Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

«Педагогикалық менеджмент» пәні бойынша

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор __________ Н.Э.Пфейфер 20__ж. «___»____________

Қ ұрастырушы: ___________п.ғ.к., доцент Б.Х.Галиева

«Педагогикалық менеджмент» пәні бойынша

мамандығының студенттеріне арналған

20__ ж. «___»______________, №__ хаттама

Гуманитарлы-педагогикалық факультеттің ОӘК мақұлданды

20__ ж. «___»______________, №____ хаттама
ОӘК төрайымы _________ Е.Н.Жуманкулова 20__ж. «____» ________

МАҚҰЛДАНДЫ:

ОҮЖжӘҚБ бастығы ___________ А.А.Варакута 20__ж. «____» ________

20__ ж. «___»______________ №____ хаттама

• 
  арнайы және инклюзивтік білім беру саласындағы білім саясатының теориялық негіздерін зерделеу;
  
• 
  даму ауытқулары бар балаларды психологиялық-педагогикалық зерттеу;
  
• 
  даму ауытқулары бар балаларға арнайы көмек көрсету жүйесінің психологиялық-педагогикалық негіздерін анықтау;
  
• 
  арнайы және инклюзивті білім беру мекемелерінің іс-әрекетінде тұлғалық келіс идеясын іске асыру шарттарын зерделеу;
  
• 
  студенттердің даму ауытқулары бар балалармен диагностикалық, психокоррекциялық, психореабилитациялық жұмыс жүргізу бағыттары туралы білімдерін қалыптастыру;
  
• 
  тұтас педагогикалық процесте даму ауытқулары бар балаларға айрықша қөзқараспен қарау түсінігін қалыптастыру;
  
• 
  осындай балаларды түзетушілік-дамытушылық оқытудың тәсілдерін тәжірибе жүзінде меңгеру.
  

Пәнді меңгеру дәріс, семинар сабақтарына қатысып, өздік жұмысты орындауды көздейді.

Дәріс алдында онда баяндалатын материал туралы түсінік алу үшін осы дәрістің жоспарымен немесе тезистерімен танысқан жөн. Бұл теориялық материалды едәуір терең меңгеруге және дәріс барысында неғұрлым жемісті жұмыс жасауға мүмкіндік береді.

Сонымен бірге, нақты тақырып төңірегінде қолданылатын терминдер мен персоналияларды (анықтамалардағы, сөздіктердегі, антологиялардағы белгілі бір тұлға туралы биографиялық мәліметтерді қамтитын мақалаларды) алдын ала зерделеген және көшіріп жазып алған дұрыс. Ұсынылған әдебиеттер тізімінен қажеттісін дербес іріктеп алып немесе оқытушының ұсынысы мен кеңесіне жүгініп, кітаптың (оқулықтың, оқу құралының, анықтаманың) тақырыпқа сай тарауын алдын ала қарап шыққан да абзал. Студент сабаққа неғұрлым жақсы дайын болса, соғұрлым дәріс қызықты және тиімді өтеді.

Дәрістің сұрақ-жауап түрінде өткені өте ұтымды. Егер сіздер оқитын курстың мазмұнымен алдын ала таныссаңыздар, сабақтың нәтижелі болуы әбден мүмкін. Сондай-ақ, мұндай дайындық пәнді тереңірек түсініп, одан пайда алуға көмектеседі.

Сіздер дәрісті дайындап өткізуге, сабақта қысқаша баяндамалар жасауға, дәріскер ұсынған ақпаратты қосымша қызықты материалмен толықтыруға да белсенді қатыса аласыздар.
Дәріс тақырыптарының мазмұны

1-тақырып. Арнайы психология және педагогика ғылым мен практиканың дербес салалары ретінде

Арнайы психология және педагогика пәні. Арнайы психологияның және педагогиканың ұғымдық-категориялық аппараты. Арнайы психология мен арнайы педагогиканың негізгі бағыттары. Арнайы психологияның және арнайы педагогиканың ғылым мен практиканың дербес салалары ретінде қалыптасуы мен дамуы.

Бала ағзасының даму кезеңдері. Ауытқулар пайда болуының ықтимал себептері. Туа біткен ауытқулардың биологиялық себептері. Иеленген ауытқулардың биологиялық себептері. Қалыптан тыс дамудың әлеуметтік себептері. Субъективті факторлар. Депривация. Ауытқу типтері (В.В.Лебединский бойынша). Дамудағы ауытқулардың негізгі жіктемелері.

Сөйлеу тілді басқа адамдармен қарым-қатынасқа түсу мақсатында тәжірибеде қолдану үдерісі ретінде. Сөйлеудің анатомиялық-физиологиялық механизмдері. Сөйлеудің даму кезеңдері. Сөйлеудің ауытқулары. Сөйлеу ауытқуларының түрлері: дислалия, нарушения голоса, ринолалия, дизартрия, заикание, алалия, афазия. Сөйлеудің патогенетикалық негіздері. Оқу мен жазудың ауытқулары. Сөйлеу, жазу және оқу ауытқулары бар балалардың сипаттамасы. Ауызекі, жазбаша сөйлеудің және қарым-қатынастың тілдік құралдарының ауытқуларын жіктеу.

Көрудің ауытқулары: зағиптар, көздері көрмей қалғандар, көздері нашар көретіндер. Ауытқу түрлері. Көру ауытқуларының патогенетикалық негіздері. Зағип балаларды сипаттау. Көздері нашар көретін балаларды сипаттау.

Естудің ауытқулары: саңыраулар, керең болып қалғандар, есту қабілеттері нашар адамдар. Есту ауытқуларының түрлері. Есту ауытқуларының патогенетикалық негіздері. Есту ауытқулары бар балаларды сипаттау. Есту ауытқуларын жіктеу.

5-тақырып. Дамудың ауытқулары: ақыл-ой кемістігі мен баяулаған психикалық даму (БПД). Психологиялық аспект

«Ақыл-ой кемістігі» ұғымы. Даму ауытқуының патогенетикалық негізі. Ақыл-ой кемістігінің түрлері: деменция және олигофрения. Олигофренияның көріну деңгейлері: дебилділік, имбецилділік, идиотия. Ақыл-ойы кем балаларды сипаттау. Олигфренияның формаларын жіктеу.

«Психикалық дамудың бөгелуі» ұғымы. Психикалық дамуы баяулаған балаларды сипаттау. БПД жіктеу. Психикалық дамудың бөгелуі мен ақыл-ой кемістігі арасындағы ұқсастық және айырмашылық.

6-тақырып. Дамудың ауытқулары: тіреу-қозғалу аппаратының бұзылуы. Психологиялық аспект

Тіреу-қозғалу аппараты бұзылуының түрлері. Бала ми жұлын параличі (БЦП). Бала ми жұлын параличінің патогенетикалық негіздері. Ми жұлын параличі бар балаларды сипаттау.

Психопатиялар: критерийлері, пайда болу себептері. Психопатия түрлері: дисгармониялық психикалық инфантилділік, конституционалды психопатия, органикалық психопатия. Осындай ауытқуы бар балаларды сипаттау.

Невроздар: пайда болу себептері, даму алгоритмі. Невроздардың түрлері: неврастения, истериялық невроз (истерия), жалықтыратын жабысқақ күйлер неврозы.

Патологиялық реакциялар: пайда болу себептері мен критерийлері. Патохарактерологиялық реакциялардың түрлері: оппозициялық реакция, нигилистік реакция, имитациялық реакция, контримитациялық реакция, компенсация және гиперкомпенсация (орын толтыру және асыра орын толтыру) реакциясы.

Тұлғаның патологиялық қалыптасуы. Балалар мінез-құлқының типтері.

Мінездің акцентуациялары мен оның типтері.

Шизофрения: пайда болу себептері. Шизофренияның клиникалық көрінулері: ойлау ауытқулары, эмоциялардың азаюы, еріктік сфераның бұзылуы. Шизофрениясы бар балаларды сипаттау.

Эпилепсия: пайда болу себептері мен даму нұсқалары. Эпилепсиясы бар балаларды сипаттау.

Аутизм: пайда болу себептері және көріну симптомдарының кешені. Аутизмге ұшыраған балаларды сипаттау.

Балаларды психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссия (ПМПК) арқылы психологиялық-педагогикалық тексеру. Психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссияның іс-әрекетін ұйымдастыру.

Балаларды педагогикалық тексерудің барысы. Балаларды ПМПК-да психологиялық тексеру. Ауытқуы бар балаларды диагностикалау принциптері. Психологиялық тексеру барысы.

Дамуы мен мінез-құлқының ауытқулары бар балалармен психологиялық-педагогикалық түзету жұмысын жүргізудің ерекшеліктері.

Арнайы педагогиканың негізгі ұғымдары мен терминдері. Арнайы педагогиканың объекті, субъекті, пәні, мақсаты мен міндеттері. Арнайы педагогиканың жүйе кешені мен статистикасы. Қазіргі арнайы педагогиканың пәндік салалары.

Философия және арнайы педагогика. Арнайы білім берудің әлеуметтік-мәдени негіздері. Арнайы білім берудің экономикалық негіздері. Арнайы білім берудің құқықтық негіздері. Арнайы білім берудің клиникалық негіздері. Арнайы педагогиканың психологиялық негіздері. Арнайы білім берудің лингвистикалық және психолингвистикалық негіздері.

11-тақырып. Арнайы білім беру қызметін көрсетудің заманауи жүйесі

Медициналық-әлеуметтік-педагогикалық патронаж. Медициналық-әлеуметтік профилактика және ерте кешенді көмек. Мүмкіндіктері шектеулі балаларға мектепке дейінгі білім беру. Арнайы білім берудің мектептік жүйесі. Еңбек қабілеттілігі шектеулі адамдарды кәсіби бағдарлау, оларға кәсіби білім беру және кәсіби бейімделуге көмектесу. Мүмкіндіктері шектеулі адамдарға әлеуметтік-педагогикалық көмек көрсету.

Айрықша білім беру қажеттілігі және арнайы білім берудің мазмұны. Арнайы білім берудің принциптері. Арнайы білім берудің технологиялары мен әдістері. Арнайы оқытуды ұйымдастырудың формалары. Арнайы білім беру жүйесіндегі түзету-білімдендіру үдерісін қамтамасыз ету құралдары. Арнайы білім беру жүйесі педагогының тұлғасы мен кәсіби іс-әрекеті.

Логопедия пәні, оның білімнің интегративті саласы ретінде қалыптасуы. Сөйлеудің анатомиялық-физиологиялық механизмдері мен оның балада дамуының негізгі заңдылықтары. Сөйлеу ауытқуларының себептері. Сөйлеу ауытқуларының негізгі түрлері. Сөйлеу ауытқулары бар балаларды клиникалық-психологиялық-педагогикалық сипаттау. Сөйлеу ауытқулары бар балаларға арналғанарнайы мекемелер жүйесі.

Сурдопедагогиканың пәні мен міндеттері. Естудің бұзылуының себептері, олардың диагностикасы мен медициналық реабилитациясы. Есту кемістігі бар адамдарды педагогикалық жіктеу. Сурдопедагогика тарихына қысқаша шолу жасау. Есту ауытқулары бар адамдарға арнайы білім берудің педагогикалық жүйелері. Естімейтіндерге арналған арнайы техникалық құралдар. Есту қабілеттері бұзылған адамдарға кәсіби білім беру және олардың әлеуметтік бейімделуі.

Тифлопедагогиканың пәні мен міндеттері. Тифлопедагогика тарихына шолу. Көру қабілеті бұзылуының себеп-салдарлары және олардың орнын толтыру амалдары. Көру қабілеті бұзылған балаларды мектепке дейін оқыту. Көру қабілеті бұзылған балаларды мектепте оқыту. Зағип және көру қабілеті төмен адамдарды кәсіби бағдарлау, оларға кәсіби білім беру және олардың еңбек іс-әрекеті.

15-тақырып. Ақыл-ойы кем және психикалық дамуы бөгелген адамдарға білім беру

Киындықпен оқытылатын (психикалық дамуы бөгелген) балаларға арнайы білім беру. Ақыл-ойы кем балаларға білім беру.

Тіреу-қозғалу аппараты бұзылуының түрлері. БЦП-ның жалпы сипаттамасы. БЦП-дағы қозғалу ақаулығының құрылымы. БЦП-дағы психиканың бұзылуы. БЦП-дағы сөйлеу ауытқулары. БЦП-дағы коррекциялық жұмыс. Ми жұлын параличімен ауыратын балаларға арнаулы көмек көрсету жүйесі.

Эмоциялық және мінез-құлық ауытқулары, психикалық аурулардың бастапқы көріністері бар адамдарды оқыту, дамыту және тәрбиелеудің мүмкіндіктері. Аутизм кезінде коррекциялық-педагогикалық көмек көрсету.

Интеграцияның қазіргі түсінігі. Қоғамдағы өмір әрекеті мүмкіндіктері шектеулі адам: қоғамдық санадағы модельдер. Интеграцияның тарихына шолу және біріктірілген оқыту модельдері. Интеграция мен дифференциация. Инклюзивті білім берудің мәні.

Мария Монтессоридің педагогикасы. Рудольф Штайнердің педагогикасы.

21-тақырып. Дамуында ауытқулар бар балаларға психологиялық-педагогикалық жетекшілік ету жүйесіндегі психологиялық кеңес берудің мазмұны мен ұйымдастырылуы

«Психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу» және «психологиялық кеңес беру» ұғымдарының мәні. Даму ауытқуы бар балаға психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу жүйесінде психологиялық кеңес берудің бағыттары. Кеңес берудің негізгі принциптері мен стратегиялары. Арнайы және инклюзивті білім беру жүйесінде мұғалімдерге кеңес беру. Основные принципы и стратегии консультирования. Консультирование учителей в системе специального и инклюзивного образования. Даму ауытқуы бар балалы отбасыларға кеңес беру.

1. 
   Әрбір семинар сабағына дайындалыңыз.
   
2. 
   Жүйелі әрі жоспарлы дайындық емтиханға қажетті мәліметті жинауға мүмкіндік береді.
   
3. 
   Семинарға дайындықты сабақтың жоспарымен және қажетті негізгі және қосымша әдебиеттермен танысудан бастаңыз. Дайындалу үшін дәістің конспектісін, оқулықты және арнайы таңдап алған әдебиетті пайдалану керек. Қойылған сұрақтарға қай әдеби көзден жауап табуға болатынын белгілеңіз. Содан соң оны мұқият оқып, қажетті мағлұматты көшіріп жазып алыңыз.
   
4. 
   Сұрақтарыңызды дайындап қойыңыз.
   
5. 
   Күрделі және қарама-қайшы мәселелерді оқытушыдан сұрап түсінуге болады, сондықтан оларға зер салып, сұрақтарыңызды тұжырымдаңыз.
   
6. 
   Курстас, топтас жолдастарыңызбен бірге дайындалғанның пайдасы зор.
   
7. 
   Дәріс немесе монографияның тілімен сөйлеуге әуес болмаңыз.
   
8. 
   Бастысы: ғылыми-ұғымдық аппаратты біліп, дұрыс қолдану және бейнелі мысалдар келтіре отырып, материалды еркін баяндай алу.
   
9. 
   Ұсынылған әдебиеттер тізіміндегі негізгі әдеби көздерді зерделеумен шектелмеңіз.
   

Семинар сабақтардың мазмұны

Арнайы психология мен арнайы педагогиканың объектілерінің бірлігі, пәні мен міндеттерінің ерекшелігі. Арнайы психология және педагогиканың басқа ғылымдармен пәнаралық байланыстары. Арнайы психологияның және арнайы педагогиканың принциптері. Арнайы психология мен педагогикадағы зерттеу әдістері. Арнайы психологияның және арнайы педагогиканың қалыптасу тарихы. Қазіргі арнайы психологияның және арнайы педагогиканың құрылымы мен салалары.

Психикалық даму туралы түсінік. Психикалық дамудың қазіргі теориялары. Дизонтогенез анықтамалары. Бұзылған даму феноменінің мәні мен негізгі сипаттамалары.

Қазіргі адамтанудағы қалып (норма) және патология түсінігі. «Норма – патология» мәселесіне негізгі жеке келістер: интуитивті-эмпириялық, жиілілік, мәдени-релятивтік, адаптациялық, әлеуметтік нормалар келісі, гуманистік, деңгейлік.

Психиканың қалыпты қызмет етуінің табиғатын түсіну үшін бұзылған даму туралы білімдердің маңызы.

2-тақырып. Дамудың ауытқулары: сөйлеу. Психологиялық аспект

Логопедияның пәні, оның интегративті білім саласы ретінде қалыптасуы. Сөйлеудің анатомиялық-физиологиялық механизмдері және оның балада дамуының негізгі заңдылықтары. Сөйлеу ауытқуларының себептері. Сөйлеу ауытқуларының негізгі түрлері және олардың сипаттамасы. Сөйлеу ауытқулары бар балаларды клиникалық-психологиялық-педагогикалық тұрғыдан сипаттау.

Тифлопсихологияның пәні, оның интегративті білім саласы ретінде қалыптасуы. Көру ауытқулары бар балаларды психологиялық-педагогикалық тексеру. Көру ауытқулары бар балаларды психологиялық-педагогикалық тексерудің теориялық негіздері. Көру ауытқулары бар балаларға тексеру жүргізуге қойылатын талаптар. Көру ауытқулары бар балаларды әртүрлі жас кезеңінде психологиялық-педагогикалық тексерудің ерекшеліктері. Диагностикалық әдістемелерді көру ауытқулары бар балаларды әртүрлі жаста зерттеуге бейімдеу принциптері. Көру ауытқулары бар балалармен жұмыс істеуге бейімделген стандартталған диагностикалық әдістемелер.

Есту ауытқулары бар балаларды психологиялық-педагогикалық зерделеу.

4-тақырып. Дамудың ауытқулары: ақыл-ой кемістігі мен баяулаған психикалық даму (БПД). Психологиялық аспект

Олигофренопсихологияның пәні, оның интегративті білім саласы ретінде қалыптасуы. Олигофрениялық синдром. Олигофрениялық патопсихологиялық симптомдардың кешені: когнитивтік, эмоциялық, мотивациялық-қажеттілік сфералардың ерекшеліктері.

Ақыл-ойы кем және психикалық дамуы бөгелген балаларды психологиялық-педагогикалық зерделеу. Ақыл-ойы кем және психикалық дамуы бөгелген балаларды тексерудің теориялық негіздері.

5-тақырып. Дамудың ауытқулары: тіреу-қозғалу аппаратының бұзылуы. Психологиялық аспект

Тіреу-қозғалу аппараты бұзылуының түрлері. БЦП-ның жалпы сипаттамасы. БЦП-дағы қозғалу ақаулығының құрылымы. БЦП-дағы психиканың бұзылуы. БЦП-дағы сөйлеу ауытқулары. Тіреу-қозғалу аппараты бұзылған балаларды психологиялық-педагогикалық зерделеу.

Эмоциялық сферадағы даму ауытқуларының биологиялық және әлеуметтік себептері. Ықыластың тапшылығы синдромы мен гипербелсенділік. Ауытқыған мінез-құлық мінез-құлықтық аномалия ретінде. Ауытқыған мінез-құлықтың биологиялық және әлеуметтік себептері. Ауытқыған мінез-құлық түрлері және олардың қысқаша сипаттамасы.

Шизофрениялық синдром. Шизофренияда танымдық процестердің бұзылуы. Шизофренияда эмоциялық және мотивациялық сфералардың бұзылуы.

Эмоциялық-еріктік сферасы ауытқыған (ерте балалық аутизмі бар) балаларды психологиялық-педагогикалық зерделеу. Аутизммен ауыратын балалардағы ауытқуларға жалпы сипаттама беру. Аутизммен ауыратын балаларды психологиялық-педагогикалық зерделеу процедурасы.

8-тақырып. Дамудың кешендік ауытқулары. Психологиялық аспект. Дамуында ауытқу бар балаларды диагностикалау әне оларға психологиялық-педагогикалық көрсетуді ұйымдастырудың негіздері

Дамудың күрделі (кешенді) ауытқуы туралы түсінік. Қабысқан ауытқулары бар балалардың негізгі топтары және оларды психологиялық-педагогикалық зерделеудің маңызы. Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы күрделі және көптеген ауытқулары бар балаларды тәрбиелеу және оқыту.

Білім беру мекемелеріндегі психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумдар. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумдардың мақсаттары мен міндеттері. Психологиялық-медициналық-педагогикалық консилиумдардың іс-әрекетін ұйымдастыру. Психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссиялар (ПМПК) мен консультациялар. Кеңес беру-диагностикалық жұмыс. ПМПК-да балаларды психологиялық-педагогикалық зерттеу әдістері. ПМПК-да балаларды эксперименттік-психологиялық зерттеу әдістері.

9-тақырып. Арнайы педагогика теориясының жалпы мәселелері. Арнайы педагогиканың ғылыми негіздері. Арнайы білім беру қызметін көрсетудің заманауи жүйесі

Айрықша білім беру қажеттілігі және арнайы білім берудің мазмұны. Арнайы білім берудің принциптері. Арнайы білім беру жүйесі педагогының тұлғасы мен кәсіби іс-әрекеті.

Қазақстан Республикасындағы арнайы білім беру жүйесі. Арнайы білім беру саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамалық және нормативтік құжаттары.

Медициналық-әлеуметтік-педагогикалық патронаж. Медициналық-әлеуметтік профилактика және ерте кешенді көмек.

Мүмкіндіктері шектеулі балаларға мектепке дейінгі білім беру. Арнайы білім берудің мектептік жүйесі. Еңбек қабілеттілігі шектеулі адамдарды кәсіби бағдарлау, оларға кәсіби білім беру және кәсіби бейімделуге көмектесу. Мүмкіндіктері шектеулі адамдарға әлеуметтік-педагогикалық көмек көрсету.

10-тақырып. Арнайы педагогиканың дидактикалық негіздері

Арнайы педагогиканың технологиялары мен әдістері. Арнайы оқытуды ұйымдастыру формалары. Арнайы білім жүйесінде түзету-білім беру үдерісін қамтамасыз ету құралдары.

Арнайы мектептегі сабақ. Арнайы мектептегі сабаққа қойылатын әдістемелік талаптар.

11-тақырып. Сөйлеу ауытқулары бар адамдарға білім берудің педагогикалық жүйелері

Логопедияның ұғымдық-категориялық аппараты. Логопедия пәні, оның білімнің интегративті саласы ретінде қалыптасуы.

Сөйлеу және оның дамуының негізгі заңдылықтары. Сөйлеу ауытқуларының себептері. Сөйлеу ауытқулары бар балаларға арналған арнайы мекемелер жүйесі. Сөйлеу ауытқуларын түзетудің қазіргі технологиялары.

12-тақырып. Көру және есту ауытқулары бар адамдарға білім берудің арнайы педагогикалық жүйелері Ақыл-ойы кем және психикалық дамуы бөгелген адамдарға білім беру

Сурдопедагогиканың пәні мен міндеттері. Естудің бұзылуының себептері. Есту ауытқулары бар балаларға арнайы білім берудің педагогикалық жүйелері. Естімейтіндерге арналған арнайы техникалық құралдар. Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы есту қабілеттері бұзылған балаларды тәрбиелеу және оқыту.

Тифлопедагогиканың пәні мен міндеттері. Көру қабілеті бұзылуының себеп-салдарлары және олардың орнын толтыру амалдары. Көру қабілеті бұзылған балаларды мектепке дейін оқыту. Көру қабілеті бұзылған балаларды мектепте оқыту.

Психикалық дамуы бөгелген балаларға арнайы білім беру. Ақыл-ойы кем балаларға білім беру.

Тіреу-қозғалу аппараты бұзылуының түрлері. БЦП-ның жалпы сипаттамасы. Тіреу-қозғалу аппараты бұзылған сәбилік және мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу және оқыту. Ми жұлын параличімен ауыратын балаларға арнаулы көмек көрсету жүйесі.

Ықылас тапшылығы синдромымен және гипербелсенділікпен (ЫТСГ) сипатталатын балалар мен жасөспірімдерді оқытудың негізгі принциптері. ЫТСГ-сы бар балаларды оқыту мен тәрбиелеуді жекелендіру. Мектепке дейінгі балалар мекемесіндегі ЫТСГ-сы бар бала. ЫТСГ-мен сипатталатын оқушыларды мектепте оқыту ерекшілігі. Оқу мотивациясын арттыру. Танымдық сфераны дамыту. Олардың өзін-өзі реттеу, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі жекелеу дағдыларын дамыту. Оқыту үдерісіне қатысты негативті эмоциялық көріністер деңгейін, мектептік қобалжушылық деңгейін төмендету.

Ерте балалық аутизм (ЕБА) және тұлғаның аутистік бітістері туралы түсінік. Эмоциялық дамуы бұзылған (ЭДБ) мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеу және оқыту. Эмоциялық дамуы бұзылған адамдарды дамыту, әлеуметтендіру, оларға білім беру мүмкіндіктері. Аутизммен ауыратын балаларға коррекциялық-педагогикалық көмек көрсету.

Отбасын зерделеу әдістері. Шағын формаландырылған әдістемелер. Формаландырылған әдістемелер. Баланың ата-анасы мен әлеуметке көзқарасын зерттейтін әдістемелер. Ата-ана тұлғасының ерекшеліктерін зерделеу әдістемелері. Ата-ана-бала қарым-қатынасын зерделеу әдістемелері. Отбасын психологиялық зерттеудің процедурасы.

Даму ауытқулары бар балаларды психологиялық-педагогикалық сүйемелдеудің мақсаттары мен міндеттері. Психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу жүйесіндегі психологиялық кеңес беру. Психологиялық кеңес беру әдістері. Психологиялық кеңес беру процедурасы. Психологиялық кеңес беру үдерісінде кездесетін қиындықтар. Даму ауытқулары бар балалы отбасыларға кеңес берудің міндеттері. Даму ауытқулары бар балаларға психологиялық кеңес беру.

Өздік жұмыстарды ұйымдастыруда мынадай талаптар орындалу қажет

1. Өздік жұмыс тиянақтылық пен шығармашылықты талап етеді.

2. Әрбір өздік жұмыс тексеріледі және бағаланады.

3. Өздік жұмыс тек арнайы сабақ кезінде ғана жүргізілмейді, әрбір сабақ студенттің дайын болуын талап етеді, сондықтан оқу бағдарламасының тақырыптық жоспарында көзделген барлық тақырыптарды студент қосымша өздігінен зерделеу керек..

4. Өздік жұмыс ұйымдастыру формалары әр түрлі: жеке білім алушымен, топпен жұмыс, барлық білім алушылармен болады. Өздік жұмыстардың негізгі түрлері: оқулықпен жұмыс, жаттығулар, практикалық жұмыстар, тексеру, бақылау жұмыстары, сын жұмыстары, шығармашылық жұмыстар, рефераттар мен баяндамалар жасау, тәжірибе жасау, тест жұмысын орындау болып табылады. Өздік жұмыс студенттердің білім сапасын көтеруге, қызығушылығын арттыруға, жан-жақтылыққа ұмтылуына, ізденіске жол ашады

Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

1. 
   Реабилитациялық педагогиканың мәні.
   
2. 
   Білім беру мекемесінің реабилитациялық-білімдендіру ортасы.
   
3. 
   Арнайы білім беруде артпедагогика құралдарын қолдану.
   
4. 
   Дамуында ауытқу бар балалармен жұмыс жүргізуде психотерапияның алуан түрін пайдалану: ойын психотерапиясы, құм терапиясы, арттерапия, музыкотерапия, ертегі терапиясы және т.б.
   
5. 
   Таяу және алыс шетелдегі инклюзивті білім беру.
   
6. 
   Арнайы білім беру мекемесі оқушыларының әлеуметтік-еңбектік реабилитациясы.
   
7. 
   Арнайы білім беру мекемесі, отбасы және қоғамдық ұйымдардың ынтымақтастығы.
   

5 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:

1. 
   Гиперактивные дети: психолого-педагогическая помощь. Монография. — СПб.: Речь, 2007. — 186 с.
   
2. 
   Жигорева М.В. Дети с комплексными нарушениями в развитии: педагогическая помощь: учебное пособие для студ. высш. учеб. заведений / М.В. Жигорева. – М.: Издательский центр «Академия», 2006. – 240 с.
   
3. 
   Истратова О.Н. Практикум по детской психокоррекции: игры, упражнения, техники / О.Н.истратова. – Ростов н/Д: Феникс, 2007. – 349, [1] с. – (Психологический практикум).
   
4. 
   Левченко И.Ю., Забрамная С.Д., Добровольская Т.А. Специальная психолого-педагогическая диагностика – М.: Академия, 2003. – 320 с.
   
5. 
   Никуленко Т.Г. Коррекционная педагогика: Учебное пособие / Т.Г.Никуленко. – Ростов н/Д: Феникс, 2006. – 381 с. – Высшее образование.
   
6. 
   Поваляева М.А. Коррекционная педагогика. Взаимодействие специалистов. Коллективная монография / Под общ. Ред. М.А.Поваляевой. Серия «Учебники, учебные пособия». – Ростов-на-Дону: «Феникс», 2002. – 352 с.
   
7. 
   Саенко Ю.В. Специальная психология: Учебное пособие. – М.: Академический проект, 2006. – 182 с. – («Gaudeamus»).
   
8. 
   Солдатова Е.Л., Лаврова Г.Н. Психология развития и возрастная психология. Онтогенез и дизонтогенез / Серия «Высшее образование». – Ростов н/Д: Феникс, 2004. – 384 с.
   
9. 
   Сорокин В. М. Практикум по специальной психологии: Учеб. пособие / Под научн. ред. Л. М. Шипицыной. – СПб.: «Речь». 2004. – 216 с.
   
10. 
    Сорокин В. М. Специальная психология: Учеб. пособие / Под научн. ред. Л. М. Шипицыной. – СПб.: «Речь». 2003. – 216 с.
    
11. 
    Специальная психология: Учеб. пособие для студ. высш. пед. учеб. заведений / В.И.Лубовский, Т.В.Розанова, Л.И.Солн­цева и др.; Под ред. В.И.Лубовского. – 2-е изд., испр. – М.: Издательский центр «Академия», 2005. — 464 с.
    

Қосымша

12. 
    Асмолов А.Г. Психология личности. – М., 1999.
    
13. 
    Гордеева А.В. Реабилитационная педагогика: Учебное пособие для студентов педагогических вузов и колледжей. – М.: Академический проект; Королев: Парадигма, 2005. – 320 с. – («Gaudeamus»).
    
14. 
    Некоторые вопросы обучения и воспитания учащихся специальных школ (из опыта работы). – Алма-Ата: «Мектеп», 1981. – 85 с.
    

Интернет көздері

15. 
    www.ikprao.ru – Институт коррекционной педагогики РАО
    
16. 
    www.almanah.ikprao.ru – альманах Института коррекционной педагогики РАО
    
17. 
    www.wallenberg.ru – Институт Специальной Педагогики и Психологии Международного Университета семьи и ребенка им.Рауля Валленберга
    

жүктеу/скачать 195 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: