Сұрақтар: Қандай ауру түрі болуы мүмкін? Осы топқа жататын аурулардың негізгі клиникалық белгілерін сипаттаңыз



бет27/63
Дата28.12.2023
өлшемі237.03 Kb.
#488242
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   63
ГЕНЕТИКА СЕССИЯ 100

Билет №13
1. Генетика
Науқас 40 жаста. Өзін 7 жылға жуық ауру ретінде сезінеді. Ауру сөйлеудің баяулауынан және жазуының бұзылуынан басталды. Бірнеше жылдан кейін науқас аяқтарындағы әлсіздікке, қозғалыстардың үйлесімінің бұзылуына және жүру кезінде дірілге алаңдай бастады. 6 жыл бойы жағдайдың біртіндеп нашарлауы байқалды. Шамамен бір жыл бұрын қолдың саусақтарымен кішігірім әрекеттерді орындау мүмкін болмады, жазуы түсініксіз, әріптері үлкен және анық емес болды, қолда қаламды ұстау қиынға соқты. Аяқтарындағы әлсіздік пен ауырсыну, жаяу жүру кезінде тез шаршау және дірілдеу, аяқтарын алшақ басу, жүре алмау және бір уақытта басын бүйірге бұру және тепе-теңдікті сақтай алмай қалу қорқынышы (аяқпен жерді басқанын сезінбейді) күшейе түсті. Түсініксіз сөйлейді, жақындарына сөйлеген сөзін түсінуі қиындай бастады.
Сұрақтар:

  1. Сіздің диагнозыңыз? Осы ауру тұқым қуалайтын аурулардың қай тобына жатады? Пациенттің генотипін жазыңыз.

Фридрейх атаксиясы. Тұқым қуалау түрі аутосомды-рецессивті болып табылады.

  1. Аурудың генетикалық механизмін түсінідіріңіз.

Фридрейх атаксиясына дамуына жауап беретін фратаксин FXN гені 9q13-q21.1 локусында орналасқан. Молекулалық генетика орталығында Фридрейх атаксиясының тікелей ДНҚ-диагностикасы жүргізіледі. Тікелей ДНҚ диагностикасында FAN қайталануы бар FXN генінің 1-ші интронының фрагментінің полимеразды тізбекті реакциясы немесе FXN генінің бүкіл кодтау дәйектілігінде мутацияны іздеу жүзеге асырылады. Пренатальды диагноз кезінде, сонымен қатар, хорионды виллалар (жүктіліктің 8-ден 12-ші аптасына дейін) немесе амниотикалық сұйықтық (жүктіліктің 16-нан 24-ші аптасына дейін) ретінде қабылданатын ұрықтың биоматериалдары қажет.

  1. Осы ауруға диагноз қоюдың қандай әдісі бар? Осы әдісті сипаттаңыз.

ENMG көмегімен аксональды сенсорлық нейропатия байқалады .
Фридрейх атаксиясының молекулалық-генетикалық диагностикасы - FXN геніндегі
Кез-келгенпациенттітексергенкездеклиникалық-генеалогиялықәдістіқолдануқажет .
Иммуногенетикалық әдістер арқылы тұқым қуалайтын ауруларды диагностикалауда, медициналық-генетикалық кеңес беруде және тұқым қуалайтын бейімділігі бар науқастарда денсаулық болжамында үлкен мүмкіндіктер ашады. Цитогенетикалықәдістергекариотиптеужәнеэкспрессдиагностикаәдістеріжатады - Х және Ухроматиндерінзерттеу.
Фридрейхтің атаксиясы ми мен жұлынның МРТ, нейрофизиологиялық зерттеулер, генетикалық диагностика арқылы диагноз қойылады. Сонымен қатар, ЭКГ, жүректің ультрадыбыстық зерттеуі, гормоналды фонды зерттеу, омыртқаның рентгенографиясы жасалады
4. Глоссарий:


Үш тілде терминнің аталуы

Термингe бiлiм aлaтын тiлдe aнықтaмa бepу



Орысша

Қазақша

Ағылшынша

1

гендік мутация

генная мутация 

gene mutation 

Гендік мутация хромосоманың белгілі бөлігіндегі ДНҚ молекуласы нуклеотидтер қатарының өзгеру нәтижесінің пайда болады 

2

гистондар модификациясы

модификация гистонов 

modification of histones 

Октамердегі гистондардың нуклеосомадан шығып тұратын 20 аминқышқылынан тұратын икемді N-терминал фрагменті («құйрығы») бар және хроматин құрылымын сақтау және ген экспрессиясын бақылау үшін маңызды. 

3

генетикалық қауіп

генетический риск 

genetic risk 

Генетикалық қауіп - бұл организмдегі белгілі бір ауытқудың пациентке, яғни науқасқа я болмаса оның туыстарында пайда болу ықтималдығы. 

4

кандидат гендер

гены-кандидаты

candidate genes 

Кандидат ген - бұл күрделі белгінің көрінуімен немесе аурудың басталуымен байланысты болуы мүмкін ген. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   63




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет