177
52 - сурет. Ірі қара малдың тамырлар жүйесі.
Ерекшеліктері. Жылқыда омыртқалық артерия бұғанаасты артериясынан
үшінші болып ажырайды. Ол шүйде және
терең мойын артерияларымен
жалғасып жатады.Күйіс қайтаратын жануарларда омыртқалық артерия мойын
аумағының дорсальды бұлшық еттерін қанмен қамтамасыз ететін артериялар
үшін, олардың негізгі артериясы бағанының қызметін атқарып, омыртқа-мойын
бағаны (truncus vertebrо-cervicalis) — деп аталады.
Бұл артериядан білік
омыртқа
(екінші)
мен
үшінші
мойын
омыртқалардыңаралығында,
айдаршықартериясымен жалғасатын артерия тармағы бөлінеді.
Бақылау сұрақтары:
1 Кіші қан айналымның қандай қан тамырларын білесіндер?
2 Аорта қалай тармақталады?
3 Аортаның латеральды және висцеральды тамырларын атап беріңіз.
17.2 Бас артериясы
Сабақтың мақсаты: Бас артериясын игеру
Жалпы ұйқы артериясы(общая сонная артерия) —a. carotis communis —
жануарлар денесінің бас аумағын артерия қанымен қамтамасыз ететін негізгі
магистральды қан тамыры. Жалпы ұйқы артериясы
иық-басартериясынан
178
ажыраған бойда кеңірдектің вентро-латеральды бетімен басқа қарай
бағытталып, содан кейін оның дорсо-латеральды жағына көтеріледі. Жалпы
ұйқы артериясын сыртқы жағынан иық-бас бұлшық еті жауып жатады. Иық-бас
және төс-бас бұлшық еттерінің арасындағы мойындырықтық саймен,
жалпы
ұйқы артериясынан беткей жатқан сыртқы күретамыр (мойындырықтық)
венасы — v.jugularis externa, ал жалпы ұйқы артериясының жоғарғы жағымен
кезеген және симпатикалық жүйкелердің жалпы бағанының мойын бөлігі мен
ішкі күретамыр (мойындырықтық) венасы — v.jugularis іnterna— өтеді. Мойын
аумағының алдыңғы жағында, жалпы ұйқы артериясынан төменірек көмекейдің
қайтарма жүйкесі жатады.
Ерекшеліктері. Итте оң және сол жалпы
ұйқы артериялары иық-бас
артериясынан жеке дара бөлінеді, ал басқа жануарларда олар ұйқы
артериясының
бағаны болып, бірге басталады да, соңынан екіге: оң және сол
жалпы ұйқы артерияларына ажырайды. Аталған артериялар мойынның оң және
сол жақтарымен басқа қарай бағытталады.Жылқыда
ұйқы артериясының
бағаны иық-бас артериясынан дорсальды жауырын артериясы, терең мойын
артериясы және омыртқалық артерия жеке
дара ажырағаннан кейін ғана
бөлінеді (сурет 53).
Достарыңызбен бөлісу: