Т. Н.­Ер­ме­ко­ва,­Г. М.­Найманбаева,­Б. М.­Найманбаева



Pdf көрінісі
бет96/190
Дата30.05.2023
өлшемі6.15 Mb.
#474512
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   190
811-001-001к-20 КазЯзык 11 каз УЧЕБНИК ОГН

158
§1.
 
«Ал тын адам» – ұлы да ла ның 
 
та ри хи жә ді ге рі
1.
Мә тін ді топқа бөлініп оқып, тақырыбын, автор көзқарасын, ауди-
ториясын, құрылымын, тілдік ерекшелігін талдаң дар.
Қа зақ стан же рін ен көп те ген ар хе оло гия лық қаз ба та был-
ған. Кө не қа ла лар дың ор ны хал қы мыз дың бай та ри хы нан 
сыр шерт кен дей. Ал кү ні бү гін ге дей ін жо ғал май кел ген сан 
ға сыр лық та ри хы бар қа ла лар қазір ту рис тер дің таң да на ара-
лай тын ме ке ні не ай налды.
1970 жылы Ал ма ты об лы сын да ғы Есік қор ға ны нан «Ал-
тын адам» та был ған кез де, алыс-жа қын ел дер дің бар лы ғы 
елең ет кен-ді. Ар хе оло гия лық ол жа ны тап қан та рих ғы лым-
да ры ның док то ры Ке мел Ақы шев бас қа ға лым дар мен ке ңе се 
оты рып, бұл біз дің за ма ны мыздан бұрынғы IV ға сыр да өмір 
сүр ген сақ хан за да сы де ген ше шім ге кел ді. «Ал тын адам ның» 
бой ын да ғы қа руы да, үс тін де гі киі мі де тү гел дей дер лік 
ал тын нан құй ыл ған. Бұл – ки ім нің ішін де гі адам ның, оның 
елі нің дәу ле тін көр сет се, екін ші ден, сол кез дің өзін де-ақ 
түс ті ме тал лур гия ның қыр-сы рын мең гер ген тай па лар дың 
өмір сүр ге нін дәлелдегендей.
Атал мыш ол жа ның кө шір ме сі Ал ма ты да ғы Ор та лық 
музейге қой ыл ды, кей ін қа зақ елі нің бас ты сим во лы ре тін де 
бас қа ел дер ге көр ме лер ге шы ға рыл ды.


159
Екінші «Алтын адам» 1999 жылы Атырау облысының 
Арал төбе қорғанынан табылған. Олжаны қазу жұмыста рын 
та рих ғылымдарының кандидаты Зейнолла Самашев жүр-
гіз ген. Болат семсеріне қарап, ғалымдар біздің дәуірімізден 
бұрын ғы III ғасырда өмір сүрген сарматтардың көсемі деген 
қо ры тын ды ға келді.
Ал үшінші «Алтын адам» 2003 жылы табылды. Тарих 
ғы лымдарының докторы, про фес сор Әбдеш Төлеубаев бас та -
ған археологтер тобы бұл олжаны Шығыс Қазақстан об лы -
сының Шілікті жазығынан қазып алған. Ғалымдар дың па -
йым да уынша, бұл «Алтын адам» б.з.б. VIIІ–VII ғасырларда 
өмір сүрген. Мекен еткен же рі не және үстіндегі құйма 


160
ал тын нан жасалған аң-құс бел гі ле рі не қа рағанда, сақ патша-
сы на келе тін бұл олжа әлі де зерт телуде. 
Тө леуба ев қо рым да ба тыр емес, пат ша ның, сақ мем ле-
ке ті нің бай ыр ғы бас шы сының жер лен ге ні не се нім ді. Оған 
ба ға лы ки ім де рі, қо рым ішін де көп те ген ал тын әше кей дің 
бо луы дә лел бо ла ала ды.
Міне, сонымен күні бүгінге дейін үш «Алтын адам» табыл-
ғанынан хабардар болдыңыздар. Ұлан-байтақ Қа зақстан же -
рін де әлі қанша «Алтын адам» жатқаны бел гі сіз. Оны зерт-
теу – уақыттың еншісінде.
(Зейінжамал Досжанова)
2.
Ғылыми стильге тән тілдік құралдарды ұтымды қол да нып, оқы-
лым мә тініне ан но та ция жа зың дар. Жаз ған жұ мыс та рың ды са лыс-
ты рың дар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   190




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет