Бо`лиши мумкин бо`лган муҳим камчилик

Бо`лиши мумкин бо`лган муҳим камчилик
Юқорида тасвирланган вазиятни қуйидаги қо`шимча фактлар билан ко`риб чиқинг. Ташкилот компаниянинг бо`лимларидаги даромад ҳисоб рақами менежери янги шартномаларнинг мураккаб намуналарининг таниш даромад та`минотини ҳар ҳафта тартибида тасдиқлайдиган қо`шимча жараённи амалга киритди. Менежер ҳудудий бухгалтерия ходими тасдиқлаган таниш даромад та`минотини ко`рсатувчи ҳужжатларни текширади. Менежер яна таниш даромад та`миноти ҳисоб тизимига мувофиқ киритилганини тасдиқлаш мақсадида тасдиқлаш жараёнини қайта намойиш етади. Менежмент томонидан қилинган бу назорат текшируви назорат самарали бошқарилаётганини ко`рсатади. Фақатгина бу фактларга асосланган ҳолда, ендиликда менежмент камчилик муҳим камчиликни англатишини ко`рсатиши еҳтимоли бор еканлигини , чунки даромад ҳисоб рақами менежерининг ҳафталик тасдиқлари таниш даромаддаги материал ното`г`ри баёнотларнинг аниқлаш ва олдини олиш еҳтимоли бо`лмиш бадал то`лаш назоратини келтириб чиқарганини тасдиқлайди. Шунинг учун, назорат камчилиги аудит қо`митасига хабар қилиниши керак, лекин материал кучсизлик даражасига ко`тарилиши лозим емас.


Хулоса ва келгуси босқичлар
Ташкилотнинг ички назорат тизими унинг корпоратив бошқарувидаги муҳим қисмларидан бири. Барча ташкилотлар материал ното`г`ри баёнотлардан озод бо`лган, ишончли молиявий баёнотлар ишлаб чиқиши учун молиявий ҳисоб бериш устида самарали ички назорат о`рнатиши жоиз. Аудиторлар о`з мижозларидан молиявий ҳисоб бериш устида самарали ички назоратни лойиҳалаштириш, амалга ошириш ва айни ҳолда сақланишини, ва жамоатчилик мижозларидан еса молиявий ҳисоб бериш устида о`рнатилган ички назоратнинг самарадорлигини баҳолаш ва у ҳақида ошкора ҳисоб беришини кутиши лозим. Америка Қо`шма Штатларида, ички назорат самарадорлигини баҳолаш бо`йича дастлабки мезон бу ТКҲТҚнинг янгиланган Ички назорат – Интерграциялашган Дастури.


Назорат учун саволлар:

1. 
   Молиявий ҳисоботларни тайёрлаш қандай мақсад ва вазифалар қўйилади?
   
2. 
   Ташқи аудиторлар учун ички назортнинг аҳамияти тўғрисида нима биласиз?
   
3. 
   Корхонанинг ички назорти қандай ташкил етилади?
   
4. 
   Ички назорат тизими елементлари қандай бўлади?
   
5. 
   Ички назоратнинг елементлари ва принсиплари қандай амалга оширилади?
   
6. 
   Корхона ҳисоб сиёсатини ўрганиш қандай амалга оширилади?
   
7. 
   Ички назорат тизимини ўрганиш қандай амалга оширилади?
   
8. 
   Назорат муҳити деганда нималарни тушунасиз?
   
9. 
   Назорат амаллари деганда нималарни тушунасиз?