11. Арнайы психологиядағы диагностика. Арнайы білім беру жүйесінде психологиялық қызмет.
Психологиялық диагностика грек тілінен аударганда « психо - жан», диагностика - «өзін тануғаептіадам»дегенмағынаныбереді.
Психологиялық диагностика жеке түлғаның психикалық ерекшеліктерін анықтап, оның өзін тануын зерттейтін пэн. Өзін тану мен зерттеу диагностика көмегімен жүзеге асырылады.
Қазіргі психологиядағы жетістіктердің біріне психологиялық диагностика нақты сүйенеді, сондықтан адамның қоршаған ортамен қарым-қатынасы арқылы психикалық іс - эрекеттердің жалпы заңдылықтарын анықтайды. Осы қатынас эдістемелік міндеттерді түзеді де, психологиялық ақпараттар алу мүмкіндіктеріне кең жол ашады.
Психологиялық диагностиканың негізгі теориялық әдістемесін түпкілікті зерттеген отандық жэне шеттелдік психологтар: Б.Г. Ананьев, Л.С. Выготский, А.Ф. Лазурий, А.М. Монтьев, В.Н. Мясенщев жэне т.б.
Дамуында ауытқуы балаларға белгілі бір диагноз қоярдан бүрын оған диагностика жасау қажет. Әрине оның медицинада жэне психологияда өзіндік ерекшеліктері бар. Баланы жан-жақты тексеріп балада психикалық немесе физикалық дамуыны. Бүл жерде тексеріп диагнозқоюмен қатар, оның денсаулығынада ден қоябілген жөн.
Толығымен баланың денсаулығын жүйелі түрде тексеру оның денсаулығындағы эрине кейбір өзгерістер мен кемшіліктерді байқап көруге болады. Баланың бойындагы кемістіктерді байқай білу әрине Г.С. Выготскийдіңдефект қүрылымы негізінде жүргізіледі.
Бала өмірінің алгашқы жылдарында оның жалпы денсаулығына зер сала білуі қажет. Баланың психологиялық дамуына көп заттар немесе жағдайлар эсер етеді.
Қызмет барысында, белсенді қарым-қатынастар барысында психикалық процестердің жүзеге асырып, танымдық процестердің қиындауы, элеуметтік іс-тэжірибенің қалыптасуы іс-жүзіне асады.
Психологиялық қызметтің дамуына, заттармен арасындағы қарым-қатынастар үлкен септігінтигізеді.
Заттың қимылдардың дамуы керең балаларда мектепке дейінгі кездерден бастап дами бастады. Олардың өзгеруі бағдарлық эдістерінің өзгере бастауы белгілі бір кезеңдерге тап келеді. Оқу барысында керең балалар примитивті әдістерден күрделілеу эдістерге өтетін кезеңдер болады.
Қүлағы естімейтін балалардың өмірінде заттық қызметтің нэтижесінде қабылдаудың барлық түрлері дамиды. Ең алғаш болып көру қабілеті дамиды. Себебі ол заттық қызметпен тығыз байланыста болады. Ойлаудың генетикалық ерекшеліктері дами бастайды. Сюжеттік - рольдік ойын мектеп жасына дейінгі алалардың өмірінде алғашқы орындарда түрады. Себебі ол заттық қызметпен өзіндік байланысты болып келеді. Сюжеттік - рольдік ойынмен айналысу барысында қүлағыестімейтінбалалардың дамуындакөптегенерекшеліктер байқалады.
Қүлағы естімейтін балалар ойын барысында өздерінің ой-өрісінің дами бастағаның, өзінің ашық мінезді болып шыға келгенің байқамай да қалады.
Достарыңызбен бөлісу: |