ДЖЮРЕГИМДИ КЁКЧА ДЖАШНАГЪАН
Кюн, Ай да манга Къарачайед,
Алай а къоймалла анда да джашаргъа.
Амантиш итле – сатлыкъла, тилчиле
Кюрешдиле мени къабаргъа, ашаргъа,
Тенглерим да итлени къырыр орнуна,
Кийиклеге да тюл, къой сюрюулеге джайылгъанелле уугъа.
Аны ючюн джыйын джанлыны харам этиб,
Аны ючюн джыйынымдан абрек кетиб,
Къазакъ Бёрю деб, ататханем атыма.
Амантишлени боюнларындан сюйреб келиб,
Сынджырлары бла къара багъанагъа тагъа турдум.
Джыйын болуб чабыучулагъа да, джашыртын къабыучулагъа да,
Кёб кере, бетден бетге тюбеб, къама урдум.
Алай а ит къралда, къул къралда, имансыз къралда
Ёзденлеге – бёрюсюне, адамына да – джокъду джашау.
Тышына кетдим – умут этдим
Анда джараларымы багъыб, къайытыргъа ызыма.
Къайыталырмамы, ким биледи, ызыма...
...Кюн, Ай да манга Къарачайды,
Андан айырылыб – зорду – джашагъан.
Бу сиз кёрген – къатышхан дуния тюлдю,
Бу сиз кёрген аджашхан элия тюлдю,
Джюрегимди Кёкча джашнагъан.
БОЛЛУКЪДУ АНГА ДЖУУУКЪЛАШЫРГЪА
Не мурат бла джаратханды Аллах адамны –
Билмейме аны. Аны билген –
Бир Аллах кесиди джангыз.
Не мурат бла джаратханды Аллах къарамны –
Саны-санауу болмагъан минг-минг Аламны –
Билмейме аны. Аны билген –
Бир Аллах кесиди.
Аллахдан башланады джол,
Аллахха къайтарады джол,
Джаратхан, джашатхан да Ол,
Къаушатхан, тирилтген да Ол.
Джаны болгъанны, болмагъанны да,
Таша, туру дунияланы да –
Барын джаратхан, барына ие,
Барына Тёре – Олду.
Олду чексизлик эмда ёлюмсюзлюк.
Анга – ким? не? – дерге джарамайды.
Ол биз билгенлени бирине да ушамайды.
Нюр джабыула джабыбла Аны,
Къыямат Кюннге дери кёрлюк джокъду Аны.
Алай а, боллукъду Анга джууукълашыргъа...
Ол Къуранында айтханча джашасанг,
Ол буюргъан Хакъ джолда барсанг –
Боллукъду Анга джууукълашыргъа.
Къара кючлеге, шайтаннга ачсанг къазауат,
Джюрегингде, тёгерегингде да бардырсанг джихад,
Джюрегинги, тёнгегинги, тёгерегинги да таза тутсанг,
Иннетинг-сёзюнг-ишинг да Аллах-Адам болса,
Боллукъду Анга джууукълашыргъа...
Халкъ джолну тюл, Хакъ джолну барсанг,
Халкъны да Хакъ джолгъа тартсанг,
Къууанчда, бушууда да Аллах дегенлей турсанг –
Боллукъду Анга джууукълашыргъа.
Ол заманда ачылыр керамат –
Кёб таша зат ачыкъ болур санга.
Аллах кёргюзтген Хакъ джолда барыу бла
Джууукълашыргъа боллукъду Анга.
«ФАТИХА»гъа КЪАЙЫТАБЫЗ
Джарылгъан джюрекден акъгъан назмула
Къаядан саркъгъан тау сууча тазалла.
Кераматлары болгъан керти шайырла
Шийирлерин нюр джарыкъ бла джазалла.
Нюр джаннган назмулары аланы
Тазалыкъгъа-халаллыкъгъа-игиликге-сюймекликге-
-эркинликге-джигитликге-мийикликге
Чакъыралла, кёллендирелле, учундуралла адамланы.
Бизге Анаяса болургъа буюрулуб,
Къуран аты бла белгили болгъан Аллахны Сёзю,
Шийир кючю бла да сейирсиндиреди бизни.
Бизлеге да илхам келеди-энеди Кёкден.
Аны бизге ийген Таша Кючню
Иннетин-муратын назмула бла айтабыз.
Аллында не айтсакъ да, эм ахырында
Биз Къураннга, Фатиха-гъа къайытабыз.
КЪЫЯМАТ КЮН БЕРЛИКБИЗ ДЖУУАБ
Адам джюрегинде джашайла
Хайуанлыкъ да, джаныуарлыкъ да;
Къара джин да, шайтан да
Адам джюрегинде джашайла.
Алай а,
Адам джюрегинде джашайла
Халаллыкъ да, игилик да, сюймеклик да.
Джети къатлы адам джюрегинде
Джети тюрлю сезим, кюч, иннет
Тохтаусуз бир-бири бла кюрешелле, сермешелле.
Адам джюрегиндеди
Ёлюм, джашау да.
Джаханим, джаннет да.
Адам джюрегинден шайтанны къыстаяллыкъ кюч –
Иманды джангыз.
Кёкде да, джерде да, джюрекде да
Къара кючле бла барады къазауат.
Барады джихад.
Иннетибиз, сёзюбюз, ишибиз ючюн,-
Ичибиз, тышыбыз ючюн да
Къыямат кюн берликбиз джууаб.
ТЕРЕКНИ, КИЙИКНИ, ДЖАНЛЫНЫ
эмда АДАМНЫ ЮСЮНДЕН
1.КЪАЯДА ТЕРЕК
Чегетден къачыб, къаягъа ёрлегенди Терек.
Огъесе, адамладанмы къачханды ол?
Балтадан, мычхыдан къутулгъанды,
Къутулгъанды орманны мылы хауасындан,
Башха агъачланы кёлеккелеринден да.
Къысыр къаягъа къалай да иелгенди тамыр?!
Сюеледи мийикден къарай дуниягъа.
Юсюне къанатлыла къонсала къууанады,
Аланы кёгетлери бла сыйлайды,
Алагъа юй-уя болургъа да разыды.
Къанатлы джанланы, гюнахсыз джанланы
Сюеди мийик къаяда Терек.
Бутакълары да къанатлагъа ушайла.
Джерден айырылыб, Кёкге учуб да кеталмай,
Сюеледи къаяда Терек.
Акъ булутла юсюне къонсала – къууанады,
Къара булутладан да алалмайды башын.
Джерде ёлюмден къутулгъан эди,
Ай медет, энди кёкден марайды ёлюм.
Аяз, джел, боран къалтыраталла аны.
Кюн, джауум, буз, къар кюйдюрелле аны.
Шыбыла да урады...Ол а турады
Тырнакълаб, илиниб, къадалыб къаягъа –
Джашаугъа къадалыб турады ол.
Къая да бек, ол да бек –
Джашайды къаяда Терек.
Къазауатчы нартха да ушайды ол,
Тилекчи къартха да ушайды ол,
Къала башында къарауулгъа да ушайды ол,
Таугъа ёрлеб баргъанлагъа да ушайды ол.
Киши джашаялмагъан джерде джашайды ол.
Кёб джашасын.
Джашаугъа, Туугъан джуртха бегимекликни юлгюсюдю ол.
Тёзюмлюлюкню, кишиликни, сюймекликни –
Кертиликни белгисиди ол.
Не къыйын кюн да ол эс ташламайды,
Тауда къыйынды, тюзге къачайым деб, башламайды.
Умут юзмейди джашаудан, насыбдан,
Джаз да, къыш да турад бирча джашиллей.
Къаясы оюлмаса, Терек джоюлмаз.
Тилсиз къаягъа тил битген кибик,
Къаяны дауун джерге, кёкге айтырыкъ кибик,
Айта тургъан кибик,
Кёрюнеди ол.
Чегет да тёбенден анга умут бла къарайды:
Бизни джарсыуубузну, къайгъыбызны
Дуниягъа, Аллахха да айт, билдир деб.
Мен да къарайма анга –
Ол белгиди, юлгюдю манга.
2.адамны АДАМ ЭТГЕН...
Терекле да кюрешелле бир-бири бла
Кюн джарыкъ ючюн.
Кийикле да тюртелле бир-бирин
Кырдыкны маджалы ючюн.
Кюрешиу болуб къалгъанды джашау.
Алай а, иманы, ангысы, билими болгъан инсан,
Къара таныгъан инсан,
Терекни, кийикни, адамны да –
Бютеу табигъатны джакъларгъа кюрешеди,
Джашауну сакъларгъа кюрешеди.
Олду адамны Адам этген.
Муслиман этген да олду бизни.
3.БИЙНЁГЕРЧА ЁЛЛЮКДЮ АДАМ
Джанлыдан къутулгъан кийикни,
Джан солуу этиб, къаягъа ёрлеген кийикни,
Уучу шкокдан атыб, ёлтюргенди:
Бёрю да – джаныуар, Адам да – джаныуар.
Алай а бёрю кийикни тутмаса,
Ач къаллыкъла баласы, кеси да –
Алайды аны мадары, къадары.
Бёрюге – кийик, кийикге – кырдык...
Кийик кырдыкны, бёрю кийикни
Ашамасала къалай джашасынла?
Адамны иши уа – башхады.
Керекли болуб ёлтюрмейди ол.
Ёлтюреди ол ёлтюрюр ючюн,
Ёлтюрюу усталыгъын ёсдюрюр ючюн,
Мурдар кёлюн кенгдирир ючюн.
Аны ючюн азаб чегерикди адам,
Бийнёгерча ёллюкдю адам.
Ахырзаман адамы Ахырзаман къаягъа
Бекленникди акъ маралны сюре барыб...
Алай бошаллыкъды аны ахыры.
Алай башланныкъды анга соруу-сууал.
Ол къаядан тёнгереб тюшерикди –
Тос къатыныны къойнуна тюл –
Сууаб-гюнах базманны юсюне.
Алай башланныкъды анга бек къыйын кёзюу...
4.АЛЛАХДАН ТИЛЕЙМЕ
Кийикге, терекге, бёрюге, Адамгъа да
адамдан чыгъады джаулукъ.
Гюнахсыз таза джанла ючюн
Кюрешир ючюн, сермешир ючюн,
Табигъатны адамдан къутхарыр ючюн,
Адамны адамдан къутхарарыр ючюн
Аллахдан тилейме иман, кюч, саулукъ.
ДЖЮРЕГИМ КЪАЛГЪАНДЫ КАВКАЗДА
Джуртда огъуна Джангыз Терегем мен...
Тышында уа кимге керекме мен?!
Анда, Джуртда, Джангыз Терек болсам да,
Къадау Ташча эди кёлюм:
Кюч береелле
Туугъан джерим, ана тилим, элим.
Адам кёлю бу ючюсюнден таймаз.
Билмейми айтханла:
Ючден дагъан таймаз.
Бу ючаякъ къазанда къайнай эдим мен.
Халкъым, Джуртум бар – къайнай эдим мен.
Ахлуларым бла тура эдим джашаб.
Энди уа не? –
Къазакъ бёрюге къалгъанма ушаб.
Тузакъгъа тюшген джанлы
Къабханда аягъын къоюб, къутулгъанча,
Мен да алай къачыб къутулгъанма –
Бир кёб затым къалгъанды анда.
Халкъым, Джуртум къалгъанды анда –
Джау къолунда, джесирде, тутмакъда, тузакъда.
Джаным, къазакъ бёрюча, улуйду узакъда –
Кючюм джетмейди халкъымы-джуртуму азатларгъа джаудан.
Кесинг чыкъгъанлыкъгъа къуршоуну юзюб,
Кесинг кетгенликге джаудан къутулуб,
Халкъынг турады анда тутулуб,
Эркинлиги болмай башына, джуртуна,
Тарихине – джазыууна.
Тилин, адетин бералмай, сингдиралмай къызына, джашына,
Ол къарайды умут этиб, узакъгъа, тышына,
Ол къарайды умут этиб, ёрге, башына.
Ана тил, Ата джурт эселе кече-кюн да къайгъым-сагъышым,
Халкъым эсе иннетим, тилегим, алгъышым,
Тутулуб тургъан халкъымда эселе акъылым, эсим,
Сора къалай къууанайым къутулдум деб кесим.
Телефон тохтаусуз зынгырдайды,
Ит да чабады, улуйду арбазда:
Тышында насыблыма деген алдайды –
Джюрегим къалгъанды Кавказда.
ХАР КЪУРУ ДА, ХАР КЪАЙДА ДА
Джулдуз бла Ай.
Намаз. Кавказ. Къарачай.
Назму тизгинмиди, Къуран аятмыды бу?
Джюрекденми чыкъгъанды, Кёкденми тюшгенди бу?
Билмейме.
Джерге, джюрекге, Кёкге къарасам да:
Нюр джарыкъда джулдуз бла Ай.
Намаз. Кавказ. Къарачай.
Хар къуру да, хар къайда да –
Къалюбаладан Ахырзаманнга дери,
Джерден Гъаршха дери,
Дунияда, ахратда да:
Джулдузу бла Ай.
Намаз – Кавказ – Къарачай.
ДЖАНЫБЫЗ АЛЛАХХА АМАНАТ
...Джокъду къолумда къамчим,
Джокъду юсюмде джамчым,
Джокъду тюбюмде атым –
Джангур а, джауады.
Къар къатыш джауады.
Къая тюбюнде урбун,
Джюзерча, болгъанды кёл.
Тюртюлмейди къош, дорбун,
Узакъда къалгъанды эл.
Тузакъда къалгъанды эл...
...Къарнашла джетиек биз.
Къралгъа кертиек биз.
Джаула бла сермешдик,
Джан аямай кюрешдик.
Джети къарнашдан кесим,
Джарадан толуб юсюм,
Къайытдым къазауатдан,
Къайытханча ахратдан.
Сора уа, кёрдюм нени? –
Элге кирген аскерни.
Адам ийнанмазча хал:
Халкъыма чабды кърал.
Къызылбек аскер кибик,
Кёрюндю къызыл аскер.
Эрле къралны джаудан
Эте тургъанда азат,
Кърал джакъсыз халкъыма
Ачды, ачды къазауат:
Халкъны алыб джесирге
Сюрдю ёлюмге, Сибирге.
Кърал тюлдю бу бизге –
Итди джашыртын къабхан.
Бу кърал бла сермеш
Аз да бир мадар табхан.
1828-чи джыл
Ноябрны экисинде,
Бу ит кърал къазауат бла
Къошду бизни кесине.
1943 –чю джыл
биягъы ноябрны экисинде.
Джесир этиб, тутмакъ этиб,
Халкъымы сюрдю ёлюмге.
Бу кърал бизге халкъынача,
Адамынача къарамайды –
Аманлыкъ этген болмаса,
Игилик этерге унамайды.
Къул кърал ёзденлени
Къырыргъа кюрешген болмаса,
Аланы джуртларын, мюлклерин
Тонаргъа кюрешген болмаса,
Кеси ёзден болургъа,
Намыслы, сыйлы болургъа,
Излемейди, излемейди.
Хир, имансыз кърал, тонгуз кърал,
Джийиргеншли джорукъ, ит джорукъ.
«Джалыныб джаудан къалмазса» –
Деген сёзню да унутуб,
Джалыныб, къор болуб кёрдюк,
Джалбарыб, къул болуб кёрдюк –
Кърал аны ючюн тюрленмеди:
Къыйыныбызны этди халал,
Кесибизни уа, ат-бет атаб,
Биягъынлай этди харам.
Бу къралгъа «кърал» десек,
Энди биз да тюлбюз адам....
...Дертден, ачыудан, къайгъыдан
Толгъанды, къайнайды кёл.
Джанымда Къуран, къалам, къама –
Къазауат этерик, хайда, кел.
Бу кърал кючден башха
Бир затны ангыламайды,
Иги сёзге, керти сёзге
Къулакъ иймейди, тынгыламайды.
Алай эсе – таякъ уруш,
Алай эсе – бычакъ уруш,
Кече-кюн джихад, къазауат.
Джаныбыз Аллахха аманат.
ДЖАХИЛ НАЗМУ
Тейри адамы деб, этеме ант:
Туугъан джеримди манга намазлыкъ.
Минги Тауумду манга къыбыла.
Къобан сууду зем-зем суу манга.
Къадау Ташды Кяба таш манга.
Джангыз Терек да эгечимди мени.
Къазакъ бёрю да къарнашымды мени.
Джер айнытханды мени.
Кёк джаратханды мени.
Тейри адамыма мен.
ХАКЪ ДЖОЛНУ САЙЛАГЪАНМА МЕН
Дин, тил, халкъ, джурт деб, кюрешгенле ючюн,
Къара кючлеге бойсунмай, табынмай,
Имансыз къралладан, джорукъладан, адамладан къоркъмай,
Дуния намысдан, ахрат азабдан къоркъгъанла ючюн,
Ала хорламлы, насыблы, къууанчлы болур ючюн,
Джашайма, сермешеме, ёлеме.
Билеме, къарыуум тюлдю кёб.
Алай а, болсам да чёб,
Хакъ кертиге этеме къуллукъ.
Хакъ джолну сайлагъанма мен.
Джер къайгъыла бла джерде джашасам да,
Джюрекни-кёлню Ай бла джулдузгъа,
Ай бла джулдузгъа байлагъанма мен.
Хакъ джолну сайлагъанма мен.
АЛЛАХ БУЮРГЪАНЧА ДЖАШАРГЪА
Не джанымдан, не джашаудан тоймагъанма:
Алкъын къызлагъа къарагъанны къоймагъанма,
Джыр, назму джазгъанны да къоймагъанма –
Огъай, алкъын эртдеди ёлюрге.
Эмегенледен, джелмауузладан, эки башлы къушладан –
Адам ашаучуладан бирин да соймагъанма.
Зулмуну-зорлукъну-ётюрюкню къаласын оймагъанма –
Огъай, алкъын эртдеди ёлюрге.
Ибилисни, шайтанны элимден, джуртумдан,
Ала къайытмазча, къыстаялмагъанма.
Иманны, динни, окъууну, билимни,
Тыйышлысыча, халкъгъа джаялмагъанма –
Огъай, алкъын эртдеди ёлюрге.
Билеме,
Файгъамбарла эталмагъанны эталлыгъым джокъду,
Адам улуну тюрлендираллыгъым джокъду.
Алай а,
Джашагъан борчду, керекди джашаргъа.
Джа-шар-гъа, буюргъанча Аллах.
Адам болургъа, муслиман болургъа кюреше,
Аллахны-Адамны джаулары бла сермеше,
Кесинги, башхаланы да ахрат азабдан къутхара,
Хакъ джолда бара, нюр джарыкъны джая,
Ёлюб къалгъынчы керекди джашаргъа.
ДЖАЗЫУЧУНУ БОРЧУ
Сюрюучю таягъым – кюн таякъды, нюр таякъды,
Сюрюуюм а – харифле, джикле, сёзле, айтымла...
Ала болмагъан джер джокъду дунияда –
Кёкледе, джерде, джюрекледе да ала.
Джайылгъанла къалюбаладан ахырзаманнга дери.
Мени борчум – аланы тас этмей, сакълау.
Борчум – аланы кюн джарыкъдан, нюр джарыкъдан толтуруу.
Сёзню игисин, кертисин сайлаб, сыйлаб,
Нарт сёзле кибик джюрюрча этиу.
Алада игилик, халаллыкъ кёрюнюрча,
Аладан нюр джарыкъ тёгюлюрча,
Сёзню кючю бла адам да тюрленирча –
Игиленирча, нюрленирча –
Мен борчуму бу затда кёреме.
адамны Адам этген иги сёздю – билеме.
ЁЛЮМСЮЗЛЮК БАШЛАНАДЫ АЛАЙ
Дуния малгъа джутланма, терилме,
Кёзбау затлагъа алданма, берилме,
Хакъ Кертиге къуллукъ эт, эринме –
Къара кючледен олду къутхарлыкъ.
Шайтанны, Ибилисни джюрекге бошлама,
Харамгъа, гюнахха баш уруб башлама,
Учуз, сыйсыз затлагъа ийме эсинги,
Къайгъылагъа талатма кесинги.
Дуниялыкъ онглай, хорлай тебресе,
Сора, терсее башлагъанынгы бил.
Къутулуу джолгъа къайытыр ючюн,
Аллахны эсгер да, намазлыкъгъа кир.
Къысхады джашауу адамны,
Бош джашаргъа джарамаз аны.
Джашау – ол ёлюмге къаршчы кюрешиудю...
Ичибизде хайуан бла, джаныуар бла, шайтан бла
Адам болур ючюн тохтаусуз сермешиудю,
Аланы къурутуб кюрешиудю.
Аладан тазаланнган адам –
Малаикге тенгди.
Аны джюреги тазады, кенгди.
Адам Аллахына джууукълашады алай.
Ёлюмсюзлюк башланады алай.
КЪАНАТСЫЗ КЪАЛГЪАН КЪАНАТЛЫНЫ КЪЫЧЫРЫГЪЫ ++++++++
1.УЧАЛМАЙМА: УЗАКЪДАЛЛА, ТУЗАКЪДАЛЛА КЪАНАТЛА
Бир къычырымды экибизни арабыз.
Къычырама, чакъырама – джууаб джокъ.
Джанымы къолума алыб, кетиб барама,
Джалан аякъларымы сууута, джууады чыкъ.
Къая башында къазакъ бёрю улуйду,
Турна таууш энеди кёкледен.
Тынгы-тынчлыкъ – бар эсе да – къуруйду:
Мен ётеме инсан ётмез чекледен.
Бёрю улугъан бла турна таууш бюгече –
Экисилле джюрегиме къанатла.
Бири Кёкге, бири джерге тартады,
Къайры учхун, къалай учхун ала бла?
Бёрю улугъан бла турна таууш бюгече –
Экисилле эжиу этген джюрекге.
Не эсе да бир кюч мени элтеди
Къарачайда Къадау Таш бла Терекге.
Мен билмейме – бу тюнмюдю, тюшмюдю?
Эсим – къайда, кесим – къайда, джол – къайда?
Не эсе да, сын ташланы кёреме,
Къарасам да Кёкде джулдузгъа, Айгъа.
Бу дунияда да бир башха дунияны сеземе,
Кюн тийсе да, джарытса да кече Ай.
Учалмайма: къалгъандыла узакъда,
Учалмайма: къалгъандыла тузакъда
Къанатларым – Малкъар бла Къарачай.
2.КЪАНАТ ОРНУНА КЪАНАТЛЫ СЁЗЛЕ
Мен къанатсыз туумагъанем дуниягъа.
Къанат да, керамат да берилгенелле манга.
Джангыз учаргъа къоймаелле Кёкге.
Кёкню алгъанелле, сыйыргъанелле менден.
Заман кетди, къагъылмагъан къанатла
Амалсыздан бурулдула билеклеге, къоллагъа.
Алай а, бир-бирде, адам кёзден ташада,
Учуб кетерикча, билеклерими къагъама.
Кюн ачылды, джокъду чалдыш алгъынча,
Билекле уа къанат болургъа унамайла ызына.
Къагъа-къагъа аланы къанат да этерем –
Айхай энди аллай заман къайда манга.
Къанатсыз джанла ангылаяллыкъ тюлле
Къанатсыз къалгъан къанатлыны фаджиясын,
Къанатсыз къанатлыны къыйынлыгъын, бушууун.
Аны анычала ангыларыкъдыла джангыз.
Къараб турама къолларымы созуб,
Учуб баргъан къанатлылагъа кёкде.
Учалмайма, къошулалмайма алагъа.
Джангыз,
Къанатлы сёзле учадыла джюрекден.
ЭНДИ МЕН НЕ ЭТЕЙИМ?
Къайдан къайры келгенме мен,
Кимден кимге келгенме мен,
Неден неге келгенме мен –
Акъылдан шашханма мен.
Акъ тауланы, сууланы да,
Ёлгенлени, сауланы да,
Шохланы да, джауланы да,
Халкъ, джурт ючюн къаугъаны да –
Барын кетгенме къоюб.
Къыйынлы джанындан тоюб,
Улуйду къазакъ бёрю –
Джыйынындан, джуртундан да
Айырылгъанды насыбсыз.
Джокъдула мында итле,
Уучула да джокъдула.
Тюлдю ач не джаланнгач,
Алай а, къайда къууанч?
«Тойгъан джуртдан туугъан джурт
Ашхы»,- дегенле нартла.
Элде да, мен билиб, къартла
Деученелле: халкъынг бла бол,
Не болса да, халкъынг бла бол.
«Къобанны ташын джалаб,
Сууун ичиб турсакъ да,
Къайытырыкъбыз артха»,-
Дейед сюргюнде халкъым.
Ма ол халкъны улу болуб,
Уллу Аллахны къулу болуб,
Хакъ джолу джолум болуб,
Къалай кетдим къоюб джуртну,
Къалай кетдим къоюб халкъны?!
Аллах берген керти динни,
Аллах берген мийик джуртну,
Аллах берген ёзден халкъны
Сакълар, джакълар орнуна,
Келишмеген ишни этдим –
Башымы алыб кетдим.
Аллах-Адам не айтыр?!
Элим-халкъым не айтыр?!
Не айтырла кетгенле,
Не айтырла келликле?!
Ёзге мында, тышында да,
Сагъыш этеме халкъымы
Къызына да, джашына да.
Сагъыш этеме джуртуму
Терегине, Ташына да.
Халкъ къайгъысы кетмейд кёлден,
Тынгы-тынчлыкъ бермейд меннге.
Алай а андан не хайыр,
Бош джаншагъандан не хайыр.
Аллах, тюз джолгъа тюзет.
Белги бер да бир юрет –
Энди мен не этейим,
Мындан къайры кетейим?
ТЮЗ ШАГЪАТЛЫКЪ ЭТЕРСИЗ +++++++++
«Быллай бир нек къыйнадынг бизни» деб,
Санларым дауачылла башыма.
Мен а аланы къурман этдим, къор этдим
Джуртуму Терегине, Ташына.
Дин-тил-джурт ючюн баргъан къазауатда
Аскер башчы аскерлерин аямайд,
Ёлелле, джаралы болалла деб, къарамайд –
Эркинлик-Тюзлюк сакъланады алай.
Шейитле кючюнден,
Шейитле ючюннге
Джукъланмай джанады
Джерде да, Кёкде да, джюрекде да джулдузу бла Ай.
Мени аскерлерим – мени санларым,
Сакъат, джаралы болдугъуз, ёлген да этдигиз,
Къыйналгъан да этдигиз, къууаннган да этдигиз –
Кёрюрюн кёрмей кёрге кирмейди адам.
Къыйдырмай, тюзюн айтсам а сёзню –
Керексизге да кёб къыйнагъанма сизни.
Акъылны хорлаучанды джашлыкъ, сюймеклик,
Аны ючюн тилейме бюгюн кечмеклик.
Сизни бошлаб къойгъаным да болгъанды,
Эмилик аджирни бошлагъан кибик.
Ол джаз аланы бир-бирде энтда сеземе –
Джер, Кёк, джюрек да бирден джашнагъан кибик.
Ёзге мен сизге этмегенме джаулукъ.
Ичкиден, зийналыкъдан, зарлыкъдан тюл,
Халкъ-джурт ючюн кетгенди сизледен саулукъ.
Мен сизни этгенме миллетге къурман,
Джашатыргъа кюрешгенме буюргъанча Къуран.
Бутланы – ат, билеклени – къанат этиб,
Чабыб, учуб айландым къазауат этиб,
Диним-тилим ючюн, умметим-миллетим ючюн.
Къыйналгъан, ёлген да насыбды ала ючюн.
«Быллай бир нек къыйнадынг бизни» деб,
Санларым дауачылла башыма.
Разы болугъуз, джашауугъуз къалгъанды
Ата джуртну Терегине, Ташына.
Мени джанымда болурсуз, тюз шагъатлыкъ этерсиз
Мен баргъан кюн уллу Аллахны аллына.
ЧАЛМАН КЪАЗЫКЪ ТЫЙЫНШЛЫДЫ АЛАГЪА
Бирле ёлюмге къуллукъ этелле
Кеслери иги джашар ючюн...
Къарачайгъа бий болур ючюн
Къабартылы Атажукин
Къарачайлы Амантиш бла бирге
Орус аскерни таша джолла бла
Хасаукагъа алыб келгенди.
Алайда Къарачайны эм джигит джашлары
Къазауат этиб ёлгенле.
Орусну къулу къабарты бий Атажукин
Орусну къолу бла Къарачайны къырдыргъанды.
Кесибизни Тенгизбий амантиш да
Орусну къулуна къул болгъанды.
400 джылны кърал болуб тургъан Къарачай
Саны аздан хорланнганды алай.
Эресейге къошулгъанды алай.
Атажукин – душман, Амантиш – сатлыкъ.
Къарчагъа дери да, Къарчадан бери да,
Къабарты бийле – бизге душман.
Бизге Орусну юсдюрген да,
Бизни Джуртдан сюрдюрген да,
Бизни джерибизге, мюлкюбюзге ие болургъа кюрешгенле да –
Аладыла.
«Аладан айырылмай
Бизге джокъду джашау»,- дегендиле
Алийланы Умар да,
Гюрджюланы Къурман да.
Джангыз атажукинлени къахмелери –
Эски, джангы амантишле –
Ол затны унамайла ангыларгъа.
Чалман къазыкъ тыйыншлыды алагъа.
ЧЫБЫКЪ, КЪАЗЫКЪ, ТАЯКЪ ЭМДА СЮЙМЕКЛИК
1
Бу сюймекликни ангылаялмай къалдым:
Фатима,- дейме, Фатиха дегенча.
Джашаууму аллымыды, ахырымыды бу?
Биринчи сурамыды, ахыр сурамыды бу?
Аллах буюргъанча джашаб тура билмей,
Джаннетден кеслерин къыстатхан
Адам бла Хауа тюшелле эсге.
Бу сюймекликни кючюнден
Бир-бирде джаннетге, бир-бирде джаханимге
Тюшгенча болама.
Фатима,- деб,- къычырама Джерде.
Фатиха,- деб,- джууаб къайтарады Кёк.
Кёкде этиледи некях.
Ёлюм да энеди Кёкден.
Ангылаялмай турама:
Джашаргъамы, ёлюргеми къутургъанма?
2
Къуу таякъ джашил терекге таяннганды:
Аны бла ёлмезлигине ышаннган кибик,
Алай бла тириллигине ийнанннган кибик.
3
Джашил чыбыкъны чанчхандыла джерге.
Джел бюкмез ючюн, аудурмаз ючюн
Къазыкъгъа байлагъандыла кесин да.
Бираздан чыбыкъ кюч алыр, базыкъ болур.
Къазыкъ а – керексиз болур, джазыкъ болур,
Къуу болур, чирир, дуниядан думп болур.
4
Огъесе, бу бары да тюшюммюдю?
Бир чууакъ, джылы, джарыкъ кюн Кёкде
Бир такъыйкъагъа бир болуб айырылгъан
Эки къушну кёлеккесимиди бу?
Джашлыкъны, джашауну да кетгенин кёлтюрмей,
Адам джюрегини къычырыгъымыды бу?
Достарыңызбен бөлісу: |