Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Шымкент қаласының білім басқармасы
-холерик, 2-сангвиник, 3-флегматик, 4-меланхолик
жүктеу/скачать 112.47 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Сангвиник
- 4. Меланхолик
- Агрессиялық мінез құлықты аңықтайтын сауалнама(А. Басс және А. Дарки)
| 1-холерик, 2-сангвиник, 3-флегматик, 4-меланхолик.
Г.Айзенктің анықтамасына орай, қолдағы алынған нәтижелерге сүйене отырып, әр типтің өзіне тән қасиеттері болатынын айта кеткен жөн. Мысалы: 1. Холерик - сезімтал, тынымсыз, агрессивті, шамданғыш, көңіл-күйі өзгергіш, басқамен қарым-қатынаста және сезім қатынасында тұрақсыз, әр түрлі жағдайларда соқпа мінезді, оптимист (болашаққа сеніммен карайды), белсенді, пысык, байқам, сенгіш, ашуланшақ т.с.с. 2. Сангвиник — ашық, көпшіл, сөзшең, қайырымды, қысылып-қымтырылмайды, өмір сүйгіш, уайымсыз, беймаза емес, көтеріңкі көңілді, басшылыққа бейім, т.с.с. 3. Флеглштик — сак, енжар, байыпты, өзгеге жақсылық тілегіш, ынтымақшыл, өз ісін ойлап істейтін, сенімді, тұрақты, бір қалыпты т.с.с. 4. Меланхолик — беймаза, ренжігіш, ойлампаз, қырағы, пессимист (өмірден түңілгіш), түйық, ұстамды, көп сөзі жоқ, ригидтік (керітартпа) қасиеті бар, т.с.с.Темперамент типінің (түрінін) салыстырмалы тұрақтылық, қасиеті жөнінде пікір қорытып, мінез және темперамент ара қатынасын ажыратып алған жөн. Оқушылар мен оқытушылардың мінез ерекшеліктерін анықтау жолындағы әр темпераменттік типтің атқарар ролі орасан зор. Агрессиялық мінез құлықты аңықтайтын сауалнама(А. Басс және А. Дарки) Шарты: Төмендегі тұжырымдарға келісетін болсаңыз "+" белгісін, ал келіспесеңіз "-" белгісімен белгілеңіз. 1. Егер мен ашулансам, қол жұмсап жіберуім мүмкін. 2. Заттарды лақтыратындай, ешқашан мен қатты тітіркенбеймін. 3. Мен тез ренжіп, жылдам басыламын. 4. Егер мені дұрыс, жиі жақсылап өтінбесе, өтінішті орын д амаймын. 5. Менің ойымша тағдыр маған қатыгез сияқты. 6. Басқалар менің сыртымнан мен туралы не айтатынын білемін. 7. Егер басқалар сөз-таласта менімен келіспесе, мен айтысудан бас тартпаймын. 8. Егер біреуді аддаған кезім болса, мен ар-ұжданымның алдында қатты азаптанамын, қысыламын, ұяламын. 9. Басқа адамға мен қол көтеруге қабілетті емес сияқтымын. 10. Мен ашуланғанда, есікті сарт еткізіп жабамын. 11. Кейде адамдар мені өзінің қатысуымен ашу-ызамды келтіреді. 12. Егер маған орныққан ереже ұнамаса, мен оны бұзғым келеді. 13. Кейде мені қызғаныш мазалайды. 14. Көп адамдар мені ұнатпайды деп ойлаймын. 15. Менің құқығымды басқалар сыйлағанды талап етемін. 16. Кейде менің ойыма өзім ұялатын ойлар келеді. 17. Мені төбелеске дейін жеткізеуге қабілетті адамдарды білемін. 18. Кейде мен ашу-ызамды төбелес арқылы көрсетемін. 19. Мен өзімді жиі атылуға дайын оқ ретінде сезінемін. 20. Егер біреу өзін бастық сияқты көрсеткісі келсе, әрқашан мен оған карсы тұрамын. 21. Мені барлық болмысыммен жек көретін адам жоқ. 22. Көбі маған қызғаныпшен қарайды. 23.Егер мен қатты ызалансам да балағат сөзге жақындамаймын. 24. Жұмыстан қашатын адамдар өздерінің кінәсін байқап сезу керек. 25. Егер маған біреу қол жүмсаса да, мен сирек жауап қайырамын. 26. Қатты ызаланғанда бірінші қолыма түскен затты алып, сындырғанымды есіме түсіре аламын. 27. Өзіме ұнамсыз адамдарға қатынасым дөрекілеу көзқарастамын. 28. Маған бұйрық беріп сөйлесе, ештеңе жасағым келмейді. 29. Басқаларға деген жаман көзқарасымды жасыруға тырысамын. 30. Кейде мені мазақ қылатын сияқты. 31. Егер біреу мені ызаландырса, мен ол туралы не ойлайтынымды айтуға дайынмын. 32. Өз ата-анам үшін аз көмек тигізгенім мені қатты толғандырады. 33. Маған біреу қол көтерсе, мен оған жауап қайтармаймын. 34. Дау барысында мен жиі дауысымды көтеремін. 35. Кішкентай нәрсеге бола ренжімеймін. 36. Адамдар өздерін бастык ретінде көрсетсе, мен калайда болса мен-менсіп кетпеуіне жағдай жасаймын. 37. Мен әрқашан да жаксы еңбегіме лайықты баға ала алмаймын. 38. Маған өіптесіп, зиян келтіретін жауларым жоқ. 39. Мені жиі адамдарды жәй ғана айтып қорытқанмен, оны орындаймын. 40. Мен жасаған істеріме көбіне өкінемін. Жауаптар 8 шкала бойынша бағаланылады: 1.Физикалық агрессия: «иә» — 1 «жоқ» — о; 1, 25, 31, 41, 48, 55, 62, 68; «жоқ» — 1, «иә» — о; 9, 7. 2.Жанама агрессия: «иә» — 1. «жоқ» — 0; 2, 10, 18, 30, 34, 42, 56, 63; «жоқ» — 1, «иә» — о; 26, 49. 3.Тітіркенушілік : «иә» 1. «жоқ» — 0; 3, 19, 27, 43, 50, 57, 64, 72; «жоқ» — 1, «иә» — 0; 11,35,69. 4.Негативизм :«иә» — 1. «жоқ» — 0; 4, 12, 20, 28; «жоқ» — 1, «иә» — 0; 36. 5.Өкпелеу;«иә» — 1. «жоқ» — 0; 5, 13, 21, 29, 37, 44, 51, 58. 6.Күдіктенушілік : «иә» — 1. «жоқ» — 0; 6, 14,22,30, 38, 45, 52, 59; «жоқ» — 1. «иә» — 0; 33, 66, 74,75. 7.Вербальді агрессия :«иә» — 1. «жоқ» — 0; 7,15,23,31,46,53, 60, 71, 73; «жоқ»-1. «иә»- 0; 33,66,74, 75. 8.Кінәні сезіну :«иә» — 1. «жоқ» — 0; 8, 16, 24, 32, 40, 47, 54, 61, 67. Қарсыласу көрсеткіші 5 және 6 шкалада, ал агрессиялық көрсеткіш (тікелей және мотивациялық) 1, 3, 7 шкаладан көрінеді. Агрессияның норма көрсеткіші 21 + 4, ал қарсыласу көрсеткіші – 6, 5, 7, +3 тең болған кезде көрінеді. Әдістемені қолдана отырып агрессиялық жеке адам қасиеті, ал агрессия мінез – құлық негізі ретінде түсінуге болады А. Басс және А. Дарки өздерінің сауалнамаларын құру барысында келесі реакция түрлерін көрсетіп кетті: Физикалық агрессия – басқа адамға бағытталған физикалық күш . Жанама агрессия – басқа адамға тікелей бағытталмаған немесе ешкімге бағытталмаған күрт туған агрессия. Тітіркенушілік – кішкентай тітіркену өзінде кері сезімдерді көрсетуге даярлық (ашуланшақтық, дөрекілік). Негативизм – мінез – құлықтағы оппозициялық күй пассивты қарсылықтан қалыптасқан заңдылықтар мен дәстүрлерге қарсы күреске дейін жеткізетін күй. Өкпелеу – қоршаған адамдарға деген нақтылы және ойдан шығарылған іс — әрекеттерге қызғанушылық пен жеккөрушілік. Күдіктенушілік – адамдарға қатысты сенбеушілік және сақтықтан басқа адамдар зиян келтіруді жоспарлайды дегенге сенушілік. Вербальді агрессия – негативты сезімдерді форма (айқай) арқылы және сонымен бірге сөздік жауаптар мазмұны арқылы (қорғау) көрсету. Кінәні сезіну – субьектінің өзінің жаман адам екендігіне сенімділігі сонымен бірге ар – ұятының жоқтығы сезінуі жүктеу/скачать 112.47 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|