Тақырып. «Арнайы педагогика» Кіріспе. Арнайы педагогика теориясының жалпы сұрақтары
Арнайы педагогиканың ғылыми негізделуі. Философиялық негіздері
жүктеу/скачать 262.77 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы:Арнайы педагогиканың ғылыми негізделуі. Әлеуметтік негіздері.
| Арнайы педагогиканың ғылыми негізделуі. Философиялық негіздері.
1.Арнайы педагогиканың теория мен практикасына қатысты философияның дүние танымдық және әдіснамалық қызметі. 2.Психика және дене дамуында нормадан ерекше ауытқулары бар адамның проблемалары туралы атақты философтар мен ағартушылар. 3.Арнайы педагогиканың өзекті философиялық проблемалары: гуманизм, қоғамның мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларға көзқарастың аксиологиялық концепциясы, қазіргі арнайы педагогиканың этикалық және адамгершілік проблемалары (қоғамға пайдасы мен эвтаназия ). 4.Қазіргі философия арнайы педагогиканың әдіснамалық негізі ретінде. Тақырыбы:Арнайы педагогиканың ғылыми негізделуі. Әлеуметтік негіздері. 1.Мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды азшылық топ ретінде және әлеуметтік параметрлерін қарастыру. 2.Мүмкіндіктері шектеулі адамның дамуы мен әлеуметтенуі. 3.Қоғам өмірінен қалудың проблемалары: әлеуметтік бағдары мен коммуникативтік бұзылыстар, мінез-қулқының ауытқуы, идентификациялық проблемалар, әлеуметтік өмірдің болашағынан айырылу, білім алуындағы қиындықтар мен әлеуметтік жетістіктердің төмендеуі. 4.Қазіргі өркениетті қоғамдағы арнайы білім беру жүйесінің әлеуметтік көрсеткіштері. 5.Қоғамға қосу мен еңгізу және әлеуметтік оқшалауды жою жолдарын іздестіру. 6.Мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың әлеуметтік көзқарасы мен сана-сеімді қалыптастыру, және қоғамдық өмірдің барлық салаларына қатыстыру іс-әрекетін ұйымдастыру. 1. Әлеуметтік - бейімдеу бағытындағы білім беру арнайы білімділік коррекциялық үрдісте даму мүмкіншілігі шектеулі адамның элеуметтік өмірде тәуелсіз жэне өз бетінше болуын қамтамассыз ететін қүрал ретінде қарастырылады; Арнайы білім берудің қүралы ретінде ойдың тілдің жэне сөйлеуді дамыту - интеллектуалды жетіспеушілігі бар адамдардың өзіндік арнайы ерекшеліктерін таным қызметінің түрақты бүзылуы деп санау қолданылады . Сондықтан оларға білімдік сүраныста маңыздысы ойлау, тіл жэне сөйлеуді дамытуға коррекциялы - педагогикалық көмек қажет болып келеді. Коррекция (латын тілінен - соггекио - дүрыстау , түзету, жөндеу) - дефектологияда балалардың психикалық , физикалық дамуындағы жетіспеушіліктер элсірету немесе дүрыстауға , түзетуге бағытталған педагогикалық шаралардың жүйесі. Коррекция екіге бөлінеді - жекелеген кемістікті түзету (мысалы, көру немесе дыбысты айту коррекциясы), кеміс баланың жеке басына толық түрде эсер ету. Баланың физиологиялық жэне танымдық эрекеттерініңдамуындағы кемістіктерді азайту немесе жою - коррекциялық - тэрбиелеу жүмыстары - деген үғымымен түсіндіріледі. Медициналық қызметтерді: үйымдық-қүқықтық нысандарына қарамастан, ана мен баланы қорғау үйымдары, алғашқы медициналық- санитарлық көмек көрсететін үйымдар, консультациялық-диагностикалық поликлиникалар, медициналық оңалту орталықтары жүзеге асырады. Медициналық қызметтерге: —Қатер тобындағы балаларды анықтау мақсатымен жас сәби балаларды жаппай стандартты тексеру; —Туа біткен түқым қуалаған жэне жүре пайда болған патологияның тереңдетілген диагностикасы; —Психика дене дамуында ауытқулары бар балаларды медициналық түзеу жэне оңалту; —Қазақстан Республикасының заңдарына сэйкес көрсетілетін өзге де қызметтер жатады. Кемтар балалрға арналған арнаулы білім беру қызметтерін Қазақстан Республикасының білім беру заңдарында белгіленген тэртіппен арнаулы үйымдар: пихологиялық- медициналақ-педагогикалық консультациялар, психологиялық педагогикалық түзеу кабинеттері, оңалту орталықтары, логопедтік пункттер, балар бақшлары жэне басқа да арнаулы түзеу үйымдары көрсетеді. Арнаулы білім беру қызметтерін көрсетуге: -Балалардың ақыл-ой жағынан даму ерекшеліктерін анықтау жэне оқыту ментэрбиеберудің түріменнысанынтаңдауүшін олардың мүмкіндіктерінайқындаумақсатыменоларды тереңдетілгенжэне кешенді тексеру; -Кемтар сэби мектепке дейінгі жастағы жэне мектеп жасындағы балаларды психологиялық-педагогикалық жағынан түзеу, оқыту мен тэрбиелеу; -Еңбекке баулу, кэсіби диагностика; -Кэсіби білім беру; -ҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынасэйкесөзгедеқызметтер көрсету жатады. -Арнаулы элеуметтік қызметтер көрсететін үйымдар:Халықты элеуметтік қорғау мекемелері, протез-ортопедия бүымдарын шығаратын, техникалық жэне көмекші қүралдарды дайындайтын үйымдар. Арнаулы элеуметтік қызметтер көрсетуге: -Қазақстан Республикасы мүгедектерді элеуметтік қорғау саласында заңдарында белгіленген тэртіппен элеуметтік көмек көрсету; -протездеужэнепротез-ортопедиябүымдарымен қамтамассызету жөніндегі қызметтерді көрсету; -арнаулы техникалық жэне компенсаторлыққүралдармен қамтамассыз ету; -кемтар балалардытэрбиелеп отырғанотбасыларына консультациялық көмек көрсету; -элеуметтік қызметкерлердің қызметтер көрсетуі жатады. Әлеуметтік қызметкерлердің қүқықтық мэртебесі Қазақстан Республикасының заң актілерімен белгіленеді. 2. Организімнің аномальдық түрғыда бүзыл механизмі қандай деген мэселе өте ерте кезден көңіл бөлінді. Бір немесе екі орган жүмыс істемей қалғанда, басқалары өзара қандай қарым - қатынаста болады? Бала естімегенде оның өзі қандай күйде болады? Көрмеген кезде қүлақ қандай қалыпта болады? Баланың орталық жүйке жүйесі бүзылғанда, сезім органдары қандай күйде болады? Атап айтқанда, мүндай мэселелерімен Дарвин жэне жаратылыс ғылымының басқа да өкілдері айналысты. Қазіргі уақытта дамунда ауытқуы бар балалардың ішкі процестері мен механизмдерін танып білуге білуге үлкен көңіл бөлінуде. Аномальды балаларды зерттеу жүйесінде ғылымның жаңа бөлімі пайда болды. Оның көру мен есту түйсіктерін тікелей зерттеумен айналысқан жэне ақыл - ой кемдігінің клиникасын зерттеген саласы бөлініп шықты. Аномальды балаларды зерттеудің қажеттілігінен дэрігерлер, физиологтар жэне медицина - биология ғылымының басқа да өкілдері күш біріктіріп жүмыс істеуде. Педагогтар аномальды балаларды оқытудың эр түрлі жүйесін қолданып, бар күш - жігерін жүмсап бақты. Буржуазиялық әлем мүндай бастама атаулының барлығына дерлік салқын қарады. Сондықтан да аномальды балаларды оқыту процесі өте кеш - XVIII ғасырдың соңы мен XIX ғасырдың басында басталды. Бүл уақытта аномальды баланы жеке оқыту тэсілі орын алады. Бүлай оқыту мен оны эксперимент түрінде жүргізілген кейбір ғылымның өкілдері айналысты. Ал капиталистік қоғамда осы уақытқа дейін аномальды балаларды мемлекет тарапынан, шіркеулік жэне элденеше мемлекеттік оқу орындары ғана бар болды. Міндетті түрде жалпыға бірдей оқу жүйесі де жоқ еді. . Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар кемтар балаларды элеуметтік жэне медициналық - педагогикалық түзеу арқылы қолдауды, айғақтамаларын анықтауды, оларға білім берудің түрі мен нысандарын айқындауды, оларды оңалтудың жеке бағдарламасын жасау мақсатында диагностика жэне психологиялық-медициналық-педагогикалық тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік мекмелер табылады. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар кемтар балаларды арнаулы түзеу үйымдары мен басқа да үйымдарға медициналық, арнаулы білім жэне арнаулы элеуметтік қызметтерді алуы үшін ата-аналарының жэне өзге де заңды өкілдерінің келісімімен ғана жібереді. Әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау ісін қаржыландыру республикалық жэне жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздерден жүзеге асырады. Әлеуметтік педагогикалық көмек әртүрлі топқа бөлінеді: білім, денсаулық сақтау, халықты элеуметтік сақтау, халықты элеуметтік қамсыздандыру , мэдениет жэне спорт мамандар мен ата-аналдардың ассосациациясы, қайырымдылық қорлары жэне т.б Қазіргі таңда мемлекеттік қоғамдық жүйенің мүмкіндігі шектеулі түлғаларға элеуметтік педагогикалық көмек көрсету келесі аймақтарда жүргізіледі. Мемлекеттік сектор үйымдар, кэсіпорындар, федералдық министірлік пен ведомство қызметі: еңбек және элеуметтік даму министірлігі, жалпы жэне кэсіби білім беру министірлігі, денсаулық сақтау министірлігі, мәдениет министірлігі және тағы басқа. Мунуципальды сектор. Қайырымдылық діни жэне жергілікті басқармалардың қызметтері. Мемлекеттік емес сектор. Қайырымдылық діни және басқа да мемлекеттік емес қоғамдық үйымдардың қызметі. Қазіргі элеуметтік педагогикалық көмектің негізгі ережесі жеке түлға мен отбасының қоғамға және мемлекетке қатынасының механизімі. Әлеуметтік педагог - арнайы білім ордасының мүшесі, барлық элеуметтік институттармен өзара эрекет етеді. Әлеуметтік педагогтың жүмысының мэні келесі бағыттардан түрады: • Дені сау тэрбиелі жандарды қалыптастыру; • Баланың жекелігінің дамуына эсер ету; • Оқушылар мен түлектердің элеуметтік адаптациясымен реабилитациясына көмек көрсету; • Отбасындағы қатынастарды қалыптастыру; • Оқушының элеуметтік жэне жеке мэселелерін шешу; • Түлғалар арасында туындаған дауларды шешу; • Оқушылардың қүқықтары мен міндеттерін түсіндіру; • Әкімшіліктермен, психологтармен, педагогтармен жэне де арнайы жүмыс мекемелерімен бірлесіп, жүмыс жасау; З. Арнайы педагогика - оның саласы басқа ғылыммен тығыз байланысты. Олар зерттеу іс - дэреже жұмыстарында арнайы білім беру,технолоияны жасауда, арнайы оқытудың технологиялық құралдарын жасауда қолданылады. Олар философия, тарих, педагогик, психология, клиникалық психология. Медициналық, физиологиялық, элеуметтік психология, арнайы психология, лингвистика, элеуметтану, психолингвистика, элеуметтік педагогика, физиа, информатика, жаратылыстану ғылымдары. Статистика - халқаралық ұйымдар дамубұзылысының түрлерімен, жиелігі жөнінде мәліметтерді жинақтаудың жүйелігінің жұмысын атқарады. Арнайы білім беруді іске асыру мүмкіншілігін мемлекеттік стандарт белгілеп, қажетті білім мен икемдік деңгейіне жету үшін адамның нақты мүмкіншілігін ескере отырып сэйкестендіреді. Стандарт интелектісі бұзылған балаларды оқыту кеңінен эр түрлі формада ұйымдастыру қарастырылған: арнайы мекемелерде, интеграциялық оқыту жағдайында тұрақты емдеу мекемесінің жағдайында, балаларға арналған элеуметтік қорғау саласында мүгедектер немесе үйден оқыту. Арнаулы білім берудің мелекеттік стандарт интелектісі бұзылған балаға білім беру жолдарының ең ыңғайлы жақтарын ескеруге бағытталып, коррекциялық -білімдік үдерісін ұйымдастыру ерекшелігін . Ерекше білімдік сұранысы бар баланың танымдық эрекетін басқарып жэне істің түрін анықтайды. Арнайы білім беру стандарты даму мүмкіндігі шектеулі балаларға теңдей жағдайлар жасауға жэне оларды элеуметтік оңалтуға бағытталған. Онда: емдік - сақтандыру шаралары мен сауықтыру жұмыстары; даму кемшіліктерін түзету, жалпы білімдік дайындықта: жалпы еңбекке жэне алғашқы кәсіптік еңбекке дайындау жұмыстары қарастырылған. Баланың дамуындағы негізгі заңдылықтарда биологиялық жэне элеуметтік факторлардың эсерін дұрыс түсіну мэселесі жатыр. Биологияда ұзақ уақыт бойы механикалық қағида орын алған . Бұл қағида бойынша баланың дүниеге келгеннен кейінгі даму процессі тек мөлшерлік, немесе сандық өсуі мен дамуы деп саналатын. Бүкіл оганизімнің қасиеттері, ерекшеліктері құрсақтың ішіндегі ұрықта қалыптасқан дейді. Бұл қағида сыртқы факторлардың элеуметтік ортаның эсерін мойындамай терістейді, педагогикалық септігін, мағынасын бағалап құндамайды. Алайда, генетикалық бағдарламасының қандайда ерекше, бірегей (уникалды) болғаныменде элеуметтік факторлардың эсерін еске сақтамауға болмайды. Әр бір адамдағы биологиялық ерекшеліктерін, жеке тұлғаның дамуын элеуметтік факторлар анықтайды, қоғамдық орта оның ішінде балалық іс-эрекетті (ойын, оқу, еңбек эрекеті) бала біртіндеп меңгереді, мысалы, қоршаған адамдардың тілін үйренеді, тәжірибесін игереді, үлкендердің мінез-құлқына еліктейді. Зат пен тәжірибені келе-келе меңгеріп, бала өзінің ойлау процесін, есте сақтау қабілетін дамытады. 4.Қазіргі таңда көптеген жоғарғы оқу орындары педагог-дефектологтарды жэне арнаулы психологтарды кәсіби даярлаудың бағдарламаларын үсынуда. Осыған орай, АҚШ-та 230 бағдарламаны қамтитын арнаулы білім беруде қызмет жасайтын оқытушыларды даярлау, қайта даярлау жэне біліктілігін жоғарылату жөнінде үлттық жүйе жүмыс жасауда. Педагогикалық оқытудың батыс еуропалық жүйесінде арнаулы психологтар мен педагогтарды даярлаудың бағдарламаларымен қатар университеттерде арнаулы педагогика бойынша жалпы білім беру мектептерінің оқытушысын міндетті түрде даярлау желісі қызмет етуде, одан эрбір болашақ оқытушы өтуі тиіс. Қарапайым балалар секілді, ерекше білім алу қажеттіліктеріне ие балалар да білікті педагогикалық көмекке зэру, оны тек арнаулы даярлықтан өткен педагог-дефектолог қана бере алады. Қазіргі заманғы педагогикалық білім беру келесі түрдегі сэйкес педагогикалық мамандықтардың кең ауқымына ие: тифлопедагогика, сурдопедагогика, олигофренопедагогика, логопедия, мектепке дейінгі арнаулы педагогика, арнаулы психология. Қазіргі таңда арнайы педагогика ғылымында бірнеше өзекті мэселелер кездеседі. Ол мэселелер арнайы педагогиканың категорияларымен тығыз байланысты. Яғни оларға: есту қабілеті бүзылған балалар (керең немесе саңырау, нашар еститін, кеш естімей қалғандар); көру қабілеті бүзылған балалар (соқыр, мүлде көрмейтін, немесе нашар көретін); сөйлеу қабілеті бүзылған, тіл мүкістігі бар балалар- лагоппаттар; интеллектуалды дамуы немесе ақыл-ой, ойлау қабілеті зақымданған, кемақыл (ақыл-ойы, есі кеміс-кемақыл және психикалық дамуы тежелген балалар); психикасы мен дене бітімінің дамуы комплексті, күрделі түрде бүзылған (соқыр-мылқаулар);естімейтін-көрмейтін жэне ақыл-ойы жетілмеген, естімейтін т.б); тірек-қимыл аппараты зақымданған балалар; педагогикалық өзгерісі бар (жүріс-түрысы,мінез-қүлқы, тэртібі бүзылган) балалар жатады. Өкінішке орай, қазіргі таңда дамуында ауытқуы бар балалар саны артуда. Ол балалар арнайы бала-бақшаларда, арнайы мектеп интернаттарында, арнайы сыныптарда жэне де логопедиялық пункттарда тэрбиеленеді. Демек, мүнда олар арнайы коррекциялық жэне педагогикалық көмектермен қамтамассыз етіледі. Қазіргі таңда Брайль алфавитімен кітап шығаратын ең ірі орталық Лондондағы көзі көрмейтіндерге арналған Коралевский национальный институт. Ол үздіксіз кітаптар, газеттер, музыкалық жүмыстарды, емтихан қүжаттарын т.б кітаптарды көптеп шығарды. Біздің елімізде аномальды балаларды тэрбиелеп, оқудың мемлекеттік негізі қүрылған, арнаулы мекемелердің жүйесі бар. Бүл жүйе бойынша бастауыш білім беретін кластар ғана жүмыс істеп қоймады, сонымен қатар орталау жэне орта білім беретін кластар да жүмыс істейді. 5.Мүмкіндігі шектеулі түлғаның қоғамдық өмірге бейімделуі, қоршаған ортадан ақпаратты қабылдауы - терең индивидуалды жэне спецификалық процесс, оның көлемі, сапасы жэне соңғы нэтижелері дамудың ауытқу сипатымен, ағзаның анализаторларының, функциялары мен жүйелерінің сақталуымен; пайда болу уақыты мен бүлінуінің ауырлығымен; баланың жэне оның отбасының өмірлік іскерлігінің элеуметтік-мәдени жэне мэдени жағдайларымен, отбасының арнаулы білім алу процесіне қатысуға қүштарлығымен жэне мүмкіндігімен; қоршаған элеуметтің; білім алу жүйесінің арнаулы білім берудің барлық талаптарын орындаған жэне барлық жағдайын жасауға мүмкіндігімен жэне даярлығымен, баламен жэне оның отбасымен жүмыс жасайтын педагогтар мен психологтардың кэсіби біліктілік деңгейімен байланысты. Мүмкіндіктердің шектелу дэрежесіне жэне ең алдымен интеллектуалдық мүмкіндіктердің сақталуына, сондай-ақ арнаулы білім беру жағдайын құру сапасы мен дер кезінде жүргізілуіне байланысты,ерекше білімдік қажеттіліктерге ие түлғалар білім алудың түрлі деңгейін менгеруі мүмкін.Осыған орай, естімейтін, элсіз еститін, меңіреу, көзі көрмейтін,элсіз көретін, тірек-қимыл аппаратының функцияларының бүлінуіне ие түлғалардың, эмоцианалдық-еркіндік сферасы мен жүріс-түрысы бүзылған түлғалардың, сөйлеу қабілеті ауыр бүзылған түлғалардың бір бөлігі жалпы орта білімді менгеріп қана қоймай, сонымен бірге орташа жэне жоғарғы кэсіби мамандыққа ие болуға да қабілетті. Интеллектуалдық қабілеттігі бүзылған түлғалар элементарлық жалпы білімдік даярлануға жэне оларға жеке еңбекке баулитын өмір сүруге жэне қоғамда сэтті бейімделуге мүмкіндік беретін күрделі коммуникативтік процесстермен жэне интенсивтік интеллектуалдық іскерлікпен байланысы жоқ мамандықты менгеруге қабілетті. Ақыл-есі кем түлғалар жеке білімдік бағдарламалар бойынша білім ала отырып, ерекшеліктерге сэйкес оларды орта және элеуметтік бейімделудің даму бағдарламалардың едэуір мөлшерде меңгере (гигиеналық жэне элементарлық түрмыстық дэстүрлер, қарапайым еңбектену үрдістері) алады.. Арнаулы білім алудың, оның тәрбиелік жэне білім беру компоненттерінің қүрамы тек дамудағы ерекше ауытқуларға ғана емес, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі өсуші адамның жастық кезеңіне де тэуелді. Мүмкіндіктері шектеулі түлға қоғамның басқа түлғалары сияқты толық білім алуға жэне олармен тең дэрежеде өмір сүруге қүқығы бар. Арнаулы педагогика барлық балалар оқуға қабілетті дегенге арқа сүйейді. Ерекше білімдік қажеттіліктерге ие түлғалар, ережеге орай, баяу оқиды, бірақ олар оқи және жоғарғы нэтижелерге қол жеткізе алады. 6. Мүмкіндіктері шектеулі балалардың, қалыпты дүрыс дамыган балалар сияқты жан-жақты дамуға, оқуға, танымдық эрекеттерін қалыптастыру қүқықтары бар. Бірақ, оларға тиісті білім беру жэне дамыту өте күрделі, сондықтан біліктілікті қажет етеді. Кемтар балаларды әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзету арқылы қолдау баланың туғаннан басталып, ол кэмелеттік жасқа толғанға дейін, жаппай кешенді медициналық, психологиялық, педагогикалық жэне элеуметтік тексеру мен кәсіби диагностика жүргізу, оңалтудың жеке бағдарламасын әзірлеу, медициналық, педагогикалық, психологиялық, элеуметтік қызметтер көрсету жэне еңбекке баулу арқылы жүргізіледі. Әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың мақсаттары: • Туа біткен жэне түқым қуалайтын ауруларды, қалыпты дамудан ауытқушылықтары ерте бастан (туған кезден) анықтау; • Балалардың дамуындағы кенжелеп қалу мен бүзылыстардың алдын алу мүгедектіктің ауыр түрлерінен сақтандыру; • Балалар мүгедектігінің деңгейін төмендету; • Кемтар балалардың дене, психика жэне өзге де қабілеттерінің орнын толтыру немесе оларды қалпына келтіру, олардың әлеуметтік қүқықтарын іске асыру, неғүрлым толық элеуметтік бейімделуіне жэрдемдесу болып табылады. Әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдаудың міндеттері: • Кемтар балаларды анықтау мен оларды есепке алудың бірыңғай мемлекеттік жүйесін қүру; • Арнаулы білім беруді және арнаулы элеуметтік қызмет көрсетуді жүзеге асыратын үйымдар желісін дамыту; • Кемтар балаларды элеуметтік бейімдеу; • Кемтар балалары бар отбасыларын элеуметтік қолдау; • Әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдауды жүзеге асыратын үйымдарды кадр, ғылыми жэне үйымдастыру-әдістемелік жағынан қамтамассыз ету; • Халықты әлеуметтік, қорғау денсаулық сақтау, білім беру үйымдарының кемтар балаларды элеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау мэселелері жөніндегі қызметін сьақтастыру болып табылады. Әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау мынадай принциптерге : • Кемтар балалармен олардың отбасыларына элеуметтік қолдау және оңалту көмегін көрсету кепілдігіне; • Кемтар баласы бар отбасы мен элеуметтік жэне медициналық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыратын үйымдар мамандарының ынтымақтастығына; • Балалардың қабілеттерінің шектеулі дэрежесіне, жасына, әлеуметтік мэртебесіне қарамастан, ерте қолдау мен қол жеткізуіне жэне тең қүқықтылығына; Әрбір балаға жеке түрғыдан келіп, әлеуметтік жэне медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау көрсетуді саралауға жүктеу/скачать 262.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|