Қабылдаған: Арайлым Умбетова Пәні: Психология Орындаған
жүктеу/скачать 132.67 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы
- Түркістан 2024 Ж оспары: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім Эмоция және сезім
- Кейде эмоциялар шешім қабылдауға кедергі келтіреді немесе негізсіз әрекетке әкеледі. Эмоциялық интеллектіні дамыту жолдары
|
Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар факультеті Педагогика және психология кафедрасы БӨЖ Тақырыбы: Эмоцияналды интелектінің дамуы Қабылдаған: Арайлым Умбетова Пәні: Психология Орындаған: Әлеухан Ақжол Тобы: ЖФЗ-211 Түркістан 2024 Жоспары: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім Эмоция және сезім Эмоциялық интелект ұғымына қалыптасқан көзқарастар. Эмоциялар жаңалықты тануға, басқа адамдарды түсінуге көмектеседі. Кейде эмоциялар шешім қабылдауға кедергі келтіреді немесе негізсіз әрекетке әкеледі. Эмоциялық интеллектіні дамыту жолдары Эмоционалды интеллект толық өмірді қамтамасыз етеді. Оның деңгейін қалай көтеруге болады? ІІІ. Қорытынды ІV. Пайдаланылған әдебиеттер I. Кіріспе Эмоционалдық интеллект ұғымы. Эмоционалдық интеллект деген не? Ол адам өміріне не үшін керек? Бұл саланы зерттеу не үшін керек болды? Осы сұрақтарға жауап іздеу барысында, келесі нәрселерге тоқталып өткім келеді. Эмоционалдық интеллект дегеніміз - адамның эмоцияларды тану, басқа адамдардың және өзінің ниетін, уәждемесі мен ниетін түсіну қабілеті, сондай-ақ практикалық міндеттерді шешу мақсатында басқа адамдардың эмоциялары мен эмоцияларын басқару қабілеті. Эмоционалдық интеллект терминін алғаш ойлап тапқан орыс зерттеушісі Питер Слава мен ағылшын зерттеушісі Джон Майер болатын, дегенмен оны әрі қарай дамытып, 1996 жылы осы аттас кітабын шығарған – танымал психолог Дэниел Гоулман. Оның айтуынша, адамда екі сана қатар өмір сүреді – рационалды және эмоционалды. Рационалды ақыл - бұл біз тануға болатын құрал. Ол ойға бай, оның нәтижесі білім түрінде байқалады, мидың ойлау, ұғыну сияқты қабілеттерін көрсетеді. Эмоционалды ақыл - бұл басқа танымдық жүйе, күшті және импульсивті, кейде қисынсыз. Танымның мұндай механизмі эволюцияның миллиардтаған жылдары нәтижесінде пайда болды. Эмоциялар мен түйсік адамның кез келген жағдайдағы әрекеттерін басқарды. Қазіргі таңда мұның барлығы зерттеліп, зерттеушілер «Ең дұрысы, адамды эмоциялары немесе ақыл-ойы белгілі бір іс-қимылға жігерлендірген кезде эмоциялық интеллект пен рационалды сана арасында тепе-теңдік болуы керек. Себебі, кейде рационалды сананың іс-әрекетіне эмоциялар жігер берсе, кейде керісінше ақыл-ой жағымсыз эмоциялардың пайда болмауына мүмкіндік береді» деген ойға келді. Эмоциялар басқа адамдардың сезімдерін түсіндіруге және олардың іс-әрекеттерін болжауға көмектеседі. Мысалы, сіз ашулы адаммен бетпе-бет келедіңіз деп елестетіңіз. Адамның іс-қимылы (қысылған жұдырықтар немесе қатты дауыс) оның эмоционалды күйін баяндайды және сіз оның болашақтағы әрекеттерін болжай аласыз.Эмоциялар мұндай жағдайларда, ойлау қабілетімізге қарағанда оқиғаға тез жауап береді. Себебі, эмоция ашуланған адам тарапынан болатын қауіп-қатерді сезіп, оған тез, әрі дұрыс жауап беруге тырысады. Эмоциясы жоқ адамдар әрекет ете алмайды. Сондықтан, эмоциялар адамның дамуына ой-санамен бірдей ықпалын тигізеді дегім келеді. Біздің ойларымыз бен сезімдеріміз өзара байланысты. Ойлау миы (рационалды ойлардың қонысы) және сезім миы (біздің эмоцияларымыздың туған жері) нейрондық жолдармен ажырамас байланысқан. Эмоционалды интеллект ойлау мен сезім миының арасындағы байланыстырушы факторларға тәуелді, сондықтан бұл жолдардың кез-келген зақымдануы эмоционалды ақыл-ой жетіспеушілігіне әкелуі мүмкін. Мысал. Эмоционалды миы психикалық жағынан зақымданған адам сезінуді тоқтатады және эмоционалды өзін-өзі тануды жоғалтады. Мұндай ауруды лоботомиядан өткен науқастар көрсетеді: екі мидың арасындағы байланыстар үзілгеннен кейін олар эмоционалды әлеуетін жоғалтады. Ойлау миы сезім мүшелерінің жұмысын реттеуі керек. Бұл эмоционалды өзін-өзі реттеу процесі. Эмоционалды өзін-өзі реттеу қалай жұмыс істейді? Кенеттен, қатты соққылар эмоционалды миды жүктейді, алғашында эмоциялық сана мұны автоматты түрде қауіп ретінде қабылдауы мүмкін. Бұл процесті реттеу үшін біз ойлау қабілетін қолданамыз. Қатты соққыны ести отырып, эмоционалдық сана денеге сигнал жібереді, ойлау миы қауіптің болуы ықтималдығын зерттейді . Егер қауіп болмаса, ол эмоционалдық сананы да, денені де тыныштандырады, бұл бізге қайтадан байсалды ойлауға мүмкіндік береді. Сондықтан, біз кез-келген кенеттен шыққан шуылдан қорықпаймыз. Егер сіз екі мидың арасындағы байланысты үзетін болсаңыз, онда мұндай процесс болуы мүмкін емес. Мысал. Мидың ауыр зақымдануы бар науқастар өздерінің сезімдерін бақылай алмайды. жүктеу/скачать 132.67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|