Зерттеудің көкейкестілігі
жүктеу/скачать 333.29 Kb.
|
| Кәсіптік сапалар:
- мамандық бойынша теориялық және әдіснамалық бағыттаушылық; - психологиялық-педагогикалық, теориялық және практикалық дайындық; - педагогикалық ғылыми біліктіліктердің: а) танымдық; ә) құрастырушылық; б) қарым-қатынас; в) ақпараттық; г) ұйымдастырушылық бірлестіктерінің дамығандығы. Дара психологиялық сапалар: - психологиялық (этно, жалпы) үдерістерінің педагогикалық бағытталуы; - педагогикалық ойлаудың, қиял мен естің дамығандығы; - әсерлі ықпалдастық; - еріктің дамығандығы; - темперамент мәдениеті. Гуманитарлық бағыттағы оқытушылардың болашақ мүғалім-ұстаздарды тәрбиелеуде олардың қажетсіну – уәждік аясын, өрісін (поле) дамыту, олардың қабылдау әдістерін (перцептив) және түйістендіру (апперсепсе) шеберлігін шыңдау, ізгілікті мұраттары мен сенімдерін орнықтыру. Оқыту үдерісі диагностикасының негізгі объектілері – кәсіптік сапалар (ұстаздың қажетті біліктілігі): а) болашақ ұстаздың диагностикалық іскерлігі: оның ғылыми-біліктілік, тезаурус қорын жинақтай аларлық дағды - машықтарының сапасына өлшемдік қүра білу, болашақ оқушыларының қабылдау деңгейліктерін болжай алу; олардың даралық сипатын ескере білу; ә) болашақ ұстаздың ұйымдастырушылық қабілеттері: болашақ оқушылардың танымдық қызметін оқу материалы олардың белсенді әрекет жасайтын нәрселеріне айналатындай етіп ұйымдастыру; б) оқыту өрістері мен технологияларын ұтымды пайдаланып, нәтижеге шыға алатын деңгейде өткізу; в) оқу пәндерінің тәрбиелік қуаты: мазмұнды, ұтымды пайдалану, болашақ оқытушылардың психикалық жағынан дамуын басқару үшін. олардың бойында өзіне және өзгеге талап қоюшылықты дамыту үшін оқыту құралдары мен технологияларын жүмылдыру; г) танымдық бағдарланушылық негіздерін жасау, әрбір болашақ оқушы нені және қалай оқып-үйрену керек екенін, нені және қайдан іздеу керек, қандай ақпарат алу керек екенін, оны қайда қолдану және қандай көрсеткіштер бойынша пайдалану керек екенін біледі; ғ) сабақтағы болу керек адамгершілік-психологиялық ахуал, болашақ ұстаз бен болашақ оқушының бір-бірімен қатынасының стилі және сөйлеу мәнері; д) болашақ оқушылардың сабақтағы белсенді ұстанымы, ізденімпаздығы, белсенділігі, ізгі ниетпен қарауы, оқылатын материалдың игерілу сапасы туралы дүрыс пайымдай білу біліктілігі мен қабілеті (өздігінен талдау жасау, өздігінен бағалау); е) ғылымның жетекші мүраттарын, терминологияны, ұғымдық аппаратты ұғыну. Болашақ ұстаздар, бүгінгі студенттерді кәсіпкерлікке тәрбиелеу мақсатында Павлодар қаласының Ы. Алтынсарин атындағы гимназия-интернатының әдіснамалық өзекті мәселесін: «Гимназия мәртебесінде модернизациялау үдерісіндегі жеке ойлау мүмкіндігін диагностикалау» деп алынған. Міне, осындай жұмыстың ұйымдасуы үшін Павлодар қаласының С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің тығыз байланыстағы қызмет құрылымын былай жіктедік: - мақсаткерлік функциялар (білік меңгеру, кемелдендіріп толықтыру және ізгілікке ынталандыру); - оперативті – құрылымдық функциялар шығармашылық-құрастырушылық, ұйымдастырушылық, қарым-қатынастық; - уәждік өздігінен білім алуға өзін мойын ұсындыру) функциялары; - бақылау-түзету функциялары (шығармашылық зерттеушілік және бағалаушылық). Студенттердің ұстаз болу бағытындағы меңгеретін педагогикалық қызметтің түрлі функцияларын орындай білу біліктілігі мен қабілеті: - оқушыларды мемлекеттік стандарт негізінде біліммен қаруландыру; - оқушылардың бойында әдебиет пен тіл және басқа гуманитарлық пәндерде кездесетін теорияны тәжірибе сабақтарында қолдана білу біліктілігін дамыту; - оқушылардың қабылдау (перцептивті) және түйістеу (апперсепсе) әдістерін дамыту; - сабаққа өздігінен даярлықты ұтымды ұйымдастыру; - гуманитарлық пәндерді мектептің мәртебесіне қарай ыңғайланған курсын меңгерту; - гуманитарлық пәндерден кез-келген материалды «жұлма жад» пен философиялық жад» (Ж. Аймауытов) «ой сандығынан» бернелеп алу» [7,с. 58-60]; - оқушылардың сабақ үстіндегі жеке және жүптық, серіппелі, толық, ұжымдық жұмыстарын ұйымдастыру; - көрнекі құралдар, дидактикалық материалдар, техникалық жабдықтарды сабақтың, оқушылардың мүмкіндігіне қарай екі жақты ұтымды пайдалану; - шәкірттің орта, жоғары мектеп басқыштарына қарай шығармашылық жұмысын ұйымдастыру; - тәжірибелік мәні бар жаттығуларды таңдап алу және оларды гуманитарлық сарында грамматикалық сапада талдау: а) сабақ барысында; ә) гуманитарлық пәндер бойынша сыныптан тыс жұмыс жүргізгенде; б) шәкірттермен жеке сұхбаттасқанда; в) ата-аналармен жұмыс жүргізгенде; - кәсіпке бағдарлау, ыңғайлау жұмысын жүргізу; - сынып жетекшісінің жұмысын жүргізу; - іскерлік байланыстар орнату: а) оқушылармен; ә) ата-аналармен; б) әріптестермен; - туындаған жағдайды дұрыс бағалап, шешім қабылдау: а) сабақта; ә) сабақтан тыс жұмыста; б) ата-аналармен жұымыс істеу кезінде; - зерттеу жұмысын жүргізу: а) психологиялық-педагогикалық сипаттаманы салыстыру мақсатымен жекелеген оқушыларды және бүкіл сыныпты зерттеу кезінде: ә) тәрбие жұмысын жүргізгенде; б) гуманитарлық пәндер бойынша; в) гуманитарлық пәндерден сабақ беру әдіснамасы бойынша. - өзінің білімін үздіксіз толықтырып, жаңғыртып отыру. Күрделі құрамды теориялық ұғымдар мен әрекеттерге ерекше назар аудару қарастырылады; - ережелер, заңдылықтар, қағидалар, теоремалар шарттары мен қорытындысын бөліп көрсету, шартты тұрғыда талдау, оны бөліктерге жіктеу, қайта модульге түсіру. Сонымен, кәсіпқойлық танымдық ізденімпаздық жеке тұлғаның интегралды қасиеті болып табылады, ол таным, ерік және сезім үдерістерінің, ізденімпаздық мінез-қүлық уәжі мен тәсілдерінің, қажетсінудің және өмір шындығының түрлі жақтарына, атап айтқанда, өзінің кәсібіне көзқарасының бірлігінде дамиды. Кәсіпқойлық танымдық ізденімпаздықты қалыптастыру шарттары мен құралдарын әзірлеу студенттердің танымдық ізденімпаздығын дамыту үдерісін талдау өлшемін бөліп көрсетуді көздейді. Қорыта келгенде, жоғары оқу орнында студенттердің парасатты ойлау өнерін қалыптастыру үдерісінің деңгейліктерін анықтауда біздер бұл мәселеге қатысты зерттеушілердің еңбектерін талдап өттік. Біздер ұсынылған деңгейліктерді ескеріп, әр студенттің жеке мүмкіндіктерін тек үш деңгей, немесе алты деңгейге шақтау өрісінде құрылған тұжырымдарға құлақ сала отырып, оның бір жақты пікірлер екенін байқадық. Сондықтан біздер «әр студент жеке мүмкіндік иесі» деген түйінге көз жеткіздік. жүктеу/скачать 333.29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|