3 Ɉԕɭɥɵԕɬɚԕɨɥɞɚɧɵɥԑɚɧɲɚɪɬɬɵɛɟɥɝɿɥɟɪ Грамматикалық материалдар
Шешендік сөзді оқып, талдаң дар. Тақырыппен байланысын анық- таңдар. Шешендік сөз қан дай
жүктеу/скачать 3.57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ɍԥɭɟɥɫɿɡɞɿɤ
| 4.
Шешендік сөзді оқып, талдаң дар. Тақырыппен байланысын анық- таңдар. Шешендік сөз қан дай жағдайда туған? Шешендік сөздің көтерген тақырыбы Шешендік сөздің тәрбиелік мәні ©ȿɥɚɥɞɵɧɞɚԑɵɩɚɪɵɡɵԙɞɵԝɦɵɬɩɚª Тама елінің Сары би деген ақылгөй ақсақалы Даттың үйін де түстеніп отырғанда, Сырым баланың әр сөзіне риза бо лып, оған мынадай өсиет айтыпты: – Балам, бұл дүниеде алты ұлы сөз бар, соны есіңнен шы ғар май жүрсең, ел алдында беделді, сыйлы бола сың. Егер ол сөзді ұмытсаң, халық сенің маңайыңа жоламай, аулақ қа ша ды. Сырым: – Ол қандай сөз еді, ата, айтыңызшы? – деп сұрайды. Сары би: – Арлы, ожданды бол! Ел алдындағы парызыңды ұмытпа! Намысыңды жастан сақта! Халқыңды алалама! Жақы ның ды жаралама! Қалысыңды қаралама! Сары би айтқан осы алты өсиетті Сырым шешен қар тай- ған ша есінде сақтап келген екен. («аза ты би-шешендері» жина ынан) 55 5. Өлең мазмұнын өз сөз де ріңмен жа зың дар. Мәнмәтін бойынша тілдік бірліктердің ор фо гра фиялық нормаға сай болуын қада ға- лаңдар. Ыңғайлас және себеп-салдар салаластарды анықтаңдар. Ɍԥɭɟɥɫɿɡɞɿɤ Ер кін ді гім. Қа си ет тім. Қас тер лім. Өзің бар да өзе гім де жоқ шер, мұң! Ке ше се нің кел бе тің ді ар ман ғып, Бо да ны на бұ ғау лан дық бас қа ел дің. Ба ба лар дың ба сын ті гіп бәй ге ге, Ана лар дың жа на ры на жас бер дің! Уа, Ер кін дік, қош кел дің! Өзе гім ді өрт ке ора ған қо ғам да, Өз үйіме өзім өгей бо лам ба?! Ал шаң ба сып жү ре ал ма са ал ты алаш, Азат ты ғым! Қа ді рің де жоқ он да!.. Са ған же ту қи ын бол са қан ша лық, Сақ тап тұ ру қи ыны рақ одан да! Ал ла бер ген азат тық тың әр сә ті Ама нат қой ма ған, са ған, оған да! Сен сің ме нің ең ға жай ып өле ңім, Ең шуақ ты, ең шы рай лы, ең шер лі! Әр та ңың да сүй ін ші леп тұ рай ын, Құ дай бер ген ғұ мы рым да өл шеу лі! (ал а ман Са рин) 6. Сұ рақ тарды оқып, қазіргі жастар туралы бір-біріне қарама-қарсы екі пікір айтыңдар. Екі топқа бөлініп, сарапшылар мен жүргізу- ші ні белгілеп, ойкөкпар ұй ым дас ты рың дар. 1. Қа зір гі жас тар ды бұ рын ғы жас тар дан не ерек ше лей ді? 2. Қа зір гі жас тар са на сын да қан дай жа ңа лық тар бар? Олар- дың тұр мыс-тір ші лі гі қан дай? 3. Мейі рім ді лік, әділ дік, шы дам ды лық се кіл ді ада ми құн- ды лық тар қазіргі жастар бойынан табыла ма? 4. Ұлт тың ру ха ни құн ды лық та рын бой ына сі ңір ген ұр пақ- тың ел бо ла ша ғы на ти гі зер пай да сы қан дай? 7. «Елдің ин ду ст рия лық-ин но ва ция лық да муы на үле сім ді қо су – бас ты мақ са тым» та қы рыбында хабарламалық эс се жа зың дар. |