«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


«КҮЙ АҢЫЗЫ» ТАХАУИ АХТАНОВ



Pdf көрінісі
бет99/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

«КҮЙ АҢЫЗЫ» ТАХАУИ АХТАНОВ
« Тақырыбы: Өнер құдіреті, күй туралы аңыз
« Идеясы: «Наридірген» күйінің шығу тарихын айта отырып, күй құдіретін
көрсету, жас қыздың тапқырлығын ұрпақтарға үлгі ету.
« Жанры: әңгіме
« Композициялық талдау:
Басталуы: Ипан тауына жеткен екі салт атты
Байланысуы: Естеместің ауыр тағдыры


Дамуы: Жапандағы жалғыз нар. Аяқталмаған күй
Шиеленісуі: Жалғыз қараша үй. Шал мен қызы Жаңыл, олардң жалғыз нары
туралы
Шарықтау шегі: Естеместің Жаңылға ғашық болуы. Елде жоқ қолқа
Шешімі: Күй құдіреті. Қыздың қарсылығы мен «Наридірген» күйі
« Кейіпкерлері:
Естемес - күрең атты, жасы елуді алқымдаған, әдемі дөңгелек қара сақалды,
биік дөңес мұрынды, кішілеу, өткір қоңыр көзі биік қабағының астында
терең ұялаған қағылез, тарамыс денелі, қатқыл өңді, егде кісі.
Оразымбет - Естемеске ергеніңе жыл болып қалған жас шәкірті, құлағы сақ,
қолы жүйрік жігіт. Астында жалын өрген қылаң бесті, үстінде өңіріне зер
ұстаған көк мақпал қамзол, талдырмаш белін қызыл күдері белбеумен қынай
буған, басында төбесін көк мақпалмен тыстаған құндыз бөрік. Тек ер-тұрма-
ны ғана жұпынылау. Бір кезде көк сауырлап, жез шегені тізілте қаққан ері
басқа біреудің астынан ауысқан сияқты, әбден тозып, бояуы оңып, жарғақта-
нып кеткен. Ердің артындағы ұзын қызыл қоржыннан шекпен қап кигізген
домбыраның мойны шығып тұр.
Шал - Жаңылдың әкесі, қараша үй мен нар иесі.
Жаңыл - басына үкілі тақия киген талдырмаш денелі қыз. Жасы он алты-он
жетілер шамасында болар. Қою қара қасты, мөлдіреген қара көзді, дөңгелек
жүзді, қара торының сұлуы екен. Үстіндегі жалаң көк көйлегі тозған.
« Маңызды деректер:
Екі салт атты адырдың басына желе-жортып шықты да, аттарының басын іркіп,
алақан астынан алысты шолды. Бұл екі жолаушы Естемес күйші мен оның


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет