Т. Рысқұлов атындағы №25 мектеп-гимназиясы Жалпы ата-аналар жиналысының
жүктеу/скачать 55.14 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жеке әлеуметтік факторларға мыналарды жатқызады
| Әлеуметтік факторлардан балалар мен жасөспірімдердің девиантты мінез-құлықтары көрінісінің жалпы және жеке факторларын бөліп шығарады.
Жалпы әлеуметтік факторларға төмендегілер жатады: Қоғамның және оның нормаларының жетілмегендігі, мысалы: агрессивті мінез-құлық қалыпты бола бастайды, себебі балаға агрессиясыз бәсекелесу, басқару, басшы болу, табысты болу өте қиын, ғалымдар баланың агрессияға «қатаңдығын» белгілейді. Қоғам шынайы қарым-қатынас пен сөйлесім әдістерінің орны виртуалды өмірде, интернет қоғамдастықтарда, ойындарда, қызметтердегі қарым-қатынаспен толтырылады. Қоғам девиантты мінез-құлықты насихаттайды, себебі мұндай мінез-құлық қоғамды дамытатын өзгерістерге себепші болады. Жеке әлеуметтік факторларға мыналарды жатқызады: 1. Ата-ана мен баланың арасындағы байланыстың жоқтығы немесе оның аз ғана, формальды түрде ғана көрінуі; 2. Қолдаудың жоқтығы. Ата-аналар және басқалары балаға көмек көрсеткісі келмейді, көрсете алмайды немесе көрсетпейді. Анасы балаға сезімін білдірмейді, ашық сөйлеспейді. Әкесі әкелік кеңес, ұсыныстар көмегімен әрекетке шақырмайды. 3. Қауіпсіздікті сезінбейді. Бала үшін қауіпсіздікті сезіну – бұл оның ата-ана тарпынан қалайтын қажеттілігін түсіну, сол арқылы бала психикасының артықшылығы мен ерекшеліктерін тану, ата-ананың саналы түрде оның өміріне араласуы. Бала үшін қауіпсіздікті сезіне алмау дегеніміз – бұл ата-ана түсіністігінің жоқтығы. 4. Қажеттіліктің, ақпарат құралдарының әртүрлілігі тұлға аралық байланыстың бұзылуының орнын толтыратын тәуелділіктің қол жетімді потенциалды объектілері болып табылады; 5. Баланың жасөспірімдік қосалқы мәдениеттің бір бөлігі болғысы келетін қалауы. Бала ата-анасына өзінің жеке өмір сүру дәстүрінің бола алатынын, ересек екенін және сәйкес әлеуметтік рөлді орындай алатынын дәлелдегісі келеді. Мұндай баланың ата-анасы бұған дұрыс жауап қайтара алмайды немесе баланың қалауы мен тәрбиесін мүлде елемейді, яғни баланың өмір сүру дәстүріндегі нақты, сендіре алатын және қанағаттанарлық бағдары жоқ. Қосалқы мәдениет – баланың өзін «жақын» сезінетін тобы, көңіл-көтеру ортасы; 6. Өмірінің алғашқы екі жылындағы азапты уайымдар түріндегі зақымның болуы. Мұндай зақымның себебі баланың төмендегідей өмір фактілері болуы мүмкін: анасынан айырылу, баланың өмір қажеттіліктерін қанағаттандыруға ананың қабілетсіздігі, бала мен ана темпераментінің сәйкес келмеуі, сәбидің шектен тыс әсершілдігі, ата-ананың сәбиге психологиялық зақым келтіретін әрекеттері (зорлықпен тамақтандыру, қырсықтығын өзінше түсіну және т.б.); 7. Ата-анасы баланы өзін-өзі жақсы көруге үйретпейді. Бала өзінің жаман, түкке тұрғысыз, пайдасыз екеніне көзі жеткен, ешкімге сенгісі келмейді; 8. Ата-анасының өз сезімін керегінше білдіруіне, түсінуіне және оны көрсетуіне мүмкіндік бермейтін көңіл-күй ауытқушылықтарының болуы. Соған байланысты бала өз эмоциясымен, сезімімен бөліспейді, оларды ішінде тұншықтырып, тіпті жоққа шығарады; 9. Ата-анасына эмоционалдық, психологиялық жағынан тәуелділік. Бала ата-анасының пікірі мен бағалауына тәуелді болады, үнемі олардың алдында өзін кінәлі сезінеді. Кез келген отбасылық мәселелерді осындай балалардың девиантты мінез-құлқы күшейте түседі. 10. Ата-аналардың баланың ортақ тәуелді мінезін көрсетуге әкеп соғатын әртүрлі психологиялық мәселелері болады. Бірақ баланың жеке басының ерекшеліктері оның ата-ана мінез-құлқының жағымсыз әсеріне ұшырамайтындай болуы мүмкін екенін ескеру керек. 11. Егер төмендегі қасиеттерге ие болса, бала тәуелді мінез-құлыққа тап болғыш болып келеді: жаңа жағдаяттарға бейімделгіштік, ішкі мазмұндық құрылымның жоқтығымен бейімделу; - көңіл-күй сапасы; - сезімталдық; - тіл тапқыштық, қарым-қатынас орнатудағы әлеуметтік шектеулердің жоқтығы; - мінездің эпилептоидтық және гипертимдік акцентуациясы; - ызақорлық; - кіналау сезімінің санадан тыс қысым көруі; - өзінің ерекшеліктері мен стандартсыздығын тану; күйзелісті жеңу қабілетінің төмендеуі. Баланың әлеуметтік депривацияны бастан өткеруі девиантты мінез-құлықтың әлеуметтік факторы, яғни ауытқушылық мінез-құлықтың пайда болу аясы болып табылады, бұл баланың мамандандырылған көмектің және алдын алу шараларының іргетасы болып табылатын бейімдеу, әлеуметтендіру, өзін-өзі жетілдіру қажеттіліктеріне қанағаттандыруға негізделеді. жүктеу/скачать 55.14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|