8-стратегиялық бағыт. Халықтың әлеуметтік әлсіз топтарын әлеуметтік қолдаудың тиімді жүйесін қалыптастыру
Саланы дамытудың негізгі өлшемдері
Қазақстан Республикасында, кез келген басқа елдердегі сияқты халықтың белгілі бір бөлігі – қарт адамдар, мүгедектер және халықтың нысаналы топтарының өзге де өкілдері ерекше әлеуметтік қолдауға мұқтаж. Ол арнаулы әлеуметтік қызметтер түрінде көрініс табады.
Әлеуметтік қолдауды ұйымдастыруда жергілікті мемлекеттік басқару органдарының рөлі артып, өкілеттіктері кеңеюде. Азаматтық қоғам өкілдерімен әріптестік дамып, қайырымдылық өсіп келеді.
Өмірлік қиын жағдайды еңсеру шарттарын қамтамасыз ету үшін арнаулы әлеуметтік қызметтерді көрсету белсенді пайдаланылады. «Арнаулы әлеуметтiк қызметтер туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қиын өмiрлiк жағдайда жүрген адамдарға арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсету сапасын арттыру шаралары қабылдануда. 2014 жылы 90 мыңнан астам адамға (мүгедектер, оның ішінде психоневрологиялық патологиясы бар және (немесе) тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедек балалар, егде жастағы, белгілі тұратын жері жоқ адамдар), 2012 жылы – 86 мыңнан астам, 2013 жылы – 88 мыңнан астам арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетіледі;
Жүзеге асырылып жатқан әлеуметтік қамсыздандыруды жаңарту шеңберінде арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсету стандарттары енгiзiлді, арнаулы әлеуметтік қызметтің кепілді көлемінің тізбесі айқындалды, оларды көрсетудің нысандары кеңейтілді. 2014 жылы 2012 жылмен салыстырғанда медициналық-әлеуметтік мекемелердің жанындағы жұмыс істеп тұрған (1,7 мыңнан астам адамды қамтитын 47 бөлімше) күндізгі болу бөлімшелерінің (қызмет көрсетумен 3,2 адамды қамтитын 35 бөлімше) саны 1,3 есе артты; 2013жылы – 4 мыңнан астам адамды қамтитын 42 бөлімше. Қажетті әлеуметтік қызметтерді көрсетуге үкіметтік емес ұйымдар тартылуда.
Әлеуметтік қолдау көрсетуде мүмкіндіктері шектеулі адамдарға ерекше көңіл бөлінеді. «Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мемлекеттік деңгейде мүгедектерді медициналық, әлеуметтік және кәсіби оңалтудың кешенді шаралары әзірленді. Тегін кепілді медициналық көмек көрсету, әлеуметтік қызметтердің сапасын арттыру, білімнің, ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз ету, денсаулық жағдайын ескере отырып қызмет түрін еркін таңдау, кәсіптік даярлау және қайта даярлау, еңбек ету қабілетін қалпына келтіру және жұмысқа орналасуына жәрдемдесу мүгедектердің қоғам өміріне қатысуына тең мүмкіндіктер жасауға бағытталған.
Мүгедектердің құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарды кезең-кезеңімен имплементациялау ниетін растай отырып, Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялауға даярлық шеңберінде қолжетімді ортаны қамтамасыз етуге, өмір сүру функцияларын қалпына келтіруге қажетті жағдай жасауға бағытталған мүгедектердің өмір сүру сапасын қамтамасыз ету және жақсарту жөніндегі 2012 – 2018 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары кезең-кезеңімен іске асырылуда.
Негізгі проблемаларды талдау
Халықты әлеуметтiк қолдау жүйесiнде шешімін талап ететін маңызды проблемалар ретінде мыналар сақталып отыр:
1) мұқтаж адамдардың әлеуметтік қолдаумен жеткілікті қамтылмауы;
2) мүмкіндіктері шектеулі адамдарға ұсынылатын оңалту қызметтері тиімділігі жетіспейді;
3) әлеуметтік қызмет көрсетудің балама түрлері мен арнаулы әлеуметтік қызметтер нарығындағы бәсекелес орта жеткіліксіз дамыған.
4) мүмкіндіктері шектеулі адамдарды қоғам өміріне толыққанды қатыстыру мүмкіндіктерінің жеткіліксіздігі.
Халықты әлеуметтік қолдау жүйесінде осы және өзге де проблемалардың болуы әртүрлі себептерге байланысты. Объективті түрде олар макроэкономикалық жағдайға, қаржы-экономикалық мүмкіндіктер мен жалпы мемлекеттік және өңірлік ауқымдағы басымдықтарға байланысты. Субъективті тұрғыдан – әлеуметтік қолдау көрсету тетігінің жетілмеуімен, әлеуметтік қызметкерлер кәсібилігінің төмендігімен және жауапкершілігінің жеткіліксіздігімен, олардың еңбекақы деңгейінің жетілмеуімен және салыстырмалы түрде төмендігімен байланысты.
Мұндай жағдайларда әлеуметтік қолдау жүйесін одан әрі дамыту бұл үшін қолда бар сыртқы және ішкі факторларды барынша пайдалануды талап етеді.
Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау
Мүгедектерді әлеуметтік қорғау және олардың қоғам өміріне араласуы үшін тең мүмкіндік жасау бойынша жұмыс алдағы уақытта Қазақстанның Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға және оның Факультативтік хаттамасына қол қоюы арқылы өзіне қабылдаған халықаралық міндеттемелерді іске асыру шеңберінде жүзеге асырылатын болады. Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі 2012 – 2018 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарының екінші кезеңін (2014 – 2015 жылдар) іске асыру басталды. Жоспарда мүгедектерді әлеуметтік қорғау саласындағы заңнаманы жетілдіру; МКФ ережелерін ескере отырып медициналық-әлеуметтік денсаулық, тыныс-тіршіліктің және денсаулықтың шектелуі жүйесін жетілдіру; оңалту және арнаулы әлеуметтік қызметтердің тиімділігін арттыру; өндіріс инфрақұрылымын дамыту және мүгедектерді техникалық оңалту құралдарымен және тиісті қызметермен қамтамасыз ету;жұмыспен қамту қол жетімділігін қамтамасыз ету; мүгедектердің тыныс-тіршілігінің негізгі салаларындағы объектілердің қолжетімділігін қамтамасыз ету көзделген.
Соған қарамастан, қазіргі кездегі жағдайға мүгедектерді қоғамға кіріктірудің жеткіліксіздігі тән және көбінесе бұл мүгедектердің тұрғын үй-коммуналдық, әлеуметтік және рекреациялық инфрақұрылымға кіруінің шектелуіне байланысты. Мұндай жағдайларда облыстардың, Астана, Алматы қалаларының әкімдеріне шұғыл шаралар қабылдау қажет болады. Жергілікті деңгейде қоршаған ортаның қол жетімділігін арттыру үшін жол инфрақұрылымына мүгедектердің ерекше мұқтаждығын бейімдеу жұмыстарын жақсарту, жүріп-тұруы қиын мүгедектерге көрсетілетін көлік қызметтерінің тізбесін кеңейту, объектілердің қол жетімділігі картасын әзірлеу және басқалар жоспарлануда.
2017 жылға дейінгі кезеңде арнаулы әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін реформалауды жалғастыру көзделуде.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму Министрінің бұйрығына 1-қосымша
2014 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 366
3-бөлім. Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, нысаналы индикаторлар, іс-шаралар мен нәтижелер көрсеткіштері
1-стратегиялық бағыт. Азаматтардың денсаулығын нығайту және өлім-жітім деңгейін төмендету
1.1-мақсат: Аурулар профилактикасының, емдеудің және оңалтудың тиімді жүйесі
Мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламаның кодтары: 001, 009, 010, 011, 012, 014, 015, 016, 017, 024, 104
Р/с№
|
Нысаналы индикатор
|
Ақпарат көзі
|
Өлшем бірлігі
|
Есепті жыл
|
Ағымда
ғы жылдың жоспары
|
Жоспарлы кезең
|
2012 ж.
|
2013 ж.
|
2014 ж.
|
2015 ж.
|
2016 ж.
|
2017
ж.
|
2018
ж.
| -
|
Күтілетін өмір сүру ұзақтығы
|
Стат.деректер
|
жыл
|
69,61
|
70,45
|
71
|
71,7
|
71,8
|
72,2
|
72,6
| -
|
Жалпы өлім-жітімді төмендету
|
Стат.деректер
|
1000 тұрғын
ға
|
8,51
|
7,98
|
7,62
|
7,35
|
7,1
|
6,9
|
6,8
| -
|
БЖИ позициясы бойынша күтілетін өмір сүру ұзақтығы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
104
|
103
|
100
|
98
|
97
|
96
|
95
| -
|
Нәресте шетінеуі бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
98
|
98
|
96
|
80
|
79
|
78
|
77
| -
|
Туберкулездің таралуы бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
107
|
105
|
104
|
101
|
100
|
99
|
98
| -
|
Туберкулездің бизнеске орта мерзімді әсері бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
112
|
111
|
110
|
109
|
108
|
107
|
106
| -
|
АИТВ таралуы бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
12
|
45
|
44
|
43
|
42
|
41
|
40
| -
|
АИТВ/ЖИТС-тің бизнеске орта мерзімді әсері бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
73
|
76
|
74
|
74
|
73
|
72
|
71
| -
|
Мемлекеттік органдар қабылдайтын шешімдердің айқындығы бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректері
|
позиция
|
32
|
29
|
28
|
27
|
26
|
25
|
24
| -
|
Мемлекеттік қызметкерлердің шешімдер қабылдаудағы фаворитизм бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
|
77
|
76
|
52
|
51
|
50
|
49
| -
|
Саясаткерлерге қоғамдық сенім бойынша БЖИ позициясы
|
ДЭФ деректе
рі
|
позиция
|
|
35
|
34
|
33
|
32
|
31
|
30
|
Нысаналы индикаторға қол жеткізу жолдары, құралдары мен әдістері:
1.1.1-міндет. Аурулардың профилактикасы және саламатты өмір салтын қалыптастыру әдістемелерін жетілдіру
|
Р/с№
|
Тікелей нәтижелердің көрсеткіштері
|
Ақпарат көзі
|
Өлшем бірлігі
|
Есепті кезең
|
Жоспарлы кезең
|
2012 ж.
|
2013 ж.
|
2014 ж.
|
2015 ж.
|
2016 ж.
|
2017
ж.
|
2018
ж.
| -
|
Халық арасында темекі шегудің таралуы
|
ДСӘДМ
деректері
|
%
|
26,8
|
26,5
|
18,2
|
18,2
|
-
|
-
|
18,2
| -
|
Халық арасында алкогольді шектен тыс тұтынудың таралуы
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
16,6
|
15
|
14,0
|
5,0
|
-
|
-
|
5,0
| -
|
Тұрғындарды скринингілік тексеріп-қараумен қамту
|
ДСӘДМ деректері
|
нысан
ды халық
тан %
|
70
|
70
|
70
|
50
|
50
|
50
|
50
| -
|
Үкіметтік емес ұйымдармен және бизнес-құрылымдармен бірлескен түрде іске асырылатын жобалардың жалпы саны
|
ДСӘДМ деректері
|
бірлік
|
25
|
11
|
9
|
8
|
11
|
12
|
12
| -
|
Жастардың жалпы санынан Жастардың денсаулық орталықтары
ның қызметімен қамтылған жастардың үлесі
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
4,5
|
5,3
|
6,0
|
7,0
|
8,0
|
9,0
|
10,0
|
Тікелей нәтижелерге қол жеткізуге арналған іс-шаралар:
| -
Ұлттық скринингілік бағдарламаны жетілдіру және мониторингілеу
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
| -
МСАК объектілерінің материалдық-техникалық базасын нығайту
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
| -
МСАК деңгейінде әлеуметтік қызметкерлер институтын дамыту
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
| -
Ауруларды басқару бағдарламасын енгізу
|
Х
|
Х
|
X
|
X
|
X
| -
Амбулаториялық деңгейде науқастарды диагностикалау және емдеу хаттамаларын әзірлеу және жетілдіру
|
Х
|
X
|
X
|
X
|
X
|
6. Азаматтардың өз денсаулығына ортақ жауапкершілігін арттыру механизмдерін әзірлеу
|
Х
|
X
|
X
|
X
|
X
|
7. Жастардың денсаулық орталықтарында саламатты өмір салты аспектілері және аурулардың профилактикасы бойынша таралған ақпараттық-оқу материалдарының саны
|
Х
|
X
|
X
|
X
|
X
|
1.1.2-міндет. Негізгі әлеуметтік мәні бар ауруларды және жарақаттардың диагностикасын, емдеуді және оңалтуды жетілдіру
|
№
|
Тікелей нәтижелердің көрсеткіштері
|
Ақпарат көзі
|
Өлшем бірлігі
|
Есепті кезең
|
Жоспарлы кезең
|
2012 ж.
|
2013 ж.
|
2014 ж.
|
2015 ж.
|
2016 ж.
|
2017
ж.
|
2018 ж.
| -
|
Қанайналым жүйесі ауруларынан болатын өлім-жітімді төмендету
|
Стат.деректер
|
100 мың халық
қа
|
251,9
|
207,4
|
205,9
|
204,51
|
203,1
|
201,7
|
200,2
| -
|
Онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітімді төмендету
|
Стат.деректер
|
100 мың халық
қа
|
100,3
|
99,5
|
95,8
|
93,7
|
95,0
|
93,5
|
92,5
| -
|
Жарақаттардан, жазатайым оқиғадан және уланудан болатын өлім-жітімді төмендету
|
Стат.деректер
|
100 мың халық
қа
|
96,8
|
95,85
|
92,1
|
87,5
|
89,4
|
86,7
|
84,0
| -
|
Туберкулезден болатын өлім-жітімді төмендету
|
Стат.деректер
|
100 мың халық
қа
|
7,5
|
5,6
|
5,5
|
4,7
|
5,3
|
5,2
|
5,1
| -
|
Туберкулезбен сырқаттанушылықты төмендету
|
ДСӘДМ деректері
|
100 мың халық
қа
|
81,7
|
73,4
|
71,4
|
69,8
|
68,1
|
66,4
|
64,7
| -
|
АИТВ инфекциясын 15-49 жастар тобында таралуын 0,6-дан асырмай ұстау
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
0,2
|
0,2
|
0,6
|
0,21
|
0,6
|
0,6
|
0,6
| -
|
І-II кезеңде анықталған қатерлі ісіктердің үлес салмағын арттыру
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
50,1
|
53,6
|
55,1
|
56,6
|
58,1
|
59,6
|
61,1
| -
|
Қатерлі ісіктері бар науқастардың 5-жылдық өміршеңдік үлес салмағын арттыру
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
51,6
|
50,0
|
50,6
|
50,6
|
52,5
|
52,7
|
53
|
9.
|
Балалар арасындағы суицидті төмендету
|
Стат.деректер
|
%
|
23,8
|
17,6
|
17,5
|
17,4
|
17,3
|
17,2
|
17,1
|
10.
|
Психологиялық және мінез-құлықтық бұзылулармен біріншілік сырқаттанушылық көрсеткіштерін төмендету
|
ДСӘДМ деректері
|
100 мың халыққа
|
101,7
|
90,5
|
90,0
|
80
|
89,0
|
88,5
|
88,0
|
11.
|
Стационарлық және стационарды алмастыратын көмектің жиынтық көлемінде стационарды алмастыратын технологиялардың үлес салмағын ұлғайту
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
29,0
|
29,2
|
30
|
30,5
|
31
|
31,5
|
32
|
12.
|
ҚР қолдануға рұқсат берілгендердің санынан енгізілген жаңа медициналық технологиялардың салмақ үлесі
|
ДСӘДМ деректері
|
%
|
|
|
|
45
|
50
|
50
|
50
|
Тікелей нәтижелерге қол жеткізуге арналған іс-шаралар:
| -
Әлеуметтік мәні бар ауруларды диагностикалау және емдеу стандарттарын жетілдіру және енгізу
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
| -
Зертханалық диагностикалаудың жаңа стандарттарын енгізу
|
Х
|
Х
|
-
|
-
|
-
| -
Астана қаласында Ұлттық ғылыми онкологиялық орталық салу
|
-
|
-
|
Х
|
Х
|
-
| -
Қазіргі заманғы жабдықтармен жарақтандырылған радиациялық онкологияның 5 өңірлік жоғары технологиялық орталығын құру
|
Х
|
Х
|
Х
|
-
|
-
| -
2 ядролық медицина орталығын құру
|
Х
|
Х
|
Х
|
-
|
-
| -
Онкологиядағы қазіргі заманғы технологияларды енгізу
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
| -
Туберкулезбен ауыратын науқастарға әлеуметтік қолдау шараларын әзірлеу
|
Х
|
Х
|
-
|
-
|
-
| -
Емі аяқталмаған туберкулезбен ауыратын науқастарды, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарды іздеу және емін жалғастыру тетіктерін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу бойынша ұсыныстар енгізу
|
Х
|
Х
|
-
|
-
|
-
| -
АИТВ жұқтырған науқастардың вирустық жүктемесін анықтау үшін ЖИТС РО референс-зертханаларын тест-жүйелермен қамтамасыз ету
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
| -
Медициналық жедел жәрдем қызметі стансаларының және стационарлардың материалдық-техникалық базасын жетілдіру
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
| -
Санитариялық авиация қызметінің жұмысын үйлестіру және мониторингілеу
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
1.1.3-міндет. Инфекциялық сырқаттанушылықтың өсуіне жол бермеу
|
Р/с№
|
Тікелей нәтижелердің көрсеткіштері
|
Ақпарат көзі
|
Өлшем бірлігі
|
Есепті кезең
|
Жоспарлы кезең
|
2012 ж.
|
2013 ж.
|
2014 ж.
|
2015 ж.
|
2016 ж.
|
2017
ж.
|
2018 ж.
| -
|
В вирусты жіті гепатитімен сырқаттанушылық көрсеткішін төмендету
|
ДСӘДМ деректері
|
100 мың халық
қа
|
1,2
|
1,01
|
3,4
|
3,0
|
2,9
|
2,8
|
2,7
| -
|
А вирусты жіті гепатитімен сырқаттанушылық көрсеткішін төмендету
|
ДСӘДМ деректері
|
100 мың халық
қа
|
8,6
|
5,1
|
4,9
|
4,9
|
4,9
|
4,9
|
4,9
|
Тікелей нәтижелерге қол жеткізуге арналған іс-шаралар:
| -
А вирустық гепатитке қарсы профилактикалауға жататын халықты вакцинациямен қамту
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
|
Х
| -
В вирустық гепатитке қарсы профилактикалауға жататын халықты вакцинациямен қамту
|
X
|
X
|
X
|
X
|
X
|
Достарыңызбен бөлісу: |
