Емтихан сұрақтарының тізімі

1. 
   Химияның негізгі зандары. (Авогадро заңы, эквиваленттер заңы, массалар сақталу заңы).
   
2. 
   Химиялық реакцияның энергетикасы. Термохимиялық теңдеулер. Гесс заңы және салдары.
   
3. 
   Термохимиялық шамалар туралы түсінік (ішкі энергия, энтальпия, энтропия, Гиббс энергиясы).
   
4. 
   Химиялық реакцияның жылдамдығы. Реакция жылдамдықтарына әсер етуші факторлар (тсмпература, концентрация, қысым). Әрекеттесуші массалар заңы. Химиялық реакция жылдамдыгының константасы туралы түсінік.
   
5. 
   Химиялық реакция жылдамдыгына температураның әсері. Активтендіру энергиясы. Катализаторлар әсері. Аррениус тендеуі.
   
6. 
   Қайтымды-қайтымсыз реакциялар. Химиялық тепе-теңдік. Химиялық тепе-теңдіктің константасы. Химиялық тепе-теңдікке әсер ететін факторлар. Ле-Шателье принципі.
   

8. 
   Осмос, осмос қысымы, Ванг-Гофф заңы. (тургор, плазмолиз, гемолиз, изотондық, гипертондық және гипотондық ерітінділер туралы түсінік).
   
9. 
   Электролиттік диссоциация. Диссоциация константасы, дәрежесі.
   
10. 
    Диссоциация константасы мен диссоциация дәрежесі арасындағы өзара байланыс. Оствальдтың сұйылту заңы.
    
11. 
    Судың диссоциациясы. Сутектік көрсеткіш. Судың иондық көбейтіндісі.
    

13. Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Тотығу дәрежссі туралы түсінік. Электрондарды беру жәнс қосып алу тұрғысынан тотығу-тотықсыздану процестері. Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтің орналасуына байланысты тотығу-тотықсыздану процестерінің қасиеттері.

14. 
    Тотығу-тотықыздану екі жақтылы. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының классификациясы (молекулааралық, молекулаішіндік, диспропорциялық).
    
15. 
    Тотығу-тотықсыздану реакциясының өтуіне ортаның әсері (КМn0₄-ның калий сульфитпен әр түрлі ортада әрекеттесуі мысалында).
    
16. 
    Медицина мен фармациядагы тотығу-тотықсыздану реакцияларының қолданылуы.
    

18.Атом құрылысы: деңгей, деңгейшелер, орбитальдар.

Орбильдарға электрондардың орналасуы. Хунд ережесі. Паули

принципі. Энергия аз принципі.

19. 
    Электрондық формулалар, электронды құрылым схемалар атомының қалыпты және қозған күйі.
    
20. 
    Д.И.Менделеевтің тең периодтық жүйесінің құрылысы. Периодтар, топтар, топшалар, ұяластар.
    
21. 
    Валенттілік байланыс теориясы. Ковалентті және донорлы-акцепторлы байланыстың түзілу механизмі (Максимальді коваленттілік).
    

23.Валенттілік, орбитальдардың гибридитенуі туралы түсінік. (ВеС1₂, , BCI₃,

CCI₄ молекулаларының мысалында). Ковалентті байланыстың бағытталуы.

24. 
    Байланыстардың полюстілігі. Полюссіз, полюсті, иондық байланыстар. С1₂, НСІ, NаСІ молекулаларын мысалға алып көрсету.
    
25. 
    Сутекті байланыс, оның тіршілік үшін, маңызды органикалық қосылыстардың (нуклеин қышқылдары, бслоктар т.б.) молекулаларында таралуы, сутектік байланыстың биологиялық рөлі.
    
26. 
    Комплексті қосылыстар. Координациялық сан, комплексті ион, комплекс түзуші, ішкі және сыртқы сфералары. Ковалентті байланыстардың түзілуі.
    
27. 
    Комплексті қосылыстардың құрылымы, алынуы, классификациясы, аталуы.
    

29. ІА топ элементтері: химиялық қасиеттері, оксидтері, гидроксидтері,

пероксидтері.

30. ІА топ элементтерінің биологиялық рөлі, медицина мен фармацияда

қолданылуы

31. ІІА топ элементтері, қосылыстары және қасиеттері.

Судың кермектілігі және оны жою әдістері.

32. 
    Сутегі, оның периодтық жүйеде орналасуының ерекшелігі. Оттегімен, галогендермен, активті металдармен, оксидтермен әрекеттесуі.
    
33. 
    Сутегі асқын тотығы, құрылымының ерекшелігі, қасиеттері, екі жақтылы сипаты, медицина мен фармацияда қолданылуы.
    

35. 
    VІВ топ элементтері. Элементтердің периодтық жүйесі бойынша жалпы сипаттамасы.
    

37. Хром II, III, VI, қосылыстарының қышқылдық-негіздік сипаты.

СrO₄^2- Сr₂O₇^2- тұрақтылық жағдайы, тотығу-тотықсыздану қасиеттері.

38. 
    VII В топ элементтері. Жалпы сипаттамасы. Марганец. Жай заттың активтілігі. Биологиялық рөлі, маргансц қосылыстарының медицина мен фармацияда қолданылуы.
    
39. 
    Марганец VI, VII қосылыстары —манганаттар мен перманганаттар, тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш сипаты. Реакциялардан мысал.
    
40. 
    Марганец VII әртүрлі ортадағы тотықтырғыш қабілеті.
    
41. 
    VIII В топ элементтері. Д.И. Менделеев жасаған элементтердің периодтық жүйесі бойынша жалпы сипаттамасы.
    
42. 
    Темір, жай заттың химиялық активтігі, қышқылдарға қатынасы. Темірдің, оның қосылыстарының биологиялық ролі. Медицина мен фармацияда қолданылуы.
    

45. Темірдің II, III, VI қосылыстары, тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш

қасиеттері.

46. 
    Темір II, III тұздарының гидролизі, комплекс түзуге қабілеті.
    

46. 
    Кобальт, никельдің, жай заттардың қасиеттері, биологиялық рөлі.
    

46. 
    ІІВ топ элементтері. Элементтердің периодтық жүйесі бойынша
    

46. 
    Мыс, күміс және алтынның, жай заттардың қасиеттері, олардың қышқылдық қатынасы. Си, Аg, Аu биологиялық ролі және медицина мен фармацияда қолданылуы.
    
47. 
    Мыс II қосылыстары, гидроксидтері, қасиеттері. Тұздардың гидролизі комплекс түзуге қабілеті.
    
48. 
    Күміс I қосылыстары, тұздары, комплекс түзуге қабілеті.
    
49. 
    Мырыш, жай заттың қасиеттері, қышқылдарға қатынасы. Биологиялық ролі, медицина мен фармацияда қолданылуы.
    
50. 
    Мырыш қосылыстары, мырыш гидроксидінің қасиеттері, тұздарының гидролизі, комплекс түзуге қабілеті.
    
51. 
    Сынап, жай заттың қасиеттері және оның қосылыстары (сынаптың ерекшеліктері). Сынап және оның қосылыстарының медицина мен фармацияда қолданылуы.
    
52. 
    Сынап қосылыстарының диспропорциялық тотығу-тотықсыздану сипаты.
    
53. 
    ІІІА топ элементтері. ЭПЖ-сі бойынша жалпы сипаттамасы. Бор, алюминийдің биологиялық рөлі, медицина мен фармацияда қолданылуы.
    
54. 
    Бор, жай заттың қасиеттері, және оның теріс таңбалы тотығу дәрежелеріндегі қосылыстары. Бордың оттекті қосылыстары, бураның гидролизі.
    

59. 
    Көміртегі. Жай заттың және оның қосылыстарының қасиеттері. Тұздардың гидролизі. Көміртегі қосылыстарының медицина мен фармацияда қолданылуы, биологиялық рөлі.
    
60. 
    Азот, жай заттың қасиеттері, биологиялық рөлі. Азот және оның
    

61. Азоттың теріс таңбалы тотығу дәрежесіндегі қосылыстары (аммиак,

гидразин, гидроксиламин), қышқылдық-негіздік және тотықтырғыш-

тотықсыздандырғыш қасиеттері.

62. Азоттың оң таңбалы тотығу дәрежесіндегі қосылыстары,

оксидтері, қышқылдары (азотты, азот), олардың қүрылымы.

Азот III қосылыстарының тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш

қасиеттері. Азотты қышқылының ерекшеліктері.

63. Азот қышқылы, молекуласының электрондық құрылысы.

Металдар мен бейметалдардың азот қышқылында еруі.

64.Фосфор, жай заттың қасиеттері, биологиялық ролі, медицина мен

фармацияда қолданылуы.

65. Фосфордың оң таңбалы тотығу дәрежесіндегі қосылыстары. Фосфор,

фосфорлылау, фосфорлы қышқылдары, олардың негізділігінің

құрылымдық формулалары бойынша.

66. Мышьяк, сурьма, висмут. Жай заттардың қасиеттері. Мышьяктың,

сурьманың, висмуттың қышқылмен әсері.

67.Оң таңбалы тотығу дәрежесіндегі қосылыстары (оксидтер, гидроксидтер).

Сурьма, мышьяк, висмуттың +3, +5 тотығу дәрежесіндегі қосылыстарының

тотықтырғыш-тотықсыздандырғыш қасиеттері.

68. Күкірт, жай заттың қасиеттері, қышқылдар мен сілтілерге катынасы.

Медицина мен фармацияда қолданылуы.

69. Күкірттің -2 тотығу дәрежесіндегі косылыстары, сульфидтері,

гидросульфидтері, күкіртті сутек. Күкірттің -2 тотығу дәрежесіндегі

қосылыста-

рының тотықсыздандырғыш касиеттері. Күкірттің және оттектің бірдей

ұқсас косылыстары.

70. Күкірттің IV қосылыстары, қышқылды-негіздік және тотықтырғыш-

тотықсыздандырғыш қасиеттері.

71. Күкірттің VI қосылыстары. Күкірт қышқылы, оның қасиеттері. Олеум, пирокүкірт, асқын күкірт, тетратион, хлорсульфон қышқылдары.

72. Тиокүкірт қышқылы және оның тұздары, құрылымдық формулалары, тотықтырғыш қасиеттері, осы қасиеттерінің аналитикалық практикада қолданылуы, күміс галидтерін еріту қабілеті.

73. Галогендердің сутекті қосылыстары. Тотықтырғыш сипаты. Мысалдар

келтіріңіз.

74. Галогендердің оттекті қосылыстары. Жавель суы, хлорлы ізбес,

дизенфекциялық әсері.


І. 1.1 Пәннің оқытылу мақсаты

Бейорганикалық химияның жалпы теориялық негіздерін оқыту және алынған теориялық білімдерді элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттерін сипаттауға қолдана білуді, сонымен қатар болашақ қызметтеріне қажет химиялық процестер мен құбылыстардың заңдылықтарын үйрету.

Қазіргі заманның көзқарасы негізінде химиялық байланыстың табиғаты, химиялық процестердің жүру заңдылықтары, медицина мен фармацияда қолданылатын заттардың қасиетін түсіну үшін, атомдар мен молекулалар құрылысы теориясын, сонымен қатар келесі пәндерді оқу үшін: аналитикалық, органикалық, физколлоидтық, фармацевтикалық, токсикологиялық химияны оқуда студенттерге кең көлемде білім беру.

- Атом құрылысы мен химиялық байланыстың негізгі теория қағидаларын;

- Қышқылдар мен негіздер теориясын, диссоциация негізін;

- Тотығу-тотықсыздану реакциялардың негізгі түсініктерін;

- Комплексті қосылыстардың құрылысы мен тұрақтылығын;

- Элементтердің негізгі химиялық қасиетін және олардың байланысын;

- s-, p-, d- элементтердің формулаларын құруды, элементтердің және олардың байланыстарының химиялық байланысын салыстыруды және болжауды;

- Химиялық реакциялардың барлық түрлерінің өнімдерін болжау мен оларды теңдестіруді, қайтымды химиялық реакцияның тепе-теңдігінің ығысуын анықтау үшін Ле-Шателье принципін қолдануды.

- Барлық реакция түрлеріндегі қышқылдар, негіздер,тұздарының эквиваленттерінің молярлы массасын, массалық үлесін, ерітінділердің молярлы концентрациясын есептеуді.

- Заттардың ерігіштігін, ерітінділер тығыздығы мен рН анықтау мен есептеуді.

- Тотығу-тотықсыздану реакциясының жүру бағыты туралы және комплексті қосылыстар тұрақтылығын бағалау үшін анықтама құралдарын қолдануды.

- Элементтердің сапалы анализін білуді, берілген концентрацияда ерітінділер дайындауды, қарапайым лабораториялық қондырғылармен: химиялық ыдыстармен, техникалық таразымен жұмыс істеуді.
1.3. Бұл пәнді студенттердің игеруі үшін қажетті пәндердің тізімі:

А) орта мектеп курсының бейорганикалық химия бағдарламасы

Б) орта мектеп курсының физика және математика бағдарламалары.

В) Сабақтас оқылатын пәндердің тізбегі және олардың бейорганикалық химиямен өзара байланысы.

1. Патсаев А.К., Мамытова В.К. Бейорганикалық химия. Оқу құралы.

Шымкент, 2007.

2. Патсаев А.К. Мамытова В.К. Бейорганикалық химия пәнінің

лабораториялық сабақтарына арналған оқу-әдістемелік қолданба

I және II бөлім. Шымкент, 2002.

3. Пралиев С.Ж., Жайлау С.Ж., Бутин Б.М. Жалпы химия Алматы, 2003

I, II бөлім

4. Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия М, ВШ, 2002.

5. Глинка Н.Л. Общая химия Л., Химия, 1998.

1. Глинка Н.Л. Жалпы химия бойынша есептер мен жаттығулар.М.ВШ.1998ж.

2. Таперова А.А. Жалпы химия бойынша зертханалық жұмыстар. Л.ВШ. 1989ж.

3. Ахметов Н.В. Жалпы және бейорганикалық химия бойынша семинарлық және зертханалық жұмыстар. М.ВШ. 1999ж.

4. Остапкеевич Н.А. Бейорганикалық химиядан практикум. М. ВШ. 1987ж.

3.3 Сабақтың әдістемелік нұсқаулары және басқада құралдар.

1. Бейорганикалық химия пәнінен тест тапсырмалары.

2. Компьютерлер.

3. Таблицалар және схемалар:

а) Ерітінділер концентрациясын анықтау тәсілдері.

б) Судың электролиттік диссоциациясы.

в) Тұздардың сулы ерітіндісінің гидролизі.

г) Гибридтену түрлерінің схемасы.

д) нашар еритін қосылыстардың ерігіштік көбейтіндісі.

е) Кешенді қосылыстардың құрылысы мен жіктелуі.

ж) Кешенді қосылыстарының диссоциациясы мен тұрақсыздану константасы.

з) ІVА, VА, VI А, VIІ А топ элементтерінің бейорганикалық фармакопеялық препараттары.

и) ІА және ІІА топ элементтерінің препараттары.
4. Кафедраның оқу базасының тізімі.

1. Оқу аудиториясы – 504 (32 м²)

2. Зертханалық жабдықтар:

2.1.Желдеткіш шкаф - 1

2.2.Кептіргіш шкаф – 1

2.3. Торсионды таразылар - 2