Гары Потэр і Рэліквіі Смерці

Гэта быў голас Белатрысы, яна размаўляла нібыта з каханым. Гары не асмельваўся расплюшчыць вочы, але дазволіў іншым органам пачуцця аналізаваць сітуацыю, у якую ён трапіў. Ён ведаў, што яго чароўная палачка ўсё яшчэ знаходзіцца ў складках яго мантыі, таму што ен адчуваў яе сціснутай паміж грудзямі і зямлёй. Нязначны эфект скажэння каля яго жывата казаў яму, што нябачны плашч таксама быў тут, схаваны ад вачэй.

- Мой лорд…

- Хопіць, - сказаў голас Вальдэморта.

Больш крокаў. Некалькі людзей падаліся назад ад таго месца. Адчайна жадаючы ўбачыць, што здарылася і чаму, Гары расплюшчыў вочы на міліметр. Здавалася, што Вальдэморт трымаўся за сваю нагу. Іншыя Пажыральнікі Смерці, спяшаючыся, беглі ад яго, вяртаючыся ў натоўп, выраўніваючыся на паляне. Белатрыса адзіная заставалася побач, стоячы на каленях каля Вальдэморта. Гары зноў заплюшчыў вочы і абдумваў тое, што пабачыў. Пажыральнікі Смерці сабраліся вакол Вальдэморта, які нібыта паваліўся на зямлю. Нешта здарылася, калі ён ўдарыў Гары Забіваючым. Вальдэморт таксама знясілеў? Здавалася, што гэта так. І абодва яны на некаторы момант страцілі прытомнасць, і абодва яны зараз вярнуліся…

- Мой лорд, дазвольце мне…

- Мне не патрэбныя памочнікі – суха сказаў Вальдэморт, і хаця Гары не мог гэтага бачыць, ён уявіў Белатрысу, якая адымае руку, якую працягнула для дапамогі.

- Хлопчык… Ён памёр?

На паляне стаяла поўная цішыня. Ніхто не набліжаўся да Гары, але ён адчуваў іхнія пільныя позіркі, якія, здавалася, яшчэ больш уціскалі яго ў зямлю, і ён вельмі баяўся, што яго палец ці павека могуць торгнуцца.

- Ты, – сказаў Вальдэморт, пачуліся ўдар і ўскрык ад болю. – Правер яго. Скажы мне, ці памёр ён.

Гары не ведаў, каго паслалі праверыць. Ён мог толькі ляжаць там, а яго сэрца здрадніцкі калацілася. Ён чакаў праверкі, але ў той жа час быў крыху суцешаны тым, што Вальдэморт асцерагаўся набліжацца да яго, што Вальдэморт падазраваў, што ўсё ідзе не па плану…

Рукі, больш далікатна, чым ён чакаў, дакрануліся да твару Гары, і ён адчуў сваё сэрца. Ён чуў хуткае жаночае дыханне, стук яе сэрца насупраць сваіх рэбраў.

- Драка жывы? Ён у замку?

Шэпт быў ледзь чутны, яе губы былі на цалю ад яго шрама, яе галава схілілася так нізка, што яе доўгія валасы засланялі яго твар ад наглядальнікаў.

- Так, – выдыхнуў ён у адказ.

Гары адчуў, як рука сціснулася на яго грудзях, пакалоўшы пазногцямі. Потым яна адняла руку і села.

- Ён мёртвы! – крыкнула Нарцыса Малфой да гледачоў.

І тады ўжо яны закрычалі, тады яны пераможна загарлапанілі, затупацелі, і Гары скрозь павекі ўбачыў выбухі чырвонага і срэбранага святла, запушчыныя ў неба ў знак святкавання.

Усё яшчэ прыкідваючыся мёртвым на зямлі, ён зразумеў. Нарцыса ведала, што адзіны шлях, які б дазволіў ёй увайсці ў Хогвартс і знайсці свайго сына, гэта быць часткай арміі захопнікаў. Яна больш не турбавалася аб перамозе Вальдэморта.

- Бачыце? – вішчаў Вальдэморт па-над вэрхалам, - Гары Потэр забіты маёй рукой, і ні адзіны жывы чалавек зараз не можа мне пагражаць! Глядзіце! Круцыё!

Гары чакаў гэтага, ведаючы, што яго целу не будзе дазволена заставацца незаплямленым на лясным покрыве, яно павінна падвергнуцца знявазе, каб спраўдзіць перамогу Вальдэморта. Ён быў падняты ў паветра і з усяе сілы намагаўся заставацца бязвольным, пакуль не з’явіцца боль, якога ён чакаў. Гары быў кінуты ў паветра адзін раз, другі, трэці. Акуляры зляцелі, і ён адчуваў, як чароўная палачка крыху выслізгвала з-пад мантыі, але ён стараўся матляцца, нібыта мёртвы, і калі ён быў падняты апошні раз, паляна поўнілася водгаласамі насмешлівага і пранізлівага рогату.

