Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі

Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі 
«Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті» 
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы 
«Технология және биоресурстар» факультеті 
«Тағам өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі» кафедрасы 
 
 
 
 
СӨЖ
Тақырыбы: «Ауылшаруашылығы шикізатын 
жууға арналған жабдықтар» 
Орындаған:
Тексерген: 
Алматы, 2022 жыл 

2 
МАЗМҰНЫ
 
 
1.Ауылшаруашылығы шикізатын жууға арналған жабдықтар
....... 3
.  
2.Дәннің бетін өңдеуге және залалсыздандыруға арналған жабдықтар.......6 
3.Даналық ауыл шаруашылығы шикізатын тексеруге, калибрлеуге және 
сорттауға арналған жабдықтар..........................................................................9
4.Скальператорлар және тасты бөліп алғыш машиналар...............................12 
Қорытынды…......................................................................................................15 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі…..................................................................16 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3 
1. АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ ШИКІЗАТЫН ЖУУҒА АРНАЛҒАН 
ЖАБДЫҚТАР

Ж9-БМБ кір жуғыш машина дәннің бетін шаңнан, жерден, органикалық 

және минералды қоспалардан тазартуға арналған. 
Ж9-БМБ машинасында (сур.1) жуу ваннасы, қорытпа құрылғысы және 
сығу колонкасы бар. Судың қысымы жеткіліксіз болған кезде жетек пен 
клапан бар сорғы қондырғысы қолданылады. Жуу моншасы – астық пен тасты 
бөлетін шнектер орналасқан, ішіне науалар салынған дәнекерленген құрылым. 
Бұрандалар V-белдік беріліс қорабы мен беріліс қорабы арқылы электр 
қозғалтқышы арқылы қозғалады. Ванна шығыс құбырымен жабдықталған.[1] 
1-сурет. Кір жуғыш машина Ж9-БМБ 
 
Қалқымалы құрылғы екі секциядан тұратын ванна: толыққанды дәннен 
жеңіл қоспаларды бөлуге арналған науа және сығу бағанынан шығу үшін 
көбікпен суға арналған арна. Қалқымалы құрылғы жуу ваннасынан аралық 
қабырғамен бөлінген. Сығымдау колоннасында төрт шойын тірекпен 
бекітілген екі шойын төсек бар. 
Машинаның ішіне елеуіш қабығымен қоршалған сорғыш барабан 
орнатылған. Барабан қалақтары бұрандалы сызық бойымен орналасқан. 
Барабан жетегі жеке электр қозғалтқышынан қорғаныш қоршауы бар V-белдік 
беріліс қорабы арқылы жүзеге асырылады. Астық екі шығатын құбыр арқылы 
бағаннан шығарылады.[2] 
Қабылдау құрылғысы арқылы астық су моншасына беріледі. Оны орнату 
орны жұмыс кезінде анықталады (астықтың ластануына байланысты). 
Астықты шнектермен жылжыту процесінде суда минералды қоспалар 

4 
бөлінеді, олар дәннен тығыздығы бойынша ерекшеленеді. Минералды 
қоспаларды кетіру тас сепараторында жүреді. Астық пен минералды 
қоспалардың қозғалыс бағыттары қарама-қарсы. Шнектермен қозғалған дән 
құбырдың воронкасына қонып, жаңбырлатқыштан сығу колоннасына 
берілетін су ағынымен қозғалады. Колоннада пайда болған көбік қорытпа 
құрылғысының көбіксіздендіргіштерімен сөндіріледі және ішінара сумен 
каналға түседі. Жуу ваннасынан алынған қоспалар шұңқыр мен құбыр арқылы 
коллекцияға шығарылады. 
Сығу колоннасында орталықтан тепкіш күштің және құйынды ауа 
ағындарының әсерінен дымқыл дән елеуіш қабығына басылады және барабан 
қалақтары арқылы шығатын құбырларға көтеріледі. Сығу колонкасынан астық 
одан әрі өңдеуге түседі. 
А1-БМШ машинасы (сур.2) астықты жууға, престеуге және қабығын 
тазартуға арналған. Машина жиналмалы металл құрылым болып табылады. 
Шойыннан жасалған және үш қуыс металл тіректермен бекітілген корпус пен 
траверс станоктың жақтауын құрайды. Қақпақ траверске бұрандамен 
бекітіледі, ол траверспен бірге сақиналы арнаны құрайды. Ол арқылы өнім 
машинадан түсіріледі.[3] 
2-сурет.А1-БМШ дәнді ылғалды тазартуға арналған машина 
Машинаның негізгі жұмыс органдарының бірі ротор болып табылады, ол 
білік пен бес розеткадан тұрады. Оларға болат сақинамен түбіне бекітілген он 
қасқыр болтпен бекітілген. Әрбір бөртпеде жарыс бар, олардың әрқайсысы 
көлденеңінен 40 ° бұрышта орналасқан. Бес қамшының басында дәнді 
розеткаға лақтыратын шойын бәйгелер бар. 

5 
Төменгі жарыстарға реттелетін пластиналар бекітіледі, ал астықты 
машинаның ортасынан жұмыс аймағына лақтыратын екі төменгі розеткаға бес 
қосымша жарыстар бекітіледі. 
Ротордың төменгі бөлігі жуу аймағын құрайтын сақиналы арнада 
(машина корпусының ішкі және ортаңғы цилиндрлерінің қабырғалары 
арасында) 300 мм биіктікте орналасқан. Ротор білігі жоғарғы және төменгі 
мойынтіректер жинақтарында айналады. Соңғысының корпустары корпустың 
үстіңгі қақпағы мен негізіне бекітіледі. Құрастырудан кейін ротор теңгеріледі. 
Ротор V-белдік беріліс қорабының көмегімен электр қозғалтқышымен 
қозғалады. Электр қозғалтқышы қақпақ кронштейніне топсалы дәнекерленген 
пластинаға орнатылады. Белдіктердің керілуі керме бұрандаларымен және 
пластинаны айналдыру арқылы қамтамасыз етіледі. 
Елеуіш цилиндрі екі реттегіш жолақ арқылы болттармен жалғанған екі 
жартыдан тұрады. Ол 1,1×10 мм өлшемдегі қабыршақты саңылаулардың 
шығыс бөлігі ротордың айналу бағытына қарайтын етіп орнатылады. Сыртта 
елек цилиндрінің аумағы корпуспен жабылған. Астық қабықтары мен ағынды 
су бос кеңістікке түседі, содан кейін олар машинадан шығарылады. 
Өткізгіш бөлшектер елеуіш цилиндрі мен қаптамасының бетінен шаю 
құрылғысымен жойылады. Ол екі қатарлы саңылаулары бар құбырлы пластик 
сақинадан, соленоидты басқарылатын диафрагмалық клапаннан, сүзгіден, 
өшіру клапанынан және шығыстан тұрады. Шаюға арналған суды қосу жиілігі 
мен ұзақтығы құрылғының көмегімен орнатылады.[4] 

6