Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі газизова н. С. ҚҰҚЫҚ негіздері оқУ Әдістемелік кешен

1. 
   Пән бойынша глосарийлер.......................................................... 16
   
2. 
   Қысқаша дәрістер курсы.............................................................. 23
   
3. 
   Семинар сабақтарды өткізуге арналған
   

4. 
   Студенттің оқытушымен жүргізетін өздік
   

5. 
   Студенттің өздік жұмыстарына (СӨЖ)
   

6. 
   Құқық негіздері бойынша емтихан сұрақтары........................... 105
   

7. 
   Таратпа материалдар....................................................................107
   

8. 
   Тестілік емтихан материалдары...................................................115
   

 Еңбек - адам мен қоғамның өміріне және қажеттіліктерін қанағаттандыруға қажетті материалдық, рухани және басқа да құндылықтарды жасауға бағытталған адам қызметі.

мемлекеттік әкімшілік қызметшілерді аттестациялау, жұмыс уақыты, мемлекеттік қызмет өткеру.

Жоспар:

1. 
   Мемлекеттiн түсінігі және белгiлерi.
   
2. 
   Мeмлекеттiк бuлiк әлеуметтiк бuлiктiң ерекше түpi ретiиде.
   
3. 
   Мемлекеттiң мәні.
   

1. 
   Бұқаралык 6илiктiң болуы. Мiндеттi түрде мемлекеттiң бас­қару және мәжбүрлеу аппараты болуы тиiс, себебi, бұқаралық билік - бұл шенеунiктер, әскep, полиция, түрме мен басқа да меке­мелер.
   
2. 
   Аумақтык бөлiнiс. Мемлекет өз аумағында өмip сүрушi бар­лық адамдарды өз билiгiмен және қорғау арқылы бiрiктiредi.
   
3. 
   Салыктар жүйесi. Олар мемлекеттiк аппараттың өмip cүрyiн қамтамасыз ету ушiн кажет.
   
4. 
   Егемендiк. Бұл мемлекетке тән өз аумағындағы үстемдiк пен халыкаралык қатынастардағы тәуелсiздiк.
   
5. 
   Құқықтың болуы. Мемлекет құқыксыз өмip сүре алмайды, себебі құқық мемлекеттiк билiктi заңдастырады.
   

Мемлекеттiк билiк әлеуметтiк билiктiң ерекше бiр түpi ретiнде көрініс табады. Бұл мемлекеттiк мәжбүрлеуге сүйенген, субъек­тілер арасындағы үстемдiк және бағынушылык сипаттағы бұқаралық-саяси қатынас.

Мемлекеттiк билiктiң ерекшелiктерi:

1. 
   Бұқаралық билiк. Ол бүкiл қоғамның, халықтың атынан қызмет етедi және өз қызметiнде бұқаралық, негiзге – казына мүлкіне, өз кipicтеріне, салықтарға ие.
   
2. 
   Аппараттық билік. Ол аппаратка. мемлекетгiк органдар жүйесіне сүйенедi және олара арқылы жузеге асырылады.
   
3. 
   Заң қолдайтын билік. Сол себептi. ол аппарат пен заң нормаларының көмегімен елдегi барлык халық үшiн мiндеттi сипатты иеленеді.
   
4. 
   Егемендi билiк- ол кез-келген билiктен дербес және тәуелсiз.
   
5. 
   Заңдастырылған билiк. Яғни, ал заңды негiздi және қоғамдык тануды иеленген.
   

Кең мағынада мемлекеттiң әлеуметтiк мәнін билiктiк-саяси ұйымдасқан қоғам, құқықтық заңдарға бағынған көптеген адамдар бiрлестiгi ретiнде анықтауға болады. Мұндай бiрлестiктердiн тұтастығы сәйкес мемлекеттiк-құқықтық институттар мен қатынастарда көрінic тапқан бұқаралык-билiктiк құрылымдар негiзiнде калыптасады.

Тар мағынада мемлекеттiң әлеуметтiк табиғатын қоғамнан бөлектенген, жекелеген таптар мен әлеуметтiк топтардың да, қоғамның да мүддесiн бiлдiрушi әpi қорғаушы басқару аппараты, бұқаралык билiктiң әр түрлi мекемелерiнiң жүйесi ретiнде анықтайды.

Жоғарыда аталғандардың негiзiнде, мемлекеттiн мәнін қарастыруда екі аспектiнi ескерудiң маңызы зор:

1) формальды - кез-келген мемлекеттiң саяси билiктiң, ұйымы екендігі;

2) мазмұнды - осы ұйымның кімнің мүдделерiне кызмет ететiндiгi.

Мемлекеттiң мәнiн aнықтayдa келесi бағыттарды атап өтуге болады:

• 
  таптық, бұған сәйкес мемлекеттi экономикалық, үстемдiк құрушы топтың саяси билiгiнiң ұйымы ретiнде анықтауға болады;
  
• 
  жалпы әлеуметтiк, бұған сәйкес мемлекеттi әртүрлi таптар мен әлеуметтiк топтардың мүдделерiн ескеру үшiн жағдай жасайтын саяси билiктiң ұйымы ретiнде анықтауға болады.
  

Сонымен, мемлекеттiн мәнi саяси билiк аппаратынын көмегімен қоғамның тұтастығы және қалыпты қызмет eтуін қамтамасыз етуден көрiнедi.

1. 
   Мемлекеттің мәнін түсіндіріп беріңіз?
   
2. 
   Мемлекет туралы анықтамаға талдау жасаңыз.
   
3. 
   Мемлекеттің негізгі белгілерін атап беріңіз?
   
4. 
   Мемлекеттің қосымша белгілерін атаңыз.
   
5. 
   Мемлекеттік биліктің ерекшелігін анықтап беріңіз.
   

1. 
   Ибраева А.С., Ибраев Н.С. Теория государства и права: Учебное пособие.-Алматы, Жеты Жарғы, 2003.
   
2. 
   Сапаргалиев Г.С. Становление конституционного строя Республики Казахстан. – Алматы, 1997.
   
3. 
   
   1. 
      11\-",';''
      
   Мемлекет және құқық теориясы. Оқулық. Авторлар алқасы: Жоламанов Ж., Таукелов А.Н., Мұхтарова А.К., Алматы, 1998.
   
4. 
   Сапарғалиев Ғ. Ибраева А. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы, Жеті Жарғы,1998.
   
5. 
   Ашитов З.О.,Ашитов Б.З. Егемен Қазақстанның құқы. Оқу құралы. Алматы: Жеті жарғы, 2000. – 266 б.
   
6. 
   Ашитов З.О.,Ашитов Б.З. Қазақстан Республикасының құқық негіздері. Алматы: Жеті жарғы, 2000. - 256 б.
   
7. 
   Баққұлов С. Құқық негіздері. Оқулық. Алматы :2004. – 248 б.
   
8. 
   Баянов Е. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық. Алматы: Жеті жарғы, 2001. – 624 б.