп ойындарына арналған кешендер жатады. Бұл стадиондардың көлеміне қарай көрермен саныда көп болып келеді. Олимп ойындарын қайта жандандыру үшін 1894 жылы барлық стадионға ат салысқандар саны арта түсті. Ойынды, стадионды жандандыру үшін күшті ынтамен салуды ұйғарған болатын. Стадион (гр. stadіon – жарыс өткізетін алаң) — жеңіл атлетика мен футболға арналған спорт аренасы, көрермендерге арналған трибунасы, спорттық ойындар мен гимнастика үшін алаңдары, қосымша құрылыстары мен ғимараттары бар кешенді спорт құрылысы. Стадиондар кіші (1,5 – 3 мың орынды), орташа (10 – 14 мың орынды), үлкен (25 мың орыннан астам) болып бөлінеді. Стадиондардың кешеніне жүзу бассейндері, спорт залдары, жеңіл атлетикалық жабық манеж енеді. 1896 жылы 1-Олимпиадалық ойындардың өткізілуіне байланысты Афинада бұрын қираған стадион жаңартылды. Бұдан кейін спорттың дамуына байланысты жер-жерлерде стадиондар салына бастады. Солардың қатарында Лондонда (1908), Стокгольмде (1912), Парижде (1924), Амстердамда (1928), Лос-Анжелесте (1932), Берлинде (1936), Хельсинкиде (1952), Мельбурнде (1956), Римде (1959) үлкен стадиондар салынды. Қазір дүние жүзінде 100 мыңнан астам көрермен сыятын стадиондар жетерлік. Мысалы, Рио-де-Жанейродағы «Маракана» (180 мың адам), Прагадағы Страговский атындағы стадион (140 мың), Чикагодағы (120 мың) стадиондар. Қазақстанда Алматы (1958), Қарағанды (1960), Шымкент (1968) қалаларындағы Орталық стадиондар 30 мың адамға, Медеу жасанды мұз айдыны (1972) 10 мың орынға есептелініп салынған. Облыс орталықтарында сыйымдылығы 10 мың орыннан асатын стадиондар жұмыс істейді жүктеу/скачать 3.41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|