Бағдарламасы №1 баспа 11. 09. 2014 ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешен «Этнология» пәні бойынша



жүктеу/скачать 150.62 Kb.
Дата17.06.2016
өлшемі150.62 Kb.
#143143
түріБағдарламасы

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

СЕМЕЙ қаласындағы ШӘКӘРІМ атындағы мемлекеттік университеті

3 деңгейлі СМЖ құжаты

ПОӘК

ПОӘК


042-18-18.1.10/01-2014


ПОӘК

Оқытушыға арналған пән

«Этнология» пәні бойынша

бағдарламасы



№1 баспа

11.09.2014




ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

«Этнология» пәні бойынша

5В020300 «тарих» мамандығы

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМА



Семей-2014
Алғы сөз

ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН

Құрастырушы _______ «02» 09 2014 ж. Н.А. Мұхаметжанова т.ғ.к., доцент м.а. «Қазақстан тарихы» кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 Кафедра мәжілісінде «Қазақстан тарихы»

Хаттама № 1 «04» 09 2014 ж.

Кафедра меңгерушісі ____________ Н.А. Мұхаметжанова

2.2 ҚЭГҒФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында қарастырылды

Хаттама № 1 «09» 09 2014 ж.


Төраға___ _____________________ С.Х. Тойкин

3. БЕКІТІЛГЕН

Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды

Хаттама №1 «11» 09 2014 жыл


Төрайым_______________________ Г.К. Искакова

Мазмұны




  1. Қолдану саласы

  2. Нормативтік сілтемелер

  3. Жалпы ереже

  4. Оқу пәнінің (модулдің) мазмұны

  5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі

  6. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы

  7. Әдебиеттер


1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ

Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің оқытушыға арналған пән бойынша «Этнология» бағдарламасы 5В020300 «Тарих» мамандығы бойынша оқитын


2.НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Этнология» пән бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:

-Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары;

-«5В020300» -«тарих» мамандығының типтік оқу жоспары:

- СТУ 042-ГУ-4-2014 университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік кещендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»:

- ДП0 42-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме: «Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны»


3.ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны: Этнология жөніндегі ғылыми- қолданбалы ақпарат осы заманғы тарих ғылымының теориясы негізінде терең де ауқымды берілген. Осы ОӘК жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған. «Этнология» пәнін оқытудағы басты мақсаты – тарих мамандығындағы студенттерге әлем халықтарының этнографиясын терендеп оқытуға негізделген. Этнологияның әдістемелік түсінік аппарты арқылы дүние жүзі халықтарының этнографиясы географиялық классификацияға сәйкес алынып, әлем халықтарының этногенезі, этникалық тарихы, шаруашылығы, материалдық және рухани мәдениеті, отбасылық тұрмысы терендетіліп оқытылады.

3.2.Пәнді оқу мақсаты: дүние жүзінің этникалық картасын, халықтардын географиялық орналасу аймағын, этникалық, антропологиялық, тілдік құрамын және шаруашылық мәдени типін айқындау жатады. Курста халықтардын этногенезі және этникалық тарихымен қоса, дәстүрлі және қазіргі мәдениетке, қазіргі этномәдени және этникалық процесстерге маңызды орын берілген. Пәннің маңызы сонда студент дүние жүзі халықтарының этникалық бейнесін, қазіргі кезендегі этникалық және этномәдени процесстерді танып біле алады.Тарих ғылымының негізгі бір саласы ретінде «Этнология» пәнін болашақ тарихшы мамандар үшін жоғарғы оқу орындарында кешенді оқыту оқу бағдарламасы бойынша жолға қойылған.

3.3. Пәнді оқытудың негізгі міндеттері: студенттерді этнология жөніндегі ғылыми- қолданбалы ақпарат осы заманғы тарих ғылымының теориясы негізінде терең де ауқымды берілген материалдармен таныстыру. «Этнология» пәнін оқытудағы негізгі міндеттер – тарих мамандығындағы студенттерге әлем халықтарының этнографиясын жан-жақты ғылыми еңбектермен таныстыруға міндетті. Этнологияның әдістемелік түсінік аппарты арқылы дүние жүзі халықтарының этнографиясы географиялық классификацияға сәйкес алынып, әлем халықтарының этногенезі, этникалық тарихы, шаруашылығы, материалдық және рухани мәдениеті, отбасылық тұрмысы терендетіліп оқыту негізі міндет.

3.4 Білім алу нәтижесі:

- білу Пәннін негізгі зерттеу объектісі этностын пайда болуы, онын тарихи эволюциясы, қазіргі өмірі, дәстүрлі тарихи мәдениеті, шаруашылық мәдени типі, әдет- ғұрып, салт- дәстүрлері, субэтникалық топтар мен олардын пайда болуын т.б.

-игеру Этнология тек қана тарих ғылымдары (археология, алғашқы қауым құрылыс тарихы) пәндерімен ғана емес басқа да ғылымдар саласы: антропология, лингвистика, фольклор, өнертану, демография, мәдениеттану, т.б. мен байланыстарын игеру



-ұғып алу Әлем халықтарының этнографиясын әртүрлі мағынада: халықтану, мәдениеттану, географиялық аспектіде қарастыру жөнінде пікірлер болған. Бірақ этнология ғылымының басты объектісі этнос болғандықтан, оның әлеуметтік құрылымы, мәдени компоненті мен тарихи тұрмысы жайлы. Сондықтар этнологтар оны тарихи пәндер құрамына енгізеді.

-түсіну Этнология пәнін оқу барысында студент тек қана тарих ғылымдары (археология, алғашқы қауым құрылыс тарихы) пәндерімен ғана емес басқа да ғылымдар саласы: антропология, лингвистика, фольклор, өнертану, демография, мәдениеттанумен байланыстарын түсіну

3.5 Пән пререквизиті

  • Археология

  • әлем тарихы

3.6 Пән постреквизиті:

  • тарихи өлкетану

  • жергілікті өлкенің тарихымен мәдениеті


3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:

Курс
Семестр

Кредит

Дәріс

сағ


Практ.

сағ


БОӨЖ

БӨЖ

Жалпы

сағ.


Бақылау формасы

2

4

3

30

15




45

90

Емтихан


4. ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ


Тақырып аталуы мен мазмұны

Сағат саны

Модуль 1 Әлем халықтарының этнологиясы




Дәріс сабақтары

30

1.Кіріспе

Әлем халықтарының этнографиясы пәні және оның міндеттері. Әлем халықтарының географиялық топтау. Әлем халықтарының шаруашылық – мәдени типі. Иемденуші шаруашылық түрі. Дамыған өндіруші шаруашылық (экстенсивті) кезеңі. Өндіруші (интенсивті) шаруашылық кезеңіндегі әлем халықтары. Антрополоиялық құрамы. Негроидты, европеоидты, монголоидтық нәсілдер. Әлемдегі үлкен тілдік семьялар және оның топтары. Дүние жүзілік діндер.




3

  1. Австралия және Мухиттік аралдар халықтары.

Австралия мен Мухиттік аралдардың тарихи –мәдени аудандастарылуы. Австралия және Тасмания халықтары: Ежелгі тұрғындардың саны мен этникалық құрамы. Антропологиялық және этнолингвистикалық сипаттама. Шаруашылығы, материалдық мәдениеті. Қоғамдық құрылысы және әлеуметтік құрылымы: тайпа, фратрия, ру, жекеленген топтар. Тотемизм, анимизм және т.б. Дәстүрлі мәдениет. Полинезия және Жаңа Зеландия халықтары. Азиаттық және американдық этногенез проблемасы. Нәсілдік типі және тілдік классификация. Дәстүрлі қоғамдық құрылыс. Көсемдердің кастасы мен иерархиясы. Діңі және табиғат құдайлары.


3

  1. Батыс немесе Алдынғы Азия халықтары.

Онтүстік Азия халықтары Батыс Азия халықтарының этногенезі. Шумер, Урарту мемлекеті. Араб жаулаушылығы. Этносаяси процесстер. Соқалы егіншілік және номадизм. Жылжымалы баспананың ортаазиялық және алдынғыазиялық типі. Отбасы. Көп әйел алушылық (полигамия). Архаикалық - патриархалды дәстүр: көршілік өзара көмек, қауымдық- тайпалық демократия, кек алу. Рухани мәдениет, халық медицинасы. Онтүстік Азия халықтарының этногенезі және этникалық тарихы.Дәстүрлі өртемелі егіншілік. Ирригациялық құрылыстар. Шатыр түріндегі көшпелі баспаналар. Индустар мен мұсылмандардағы патриархалдық отбасы. Рухани мәдениет. Архитектура

2

4-тақырып.

Онтүстік- Шығыс Азия халықтары.

Тарихи- географиялық аймақ. Тайландтын ежелгі халқы. Лаос, Вьетнам, Индонезия, Филиппин халықтарының этникалық тарихының негізгі кезеңдері. Шаруашылығы: қол және тәлімі, кетпенді егіншілік. Жасанды суландыру. Мал шаруашылығы. Кәсіптік және халық өнері. Әлеуметтік қатынастар мен қоғамдық ұйымдар. Отбасы және отбасылық қатынастар.
3

5-тақырып.

Шығыс Азия халықтары.

Географиялық сипаттамасы. Қытайдағы Циньлянган және Яншао мәдениеті. Жапонияның неолиттік «дземон» мәдениеті. Халықтардың Шығыс азиялық қоныс аударуы. Шаруашылық – мәдени типі. Қоныржай белдеулердегі (айн, жапон, хэчже) терімшілер мен балық аулаушылар. Кетпенді егіншілер (тайвань, хайнань, ли, мяо, яо). Жыртпалы егіншілік (қытай, кәріс). Каркасты- бағаналы конструкциядағы баспана. Аймақтағы халықтардың әлеуметтік ұжымы. Космогониялық мифтер. Жазба дәстүрі (ежелгі қытай, жапон иероглифтері, түркі руникалық хаты мен ұйғыр алфавиті). Діни сенімдер.
2

Модуль 2 Қазақ халықының шығу тегі




6 - тақырып

Қазақ халқының этнологиясы.

Қазақ халқының этнологиялық зерттелу тарихы. Қазақтардың этногенезі мен этникалық тарихы. Шаруашылық – мәдени типі. Қазақ шаруашылығының дәстүрлі құрылымы. Көшпелі шаруашылықтың типологиясы. Богарлық және суармалық егіншілік. Аңшылық. Қонысы мен баспана түрлері. Тұрақты және жылжымалы баспана түрлері. Дәстүрлі баспана: киіз үй, күрке, қос, жолым үй. Киімі мен әсемдік бұйымдары. Отбасы және отбасылық қатынастар. Қазақ халқының рухани мәдениеті. Қазақстандағы діни сенім – нанымдар.
3

7-тақырып.
Қазақстандағы этникалық топтар. Қазақстан халықтарының этникалық құрамы. Қазақстан тұрғындарының антропологиялық, этникалық, тілдік және конфессионалдық сипаты. Этникалық және этномәдени процестер.


2

8-тақырып.

Африка халықтары

Африканың тарихи- мәдени және географиялық сипаттамасы, этногенезі. Солтүстік Африка халықтары. Тілдік классификация. Шаруашылығы мен материалдық мәдениеті. Соқалы және қол егіншілік. Араб малшылары.

Шығыс Африка халықтары. Рухани мәдениет және халық шығармашылығы. Онтүстік Африка халықтары. Баспанасы, киімі, әлеуметтік ұжым. Бушмендер мен готтентоттар. Пигмейлер. Батыс Африка халықтары. Тілдік семьясы мен антропологиялық типі. Дәстүрлі киім, тағамы, баспанасы. Орталық Африка халықтары. Этнолингвистикалық сипаттамасы. Дәстүрлі шаруашылығы. Отбасы және отбасылық қатынастар. Қазіргі Африкадағы этникалық процестер. Англо- африкандықтар (ағылшын отаршыларының ұрпақтары) мен африканерлер (голландиялық отаршыларының ұрпақтары


3

9-тақырып.

Америка халықтары.

Континентке алғашқы қоныстану проблемасы. Субарктикалық және арктикалық аудандар. Шаруашылық қызметіне байланысты жергілікті америка халықтарын классификациялау.

Солтүстік Американың арктикалық ауданы (эскимостар) негізгі шаруашылығы. Еңбек құралдары. Солтүстік орманды аймақтар (алгонкиндер мен атапаскилер) Баспана, киімі. Солтүстік Америка жағалауы (тлинктер,хайдалар, сэлиш және т.б.). Солтүстік Американың шығысындағы орманды аймақтар. Онтүстік Американың орманды және далалы аңшылары. Тілдік семья. Орталық Анд халықтары. Отты жерлер ( алакалуфтар мен яганалар


3

10-тақырып.

Солтүстік және Америкадағы мемлекеттер.

Майя мәдениеті. Майя тайпасы экономикасының негізі. Майя тайпасының жазбасы. Юта- ацтек тілі. Шаруашылығы. Ацтектердің саудасы. Діні. Инк мемлекеті. Қоғамдық қатынастар.
3

11-тақырып.

Европа халықтары.

Батыс, онтүстік және шығыс славяндардын этникалық тарихы.Шаруашылық және материалдық мәдениеті. Отбасы және қоғамдық тұрмысы.Шығыс славян халықтары. Шығыс Европаның славян емес халықтары. Прибалтика халықтары. Сібір халықтары. Кавказ халықтары. Шаруашылығы, қонысы, баспанасы, киімі, рухани мәдениеті.
3

Пркатикалық/ Семинар сабақтары




Этнология пәнінің теориялық-методологиялық аспектлері.

  1. Этнос теориясы.

  2. Этнологиялық деректер және зерттеу жұмысының әдісі.

  3. Этнология ғылымының тарихы.

  4. Этнос теориясы.

  5. Этнологиялық деректер және зерттеу жұмысының әдісі.

  6. Этнология ғылымының тарихы.




2

Мелонезия, Микронезия, Папуа- Жаңа Гвинея халықтары.

  1. Меланезия халықтары: антропологиялық сипаттамасы, шаруашылық – мәдени типтері. Материалдық және рухани мәдениеті. Қоғамдық құрылысы және дәстурлі неке- отбасылық қатынастары. Діни- наным сенімдері.

  2. Папуа –Жаңа Гвинея халықтары. Шаруашылығы, тұрғын үйлері, тағамдары. Экзогамия ғұрпы. «Ерлер одағы» Діни сенімдері.

Микронезия халықтары. Микронезия ерекшеліктері. Антропологиялық және тілдік классификациясы. Әлеуметтік жіктелу. Егін шаруашылығы және балық аулау

1

Оңтүстік Азия халықтары

  1. Индо-Ганг қосөзені мен Шри- Ланка өндіруші егіншілік- мал шаруашылығы.

  2. Пакистандағы синкхтердің ірі қоныстары.

  3. Материалдық мәдениет (киімдері, ыдыс- аяғы, тағамы, дәстүрлі көші- қон құралы)

  4. Рухани мәдениет. (Махабхарат және Рамаяна эпосы, архитектура, халық медицинасы, діні)



2

Орталық Азия халықтары

Өзбек, қырғыз, тәжіктердің қалыптасу ерекшелігі.



  1. Қоныс типтері. Кварталдар- махалля. Баспана типтері. Дәстүрлі ұлттық киімі.

  2. Қоғамдық құрылымы. Отбасы және неке. Әдет- ғұрыптар.




1

Қытай халқы

  1. Географиялық сипаттамасы. Қытайдағы Циньлянган және Яншао мәдениеті.

  2. Шаруашылық – мәдени типі. Терімшілер мен балық аулаушылар. Кетпенді егіншілер. Жыртпалы егіншілік.

  3. Каркасты- бағаналы конструкциядағы баспана.

  4. Аймақтағы халықтардың әлеуметтік ұжымы.

  5. Космогониялық мифтер. Жазба дәстүрі. Діни сенімдер.




2

Жапон халқы

1.Географиялық сипаттамасы. Жапонияның неолиттік «дземон» мәдениеті.

2. Шаруашылық – мәдени типі. Терімшілер мен балық аулаушылар. Кетпенді егіншілер. Жыртпалы егіншілік.

3.Каркасты- бағаналы конструкциядағы баспана.

4. Аймақтағы халықтардың әлеуметтік ұжымы.

5. Космогониялық мифтер. Жазба дәстүрі. Діни сенімдер.
2

Түрік халқы

  1. түріктердің этногенезі мен этникалық тарихы.

  2. Шаруашылық- мәдени типі. Көшпелі шаруашылықтың типологиясы.Егіншілік.

  3. Қонысы мен баспана түрлері. Тұрақты және жылжымалы баспана түрлері.

  4. Дәстүрлі киім үлгілері мен түрлері.

  5. Дәстүрлі тағамы және ыдысы. Тамақтану тәртібі. Тамаққа байланысты наным- сенімдер.

  6. Отбасы және отбасылық қатынастар. Түріктердегі неке және отбасы қатынастары.

  7. Балаға қатысты әдет- ғұрып. Бала тәрбиелеудегі этникалық дәстүрлер жүйесі.

  8. Діни сенім- нанымдар.




2

Батыс Африка халықтары

  1. Бенин, Буркина-Фасо, Гвинея, Нигерия және т.б. халықтары. Тілдік семьясы мен антропологиялық типі.

  2. Шаруашылық қызметінің түрлері мен діни нанымдары.

  3. Дәстүрлі киім, баспанасы, қолөнер.




2

Америка халықтары

1.Географиялық сипаттамасы.

2. Солтүстік Батыс Америка жағалауындағы тайпалар.

3. Майя, инк, ацтек мемлекеттері.

4. Рухани мәдениеті және халық өнері.

5. Дәстүрлі киім, баспанасы, қолөнер.
1



5.БІЛІМ АЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ


  1. Орыс этнография тарихы

  2. Отандық этнография тарихы.

  3. Австралия халықтары.

  4. Полинезия халықтары.

  5. Туркия халқы.

  6. Алдыңгы Азия халықтарының діні.

  7. Индия халықтарының отбасы және отбасылық қатынастары.

  8. Шри- Ланка халықтары.

  9. Вьетнамдардың материалдық мәдениеті.

  10. Камбоджа халықтары.

  11. Жапон халқы.

  12. Корей халықтары.

  13. Моңғолдар.

  14. Өзбектер.

  15. Тәжіктер.

  16. Түрікмендердін материалдық мәдениеті.

  17. Ежелгі Мая мәдениеті.

  18. Иран халықтарының мәдени қазыналары.

  19. Американы европалықтардың жаулауы.

  20. Батыс Европа халықтары.

  21. Ағылшындар.

  22. Герман халықтары.

  23. Шаруашылық- мәдени,антропологиялық, географиялық, тілдік классификация.

  24. Папуа –Жаңа Гвинея халықтары. Шаруашылығы, тұрғын үйлері, тағамдары.

  25. Дүниедегі қазіргі этникалық процестер.

  26. Азиаттық және американдық этногенез проблемасы.

  27. Қоныржай белдеулердегі (айн, жапон, хэчже) терімшілер мен балық аулаушылар.

  28. Жазба дәстүрі (ежелгі қытай, жапон иероглифтері, түркі руникалық хаты мен ұйғыр алфавиті).

  29. Қазақстан тұрғындарының антропологиялық, этникалық, тілдік және конфессионалдық сипаты.

  30. Америка континентіне алғашқы қоныстану проблемасы.

  31. Қазақтардағы неке және отбасы қатынастары.

  32. Қазақ халқының этнологиялық зерттелу тарихы.

  33. Корейлердегі діни сенім- нанымдар.

  34. Бенин, Буркина-Фасо, Гвинея, Нигерия және т.б. халықтары. Тілдік семьясы мен антропологиялық типі.

  35. Кавказ халықтары.


6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ


Әдебиеттер және оқу методикалық құжаттар


Экземплярлар

саны


Студенттер-

дің


саны

Қамтама-сыздық

пайыз

1.А.П.Садохин. Этнология. М.,2001.


9

9

95

2.Ж.О. Артыкбаев. Этнология и этнография. Астана,2006.
9

9

95



  1. Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.




9

9

95


7 ӘДЕБИЕТ

7.1 Негізіг әдебиет

1.Шалекенов У.К. Әлем халықтарының этнографиясы. Алматы, 1994

2.Артықпаев Ж.О. Этнология и этнография.

Астана.2001.

3.Садохин А.П. Этнология. М.2004.

4.Таводов Г.Т. Этнология. М.2003.

Қосымша әдебиеттер

Еремеев Д.Е. Этногенез турок. М.,1990.

Кочнев В.И. Шри-Ланка. М.,1976.

Курылев В.П. Хозяйство и материальная культура турецкого


крестьянства. М.,1976.

Шпажников Г.А. Религии стран Западной Азии. М.,1976.

Кашмадзе Н.И. Индонезия: Острова и люди. М.,1987.

Марков Г.Е. Народы Индонезии. М.,1965.

Чеснов Я.В. Историческая этнография народов Индонезии. М.,1978.

Шпажников Г.А. Религия стран Юго-Восточной Азии. М.,1980.

Арутюнов С.А. Современный быт японцев. М.,1968.

Васильев Л.С. Культы, религии, традиции в Китае. М.,1970.



Крюков М.В. Система родства китайцев. М.,1972.

Чебоксаров Н.И. Этническая антропология Китая. М.,1982.
жүктеу/скачать 150.62 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет