Сюймекликге харс. Акъ башлыгъым, къара джамчым къарачай

Джюрекни джарытады сезим.

Аллахны нюрюнденди джаным,

Аллахны Сёзюнденди сёзюм.

Кюч алыр ючюн айтама аны,

Бошалса сабырлыкъ, тёзюм:

Аллахны нюрюнденди джаным,

Аллахны Сёзюнденди сёзюм.

Кёкденди, кёкдеди, кёкгеди ёзюм.

Аллахны нюрюнденди джаным,

Аллахны Сёзюнденди сёзюм.

Къысыла тебресе да кёзюм:

Аллахны нюрюнденди джаным,

Аллахны Сёзюнденди сёзюм.

Меничалагъа джокъду ёлюм.

Аллахны нюрюнденди джаным,

Аллахны Сёзюнденди сёзюм.

Огъай, 13 джылча кёрюннген юч ай.

13 сюргюн джылча кёрюннген юч ай.

115-чи сура – Малкъар-Къарачай:

Сенсиз мында джашарыкъма къалай?

Джуртсуз-халкъсыз джашарыкъма къалай?

Джангыз, бу дунияда кесим сюйгенча джашаргъа бир къой,

Джангыз, бу дунияда сюйгеним чакълы джашаргъа бир къой.
ЭКИ КЕРЕ ЁЛЮБ ТИРИЛГЕН ХАЛКЪ ++++
Бизни бир джерге джыйгъан Къарчаед,

Тюню-тюшю да аны – Къарачаед.

Элли тукъум бла джуртха къайытханед.

Айтханед: ит – тойгъан джерине,

Адам – туугъан джерине.
Алан къралны асхакъ Темир чачхан эди,

Аланлагъа ёлюм къазауат ачхан эди,

Кърым ханнга – Тохтамишге – болушасыз деген эди,

Терек-чегет, эл-шахар къоймай кюйдюрген эди,

Алан сабийчиклени джесир этиб, сюрген эди,

Абаданланы барын къырыб, кёл кенгдирген эди...

Мадар болгъанлай джуртха айланыб къача эди,

Джау аскерле аны ызындан сюреелле,

Сюрюб джетиб къамчиле бла тюеелле.

Аркъан бла ат ызындан сюйрейелле,

Алай а ёлтюрмейелле:

Билеелле быллай джесирге

Уллу багъа берликлерин Мисирде.

Акъыл-балыкъ болду,

Мамучукъ – мамучар-янычар-мамлюк болду.

Аскер башчы болду.

Тойгъан джуртуна, тыш джуртха алданмады,

Бий болургъа, къул-къарауаш тутаргъа унамады:
«Адамлыкъ бар эсе – бий, къул-къарауаш джокъду.

Ёзденликден, эркинликден баш бир зат джокъду.

Къул болуб, джесир болуб, сатыла-атыла да айландыкъ.

Ол къыйынлыкъны-учузлукъну сынамадыкъмы? Сынадыкъ.

Ёзден халкъ болуб джашарыкъбыз анда,

Алан къралны къурарыкъбыз джангыдан»,-

Былай айтыб, Къарча минди атына,

Къаууму бла – элли тукъум бла – къайытды джуртуна...
...Бизни бирге джыйгъан – Къарчаед,

Ол къурагъан кърал – Къарачайед.

Тюрлю-тюрлю палахла, эминала турсала да къыра,

400 джылны чыдады ол къурагъан кърал.

Орус чачды Къарча къурагъан къралыбызны да.

Биринчи кере халкъыбызны асхакъ Темир сюрдю,

Экинчи кере чолакъ Сталин сюрдю халкъыбызны.

Бир бола, джумдурукъ бола, джуртха къайыта билдик.

Айта билдик: ит – тойгъан джерине,

Адам – туугъан джерине.

Эки кере джуртуна къайыталгъан халкъ.

Эки кере ёлюб, тирилген халкъ,

Бюгюн джуртунда-джеринде джашагъан халкъ,

Джуртун, бетин, адетин сакълар.

Джуртунда халкъ болуб, джамагъат болуб, джашай билир.

Дуния малны сюрюб, чачылыб кетмез.

Джуртсузлукъ палахы анга джетмез.

Тышына кетген да къайыта билир,

Айта билир: ит – тойгъан джерине,

Адам – туугъан джерине.

Таш башында джашау этгенлени кёргенме,

Джери, адамы да бизге ушайд дегенме.
Ставангер шахарлары Къарачай шахаргъа къарнашды –

Ёресине дуппурду, тикди, къаяды, ташды.

Алай а, бу шахар кёб шахардан башды.
Атылтыб ташланы, къаяланы,

Сюегенле юйлени, мекямланы:

Таш юсюнде агъач шахарды Ставангер.

Сюеледи тау шахар – Ставангер

Тик къабыргъаладан Шимал тенгизге къараб.
Джангур джауаргъа ёч болса да былайда –

Орусдача кир, балчыкъ джокъду былайда.

Джоллары, арбазлары да – таза,

Тёгерек – джашил кырдык, гюл, агъач.

Адам айыргъан адет джокъду мында.

Джашайла къарасы, агъы, сарысы да къатыш,

Хар ким динине, тилине, адетине да – эркин.

Сауар дыгалас этмейди андача.

«Аллай-быллай» деб, ат-бет аталгъан да джокъ –

Адамла джашайла адамлача.

Ач-джаланнгач да эслемейме мында,

Ишлеген, ишлемеген да табады хакъын –

Кърал багъалатады адамын, халкъын.

Къуллукъчула улхучула тюлле, Эресейдеча.

Джуртну байлыгъы къралныкъы, энчиленики да тюлдю,-

Халкъныкъыды. Тюшген хайыр юлешинеди халкъгъа.

Мен мында кёзюм бла кёрдюм.

Къатышхан, къыйынлы Эресей эсиме тюшсе,

Къуруй тургъан кёлде чабакъча, булгъанады кёлюм.

Хар неси да болгъан бай Эресейни

Халкъы факъырача джашайды.

Джурт байлыкъны да, къара халкъны да

Кърал аяусуз ашайды.

Кесин, халкъын да къутхарыргъа излеген

Тюз адамгъа джол джокъду Орусда.

Джуртум, миллетим деген джокъду оноучу,

Хар оноучу – мурдар, тоноучу –

Эресейни кюрешелле къурутуб.

Джашау иги джанына тюрлениринден

Умут юзген Эресейни халкъы

Не этерге, къалай джашаргъа билмейди.

Мадар эталмай Орусда башына,

Къачалгъан къачады тышына.

Джол джокъду Орусда тюзлюкге, эркинликге,

Имансыз кърал къутурмагъанды игиликге.

Чачыла тургъан Эресей да – алай.

Эресейни чачыб кюрешген къара кючле барла –

Аны эслемеген да мылхырды къалай.

Джери, джер байлыгъы да сыйыннгысыз кёб,

Окъуулу, билимли, фахмулу адамлары да – кёб,

Халкъы уа – факъырача джашайды...

Сора недеди, кимдеди терслик?
Терслик къралдады, кърал джорукъдады терслик.

«Халкъым-джуртум» дегенлени къолунда тюлдю кърал.

Кърал бу халкъдан, бу джуртдан болгъаннга санамайды кесин.

Кърал аны ючюн тонаб, къурутуб кюрешеди халкъны да, джуртну да,

Кърал аны ючюн къурутуб кюрешеди Эресейни.
Ансы Эресейни тырнагъы чакълы болмагъан къралла

Къалай джашагъанларын, джашнагъанларын кёребиз.

Биз алагъа сый, махтау да беребиз,

Эресейге уа къыйналады, ауруйду джаныбыз.

Юйлю-кюнлю болуб джашайла мында.

Менича бир телиси болмаса,

Артха къайытыргъа излемейди бири да.

Тынчлыкъ-тынгы семиртгенди аны,

Джау басханды аны джюрегин-кёлюн.

Билмейми айтханла:

Ауругъанны сау билмез,

Ач къарынны токъ билмез.

Къачхынчылагъа тюбейди иги,

Болушлукъ этеди –

Орналыгъыз, джашагъыз дейди.

Норвегияны джамагъатына разыма мен.

Сау бол,- дейме,- къралына, халкъына да.

Къууанч бла, насыб бла сау-эсен джаша,

Викингле джурту, викингле халкъы.

Нартладан салам келтиргенме сизге,

Нарт сёзлени, таурухланы да саугъа этерикме.

Алай а, мадар болгъанлай,

Джарылгъан джюрек сау болгъанлай,

Ызыма, Кавказгъа кетерикме,

Къууаныб, джарыб, айтырыкъма:

Сау къал, викингле халкъы.

Межгит бла къабырланы сордум.

«Бардыла» дегенлеринде,

Къайгъылы джюрегим рахат болду.

Межгитле бар эселе,

Муслиман къабырла бар эселе –

«Халкъсыз-джуртсуз» къалгъанма дерге

Ырысла»,- дедим кеси-кесиме.
Джуртдан келтирген сыйлы затлагъа

Джангыдан къарадым:

Къуран, намазлыкъ, мынчакъла, къама;

Къадау Ташдан – Къара ташдан – къобарылгъан бир ташчыкъ,

Джангыз Терекден юзюлген бир чапракъ.
Магнитофонну тиегин басыб,

Тансыкълаб, Джуртума тынгладым:

Къазакъ бёрюню улугъанына,

Тау къушну сызгъыргъанына,

Къобан сууну тауушуна.
Бешик джырлагъа,

Эски джырлагъа да тынгыладым.

Англадым:

Дин да, тил да, Джурт да, Халкъ да

Джюрегимделле мени.

Къайда болсам да алалла мени

Адам этген, муслиман этген, къарачайлы этген.
НЕ ЭТЕЙИК ?
Иманлы – аз,

Шайтанлы – кёб,

Не этейик?

Джер тебренед,

Кёк чамланад -

Не этейик?

Терсейген – кёб,

Болджал – къысха.

Джашау – артда,

Алда – соруу:

Не этейик?

Алда – тёре,

Алда – азаб:

Не этейик?
Кеч болгъунчу,

Шохум, джихад этейик,

Ичде-тышда да

Шайтанны ёлтюрейик.

Къутхарайыкъ шайтандан,

Заран болмаз тюз сёзню

Къайтаргъандан, айтхандан.

Эрни бла, къаты бла.

Къутулайыкъ палахдан,

Сакъланайыкъ азабдан

Уллу Аллахны аты бла.

Кюрешмесек дин ючюн,

Кюрешмесек тил ючюн,

Адам ючюн, халкъ ючюн,

Дуния эм ахрат ючюн,

Сора, ким ючюн, не ючюн

Кюреширикбиз да биз?
Биз шайтаннга джол берсек,

Шайтанлыгъа къол берсек,

Аллах кёргюзтген джолдан –

Керти джолдан терсейсек,

Адамбызмы сора биз?
Ахратны къой, дуния да

Иманы болгъанлагъа –

Джангыз да алагъа

Уя болургъа керекди.

Аны ючюн кюрешейик.
БУ ДА БИР БЕЛГИ, БУ ДА БИР ЫШАН +++
1

Таш дегенлей, тюшелле эсиме:

Къарачайны Къадау Ташы

эмда

Халкъымы-Джуртуму белгиси – Минги Тау

эмда

Файгъамбарны Нюр Тауу – Джабаль-ан-Нур.

Джуртда Джангыз Терек тюшеди эсиме;

Джашаугъа, къауумуна, джанына да къоркъуб,

Къая башында къайгъысын, сагъышын, дертин Кёкге айта тургъан

Къазакъ бёрю да тюшеди эсиме.
2

Джангы Джуртда джангы юйге кёчерге

Байрым кюн – джума кюн – буюрулду:

Ол да бир белги, ол да бир ышан.

Юйню къыбыла джаны – джашил таула,

Шимал джаны – Шимал тенгиз;

Юйню бир джаны – Кёкде,

Бир джаны – джерде:

Ол да бир белги, ол да бир ышан.

Юй – бачхалы. Бачхасында

Бирча джашил гелеу кырдык ёсе...

Ортасында – мазаллы сослан таш... Къатында уа –

Ай медет Аллах! –

Кесилген нарат терекни дюккючю...

Къарачайны Къадау Ташы бла

Джуртда Джангыз Терек

«Шаркъ» деб, эсиме тюшдюле:

Бу да бир белги, бу да бир ышан.
АМАНТИШЛЕ
1.АМАНТИШНИ АМАНАТЫ-ОСУЯТЫ
Амантишчикле, сиз да ёсюб джетерсиз –

Мен сатыб бошаялмагъан халкъны, джуртну,

Хоу, менден къалгъанны-булгъанны

Халкъны эски джауларына, джангы джауларына да –

Бизни шохларыбызгъа – юлеширсиз, саугъа этерсиз,

Алай бла кесигизге джашау этерсиз,

Алай эте, мени дараджама джетерсиз.

Адет-Сый-Намыс ючюн тюл,

Эркинлик-Тюзлюк-Тенглик ючюн тюл,

Дин-Халкъ-Джурт ючюн тюл

( Ала – умметчи, миллетчи ёзден сандыракълалла),

Сиз

Алтын сынджыргъа, кюмюш тегенеге ие болур ючюн,

Керек эсе –

Сатлыкъ болургъа, къул болургъа, къахме болургъа да тартынмагъыз.

Кърал къуллукъчуланы, оноучуланы тюблерине

Къызларыгъызны, къатынларыгъызны да атыгъыз,

Излеселе, ала бла кесигиз да джатыгъыз.
Аны ючюн не бетигиз, не кётюгюз, не ауузугъуз –

Акъ боллукъ тюлле – тургъанларыча турлукъла.

Джангыз – уллула, ариула, бал тамгъанла деб, –

Аланы къ..........н махтаргъа унутмагъыз.

Алай бла ычхынныкъсыз ашаугъа,

Алай бла тюзелликсиз джашаугъа.

Мен да алай эте къуллукъчу болгъанем,

Мен да алай эте улхучу болгъанем.

Иннетигиз, Тейригиз да дуния мал болсун.

Имансыз болсагъыз – имансыз кърал джакъларыкъды сизни,

Иманлыладан сакъларыкъды сизни

Заманны бош иймей, теблете-теблей да билигиз.

Алай эте, амантишчикле, сиз да ёсюб джетерсиз,

Ким биледи, мени озуб да кетерсиз.

«Шайтанлагъа джин молла» дегенча,

Амантиш къралгъа башчы болуб да кетерсиз.

Буду сизге аманатым-осуятым.
2.АМАНТИШЧИКНИ КЪУУАНЧЫ
«Джангур къоркъууун джел этер»,

«Эл къайгъысын эр этер»,

«Джатхан ёгюзню юсюне

Тургъан бузоу кир этер».

«Къатын – тёшекге, эр – эшикге»,

Дагъыда: «ит тойгъан джерине,

Адам туугъан джерине».

«Окъумагъан сокъурду, сокъур ташха абыныр»,

«Тил билмеген – тилсизди, тиллилеге джалыныр»,

«Дин билмеген – меджисуу, ташха-агъачха табыныр,

Къара джиннге, шайтаннга ол къул болуб, тагъылыр».

Динсизни, имансызны башы къалыр палахха,

Бир гяуургъа бойсунур, санаб аны Аллахха.

Дуния малгъа джутланыр, кёзбау затха алданыр,

Сынджыр, тегене, сюек – бу ючюсюне къууаныр,

Итме, къулма дей билмез – бу ючюсюне къулланыр.
Динин, халкъын, джуртун да

Отуз кюмюшге сатар.

Тегенени джанында

Душман арбазда джатар.

Хар джангы сюек ючюн

Душман айтханны этер.

Ёзге аллай кюн келир –

Сатсын, айт, кимни, нени?

Динин, миллетин, джуртун,

Къызын, джашын, туудугъун,

Къатынын да, кесин да,

Тарихин да, эсин да,

Тюненесин, тамбласын да,

Дуниясын, ахратын да –

Барын бошагъанд сатыб.

Хайырсызны, джараусузну

Элтелле ёлтюрюрге.

Аны орнуна бир джаш джууаш

Табылгъанды, сайланнганды.
Ол къарт амантиш барады

Душманны чурукъларын джалай.

Къансыйды, джыламсырай:

«Алкъын мен сизге джарарыкъма,

Алкъын мен сизни джаларыкъма,

Бёрюлеге да чабарыкъма.

Болмай эсе, джаш амантишлеге

Устаз этигиз мени».

Аман тиши кичий тургъан

Бир джаш амантишни илгендире, къууандырады:
«Къарт амантишни орну бош болду...»

Джау арбазда ышыкъ джер,

Сынджыр, тегене, сюек да

Аныкъылла энди – ма къууанч....

Алай а, дуниялыкъда кибик,

Къуугъун сёзюмю эшитмейсиз сиз.

Аллахны сёзюне къулакъ иймегенле

Мени сёзюмеми тынгларыкъла?

Бош къалады алагъа сёзюм,

Джанымы бош къыйнайма алагъа.
БУЛУТЛА-НАЗМУЛА +++++++
Кавказ таба бара тургъан булутла,

Халкъымы, джуртуму да кёрлюк булутла,

Минги Таугъа къонарыкъ булутла,

Сукъланама сизге, къууанама сизге:

Иги джолгъа барыгъыз.
Эки тёппели Минги Таулу джуртуму,

Кёк бла Джерни байлаб тургъан джуртуму,

Бауурланыб къучакъларсыз мени ючюн да,

Ташын джалаб, сууундан ичерсиз мени ючюн да,

Мени ючюн да, мени ючюн да, мени ючюн да...
Бир къоркъууум да барды: фыргъауунла сизге да

Окъ-тоб джаудурурла, къазауат ачарла деб,

Сизни да джуртдан сюрюрле, къыстарла, чачарла деб,

Ат-бет атарла – не джаны бла да къыйнарла деб.

Акъ болсагъыз – акъсыз дерле,

Эки бетлисиз дерле, джаусуз дерле,

Джауасыз дерле, джаумайсыз дерле,

Джердесиз дерле, кёкдесиз дерле,

Келесиз, кетесиз – чекден ётесиз дерле,

Бир джуртнукъу, бир халкъныкъы тюлсюз дерле,

Тамырыгъыз, къабырыгъыз джокъду дерле,

Къралгъа тюл, джорукъгъа тюл,

Аллахха-адамгъа къуллукъ этесиз дерле,

Эки дуниягъа да къуллукъ этесиз дерле,

Иннетсиз дерле, иннетли дерле,

Миллетсиз дерле, умметсиз дерле,

Дагъыда, ол айтханларын унутуб,

Миллетчисиз дерле, умметчисиз дерле...

Тышында джаусагъыз –

Джуртну сууун тышына ташыйсыз,- дерле.

Мында джаусагъыз –

Тышындан заранлы сууну келтиргенсиз,- дерле.

Джелмауузгъа, сарыубекге, джыланнга, гыбыгъа,

Джашыртын къабхан итге да ушагъан,

Аллахны-адамны-табигъатны да джауу –

Имансыз джорукъ, ибилис джорукъ

Кимге, неге чамланады? Не ючюн?

Ётюрюкге тюл, Хакъ Кертиге –

Игиликге-Эркинликге-Тюзлюкге –

Къуллукъ этгенлеге чамланады ол.

Джаратхан Аллахдан айырыб,

Аллах буюргъан джорукъдан айырыб,

Хакъ джолдан, керти джолдан айырыб,

Кесини джолуна бурургъа.
Ол излейди Аллах джаратхан дунияны къурутуб,

Джангы адам, джангы табигъат, джангы дуния къураргъа...

«Мени отдан джаратханса.

Топракъдан джаратхан адамынга

Мен баш урлукъ тюлме. Ол менден тёбенди, учузду»,- деб,

Аллахына бойсунмай, къайырылгъан джинни

Аллах налат бериб, ассы этиб, быргъагъанды Кёкден.
Энди ол Ибилис

Аллахны джангылгъанын кёргюзтюр ючюн,

Адамны сатлыкъ, хайуан, джаныуар болгъанын кёргюзтюр ючюн,

Адам андан тёбен, учуз болгъанын кёргюзтюр ючюн,

Кюч бла, хыйла бла да кюрешеди

Адамны Аллах буюргъан джолдан джангылтыргъа...

Тюз джолну кёргюзтгенден сора,

Иги-аман, халал-харам, сууаб-гюнах не болгъанын билдиргенден сора,

Терсейгенни не сакълагъанын эсгертгенден сора,

Адамны кесине къойгъанды джазыуун.

Джаннетге, джаханимге элтирик джолланы

Адам сайлайды кеси.
Хей, Кавказ таба бара тургъан булутла,

Халкъымы, джуртуму да кёрлюк булутла,

Минги Тауума къонарыкъ булутла,

Имансыз джорукъгъа да джолугъурукъ булутла,

Назмуларыма ушаш булутла,

Сизге тыйгъыч джокъду.

Сизни тыяллыкъ кюч джокъду.

Сукъланама сизге, къууанама сизге.

Иги джолгъа барыгъыз.
АЛЛАХУ АКБАР
Аллаху акбар дей, тебеди джюрек,

Аллаху акбар дей, ёседи терек,

Аллаху акбар деб, сюелелле таула,

Аллаху акбар деб, энелле суула,

Аллаху акбар деб, сермешелле саула,

Аллаху акбар деб, тирилелле шаула.

Айырылгъан да халкъындан, джуртундан,

Айырылмаса иймандан, Аллахдан,

Табарыкъды тюзлюгюн, хакъын,

Табарыкъды джуртун эм халкъын,

Къутхарлыкъды кесин, джуртун эм халкъын.

Халкъынг бла джуртунгда джашасанг да,

Ханнга, патчахха ушасанг да –

Санга оноу этерикди шайтан:

Душман боллукъса кертиге, нюрге.

Гяуурла бла, гяуурлача джашарыкъса,

Ала ашагъанны ашарыкъса,

Харам тонгузгъа ушарыкъса.
Джау къолуна тюшерикди джуртунг, халкъынг,

Амантиш боллукъду тарихде атынг.

Аллах бла сакъланайыкъ аллай къыйынлыкъдан, палахдан,

Кечмеклик тилейик, иман тилейик Аллахдан.

Дуния, ахрат да Аллахды меннге.

Аллах джюрекде болгъан къадарда

Къоркъуу болмаз Къарачайгъа, Малкъаргъа.

Джуртха къайытырма – анда да айтырма:

Ля иляха илля Аллах мухаммадун расуллуллах.

Хакъ джолда атлайма, къатлайма:

Аллаху акбар! Аллаху акбар!

Ораза башланады тамбла:

Биргелей Алан бла,

Иншаллах, тутарыкъбыз аны.

Мухаммад да аны келечисиди деб,

Ийнаныб, хакъ кёлю бла айтмакъ,

Джанын, санын да таза тутмакъ,

Кюнюне беш ууахты намаз къылмакъ,

Зекят бермек, хадж къылмакъ, -

Айтыргъа, Аллах кёргюзтген джолда бармакъ –

Буду адамны Адам этген, муслиман этген.

Бу бешисилле бизге къанат,

Насыб келтирлик былалла бизге.

Былалла бизни сакъларыкъ, къутхарлыкъ

Дунияда, ахратда да.
Адам, рахатлан да,

Аллахха къуллукъ эт:

Мадар этсенг – Ол къадар этерикди.

Харамны харам эт,

Халалны халал эт –

Аллах айтханны эт.

Къарангыдан джарыкъгъа чыгъарыкъса,

Шайтанны хорларыкъса,

Джашауну магъанасын табарыкъса.

Аллахха къуллукъ эт,

Аллах айтханны эт.

Къарачайлы болмагъанла

Къарачайгъа этелле оноу.

Оноулары уа – сатыу эм тоноу.

Бу джуртдан тюлдюле ала.

Аны ючюн тонайла джуртну эм халкъны,

Аны ючюн саталла джуртну эм халкъны.

Билмейле, билирге да излемейле иманны, хакъны.
Шайтаннга, дуния малгъа этелле къуллукъ.

Ана тил, Ата джурт джокъду алагъа.

Аллах-адам джокъду алагъа.

Къарынлары бла къарын тюблери айтхандан чыкъмайла ала.

Эки аякълы хайуанлалла ала.
Бюгюннгю халны, халкъны кёрсе

Не айтыр эди Къарча?

Не айтырелле Адурхай, Будуян, Науруз, Трам?
Ала къурагъан ёзден кърал къайдады?

Ёзден халкълары къайдады аланы?

Бир-бирине теджей рахатлыкъ, эсенлик, саулукъ.

Кърал халкъына этмейди джаулукъ.

Биздеча дыгалас джашау, джан къайгъы джокъ.

Джюрекледе тарлыкъ, зарлыкъ деген джокъ –

Адамланы бетлери джарыкъ, кёллери токъ.

Ишлеялмагъан да юлюшюн табады.

Джуртну байлыгъы – бютеу халкъныкъыды.

Тюшген хайыр халкъгъа юлешинеди.

Сабийге, къартха, тиширыугъа, онгсузгъа артыкъ эс бёлюнеди.
Зауаллы Ленин кюсеген коммунизмни

Мында кёзюм бла кёрюб, сейир этеме.

Мен бу къралгъа, бу джамагъатха

Таза джюрекден алгъыш этеме.

Бу кърал эшигин ачады кенг.

Дин, тил, миллет айырмайды –

Барысына да къарайды тенг.

Окъуу-билим къалала кимге да ачыкъ.

Джарлы, къарангы, юйсюз-кюнсюз джокъ –

Бу кърал ючюн адам берир джанын.

Сора Эресей тюшеди эсиме...
Не къан джаугъанды Эресей, сеннге?

Джеринг бла, джер байлыгъынг бла биринчисе дунияда,

Халкъынг а садакъачыча джашайды –

Батыб балчыкъгъа, кирге, ичкиге...

Азабха джаратылгъан бир къралса, Эресей.

Огъесе, тюшюнюрге, тюзелирге унамагъан халкъгъа

Аллах къаза орнуна сеними берген болур?

Тохтамайды кеси халкъынг бла къазауатынг.

Ётюрюкчю, эки бетли имансыз кърал, зулму джорукъ –

Мурдар эмда тоноучу – халкъ атагъан атынг.

Кеталгъан башын алыб тышына кетеди,

Кеталмагъан джанауалда джашау этеди –

Кърал тонар, тутар, джутар деб къоркъа.

Оюлмай, джоюлмай къалыргъа джокъду амал.

Имансыз кърал, зулму джорукъ сени бла

Орус ючюн да, чечен ючюн да, кеси ючюн да

Ёлюб кетгинчи къазауат этерикди,

Къайда болса да къазауат этерикди,

Шайыр эмда хаджи Лайпанланы Билал.



27. 10. 2003. Ставангер. Оразаны биринчи кюню