Дәріс 15. ЕББҚ бар балалардың ата-аналарына психологиялық-педагогикалық қолдау
Мақсаты: ЕББҚ бар балалардың ата-аналарына психологиялық-педагогикалық қолдауды көрсету жолдарын қарастыру
Талқылауға арналған сұрақтар:
1. ЕББҚ бар балалардың ата-аналарына психологиялық-педагогикалық қолдаудың маңызы
2. Мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеп отырған отбасымен психологиялық-педагогикалық жұмыс алгоритмі
1.Мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларды жан-жақты психологиялық – педагогикалық қолдау-бұл мамандар қызметінің салыстырмалы түрде жаңа саласы. Бүгінгі таңда осы салада жинақталған білім мен тәжірибені сипаттайтын жұмыстардың жетіспеушілігі байқалады, бұл әлеуметтік, психологиялық-педагогикалық қолдаудың мақсаты мүгедек бала үшін қолайлы және қауіпсіз өмір сүру жағдайларын, әлеуметтенуді, сондай-ақ отбасының өзі үшін қолдау ортасын құруға көмектесу болып табылады.
Аралас түрдегі мектепке дейінгі мекеме жағдайында отбасына психологиялық-педагогикалық көмекті педагогтар (тәрбиешілер): дефектолог, логопед, психолог жүзеге асырады. Мамандардың ата-аналармен жұмысының негізгі мақсаты-оларды баланың психикасының даму ерекшеліктері туралы уақтылы хабардар ету, өзекті даму деңгейінің сипаттамасы, мақсатты және жүйелі түрде жүргізілетін арнайы түзету сабақтарының қажеттілігін негіздеу; тәрбиелеу мен оқыту мәселелерінде белсенді ұстанымды және өз балаларымен өзара іс-қимылдың нәтижелі нысандарын қалыптастыру.
Ата-аналармен өзара әрекеттесу кезінде педагогтар мен мамандар бірқатар қағидаларды басшылыққа алады:
- әр отбасына жеке-бағытталған көзқарас;
- ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланы тәрбиелеп отырған әрбір отбасымен қарым-қатынаста моральдық-этикалық нормаларды сақтау;
- мамандардың ата-аналармен қарым-қатынасындағы құпиялылық;
-мектепке түскен сәттен бастап балаға және оның отбасына дер кезінде түзету-педагогикалық көмек көрсету;
- отбасымен тең серіктестік;
- педагогикалық оптимизм, баланың дамуындағы оң болжамға бағдарлану;
- отбасыларға психологиялық-педагогикалық көмек жүйесіндегі кешенді тәсіл, педагогтар мен мамандардың ынтымақтастығы процесінде өзара ақпаратпен мағыналы алмасу.
2.Мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеп отырған отбасымен психологиялық-педагогикалық жұмыс алгоритмі келесі кезеңдер түрінде ұсынылуы мүмкін:
-отбасын зерттеу: отбасының жұмыс істеу ерекшеліктерін зерттеу, оның жасырын ресурстарын анықтау, оның әлеуметтік ортасы туралы ақпарат жинау, ата-ана мен баланың қажеттіліктерін зерттеу;
-байланыс орнату, психологиялық қорғаныс реакцияларын жеңу, ынтымақтастыққа ынталандыру;
-психологиялық-педагогикалық көмек көрсету жолдарын бағалау;
-диагностика нәтижелеріне байланысты жұмыс бағыттарын таңдау;
-ата-аналардың әлеуметтік жағдайын жандандыруға, әлеуметтік байланыстарды қалпына келтіруге және кеңейтуге, отбасы мүшелеріне өз ресурстарына сүйену мүмкіндігін іздеуге бағытталған отбасына психологиялық-педагогикалық көмек көрсету бойынша мамандардың жұмысы;
-қол жеткізілген нәтижелердің тиімділігін талдау.
Отбасына психологиялық-педагогикалық көмек мазмұны әр түрлі теориялық және практикалық бағыттарды қамтиды және проблемалық жағдайларда отбасы мен оның жекелеген мүшелеріне эмоционалды, семантикалық және экзистенциалды қолдау көрсетуден тұрады.
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:
Өзара әрекеттесудің негізгі формалары: консультациялар, әңгімелер, үйге бару, ата-аналар клубы және т.б. психологиялық-педагогикалық қолдаудың кезеңдері: диагностикалық, ақпараттық, ағартушылық, ата-аналарды қатысуға тарту кезеңі, практикалық, аналитикалық.
Негізгі міндеттері болып табылады:
- бала-ата-ана қатынастарын оңтайландыру;
-- ата-аналардың психоэмоционалды жағдайын жақсарту;
- ерлі-зайыптылық қатынастарды үйлестіру;
- өзара іс-қимыл аясын кеңейту мақсатында мүмкіндігі шектеулі балалары бар отбасылар арасында қарым-қатынас жасау және нығайту.
Әдебиеттер тізімі:
1.Маллер, А.Р. Ребенок с ограниченными возможностями: Книга для родителей. – М.: Педагогика – Пресс, 2006. – 284 с.
2.Психолого-педагогическое консультирование и сопровождение развития ребенка / Под ред. Л.М. Шипицыной. – М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2003. – 528 с.
3.Психолого-педагогическое сопровождение детей с ограниченными возможностями здоровья в сельской школе: методическое пособие; под ред. Л.В. Байбородовой. – Ярославль: Департамент образования Ярославской области, 2009. – 172 с.
4. Психолого-педагогическое сопровождение детей с ограниченными возможностями здоровья: учебно-методическое пособие; под ред. Л.В. Байбородовой, Л.Б.Паутовой, И.Н.Чижовой. – Ярославль: ГОУ ЯО ИРО, 2011. -56 с.
Достарыңызбен бөлісу: |