Ж ұмыс барысы:
_(Vascak.) виртуалды моделтдеуші бағдарламасына кіріңіз.
_Алдымен кеплердің бірінші заңына кіріп,бақылау жүргізіңіз.
_Кеплердің екінші және үшінші заңына кіріп,экспериментті орындаңыз.
_Эксперименттің мәнін өзгерте отырып, алынған нәтижелерді талдау жасап,қорытынды жасаңыз.
Қорытынды:Кеплердің 1-2-3 заңдарымен таныстық.(Vascak.) виртуалды моделтдеуші бағдарламасына кіріп Кеплер заңдарын орындап,алынған нәтижелер арқылы талдау жасап қорытындыладық.
Тақырыбы:Математикалық маятник
Эксперимент мақсаты: Тербеліс периодының маятник ұзындығына тәуелділігімен танысу
Қажетті құрал-жабдықтар: 1 штатив негізі,1 штатив өзек, 50 см, қысқыш жолақ,осьтік подшипник,жіп,секундомер
Теориядан қысқаша түсінік
Тербеліс - уақыт бойынша қандай да бір дәрежеде қайталанатын қозғалыстар. Жүйенің толық бір тербеліс жасауға кететін уақыты-тербеліс периоды деп аталады.
(1)
Халықаралық бірліктер жүйесіндегі өлшем бірлігі T- секунд (c)
Бірлік уақытта жасалған тербелістер саны жиілік деп аталады.
(2)
Тербеліс жиілігі тербеліс периодына кері шама болып табылады. Еркін тербелістер жасауға қабілетті денелер жүйесін тербелмелі жүйелер деп атайды. Математикалық маятник-массасын елемеуге болатын созылмайтын жіпке ілінген өлшемдері кішкентайденеді айтады.Маятниктердің қозғалысын бақылай отырып,Галилео Глаилей мынадай эксперименттік заңдарды тағайындаған: 1)математикалық маятниктің периоды жүктің массасына тәуелді болмайды;
2)математикалық маятниктің периоды тербеліс амплитудасына тәуелді болмайды;
3)тербеліс периоды маятник ұзындығына ғана тәуелді,бұл тәуелділік мына формуламен сипатталады
(3)
L-математикалық маятник ұзындығы
Эксперимент нәтижесінде алынған бұл өрнек Галилей формуласы деп аталады
Жұмыстың орындалу реті:
1.Жабдықты суретте көрсетілгендей орнатыңыз.
2. Салмақтардың бірін арқанға байлаңыз (шамамен 150 см).Арқанға ілмектерді бос ілмекпен байлаңыз
4.Шарды тепе-тең күйінен белгілі бір кіші бұрышқа тербелтіңіз
5.Секундомердің көмегімен 10 тербеліс жасауға кеткен уақытын өлшеңіз. Өлшенген уақытты 1-кестеге жазыңыз.
6.Алынған нәтиже бойынша тербелістің Т тербеліс периодын (1) өрнек арқылы есептеп, кестеге жазыңыз.
7.(4)өрнекті пайдаланып жіптің ұзындығын есептеңіз.Кестеге түсіріңіз.
8.Алдыңғы пунктерді кестедегі мәндер үшін қайталап кестені толтырыңыз.
9. Нәтижелер бойынша қорытынды жасаңыз.
№
|
Тербеліс саны, n
|
Тербеліс периоды,T©
|
Жіп ұзындығы l(см)
|
Уақыт t,c
|
1
|
10
|
|
12
|
|
2
|
10
|
|
18
|
|
3
|
10
|
|
23.5
|
|
4
|
10
|
|
6.5
|
|
5
|
10
|
|
31.5
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |