ҚД 2 типі кезіндегі ҚД-тің дебюті жасына байланысты

115 
Сульфонилмочевина препаратының әсер ету профилінің
салыстырмалы сипаттамасы 
19-кесте 
Дәрілер 
Мөл-
шері 
(мг/тәу) 
Әсерінің 
ұзақты-
ғы (сағ) 
Күніне 
қабыл-
дау 
жиілігі 
Метаболизм 
Глибенкла-
мид 
25-20 
12-2 
1-2 
Белсенді метаболит ретінде 
50% бауыр, 
50% бүйрек 
Микронизир
ленген түрі 
1,75-14 
12-24 
1-2 
Тура жоғарыдағы 
Глипизид 
2,5-20 
16-24 
1-2 
Белсенді емес метаболит 
ретінде 70% бауыр, 
30% бүйрек 
Глипизид XL 
5-20 
16-24 
1 
Тура сол 
Глимепирид 
1-8 
12-24 
1 
Белсенді метаболит ретінде 
40% бауыр,
60%бүйрек 
Гликлазид 
40-320 
10-15 
1-2 
Белсенді емес метаболит 
ретінде 30% бауыр,
70% бүйрек 
Гликлазид-
МВ 
30-120 
10-15 
1 
Тура сол 
Гликвидон 
15-120 
8-10 
1-3 
95% бауыр, 5% бүйрек 
Қарт адамдарда қантты диабеттің 2-түрін
емдеудегі мақсат 
 
ХХ ғасырдың екі ірі көпорталықты рандомизирленген тексеру-
лері – DCCT ( Diabetes Control and Complications Trial, 1993) және 
(United Kingdom Prospective Diabetes Study, 1998) – ҚД 1 және 2 тип
науқастарда ҚД-нің микротамырлық және макротамырлық асқыну-
ларының өршуінде және дамуының болжауында көмірсу алмасуын
қатал тексеру керектігін дәлелдеді. Бірақ бұл тексерулерде егде
жастағы науқастар көрсетілмеген. Сондықтан осы категориядағы
науқастардағы диабеттің идеальды метаболикалық бақылауында 

116 
қажетті, негізінен қауіпсіз қол жетуі туралы сұрақ ашық болып
табылады.
ҚД идеальды компенсациясына қол жеткізуге ұмтылу гипо-
гликемиялық жағдайдың дамуындағы жоғары қауіптен құтыла
алмайды. Гипогликемияға жауап ретінде ағзада гликемия деңгейін
қалыпты мөлшерге келтіруге ұмтылатын гормондардың контр-
регуляция (глюкагон, адреналин, норадреналин, кортизол) белсен-
дірілуі жүреді. Осы гормондар гликемия деңгейінің регуляция-
сымен қатар бірқатар жүйелі әсер көрсетеді: гемодинамикалық,
гемореологиялық, нейрологиялық. Егде жаста қандай да бір өзге-
рістер қайтымсыз құбылыстарға әкеледі: миокард инфаркті, инсульт,
тромбоэмболия, жүрек ритімінің бұзылыстары және кенеттен өлім.
Қарт адамдарда ҚД-нің компесациясының оптимальды критери-
лерін анықтай отырып, белгілі бір жаста ҚД-нің қандай дәреже-
сінде дамуын білу нақты бір науқастың күтілген өмір ұзақтығын
анықтауға мүмкіндік береді. 1995 жылы (Verona Diabetes Study ) ірі
зерттеу аяқталды, онда ҚД 2 қай жаста ауырғанына байланысты
науқастардың орташа өмір сүруінің қаншаға қысқаратыны баға-
ланды (табл.18) 
Берілген мәліметтерге сүйенсек, егер ҚД 2-мен жас немесе
орта жаста ауырса күтілген өмір сүру ұзақтығы 1,5-2 есе қысқа-
рады. Алайда, егер ҚД 2 алғаш рет 75 жастан кейін пайда болса,
бұған байланысты күтілген өмір сүру ұзақтығы өзгермейді. Бұл
салыстырмалы қысқа уақытта ҚД-де кеш микро- және макро-
тамырлық асқынулар дамып үлгермеуімен немесе терминальды жағ-
дайларға жете алмауымен байланысты. Күтілетін өмір сүру ұзақ-
тығына, сонымен қатар, науқастың қосымша аурулары да әсер етеді 
(қан тамырлық, онкологиялық және т.б).
Қарт адамдарда ҚД оптимальды метаболикалық бақылауын 
анық-тауда когнитивті функция жағдайын да еске алу керек – есте
сақ-тау, оқи алуын, тағайындамаларды қабылдау адекваттылығы.
Сонымен, қарт адамдарда жоғары күтілген өмір сүру ұзақты-
ғымен ҚД оптимальды компенсациясының критерилері (10-15 жас-
тан жоғары) және интелекттің сақталуы идеальды мәнге жақын-
дайды. Бұндай науқастарды емдеудің негізгі мақсаты оларды кеш
тамырлық асқынулар дамитындығын ескерту болып табылады.
Егде жастағы науқастарда күтілген өмір сүру ұзақтығы (5 жыл)

117 
төмен және айқын когнитивті дисфункциясы болса, гиперглкемия
симптомын жеңілдету немесе шектеу ( шөлдеу, олиурия және т.б.)
және қанда глюкоза деңгейін қатал бақылауда қол жеткізуге
болатын гипогликемиялық реакцияның дамуын ескерту емдеудің
негізгі мақсаты болып табылады. Сондықтан осындай науқастар-
да гликемияның жоғарғы көрсеткіштері бола береді. Осы нұсқау-
лар жалпылама және ориентирлеуші болып табылады және де әр-
бір науқастың физикалық және ментальды статусына ерекшеле-
ніп индивидуальды болуы керек.

жүктеу/скачать 4.88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: