Тақырып 3. Экономикалық болжау мәні

- Болжам мәнін ашу және экономикалық болжам функцияларын түсіндіру

- Болжам түрлерін қарастыру

Білім беру және оқыту әдісі: Тақырып бойынша мәселе сұрақтарын талқылау, презентация жасау.

Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Болжам мәні және классификациясы

2. Экономикалық болжам функциялары

3. Болжам түрлері

1. 
   Төмендегі мәтінмен танысыңыз
   
2. 
   Шағын топта талқылаңыз
   
3. 
   Бес минуттық эссе құрастырыңыз
   
4. 
   Эссе қорғау(ауызша)
   

Болжаудың бірнеше анықтымалырын ұсынамыз:

• 
  Болжау - әлеуметтік-экономикалық үдерістерінің дамуын ғылыми алдын-ала көру қағидалары, әдістері туралы ғылым.
  
• 
  Болжау – обьектінің жағдайының ғылыми негізделген гипотезасы.
  
• 
  Болжау – стратегиялық жоспарлаудың ғылыми сатысы; алдағы кезеңдегі экономиканы реттеу бойынша үкіметтің атқарымдық шешімдері және жоспарлы ғылыми базасы.
  

• 
  Экономиканың даму үрдісіне ғылыми талдауды қосатын, ғылыми алғышарты құру;
  
• 
  Қалыптасқан үрдіс, белгіленген мақсаттар ретінде есептелетін, алда тұрған қоғамдық ұдайы өндірісті, алдын ала көре білу нұсқасы;
  
• 
  Қабылданған шешімдердің мүмкін нәтижелерін бағалау;
  
• 
  Басқару шешімдерін қабылдау үшін әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық даму бағытын негіздеу.
  

1. 
   Төмендегі мәтінмен танысыңыз
   
2. 
   Шағын топта талқылаңыз
   
3. 
   Бес минуттық эссе құрастырыңыз
   
4. 
   Эссе қорғау(ауызша)
   

1. 
   Төмендегі мәтінмен танысыңыз
   
2. 
   Шағын топта талқылаңыз
   
3. 
   Бес минуттық эссе құрастырыңыз
   
4. 
   Эссе қорғау(ауызша)
   

Бірақ мұндай жіктеу шартты сипатта болады.

Болжамдардың сипаттамасына кеңірек тоқталайық.

Объектілер санатында халық шаруашылығының, салааралық кешендердің , аумақтардың және салалардың алғашқы буындары көрінеді.

Аралықтары бойынша болжаулар жедел (ай, тоқсан) , қысқа мерзімді (1-3 жыл) , орта мерзімді (5-7 жыл), ұзақ мерзімді (15-20 жыл) және алыс мерзімді (20 жылдан жоғары) болу мүмкін.

Атқарымдық қызметтері бойынша-іздестіру және нормативтік.

Бұл болжаулардың арасындағы айырмашалық, олар екі түрлі мәселелерді шешуіне байланысты қорытындыланады. Іздестіру болжамдары мемлекеттік ықпал етудің ешқандай шарасы қабылданбаса, не болады және егер өткен және бүгінгі көрсеткіштерді үдерісі келешекте тараса не болады?» деген келешек деген сұрақтарға жауап береді.

Нормативтік болжам: « Келешекте тапсырылған міндетке жету үшін, осы кезеңде не өзгерту қажет?» деген сұрақтарға жауап береді.

Сөйтіп, іздестіру болжамына базалық көзқарастың шешуші маңызы болады, ал нормативтік болжам үшін – мақсатты маңызы бар.

Болжау тәсілдерінің арасында сарапшылық, экстрополяциялық және экономикалық-математикалық (модельдеу) түрлерін бөліп алады.

Болжау түрлері: экономикалық (инфляция деңгейі, еңбек өнімділігі), табиғи ресурстардың ( әлемдік мұхиттар ресурстары, энергияның кейбір түрлері және т.б.), демографиялық, әлеуметтік даму (мәдинет, өнер).
Сабақ жүргізу жоспары:

Сабақ сұрақтары	Оқыту әдісі	Құзіреттерді қамту / бағалау әдістері					Уақыт, мин
		білім	тәжірибелік дағды	коммуник. дағды	құқықтық білім	өзіндік білім
Сұрақ 1 Болжам мәні және классификациясы
Кіріспе: тақырыпты, сабақ мақсатын, тақырыптыңтнегізгі түсініктерін айту							5
Негізгі бөлім: - теориялық материалмен өздігімен танысу	Шағын топта жұмыс	+ Сұрақ-жауап	+ Эссе құру	+ Эссе қорғау	-	+ Әдебиетпен өздігімен жұмыс істеу	5
- шағын топта талқылау	Пікір талас						10
- Эссе құру							10
- Эссе қорғау							10
Қорытынды бөлім: - қорытынды							5
-бағалау							5
Барлығы							50
Сұрақ 2. Экономикалық болжам функциялары.
Кіріспе: тақырыпты, сабақ мақсатын, тақырыптыңтнегізгі түсініктерін айту							5
Негізгі бөлім: - теориялық материалмен өздігімен танысу	Шағын топта жұмыс	+ Сұрақ-жауап	+ Эссе құру	+ Эссе қорғау	-	+ Әдебиетпен өздігімен жұмыс істеу	5
- шағын топта талқылау	Пікір талас						10
- Эссе құру							10
- Эссе қорғау							10
Қорытынды бөлім: - қорытынды							5
-бағалау							5
Барлығы							50
Сұрақ 3 Болжам түрлері
Кіріспе: тақырыпты, сабақ мақсатын, тақырыптыңтнегізгі түсініктерін айту							5
Негізгі бөлім: - теориялық материалмен өздігімен танысу	Шағын топта жұмыс	+ Сұрақ-жауап	+ Эссе құру	+ Эссе қорғау	-	+ Әдебиетпен өздігімен жұмыс істеу	5
- шағын топта талқылау	Пікір талас						10
- Эссе құру							10
- Эссе қорғау							10
Қорытынды бөлім: - қорытынды							5
-бағалау							5
Барлығы							50

Таратып берілетін материал: силлабус, «Басқарушылық шешімдерді жасау» пәні бойынша арнайы әдебиет, теориялық материал

Әдебиет:

1. 
   Саханова А., Сейтмагамбетова. М., Есенжигитова Р. Государственное регулирование экономики – сборник кейсов. Алматы, 2002г.
   
2. 
   Мамыров Н., Ихданов Ж. Государственное регулирование экономики Казахстана. Алматы 2000г.
   
3. 
   Мамыров Н., Саханова А. Государство и бизнес. Алматы, 2000г.
   
4. 
   Мамыров Н., Саханова А., Ахметова И., Брузати Л. Алматы, 2002г.
   
5. 
   Черныш Е., Молчанова Н. Прогнозирование и планирование в условиях рынка. М., 2001г.
   

1. 
   Болжау қандай функция атқарады?
   
2. 
   Болжаудың қандай түрлері бар?
   

- басқару шешімдері сапасының негізгі құраушыларының мәнін ашу

- студенттерге сапаны басқарудағы халықаралық стандарттардың ролін түсіндіру

Білім беру және оқыту әдісі: Тақырып бойынша мәселе сұрақтарын талқылау, презентация жасау.

Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Болжау әдістемесі

2.Болжау тәсілдері мен әдістері

Тақырып бойынша тапсырма:

Сұрақ 1. Басқару шешімдері сапасының негізгі құраушыларының мазмұны

5. 
   Төмендегі мәтінмен танысыңыз
   
6. 
   Шағын топта талқылаңыз
   
7. 
   Бес минуттық эссе құрастырыңыз
   
8. 
   Эссе қорғау(ауызша)
   

5. 
   Төмендегі мәтінмен танысыңыз
   
6. 
   Шағын топта талқылаңыз
   
7. 
   Бес минуттық эссе құрастырыңыз
   
8. 
   Эссе қорғау(ауызша)
   

6. 
   Саханова А., Сейтмагамбетова. М., Есенжигитова Р. Государственное регулирование экономики – сборник кейсов. Алматы, 2002г.
   
7. 
   Мамыров Н., Ихданов Ж. Государственное регулирование экономики Казахстана. Алматы 2000г.
   
8. 
   Мамыров Н., Саханова А. Государство и бизнес. Алматы, 2000г.
   
9. 
   Мамыров Н., Саханова А., Ахметова И., Брузати Л. Алматы, 2002г.
   
10. 
    Черныш Е., Молчанова Н. Прогнозирование и планирование в условиях рынка. М., 2001г.
    

3. 
   Сапа дегеніміз не?
   
4. 
   9000 сериясы ИСО стандартты Халықаралық стандарттарының ерекшелігі неде?