Истериялық (өзімшіл) тип. Истериялық психопатия клиникасының негізгі белгісі айқынды дарашылық, не болса да айналадағылардан бөліну, бірінші болу. Истериялық психопатияға тән барлық жұртты мойындатуды тойымсыздықпен көксеу. Неміс психиатры Шнайдер мұңдай адамдарды «мойыңдатуды көксеу» деп атады. Истероидтық психопатияның белгілері жыныстық жетілмеген және жыныстық жетілген кезде, кейде жас балаларда да кездеседі. Психопатияның осы түрі әйеддерде жиі, ал кейде ерлерде де болады. Мұндай адамдардың дарашылдығы, мойыңдатуды көксеуі жасандылық, қоқилану және қыр көрсетумен бірге болады. Бұлардың негізгі қызметі басқалардан артықшылығын көрсету, назардың ортасыңда болу. Истероидтық психопатияға бейімделген жасөспірімдер мен бозбалалар қыр көрсету үшін өзін-өзі өлтіруте әрекет жасайды. Өзін-өзі өлтіру әрекетінің дағын қалдыру үшін қан тамырларын кесу не таблеткаларды ішу арқылы болады. Олар көбінесе хат жазып, оны көрінетін жерге қояды. Мұндай қыр көрсетулер кейде қайғылы аякталады.
Жасөспірімдерді тәрбиелеуге арналған емдеу педагогтік жұмыс ең алдымен олардың қабілеті мен көңіліне сәйкес үнемі еңбектенуге дағдылаңдыру. Ата-аналар, мұғалімдер мен дәрігерлер жұмылып біріккенде нәтиже шығуы мүмкін.
Психастеникалық тип.Психопатияның бұл типі аяқталған түріңде негізінен ересек адамдарда кездеседі. Психастеникалық жеке адамның ең маңызды белгілері тартыншақтық, өзіне-өзі сенбеушілік, үнемі күмәңдану, өзін талдау, өзін «қазу», қазір болған емес көбінесе болатын не болуы мүмкін оқиғалар көңілшектік көрсету. Мінезінің психастеникалық белгілері бар жасөспірімдер мұғалімдердің, ата-аналарынын, үлкендерді қойған талаптарына жауапты қарап, олардың үмітін ақтауға тырысады.
Психопатияның психастеникалық типінен басқа осы типтен көптеген ұқсастығы бар астениялық тип бөлінеді. Психастеникалық типтің астеникалық типтен айырмашылығы олардың барлығынан қорқуы, мазасыздануы «бір нәрсе болып қалмасын», өздері мен жақыңдарында күтпеген бақытсыздық болмауы үшін келешекке бағытталған. Болған оқиғаға қарағаңда олар болашақ бақытсыздықтан қорқады. Үнемі күмәңданудан қорғану үшін олар арнайы белгілер, салт жораларын және басқаларды ойлап табады.
Достарыңызбен бөлісу: |