Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги
жүктеу/скачать 2.19 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Иқтисодий таҳлилнинг анъанавий усуллари
|
2.6 - расм. Иқтисодий таҳлилнинг асосий анъанавий усуллари Юкорида келтирилганлардан кўриниб турибдики, туризм фаолиятини иқтисодий таҳлили жараѐнида қўлланадиган усуллар хилма-хил ва рангбарангдир. Таҳлил жараѐнида уларни тўғри келган-келмаганлигига қараб қўллаш албатта, аналитик ҳисобларнинг кўпайиб кетишига, айрим ҳолларда унинг натижаларини бузилишига олиб келади. Шунинг учун ҳам уларни танлашда ечилиши лозим бўлган иқтисодий масалани моҳиятига мос келадиган усулни танлаш лозим. 2.4. Аналитик кўрсаткичлар тизимини ишлаш Туризм фаолиятини таҳлилнинг барча объекти бизнес режа, ҳисоб, ҳисобот ва бошқа маълумотлар манбаларинг кўрсаткичлари тизимида ўзининг аксини топади. Маълумки, ҳар бир иқтисодий ҳодиса ѐки жараѐн кўпинча битта, ажралган алоҳида кўрсаткич билан эмас, балки бир нечта ўзаро боғлаган кўрсаткичлар тизими билан аниқланади. Шу муносабат билан иқтисодий ҳодиса ва жараѐнларни акс эттириш учун кўрсаткичлар тизимини танлаш ва асослаш иқтисодий таҳлилнинг муҳим услубий масаласи ҳисобланади. Туризм фаолиятини таҳлил қилишда қўлланадиган жуда кўп миқдордаги, турли кўрсаткичларни гуруҳлаш ва тизимлаштириш муҳим аҳамият касб этади. Кўрсаткичларни қуйидаги белгиларига кўра туркумлаш мумкин (2.7-расм): 1) Ўзининг мазмуни бўйича улар миқдорий ва сифат кўрсаткичларига бўлинади; 2) Қўлланадиган соҳасига қараб улар умумий ва махсус кўрсаткичларга бўлинади; 3) Синтез даражаси бўйича кўрсаткичлар умумлаштирувчи, хусусий ва ѐрдамчи кўрсаткичларга бўлинади; Иқтисодий таҳлилнинг анъанавий усуллари Таққослаш (қиѐслаш) Нисбий миқдорларни ҳисоблаш Ўртача миқдорларни ҳисоблаш Гуруҳлаш Баланс усули График усулда тасвирлаш 4) Олиш усули бўйича кўрсаткичлар мутлоқ ва нисбий кўрсаткичларга бўлинади; 5) Сабаб-оқибат муносабатларини ўрганишда кўрсаткичлар омилли ва натижавий кўрсаткичларга бўлинади; 6) Шаклланиш усулига қараб норматив, режа, ҳисобот ва аналитик кўрсаткичларга бўлинади. Корхона иқтисодиѐтини комплекс ўрганиш кўрсаткичларни тизимлаштиришни тақазо қилади, чунки кўрсаткичлар мажмуи улар қанчалик тугалланган бўлмасин, уларни ўзаро боғлиқликларини, ўзаро буйсунганлигини ҳисобга олмаса, хўжалик фаолияти самарадорлиги ҳақида ҳақиқий тасаввурни бера олмайди. жүктеу/скачать 2.19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|