«Археологиялық зерттеулерді тарихи дәріптеу мәселелері»

Семей

Құрастырған ______ «28»___08_____2015 г. А.Исин

“Қазақстан тарихы” кафедрасының профессоры, т.ғ.к.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1. Қазақстан тарихы кафедрасында
Хаттама «28» ___08___ 2015 ж. №1
Кафедра меңгерушісі __________ Н.А. Мухаметжанова
2.2 Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросында

Хаттама «08» ____09___ 2015 ж. № 1

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және басылымға ұсынылды.

Хаттама «___» ______ 2015 ж. №1

Оқу-әдістемелік кеңестің төрайымы ___________ Г.К.Искакова
4. Алғашқы рет енгізілді

(« » ____________ 20 __ж. №__ басылымның орнына)

2 Пән мазмұны, сабақ түрлері бойынша сағаттардың бөлінуі

3 Пәнді оқытудағы әдістемелік нұсқаулар

4 Курс форматы

5 Курс саясаты

6 Бағалардың қойылу саясаты

7 Әдебиеттер

1 ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
1.1 Оқытушы мен пән туралы жалпы мәліметтер

Лектордың аты-жөні Исин Амантай Исаұлы-профессор

Кафедра – Қазақстан тарихы

Байланыс мәліметтері: 36-02-25

Мекен-жайы: Глинки көшесі, 20А ауд.1006

Сабақ өткізетін орны- кестеге сай

Пән бойынша кредит саны – 3
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны

«Археологиялық зерттеулерді тарихи дәріптеу мәселелері» курсы магистранттардың қола ғасыры, ертетемір және орта ғасырлар дәуірлері бойынша білімдерін тереңдетуді және соңғы онжылдықтардағы зерттеулер нәтижелерін меңгеруді көздейді.

Курсты оқыту кезінде бірқатар тәжірибелік, оқытушының басқарумен магистранттардың өздік жұмыстары жүргізіледі.
1.3 Пәннің негізгі мақсаты:

Магистранттардың тарихи санасын қалыптастыру, олардың қазіргі археология ғылымы мәселелерін шешуге қатысуына дайындау. Жоғары мектепте оқыту жүйесіне енгізілген пәнді игеруге көмектесу. Пәннің құрылымы мен тақырыптарын айқындау. Жеке тарих ғылымдары – тарихнама, дерекнама, археология, этнология, өлкетану және басқа тарих және жаратылыстану ғылымдарымен байланыстыра, пәннің тану ерекшелігін және оның адамзат тарихындағы орнын анықтау. Магистранттарды ғылыми тілді меңгеруге үйрету, ғылымның іргелі ойларын игеруге дайындау.

• 
  Археологияның зерттеулердің әдістерін меңгеру
  
• 
  Археологиядан алған теориялық білімді далалық зерттеулер тәжірибесінің ұштастыру
  
• 
  Археология саласына магистранттарды баулу ісіне курсты оқитын студенттердің қатысуы.
  

• 
  Қола дәуірі мен ертетемірдің басты археологиялық ерекшеліктерін шығысқазақстандық ескертіштер арқылы тану
  
• 
  Қола ғасыры мен ертетемір, орта ғасырлар ескерткіштерін зерттеу әдістері
  
• 
  Қола ғасыры мен ертетемір, орта ғасырлар қорғандарын қазып зерттеудің ерекшеліктері
  
• 
  Шығыс Қазақстан қола ғасыры мен ертетемірі ескерткіштерінің құрылымдық және заттық белгілері.
  
• 
  Шығыс Қазақстандағы ортағасырлық ескерткіштер ерекшеліктерін тану
  

Магистрантқа берілетін ақпаратты меңгеру, салыстыру, теориялық білімдерін жетілдіру үшін археология, этнология, Қазақстан тарихының тарихнамасын, Қазақстан тарихының деректемесін, өлкетану курсын меңгеруі қажет.

Курсты оқу барысында келесі пәндер бойынша білімін жетілдіреді: археология, этнология, Қазақстан тарихының тарихнамасын, Қазақстан тарихының деректемесі, өлкетану, нумизматика, эпиграфика, геодезия, палеоботаника, палеоклиматология, палеозоология, полинология, геодезия, картография.

Барлық тапсырмаларды көрсетілген уақытында өткізу қажет. Барлық тапсырмаларды қабылдап алу емтиханға 7 күн қалғанда аяқталады. Барлық тапсырманы өткізбеген магистрант емтиханға кіргізілмейді. Жұмысты кеш тапсырсаңыз: қосымша тапсырма беру арқылы жұмыс көлемін ұлғайтылады; Емтиханға келмесеңіз: орынды себеп болса, бұрынғы орындалған жұмыстарыңыз есепке алынады; орынсыз себеп болса, тапсырманы орындауыңыз қажет және осы мәселеге қатысты университет саясаты есепке алынады. Әрбір тақырыпты қайталау және өтеу міндетті. Өтілген материалды меңгеру деңгейі тест арқылы тексеріледі. Тест алдын ала ескертілмей өткізіледі. Аудиториялық сабақтарды босатпау, кешікпеу міндетті. Себепсіз сабақтан қалсаңыз: қосымша шығармашылылық жұмыс беріледі (реферат, көркем мәтінге талдау, хабарламалар даярлау, аннатация жазу, әдебиеттермен жұмыс, ауызша журнал әзірлеу т.б.); Сабаққа екі рет кешігу бір рет сабақ босатылғанға теңгеріледі.

Аудиториялық уақытқа кіретіндер: дәрістер, оқылған материалдарды пікір алмасу, әртүрлі материалдарды және кейстерді талдау. Әрбір сабаққа магистранттар жоспардағы негізгі және қосымша әдебиеттер тізіміне сәйкес дайындалуы тиіс (негізгі бөлімдер мен тараулар әрбір сабаққа анықталып отырады). Бақылау жұмысқа қатыспаған және кешіккен магистранттар ешқандай балл алмайды.

Әрбір сабақтын бас кезінде шағын бақылау жұмысы жүргізіледі, ол өткен дәрісте қарастырылған негізгі ұғымдарға қатысты 5 ашық сұрақтан не болмаса дұрыс/ дұрыс емес типтес сұрақтардан тұрады. Магистранттардың барлығы 5 бақылау жұмысын орындайды. Әрбір бақылаудың ең көп шегі 10 балл (2 балл * 5 сұрақ 10 балл)

5 КУРС САЯСАТЫ

Негізгі ұғымдар әрбір дәріс барысында түсіндіріледі. Сабақтарға қатысу және негізгі ұғымдарды, анықтамаларымен, түсініктерімен жазу магистранттардың міндеті. Егер магистранттар белгілі бір себептермен сабаққа қатыспаса, дәрісті ол топтағы басқа бір магистранттар алуы керек. Ал оқытушы дәрісті сабақттан тысқары уақытта магистранттарға беруге тиіс емес (қандай себеп-салдары болса да). Әрбір сабақта магистранттар қаралатын материалдарды талқылауға белсенділікпен қатысуы керек. Оның белсенділігі жауап беру сапасы негізінде бағаланады. Жеке жауап беру мен топ құрамында сөз сөйлей қарастырылады.

5 аптада әрбір магистранттарға талдау үшін жеке кейс ұсынылады. Оны жоспарға сәйкес талдап, жазбаша түрде оқудың 7 аптасында тапсыруға міндетті (талдау жоспары әрбір кейсте беріледі). Емтихан: қорытынды емтихан билет бойынша өткізіледі.
6 «Археологиялық зерттеулерді тарихи дәріптеу мәселелері» пәні бойынша балл көрсеткіштері

Кесте 2

№	Тапсырма	Оқыту Факторы	Балл Саны
1-3 апта	Қола ғасырының құрылыстары	(конспект)	50
4-6 апта	Майемер, Берел, Кұлажорға ескерткіштері. Орталық Қазақстан ертетемірімен байланыс. Тасмола мәдениетіне тән құрылыстар	(салыстырмалы талдау)	50
8-10 апта	Түркілер археологиясы (ҮІ-ҮІІІ ғғ.)	(кесте жасау)	50
11-14 апта	Тас тұғырлар	(эссе жазу)	50

«Археологиялық зерттеулерді тарихи дәріптеу мәселелері» пәні бойынша баллдардың қойылу жүйесі

Кесте 2

Апта	Бақылау түрі	Барлық балл	Ескертулер
1	2	3	4
	Барлық дәрісханалық сабақтарға қатысу 1 және 7 апта аралығы	30
1	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	-
2	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20
3	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20 50
4	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20
5	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20
6	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20 50
7	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ Аралық бақылау	- 70
1 және 7 апта аралығындағы оқытудың балл нәтижесі		300
	Барлық дәрісханалық сабақтарға қатысу 8 және 15 апта аралығы	30
8	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 10
9	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20
10	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20 45
11	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 20
12	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 10
13	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 10
14	Дәріс Семинар сабақтары МӨЖ	- 10 55
15	Аралық бақылау жұмысы	70
8 және 15 апта аралығындағы оқытудың балл нәтижесі		300
Емтиханның балл қорытындысы		400
Академиялық аралықтағы балл қорытыныдысы		1000

7 ӘДЕБИЕТ:

7.1.Әдебиеттер тізімі:

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Маргулан А. Бегазы-Дандыбаевская культура Центрального Казахстана. А., 1979. 2-е изд.: 2000.
   
2. 
   Маргулан А., Акишев К., Оразбаев А., Кадырбаев М. Древняя культура Центрального Казахстана. А., 1979
   
3. 
   Мартынов А., Шер Н. Методы археологического исследования. М., 1989.
   
4. 
   Матюшин А. Археологический словарь. М. ,2000
   
5. 
   Медоев А. Гравюры на скалах. А., 1979.
   
6. 
   Мезолит СССР. М. 1989.
   
7. 
   Методика полевых археологических исследований. М.,1983
   
8. 
   Новое в археологии Казахстана А., 1968.
   
9. 
   Нұрғалымова Г. Шығыс Қазақстанның көне мәдениеті. А., 2002
   
10. 
    Овчинникова В. Тюркские древности Саяно-Алтая в ҮІ-Х вв. Свердловск. 1990.
    
11. 
    Палеолит СССР. М.,1984.
    
12. 
    По следам древних культур Казахстана А., 1970.
    
13. 
    Погребальный обряд древних племен Алтая. Барнаул 1996.
    
14. 
    Поиски и раскопки в Казахстане. А., 1972.
    
15. 
    Полосьмак Н. Всадники Укока. Новосиб., 2001.
    
16. 
    Полосьмак Н. Стерегущие золото грифы. Новосиб., 1994.
    
17. 
    Проблемы изучения и сохранения исторического наследия. А.,1998
    
18. 
    Прошлое Казахстана по археологическим источникам А., 1976.
    
19. 
    Руденко С. Культура наследия Центрального Алтая в скифское время М; Л. 1960.
    
20. 
    Самашев З., Фаизов, Базарбаева Г. Археологические памятники и палеопочвы Казахского Алтая. А., 2002.
    
21. 
    Самашев З., Жумабекова Г., Базарбаева Г., Сунгатай С. Берел. А., 2000.
    
22. 
    Самашев З.С. Наскальные изображения Верхнего Прииртышья. А.,1992
    
23. 
    Скифское эпоха Алтая. Барнаул, 1986
    

24. 
    Авдусин Д. Полевая археология. М., 1972.
    
25. 
    Авдусин Д.А. Основы археологии. М. 1989 г.
    
26. 
    Авдусин Д.А. Археологические разведки и раскопки М., 1959
    
27. 
    Агапов Л., Кадырбаев М.К. Сокровища древнего Казахстана А., 1979.
    
28. 
    Акишев К.А. Искусство и мифология саков. А., 1984
    
29. 
    Акишев К.А. Курган «Иссык». М., 1978
    
30. 
    Археологические памятники в зоне затопления Шульбинской ГЭС А., 1987
    
31. 
    Археологические памятники Казахстана А., 1977.
    
32. 
    Археология зарубежной Азии М., 1986.
    
33. 
    Ахинжанов С.М. Кыпчаки в истории средневекового Казахстана. А-Ата
    
34. 
    Байпаков К.М. Средневековые города Казахстана на Великом шелковом пути. А., 1998
    
35. 
    Байпаков К.М. Древние города Казахстана А., 2005
    
36. 
    Байпақов К.М. Қазақстанның көне қалалары. А., 2005
    
37. 
    Брагинский И.Б. Сокровища скифских царей. Поиски и находки. М., 1967.
    
38. 
    Брей У., Трамп А. Археологический словарь. М.,1990.
    
39. 
    Взаимодействие кочевых культур и древних цивилизаций А., 1989
    
40. 
    Вопросы этнографии и антропологии Казахстана А., 1982.
    
41. 
    Горбунов А., Самашев З., Северский Э. Вечная мерзлота-хранительница древностей. А., 2000.
    
42. 
    Грач А. Древние кочевники в центре Азии. М. 1980.
    
43. 
    Грязнов М. Первый Пазырыкский курган. Л., 1950.
    
44. 
    Досымбаева А. Мерке - сакральная земля тюрков Жетысу. А., 2002
    
45. 
    Древнее искусство. Памятники палеолита, неолита, бронзового века. М. 1974
    
46. 
    Ермоленко Л. Н. Каменные изваяния казахстанских степей. Новосибирск, 2004.
    
47. 
    Жан-Клод Гарди – Теоретическая археология М., 1983.
    
48. 
    Журналы «Археология», «Вестник древней истории».
    
49. 
    Зданович Т.Б. Бронзовый век урало-казахстанских степей. (основы периодизации). Свердловск, 1988.
    
50. 
    Исин А.И. Шыңгыстау, Берел, Шілікті, Абыралы. 1999-2003 жж. археологиялық зерттеулер. Семей, 2004.
    
51. 
    История СССР с древнейших времен. Т.1. М. 1966.
    
52. 
    Кадырбаев М., Курманкулов Ж. Культура древних скотоводов и металлургов Сары-Арки. А., 1992.
    
53. 
    Кадырбаев М.К., Марьяшев А.К. Наскальные изображения хребта Каратау. А., 1977.
    
54. 
    Қазақстанның көне алтыны. Альбом. А., 1983.
    
55. 
    Клейн Л. Археологические источники Л., 1978.
    
56. 
    Клейн Л. Принципы археологии. Л., 2002
    
57. 
    Косарев М.Ф. Древняя история Западной Сибири. М., 1991.
    
58. 
    Кубарев А.Д. Древнетюркские изваяния Алтая. Новосиб., 1984
    
59. 
    Кубарев В. Курганы Сайлюгема. Новосибирск. 1992.
    
60. 
    Кубарев В. Курганы Уландрыка. Новосибирск 1987.
    
61. 
    Кубарев В. Курганы Юстыда. Новосибирск 1991.
    
62. 
    Кубарев В.Д. Древнетюркские изваяния Алтая. (отв. ред. Е.И. Деревянко) Н., 1984.
    
63. 
    Кузьмина Е.Е. Хронология некоторых кладов Семиречья. М., 1965.
    
64. 
    Максимова А., Ермолаева А., Марьяшев А. Наскальные изображения урочища Тамгалы. А., 1985.
    
65. 
    Маргулан А.Х. Бегазы-Дандыбаевская культура Центрального Казахстана А., 1979.
    
66. 
    Степи азиатской части СССР в скифо-сарматское время. М.,1992.
    
67. 
    Степи Евразии в эпоху средневековья. М. 1981.
    
68. 
    Степи европейской части СССР в скифо-сарматское время. М. 1985.
    
69. 
    Худяков Ю. Вооружение среденвековых кочевников Южной Сибири и Центральной Азии. Новосиб., 1986.
    
70. 
    Худяков С. Вооружение центральноазиатских кочевников в эпоху раннего и развитого средневековья. Н., 1991.
    
71. 
    Черников С. Восточный Казахстан в эпоху бронзы. М., 1960.
    
72. 
    Черников С. Загадка Золотого кургана. М., 1965
    
73. 
    Шапова Ю. Естественно-научные методы в археологии М., 1988.
    
74. 
    Энеолит СССР. М., 1983.
    
75. 
    Эпоха бронзы лесной полосы СССР. М. 1987.