6М011200 – Химия мамандығы бойынша магистратураға түсушілерге арналған сұрақ тізімі
Бейорганикалық химияның теориялық негіздері
-
Химияның негізгі заңдары. Массалар және энергияның сақталу заңы. Прусттың құрам сақталу заңы. Еселі қатынас заңы. Эквивалент заңы. Жай және күрделі заттардың эквиваленттері.
-
Аррениустың электролиттік диссоциация теориясының негізгі қағидалары. Процестің қайтылымдылығы әрекеттесуші массалар заңын диссоциация процесіне қолдану. Күшті электролиттер тоериясының негізгі қағидалары. Активтік, активтік коэффициент, иондық күш. Судың иондық көбейтіндісі, ерітінділер рН-шы. Буфер ерітінділері.
-
Дисперсті жүйелер, олардың жіктелуі. Д.И. Менделеевтің ерітінділер туралы ұғымдары. Заттардың еру процесінің механизмі. Еру процесінің механизмі. Еру процесінің жылу эффектісі. Қатты, сұйық, газдардың суда еруі. Қанық және қанқпаған ерітінділер. Ерітінді концентрацияларын өрнектеу.
-
Сәулеленудің корпускулалық – толқындық дуализмі. Планк теңдігі. Атом спектрлері. Сутек атомының Бор теориясы және сутек атомының спектрі. Де Бройль толқыны. Гейзенбергтің анықталмау принципі, квант сандары, олардың физикалық мәні.
-
Термодинамика. Термодинамиканың 1 заңы. Ішкі энергия. Энтальпия. Термохимия. Химиялық реакциялардың жылу эффектісі. Химиялық қосылыстардың түзілу жылуы. Гесс заңы. Термодинамиканың II заңы. Энтропия. Изобаралық-изотермиялық потенциал. Энтальпиялық және энтропиялық факторларының химиялық реакциялардың бағытын анықтаудағы маңызы.
-
Химиялық байланыс. Химиялық байланыстың негізгі сипаттамалары. Химиялық байланыстың түрлері. Коваленттік байланыс, валенттік байланыс әдісі. Коваленттік байланыстың түзілу механизмі: алмасу және донорлы-акцепторлық. Коваленттік байланыстың қасиеттері: қаныққандық, бағытталуы, поляризациялануы.
-
Химиялық реакциялардың жылдамдығы, әрекеттесуші массалар заңы. Химиялық реакцияның жылдамдық константасы. Температураның химиялық реакцияның жылдамдығына әсері. Активтену реакциясы. Катализ, негізгі түсініктер.
-
Қышқылдар, құрлымдық формуласы, аталуы, алынуы. Қышқылдардың химиялық қасиеттері. Электролиттік теория тұрғынынан қышқылдар туралы түсінік. Сатылап диссоциациясы.
-
Тұздар, номенклатурасы, алынуы, қасиеттері, қолдану аймағы.
-
Негіздер,номенклатурасы, алу жолдары, түрлері, қасиеттері, қолдануы.
-
Сұйытылған ерітінділердің қасиеттері. Осмос қысымы. Вант-Гофф заңы. Рауль заңы. Ерітінді бетіндегі қанық будың қысымы. Ерітінделрдің қайнау және қату температурасы.Ерітінділерде еріген заттың мольдік массасын анықтау
-
Су. Таза су мәселесі. Судың құрамы және құрлымы. Судың физикалық және химиялық қасиеттері. Судың өндірістік маңызы. Судың биологиялық процестерде ролі. Сутек пероксиді, оның қасиеттері.
-
Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Олардың жіктелуі. Электродтық және тотығу-тотықсыздану потенциалы. Тотығу-тотықсыздану реакциялардың жүруіне реакция ортаның әсері. Тотығу-тотықсыздану реакцияларды теңестіру.
-
Комплексті қосылыстар. Координациялық тоерияның негізгі қағидалары. Комплексті қосылыстардың құрлысы және аталуы. Олардың ерітінділерде тұрақтылығы. Комплексті қосылыстардың маңызы.
-
Оксидтер, аталуы, алынуы. Химиялық қасиеттері.
-
Периодтық заң. Периодтық жүйе. Периодтық жүйенің құрлымы. Элементтердің периодтық жүйеде орналасуы, жай және күрделі қосылыстардың қасиеттері. Периодтық заңының маңызы.
-
Қайтымды және қайтымсыз реакциялар. Тепе-теңдік түзілу жағдайы. Химиялық тепе-теңдік константасы. Ле-Шателье принципі, оны қолдану.
-
Коваленттік байланыс. Коваленттік байланыс түрлері. Сигма және π-байланыстары.
-
Иондық байланыс. Молекулалар мен қатты заттардағы катиондар және аниондар.
-
Оқшайланған атомдардың қасиеттері: атомдық және иондық радиустар, иондану потенциалы, электронға ынтықтық, электртерістік. Атомдардың топтар және периодтар бойынша қасиеттерінің өзгеруі.
-
Атомдық орбитальдардың толтырылуы принциптері ережелері. Клечковский ережелері. Электрондық формулалар.
Органикалық химия
-
Алкандар. Изомериясы (құрылыстық, конформациялық). Номенклатурасы (тарихи,рационалды, жүйелік). Алкандарды көміртек қаңқасын кішірейту және үлкейту, сақтап қалу арқылы алу. Физикалық және химиялық қасиеттері. Нитрлеу, сульфохлорлау, сульфирлеу, хлорлау реакциялар механизмі.
-
Көміртек атомының электронды құрылысы. s-,р- орбитальдардың гибридтелуі. Көміртек атомының валенттік күйі. Метан, этилен, ацетилен мысалында заттың электронды құрылысының оның қасиетімен байланысы.
-
Органикалық қосылыстарда ковалентті байланыс:σ- және π- байланыс. Органикалық молекулаларда электронды тығыздықтың таралуы. Индукционды эффект /+,-/. Мысалдар. Мезомерлі эффект / π- π, р- π, σ- π-қабысу/. Мысалдар.
-
Органикалық реакциялардың жіктелуі (реакция бағытына қарай, ковалентті байланыстың үзілу типіне қарай, атакаға түсетін бөлшектердің түріне байланысты, реакция молекуласының санына байланысты). Органикалық қосылыстардың түрлері.
-
Алкендер. Изомериясы, номенклатурасы, алкендерді алу әдістері. Зайцев ережесі. Химиялық қасиеттері. Морковников ережесі. Ае реакция механизмі. Хараш эффектісі. АR реакция механизмі.
-
Ацетилен көмірсутектер. Измериясы, номенклатурасы. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Ае, АN және S реакция механизмдерін этилен көмірсутектермен салыстыру.
-
Диен көмірсутектері. 1,3-бутадиен синтезі. Химиялық қасиеттері. Каучук. Полимеризация реакциясы. Ае, АN, АR реакция механизмі.
-
Галогеналкандар. Алынуы. Химиялық қасиеттері. Реакция жүруінің радикал құрылысына және ортаға қатысы. SN1, SN2 орын басу, Е1, Е2 айрылу реакция механизмі.
-
Спирттер. Изомериясы, номенклатурасы. Физикалық қасиеттері. Спирттерді алу жолдары. Химиялық қасиеттері. Галогеноалкандармен салыстырғанда SN1, SN2, Е1, Е2механизмдері Спирттердің қышқылдық-негіздік қасиеттері. Көпатомдық спирттер. Химиялық қасиеттері.
-
Біратомдар спирттер. Химиялық қасиеттері (алкилдеу, ацилирлеу). Спирттердің дегидратациясы (молекуларалық, молекулаішілік). SN1, SN2, Е1, Е2 реакция механизмі.
-
Альдегидтер мен кетондар. Изомериясы. Номенклатурасы. Карбонилді тобының құрлысы. Алынуы, химиялық қасиеттері, АN реакция механизмі (аммиак туындыларымен, цианид қышқылымен). Альдегид пен кетондардың тотығу реакциялары (Попов ережесі). Полимерлену және алмасу реакциялары.
-
Карбон қышқылдары. Карбоксилді топтың электрондық құрлысы. Алынуы, химиялық қасиеттері. Радикалдың қышқылдық қасиетке әсері. α-сутек атомының қозғалғыштығы.
-
Карбон қышқылдарының туындылары: (галоген ангидридтер, ангидридтер, күрделі эфирлер, амидтер). Химиялық қасиеттері. SN реакцияларында карбон қышқылдарының туындыларының ацилирлеуші белсенділігін салыстыру.
-
Оксиқышқылдар. Сүт, шарап, хлоралмалы қышқылдардың оптикалық изомериясы. Оптикалық антиподтар, рацематтар, диастереомерлер. Оксиқышқылдарының физикалық және химиялық қасиеттері.
-
Фенолдар. Алынуы, қасиеттері, қолданылуы. Фенолдардың ароматты спирттерден айырмашылығы.
-
Галогенарилдер. Ядроға және жанындағы тізбекке галогендеу. SN1, SN2, SN (Е-А), Аr, SЕ, SR механизмдері.
-
Ароматты нитро- және аминоқосылыстар. Алынуы, қасиеттері. Анилин, электрондық құрылысы.
-
Ароматты көмірсутектер. Бензолдың құрылысы. Электронодонорлы және электроноакцепторлы орынбасушылардың индукционды және мезомерлі эффектілері. Бензол сақинадағы алмасу ережелері.
-
Моносахаридтер. Моноздардың сақиналы-тізбекті таутомериесі. Карбонилді және циклді формалардың реакциялары.
-
Дисахаридтер. Полисахаридтер. Құрылысы және қасиеттері.
-
5-және 6- мүшелі гетероциклдар. Бензол емес ароматты қосылыстар.
Бейорганикалық химия
-
Азот оксидтері, азотты және азот қышқылдары, алынуы, қасиеттері. Азот тынайтқыштары.
-
Сілтілік жер металдары. Табиғатта таралуы, физикалық, химиялық қасиеттері. Негізгі қосылыстары, олардың қасиеттері. Судың кермектігі.
-
Фтор, бром, иодтың жалпы қасиеттері. Жай, сутекті, оттекті қосылыстардың қасиеттері.
-
IVА топтың элементтерінің жалпы сипаттамасы. Көміртек, табиғатта таралуы, көміртектің аллотропиясы, физикалық және химиялық қасиеттері. Көміртек (II), (IV) оксидтері, алу жолдары, қасиеттері. Көмір, циансутек қышқылдары, олардың тұздары.
-
VIIА топ элементтерінің жалпы сипаттамасы. Хлор, табиғатта таралуы, алу жолдары. Физикалық, химиялық қасиеттері, қолдануы. Хлорсутек, алынуы, тұз қышқылы, тұздары.
-
Темір. Табиғатта таралуы. Физикалық, химиялық қасиеттері. Оксидтері, гидроксидтері, тұздары. Шойын, болат өндірісі.
-
Алюминий. Табиғатта таралуы. Алюминийді алу. Физикалық, химиялық қасиеттері. Алюмотермия. Алюминийдің оксидтері, гидроксидтері, тұздары, қасиеттері. Алюмотермия.
-
Сутек. Сутек изотоптары, сутектің электрондық құрлысы. Сутекті өндірісте және зертханада алынуы. Физикалық, химиялық қасиеттері. Гидридтер.
-
VА топ элементтерінің жалпы сипаттамасы. Азот, табиғатта таралуы, өндірісте және зертханада алу жолдары. Физикалық, химиялық қасиеттері. Сутекті қосылыстары. Аммоний тұздары.
-
VIА топ элементтерінің жалпы сипаттамасы. Күкірт. Табиғатта таралуы. Алынуы. Қасиеттері. Күкірттің оттекті, сутекті қосылыстары. Күкірт қышқылы, алынуы қасиеттері, тұздары.
-
Фосфор, табиғатта таралуы, маңызды қосылыстары. Фосфор қышқылы, тұздары. Фосфор тынайтқыштары.
-
IА топ элементтерінің жалпы сипаттамасы. Натрий, калий, табиғатта таралуы. Алынуы, физикалық, химиялық қасиеттері. Маңызды қосылыстары, қасиеттері. Калий тынайтқыштары.
-
IIА топ элементтерінің жалпы сипаттамасы. Бериллий, магний. Табиғатта таралуы, алу жолдары, физикалық, химиялық қасиеттері, қолдануы. Оксидтер, гидроксидтер, алу жолдары, қасиеттері.
-
ІІ топтың қосымша топшасы элементтер қасиеттерінің жалпы сипаттамасы. Жай заттардың, қорғасын, кадмий, мырыш тұздарының, гидроксидтерінің, оксидтерінің химиялық және физикалық қасиеттері.
-
Күкірттің оттегі бар қосылыстары: оксидтер, қышқылдар, тұздар. Алынуы, негізгі қасиеттері. Күкірт қышқылы, қасиеті. Күкірт қышқылын өндірісте және зертханада алу.
-
Оттегі. Табиғатта кездесуі. Ауа. Оттегі молекуласының электронды құрылысы. Оттегіні өндірісте және зертханада алу жолдары. Оттегінің физикалық және химиялық қасиеттері. Озон, оның физикалық және химиялық қасиеттері.
-
Сілтілік-жер элементердің жалпы сипаттамасы (кальции, стронции, барий), алу жолдары, физиқалық және химиялық қасиеттері. Негізгі тұздары, қолдану жолдары.
-
ІІІА топ элементтернің жалпы сипаттамасы. Бор, бордың маңызды қосылыстар (сутегі және оттегі бар қосылыстар), олардың қасиеттері.
-
Кремний. Табиғатта таралуы. Алынуы. Маңызды оттекті қосылыстары. Қышқылдар, олардың қасиеттері. Алынуы. Тұздар. Алынуы. Қасиеттері.
-
Ітоптың қасымша топша элементтерінің қасиеттерінің жалпы сипаттамасы. Жай заттардың, күміс, мыс, алтынтұздарының, гидроксидтерінің, оксидтерінің химиялық және физикалық қасиеттері.
Аналитикалық химия
-
Массалар әрекеттесуші заңың гомогенді жүйелерге қолдану. Химиялық тепе-теңдік константалары (термодинамикалық, концентрациялық, шартты).
-
Сулы ерітінділердегі тепе-теңдік концентрацияларды есептеу.
-
Гетерогенді тепе-теңдік. Ерігіштік константасы. Ерігіштік. Біртекті иондардың ерігіштікке әсері. Тұздық эффект.
-
Протолитикалық тепе-теңдік. Қышқыл және негіздердің протолиттік теориясының негізі. Қышқылдар мен негіздер. Судағы протолиттік тепе-теңдік. Қосарланған қышқылдар мен негіздер.
-
Аналитикалық химиядағы тотығу-тотықсыздану реакциялары. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын аналитикалық химияда қолдану. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының бағыты және толық жүруі.
-
Аналитикалық химиядағы комплекстүзуші реакциялар. Комплексті қосылыс ерітінділеріндегі тепе-теңдігі. Тұрақтылық және тұрақсыздық константалары, олардың арасындағы байланыс.
-
Қышқыл-негіздік титрлеудің негіздері. Алкалиметрия, ацидометрия. Титранттар. Титрлеудің соңғы нүктесін анықтау, индикаторлар.
-
Комплексонометрлік титрлеу әдісі. Комплексондар. Комплексонаттар. Титрлеудің соңғы нүктесін анықтау. Индикаторлар. Комплексонометрлік титрлеуді қолдану.
-
Тотығу-тотықсыздану титрлеу. Тотығу-тотықсыздану титрлеуге негізделген реакциялар. Тотығу-тотықсыздану титрлеу түрлері. Титрлеудің соңғы нүктесін анықтау.
-
Тұндырып титрлеу. Тұндырып титрлеу негізіндегі реакциялар. Мор әдісі. Фаянс әдісі. Фольгард әдісі, титрлеуді жүргізу әдісі. Титрлеудің соңғы нүктесін анықтау.
Физикалық химия
-
Термодинамиканың бірінші бастамасы, оның анықтамасы, аналитикалық теңдігі, қағидалары.
-
Термохимия. Тұрақты қысым мен көлемдегі химиялық реакциялардың жылу эффектісі. Гесс заңы. Гесс заңының қағидалары. Заттардың түзілу және жай заттардың олардың қосылыстарын жану стандартты энтальпия арқылы химиялық реакциялардың жылу эффектісін есептеу.
-
Тұрақты көлем мен қысымдағы меншікті, мольдік, орташа, шынайы жылу сыйымдылық, олар арасындағы байланыс. Химиялық реакцияның жылу эффектісінің температураға тәуелділігі. Кирхгоф теңдігі.
-
Термодинамиканың екінші бастамасы. Карно циклі. Энтропия, оның физикалық мағынасы. Тепе-теңдік және тепе-теңдіксіз процестердің энтропиясы.
-
Термодинамикалық потенциалдар. Гельмгольц энергиясы. Гиббс энергиясы. Химиялық реакциялардағы Гельмгольц, Гиббс энергияларының өзгеруін есептеу.
-
Химиялық кинетика. Жай және күрделі реакциялар. Жабық жүйелердегі 1, 2, 3 – ретті реакциялардың кинетикалық теңдіктері. Реакциялардың реттілігі, жылдамдық константаны анықтау әдістері.
-
Химиялық кинетика. Негізгі түсініктер, анықтамалар. Химиялық кинетиканың негізгі заңы. Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін факторлар.
-
Гетерогенді тепе-теңдік. Фазалар, құрамдас заттар, компоненттер. Гиббстің фазалар ережесі. Дербестік дәрежесі.
-
Біркомпонентті гетерогенді жүйелер. Су күйінің диаграммасы. Моно- және энантиотропты өзгерістер, олардың өзгеру жағдайлары.
-
Электродтық процестер. Гальваникалық элемент. Гальваникалық элементтің ЭҚК. Гальваникалық элементтердің жіктелуі. Химиялық және концентрациялық тізбектер. Нернст теңдігі.
Жоғары молекулалық қосылыстар химиясы
-
Полимерлердің химиялдық құрылысы және қасиеттері. Полимерлер туралы негізгі түсініктер: мономер, макромолекула, полимерлену дәрежесі. Полимер молекуласының негізгі қасиеттері: салыстырмалы молекулалық масса, полимолекулярлық, иілгіштік.Полимерлердің номенклатурасы. Полимерлердің жіктелуі: мономер буындарының түрлер санасына қарай, геометриялық құрылысы бойынша, негізі тізбектің химиялық құрамына қарай, шығу тегі бойынша.
-
Полимерлерді синтездеу әдістері. Полимерлену. Полимерлеу мономерлері.Тізбекті полимерлену. Полимерленудың негізгі сатылары (активті орталықтың түзілуі, тізбектің өсуі, тізбектің үзілуі). Полимерленутермодинамикасыжәнекинетикасы.
-
Радикалдықполимерлену. Иницирлеудіңәдістері(термиялық, фотохимиялық, радияциялық, химиялық, тотығу-тотықсыздану). Радикалдықполимерленудіңкинетикасы мен механизмі. Радикалдықполимерленудіңингибиторлары. Радикалдықполимерленугеәртүрліфакторлардыңәсері.
-
Иондықполимерлену.Катиондықполимерлену. Катиондықполимерленудіңкатализаторлары. Катионды полимерлену кезіндегі тізбектің өсуі және үзілуі. Катиондықполимерленукинетикасыжәнеәртүрліфакторлардыңәсері.
-
Аниондықполимерлену. Аниондықполимерленудіңкатализаторлары. Катионды полимерлену кезіндегі тізбектің өсуі және үзілуі. Аниондықполимерленукинетикасы мен механизмі.
-
Поликонденсациялау. Поликонденсациялаумономерлері. Поликонденсацияланупроцестерініңжіктелуі. Поликонденсацияланумеханизмі. Поликонденсациялықполимердіалумысалдары.Поликонденсациялануреакциясынаәртүрліфакторлардыңәсері. Поликонденсацияланудыжүргізутәсілдері .
-
Полимерлерді химиялық түрлендірулер. Полимерлердің химиялық түрлендірулердің ерекшеліктері полимер тізбегіндегі звенолардың реакциялары және макромолекулалық реакциялар. Полимерлерге ұқсас түрлендірулер. Сызықты полимерлердің макромолекуласының тігілуі. Каучуктердің вулканизациясы, пластмассалардың қатаюы.
-
Полимерлердің құрылысы және қасиеттері. Полимерлердің агрегаттық және фазалық күйлері. Полимерлердің шыны тәрізді жоғары эластикалық, тұтқыр аққыштық ерекшеліктері. Полимерлерді зерттеудің термохимиялық әдістері, әртүрлі полимерлердің термохимиялық қисықтары. Аморфты полимердің жоғары ретті құрылысы. Кристалдық полимерлердің морфологиясы.
-
Полимерлерді өндеу. Полимерлерді өндеудің әдістерінің жіктелуі. Пластомерлерді қайта өндеу әдістерінің сипаттамасы: қысым бойынша құю, престеу, формовкалау, вальцеден өткізу т.б. талшықтарды формалау әдістерінің сипаттамасы.
-
Полимерлердің ерітіндісі. Сұйықталған және концентірлі полимерлердің ерітіндісі. Полимерлі гельдердің қасиеттері мен қолданылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |