Іс-тәжірибе мақсаты: теоретикалық білімді ары қарай тереңдетіп, бекіту, қаржылық – экономикалық талдау аймағында қажетті іс-тәжірибелік дағды мен іскерліктерге ие болу, есептік – аналитикалық жұмыстардың автоматтандырылуының бағдарламалық тәсілдерін пайдалану, мекеме жұмысының нәтижелерін объективті бағалау, шаруашылық етудің тиімділігінің ары қарай өсу резервын анықтау, ұсынылған тауар, жұмыс және қызметке деген сұранысты толығымен қанағаттандыру жолдарын іздеу.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ......................................................................................................................
1. КӘСІПОРЫННЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТЫ, ЖҰМЫС ҮРДІСІ
2. КӘСІПОРЫНДА БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 Кәсіпорында кассалық операцияларды жүргізу тәртібі
2.2 Қолма қол ақшаны алу және кассаға кіріске алу тәртібі
2.3 Қолма қол ақшаны қабылдау мен беру және кассалық құжаттарды рәсімдеу тәртібі
2.4 Кассалық кітапты,ақшаны пайдалану кітабын жүргізу тәртібі және ақшаны сақтау ережесі
2.5 Есеп айырысу шоты бойынша операциялар есебі
2.6 Бухгалтерлік есептің шоттары, олардың мақсаты мен құрылысы
2.7 Банктегі есеп айырысу шоты бойынша есебі
3. КӘСІПОРЫНДА АУДИТ ЖҮРГІЗУ ТӘРТІБІ,ҚАРЖЫЛЫҚ ТАЛДАУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
3.1 Кассаны тексеру және кассалық тәртіптің сақталуын бақылау
3.2 Негізгі құралдар есебі
3.3 Еңбек және еңбекақы есебі
3.4 Кәсіпорындағы материалды ресурстарды қолдану тиімділігін талдау
3.5 Материалды ресурстармен қамтамасыз етілуін талдау
3.6 Түгендеу - бухгалтерлік есеп әдісінің маңызды элементі
ҚОРТЫНДЫ...................................................
Кіріспе
Мен «Экономика» мамандығының оқушысы Султанбекова Гульнара Сериккалиена өндірістік іс-тәжірибемді 3 желтоқсан айынан 29 желтоқсан айы аралығында ТОО «FOOD SOLUTIONS KZ» мекемесінен бухгалтерия бөлімінде бухгалтердің көмекшісі ретінде іс-тәжірибеден өттім.
Бұл практикалық жұмысымды атқарғанда осы мекеменің барлық іс қағаздарымен,соның ішінде бухгалтерлік жазбаларымен сондай-ақ ұйымдық құрылымымен, жалпы қаржылық жағдайымен танысып өткіздім.
Іс-тәжірибе мақсаты: теоретикалық білімді ары қарай тереңдетіп, бекіту, қаржылық – экономикалық талдау аймағында қажетті іс-тәжірибелік дағды мен іскерліктерге ие болу, есептік – аналитикалық жұмыстардың автоматтандырылуының бағдарламалық тәсілдерін пайдалану, мекеме жұмысының нәтижелерін объективті бағалау, шаруашылық етудің тиімділігінің ары қарай өсу резервын анықтау, ұсынылған тауар, жұмыс және қызметке деген сұранысты толығымен қанағаттандыру жолдарын іздеу.
Іс-тәжірибенің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:
Мекемемен, оның құрылымымен, өнімнің технологиясымен, өндірістік және басқарушылық бөлімшелердің негізгі қызметтерімен танысу;
Мекемедегі есептік жұмыс іс-тәжірибесін, басқару құралының құрылымын, есептеу мен талдаудың қолданылатын тәсілдерінің автоматтандырылуы, қаржылық құжатнамалар мен құжат айналымының сызбасы құрамы мен мазмұнын зерттеу;
Есептеу мен талдау ұйымының сыни талдауы, олардың ары қарай толық жетілуіне ұсыныстар енгізу;
Шаруашылық субъектінің ұйымдық құрылымы
Атырау қаласында жауапкершілігі шектеулі серіктестік кәсіпорыны болып табылады.
өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы ратификацияланған халықаралық шарттарға, Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге, сондай-ақ Ережелерге сәйкес жүзеге асырады.
ТОО «ПАРАПАР» ұйымдық – құқықтық мемлекеттік мекеме нысанындағы заңды тұлға болып табылады, мемлекеттік тілдегі өзінің атауы бар мөртағбасы мен мөртаңбаны, белгіленген үлгідегі бланкілері, сондай заңнамаға сәйкес қазынашылық органдарында шоттары бар
Касса операцияларының есебі
Бұл кәсіпорында банк мекемелерімен есеп айырысу және басқа да шоттарды рәсімдеген кезде келесі құжаттар пайдаланылады.
Қолма-қол ақшаларды қабылдау, сақтау жэне жұмсау үшін шаруашылық субъектісінде касса болады. Касса — бұл қолма-қол ақшалар мен өзге құндылықгарды қабылдауға, беруге және уақыт-ша сақтауға арналған, арнайы жабдықталған, оқшауланған үй-жай.
Касса операцияларының есебі ҚР ¥лттық банкі Басқармасының 1993 жылғы 23 шілдедегі №24 хаттамасымен бекітілген "ҚР х/ш касса операцияларьш жүргізудің уақытшатәртібіне" сэйкес жүзеге асырьшады.
Касса операцияларын орындау кассирге жүктеледі. Ол ма-териалды-жауапты адам болып табылады да (онымен толық ма-териалдық жауапкершілік шарты жасалады), ережелерді мүлтіксіз орындауға міндетті болады.
Кассир ақша қаражаттарын банк мекемелерінен ақша чектері бойынша алады.
Кассалық ордерлер кассадағы ақшалай операциялар бойын-ша негізгі бастапқы құжатгар болып табылады. Қолма-қол ақ-шаларды кассаға қабылдау бас бухгалтер немесе ол өкілеттік берген тұлға қол қойған КО №1 нысанындағы кіріс касса ордері бойынша жүргізіледі. Қолма-қол ақшаларды кассадан беру КО №2 нысанындағы шығыс касса ордері бойынша немесе шығыс касса ордерінің (ШКО) мөртаңбасы қойьшып, тиісті түрде ресімделген құжаттар (төлем ведомосі, қолма-қол ақшаны беруге өтініш, шот-тар) бойынша жүргізіледі. ШКО-не бас бухгалтер мен басшының қолы қойылған болу керек. Егер ШКО қоса берілетін құжатта рұқсат ету туралы басшының қолы болса, онда оның ШКО-де оның қойған қолының болуы міндетті емес.
Кіріс касса ордері (ККО) мен оның түбіршегі, ШКО мен оны алмастыратын қркаттар сиямен немесе қаламсаптың сиясымен айқын жэне түсінікті жазылуы немесе машинкалармен басылуы тиіс. Бұл қркаттарды тазалауға, өшіруге немесе ескертіп болсын түзету жасауға болмайды. Кассалық ордерлер бойынша акдіаларды қабылдау және беру тек олар жасалған күні жүргізілуі мүмкін.
ККО мен ШКО кассаға берілгенге дейін бухгалтерияда кіріс және шығыс касса ордерлерін тіркеу журналында (КО № 3' ныса-ны) тіркелінеді. Операциялар жасалғаннан кейін ордерлерге кас-сир қол қояды, ал оған қоса берілген құжатгар мөртабан қоюмен немесе күні көрсетілген "төленді" жазуымен өтеледі.
Ақша қаражаттарының келіп түсуі мен жұмсалуы жөніндегі барлық операцияларды кассир КО №4 нысанындағы касса кітабьша жазады. Ол тесіліп байланған, нөмірленген жэне мөрленген болуы
Бухгалтерлік қызметтің міндететіне мыналар кіреді:
Құжаттарды уақытылы және дұрыс рәсімделуге және жасалған операциялардың заңдылығына алдын-ала бақылау жасауды жүзеге асыру;
Міндеттемелер жөніндегі қаржыландыру жоспарына сәйкес берілген рұқсаттар шегінде міндеттемелердің қабылдануын бақылау,бекітілген бюджеттік бағдарламалардың паспортына және белгіленген тәртіппен енгізілген өзгерістер ескере отырып төлемдер жөніндегі қаржыландыру жоспарына сәйкес қаражаттың мақсатты жұмсалуын, сондай-ақ ақша қаражатымен материалдық құндылықтардың сақталуына бақылау жасау;
Есепті дербес жүргізетін бюджеттік ұйымдарда рұқсаттарды дер кезінде хабарлау кезінде хабарлау. Сондай-ақ олардың шығыс сметаларын орындалуына және бухгалтерлік есепте дұрыс жүргізуіне бақылау жасау;
Кірістер мен ақылы қызмет көрсетуді сатудан алынатын қаражаттардың, жоспар бойынша шығыстарды есепке алу;
Арнайы қаржылар сметасы б/ша кірістер мен шығыстарды есепке алу және бюджеттен тыс басқа да қаржылар б/ша операцияларды есепке алу;
Ұйымдар мен және жекелеген тұлғалар мен қаржыландыру жоспарларды орындау үстінде пайда болатын есеп айрысуларды дер кезінде жүргізу;
Ақшалай қаражаттарды, есеп айрысулармен материалдық құндылқтарды түгендеуге, жүргізуге қатысу. Түгендеудің нәтижелерін уақытылы және дұрыс анықтау және оларды есепте бейнелеу;
Есеп есептеу жұмыстарын компьютерлендіру;
Белгіленген мерзімде бухгалтерлік есеп беруді жасау және табыс ету;
Ұйым басшысымен қаржыландыру жоспарын және соған байланысты есептеулерді жасау және келісу;
Есеп саясаты жөніндегі құжаттарды есеп деректерін машиналық өңдеу бағдарламасын, оларға қатысты есептеулерді, басқа да құжаттарды сақтау, сондай-ақ белгіленген тәртіпте оларды архивке тапсыру.
Бюджеттік есеп экономиканы басқарудағы шаруашылық есеп жүйесі болып табылатын маңызды жүйе.
Есеп айырысу шоты бойынша операциялар есебі
Уақытша бос ақшаларды сақтау жэне қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды жүргізу үшін шаруашылық субъектісі өзі тандаған банкте есеп айырысу шотын ашады.
Есеп айырысу шоты мьшадай кркатгардың негізіңде ашылады:
1) шот ашуға арналған өтініш;
2) қойылатын қол мен мөртабан белгісінің үлгісі бар карточка;
3) субъектінің салықтың есепке қойылу фактісін растайтын салық органының анықтамасы;
4) мемлекетгік тіркеу Іуралы куэліктің көшірмесі;
5) жарғы мен құрылтай шартының (егер қэдэылтайшылар саны
1-ден көп болса) көшірмесі.
Есеп айырысу шотын ашқан шаруашылық субъектісі оның иесі болып табылады. Ол өзіне берілген құқықтардың шегінде осы шоттағы қаражаттардың барлығына иелік жасайды.
Ақшаларды қабылдауды, беруді жэне аударуды банк мынадай қркаттардың негізінде орындайды:
1. Қолма-қол ақшаларды кассадан есеп айырысу шотына енгізген кезде қолма-қол ақша салымының мэлімдемесі ресімделеді.
2. Әр түрлі мақсаттар үшін кассаға алынғанда — чек ресімделеді.
3. Басқа субъектілермен есеп айырысқанда төлем тапсырма-' сы жазьшады.
4. Субъект босатылған өнімдердің, орындалған жұмыстар мен қызметгердің құнын сатьш алушыдан өндіріп алуға тиіс болғанда төлем талап-тапсырмасы жасалады.
5. Шаруашылық істері жөніндегі алқаның (комиссияның) бұйрығы, сот органдарының атқарушы қағаздары есеп айы-рысу шотынан қаражаттар есептен шығарылатын атқарушы құжат болып табылады.
Бухгалтерлік есептің шоттары, олардың мақсаты мен құрылысы
Шаруашылық қызметіне басшылық ету үшін қорлардың жағ-дайы мен олардың көздері туралы ақпаратпен қатар осы қорлардың жабдықтау, өндіру жэне сату процестерінің барысындағы қоз-ғалысы туралы мэліметгер қажет. Ол үшін әрбір шаруашылық операциясын көрсету керек, мұның өзі қажетті ақпарат алуды қамтамасыз етеді. Осы мақсатпен бухгалтерлік есепте шотгар жүйесі пайдаланьшады. Оның көмегімен есептің экономикалық жағынан біртектес объектілері жіктелінеді.
Бухгалтерлік есептің теориясы мен эдістемесінде бухгалтер-лік есеп шоттарының жүйесіне ерекше рөл беріледі, өйткені олар-ды пайдаланумен қатар ақпараттарды қосарлап көрсету, оларды жинақтау жэне жалпылау проблемалары шешіледі. Шоттарда жаз-балар екіжақты жазу эдісін қолдану арқылы жүргізіледі.
Бухгалтерлік есептің шоттары дегеніміз — шаруашылық қорлары мен олардың көздерін ақшалай бағамен топтастырудың, ағымдағы есепке алудың, бақылаудың жэне көрсетудің эдісі.
Шот — бул ақпарат жинақтаушы. Кейіннен ол жинақталады жэне ә^ түрлі жинақ көрсеткіштер мен есептемелерді жасау үшін пайдаланьшады.
Шоттар шаруашылық қорларының эрбір түріне, олардың көздеріне жэне шаруашылық процестеріне бухгалтерлік есеп объектілерінің белгіленген жіктемесі арқылы ашылады. Бухгал-терлік шоттарға барлық жазулар қүжаттардың негізіңде жазылады. Операцияларды шотгарда тіркеу ақшалай турде жүргізіледі. Бүл орайда алғашқы қүжаттардағы натуралды көрсеткіштер ақшалай көрсеткіштерге ауыстырылады.
Еңбек ақыны төлеу бойынша есеп-айырысу есебі
Кәсіпорын жұмысшылар мен қызметкерлердің істеген жұмыстарына толтырылған алғашқы құжаттар мен жұмыс уақытының алғашқы табельдері оларға еңбекақы есептеу және оны төлеу үшін субъектінің бөлімшелерінен, бригадаларынан субъектінің әкімшілігі белгілеген мерзімде бухгалтерияға келіп түседі.
Кәсіпорын жұмысшыларына еңбекақы есептеу үшін толтырылатын бұл алғашқы құжаттар мен табельдердің дұрыс толтырылуы, лауазымды тұлғалардың қолдарының қойылуы мұқият тексеру керек.
Сондай – ақ бұл құжаттағы еңбек бағасының дұрыс қойылуы олардың жұмыс – қызметкерлерге еңбекақы төлеу және сыйақы есептеу қағидаларына сәйкес келуі және шифрларының дұрыс қойылуы тексеру қажет.
Тексеріліп болғаннан кейін бұл құжаттар бойынша салық басқармасының жұмысшылары мен қызметкерлеріне еңбекақы сомалары есептелінеді. Жалпы жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелетін еңбекақы: негізгі және қосымша болып екі түрге бөлінеді.
Кәсіпорын қосымша еңбекақы түрі жұмысшылар мен қызметкерлерге есептеліп, төленеді.
Қосымша еңбекақыға – еңбек ету заңдарына сәйкес шарттарда қаралып белгіленген, жұмысшылар мен қызметкерлердің жұмыста, қызметте болмаған уақытына төленетін төлемдер жатқызылады. Мұндай төлемдер қатарына:
1) жұмысшылар мен қызметкерлердің еңбек демалысы үшін төленетін төлемдер;
2)жұмысшылар мен қызметкерлердің мемлекеттік, қоғамдық жұмыстарды атқарғаны үшін төленетін төлемдер;
3)жұмысшылар мен қызметкерлердің кінәсі з жұмыстың тоқтап
Қосымша төленбеген капитал – негізгі құралдар мен инвестицияларды қайта бағалағанда олардың құнының өскен сомасынан және тағы да басқалардан туындайды.
Резервтік капитал–келешекте болуы мүмкін зияндармен шығындардың орнын толтыруға арналып шаруашылық субъектісі өзінің таза пайдасынан бөлінген меншіктік капиталының бір бөлігі.
Бөлінбеген пайда – шаруашылық субъектінің жалпы табыстың барлық шығындарын өтегеннен, бюджетке төленген салық сомаларынан және табыстан басқадайбағыттарға пайдаланғанан қалған бөлігі.
Банктегі есеп айырысу шоты бойынша есебі
Өскемен қаласы бойынша мектеп өздерінің ақшаларын сақтау үшін банк мекемесінен арнаулы шот ашуына болады. Бұл шотта ашылған аккредитивтердегі ақшалар, чек кітапшаларындағы ақшалар, банктердегі арнаулы шотардағы ақшалар және басқадай шоттардағы ақшалар есептеледі.
Бұл шотта кәсіпорындар мен ұйымдар өздерінің қарамағындағы фирмалардың, бөлімшелердің, сондай – ақ сатып алушылардың ұйымға банк мекемелері, сақтық кассалары, почта бөлімшелері арқылы аударғын, бірақ кәсіпорынның тиісті шотына әлі түспеген,аударылғандығы туралы құжаттармен дәлелденген ақшаларды есептейді.
Банк несиесі.
Банктен тыс басқа да мекемелердің несиесі және т.б шоттар банк мекемесі чек кітапшасының тиісті жеріне ол чек кітапшасы берілген кәсіпорын немесе мекеменің толық аталуын, ал егер жеке адамға берілсе, оның аты – жөнін жазады. Чек кітапшасында ондағы соманың жұмсалмаған, яғни пайдаланылмаған мөлшері көрсетіледі.
Чек кітапшасы арқылы бір немесе бірнеше жабдықтаушымен есеп айрысуға болады. Егер банк мекемесі чек кітапшасындағы жұмсалмаған соманы кәсіпорынға қайтарғанда есеп айырысу шотындағы ақшалар, валюталық шоттардағы ақшалар, банк несиесі, банктен тыс басқа да
болмайды – резидент сияқты бейрезидент те болуы мүмкін. Тұлғаның салық төлеушімен не резидентпен танылуы, белгілі бір қиындықтармен байланысты болуы мүмкін. Салық домицилі- тұлғаның резидент ретінде танылуы үшін негіз болатын белгілердің жиынтығы.ҚР-ның заңымен сәйкес білімденген, кәсіпкерлік қызметін жүргізудегі қажетті саудалық стратегиялық шешімдерді қабылдау және басқару орны ҚР-да орналасқан заңды немесе жеке тұлға резидент болып танылады. «Мектеп» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі де заңды резидент тұлға болып табылады. Бейрезидентте – басқа мемлекеттің аумағында тіркелген шетелдік заңды тұлғалар, яғни ҚР аумағында резидент болып танылмайтын тұлға. Бейрезиденттер тұрақты ұйымдар арқылы және ҚР аумағында тұрақты ұйымдардың құрылуынсыз да өз қызметтерін іске асыра алады.
Корпоративті табыс салығы бойынша салық салу объектісі:
1) салық салынатын кіріс;
2) салық салынатын төлеу көздерінен кіріс;
3) заңды тұлғаның таза кірісі;
Салықты анықтау үшін ең алдымен жиынтық жылдық табысқа не жатады және салық салынатын кірісті анықтау барысында бұл кірістен не шегеріледі, соны білу қажет.
Жиынтық жылдық табысқа салық төлеушінің табыстың барлық түрлері ескеріледі.
Бұлардан басқа жиынтық жылдық табысқа кіретіндер:
1. Кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім үшін алынған табыстар.
2. Ортақ үлестік меншіктен түсетін табысты бөлу кезінде алынатын табыстар.
3. Бұрын негізсіз ұсталып, бюджеттен қайтарылған айыппұлардан басқа, борышкерге салынған немесе ол мойындаған айыппұлдар және санкциялардың басқа да түрлері.
4. Бұрын жүргізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар.
Қорытынды.
Жалпы мен бұл іс – тәжірибемді қорытындылай кетсем осы мекемеде іс-тәжірибеден өту барысында көп нәрселерді үйрендім.
Кәсіптік іс-тәжірибе өту кезінде жұмыстың ішкі құрылымымен, ережелерімен, тәртіптерімен және жұмыстарды ұйымдастыру бағыттарымен таныстым.
Тәжірибе кезінде алғашқы күндері біраз қиыншылықтары болды. Кейін оқу – танысулық тәжірибе жетекшім көмектесті.
Негізгі айналысатын қызметі қызмет көрсетуі студенттер жастарға білім беру болып табылады. Бухгалтериясының қызметі сонда істейтін адамдардың жалақысын дұрыс есептеп айдың аяғында шотына түсіру.
Сондай-ақ жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету барысында пайдалануға арналған ғимарат, жер, көлік құралдары және басқа да қосалқы бөлшектер отындар материалдары, ұйымның негізгі құралдары және тауарлық-материалдық қоры түріндегі ағымдағы активі болып табылады.
Кәсіптік іс-тәжірибемді өту барысында алға қойған мақсаттарыма ойдағыдай жеттім. Теория мен тәжірибемді бір – бірімен ұштастыра алдым.
Атырауский инженерно-гуманитарный институт (АИГИ)
«Экономика»
мамандығының 4 курс оқушысы
Султанбекова Гульнара Сериккалиевна
Мінездеме.
Султанбекова Гульнара Сериккалиевнага 2024 жылдың 22 қаңтары мен 2024 жылдың 8 сәуір аралағында ТОО «FOOD SOLUTIONS KZ» кәсіпорынынан өндірістік іс-тәжірибеден өтті. Іс-тәжірибеден өту барасында өзін тек жақсы жағынан көрсете білді және жұмысқа деген ынталылығын да байқатты.
Оқу іс-тәжірибесін өту нәтижесінде Гульнара оқып жүрген пәндері бойынша теориялық материалдарды , құжаттандырудың формалары мен әдістерін жетік меңгергенін және олармен өз бетінше жұмыс істей алатындығын көрсетті.
Султанбекова Гульнара Сериккалиевнаның мінезі салмақты, ұқыпты, көпшілікпен тез тіл табысады. Мекеме қызметкерлерімен тез арада тіл табысып, жақсы қарым- қатынас орната білді.
Султанбекова Гульнара Сериккалиевна оқу орнында алған теориялық білімін тәжірибеде ұтымды қолдана білді және болашақта өз ісінің білікті маманы бола алатындығын дәлелдеді. Тәжірибеден өту нәтижесі бойынша орындалған жұмысты «өте жақсы» деп бағалауға болады.
Тәжірибе жетекшісі: ________________
Атырау инженерлік-гуманитарлық институты
Кафедра: Бизнес басқару - Құқық
Өндірістік тәжірибе бойынша есеп
Студент: Султанбекова Гульнара Сериккалиевна
Курс: 4
Мамандығы: Экономика
Тәжірибеден өту орны: ТОО FOOD SOLUTIONS KZ
Өндірістік тәжірибе жетекшісі:
Достарыңызбен бөлісу: |