- А цяпер, - сказаў Вальдэморт, - мы пойдзем у замак і пакажам ім, што здарылася з іх героем. Хто пацягне цела? Не… Чакайце!

Пачуўся новы выбух рогату, і праз некалькі імгненняў Гары адчуў, як зямля задрыжала пад ім.

- Ты панясеш яго, - працягваў Вальдэморт. – Ён будзе бачны здалёк у тваіх руках, ці не так? Падымі свайго маленькага сябра, Хагрыд. І акуляры… Надзень на яго акуляры, каб яго пазналі.

Нехта моцна напхнуў акуляры на яго твар, але агромністыя рукі вельмі пяшчотна паднялі Гары ў паветра. Ён адчуваў, як рукі Хагрыда калаціліся ад гаротных усхліпаў, і велізарныя слязіны падалі на яго, калі Хагрыд калыхаў яго ў сваіх руках, а Гары не асмельваўся рухам ці словам паказаць Хагрыду, што яшчэ не ўсё згублена.

- Варушыся, - сказаў Вальдэморт, і Хагрыд, спатыкаючыся, пайшоў наперад праз лес, пракладваючы шлях сярод зарасляў дрэў.

Галіны чапляліся за валасы і мантыю Гары, але ён ляжаў нерухома, ягоны рот быў адкрыты, вочы заплюшчаны. Пажыральнікі Смерці тоўпіліся вакол іх ў цемры, а Хагрыд глуха усхліпваў, і ніхто не бачыў, як на адкрытай шыі Гары Потэра б’ецца пульс…

Два волаты з трэскам крочылі ў тым жа напрамку за Пажыральнікамі Смерці. Гары чуў, як скрыпелі і падалі дрэвы, яны нарабілі столькі грукату, што заглушылі крыкі птушак у небе і кпіны Пажыральнікаў Смерці. Пераможнае шэсце рухалася наперад, і праз нейкі час Гары скрозь закрытыя павекі адчуў, што цемра рассейваецца, значыць, дрэвы пачалі радзець.

- Пракляцце!

Нечаканы ўскрык Хагрыда прымусіў Гары расплюшчыць вочы.

- Шчаслівыя зараз, вы, што не змагаліся, вы, баязлівая куча папрокаў? Вы задаволеныя, што Гары Потэр п-памёр?....

Хагрыд не мог працягваць, і зноў пачаў раўці. Гары было цікава, колькі кентаўраў бачылі іх шэсце, але ён не адважваўся расплюшчыць вочы, каб глянуць. Некаторыя Пажыральнікі Смерці кпілі з кентаўраў, пакінуўшы іх ззаду. Крыху пазней Гары зразумеў, адчуўшы як пасвяжэла паветра, што яны дасягнулі ўзлеску.

- Стоп.

Гары падумаў, што Хагрыд быў вымушаны паслухаць каманду Вальдэморта, таму што крыху пахіліўся. У гэты час холад усталяваўся на месцы, дзе яны стаялі, Гары чуў непрыемныя подыхі Дэментараў, якія вартавалі астатнія дрэвы. Зараз яны не крануць яго. Факт таго, што ён выжыў, палымнеў у ім, талісман супраць іх, хаця бацькаў алень ў ягоным сэрцы ахоўваў яго. Нехта прайшоў побач, і Гары ведаў, што гэта сам Вальдэморт, бо той загаварыў праз момант. Яго голас быў магічна зроблены больш гучным так, што разносіўся над зямлёй, урэзваючыся ў вушы Гары.

Бітва выйграна. Вы згубілі палову байцоў. Маіх Пажыральнікаў Смерці больш за вас, і з Хлопчыкам-Які-Выжыў усё скончана. Больше не павінна быць вайны. Кожны, хто працягне супраціўляцца – мужчына, жанчына ці дзіця – будзе жорстка забіты, як і кожны член яго сям’і. А зараз выходзьце з замка, станавіцеся на калені перада мной, і вы будзеце памілаваны. Вашыя бацькі і дзеці, вашыя браты і сёстры будуць жыць і будуць прабачаны, вы далучыцеся да мяне, і новы свет мы пабудуем разам.

На палях і ў замку стаяла цішыня. Вальдэморт быў настолькі блізка ад Гары, што той не асмельваўся зноў расплюшчыць вочы.

- Хадзем, - сказаў Вальдэморт, і Гары пачуў, як ён рухаецца наперад, а Хагрыд вымушаны ісці ўслед за ім. Гары крышачку расплюшчыў вочы і ўбачыў, як Вальдэморт крочыць перад ім і нясе на плячах агромністую змяю Нагайну, свабодную цяпер ад чароўнай клеткі. Але ў Гары не было магчымасці выхапіць палачку, схаваную пад мантыяй, каб не быць заўважаным Пажыральнікамі Смерці, якія рухаліся з другога боку ад іх скрозь цемру, якая паціху рассейвалася…

- Гары… - усхліпваў Хагрыд, - Ох, Гары… Гары…

Гары шчыльна заплюшчыў вочы зноў. Ён ведаў, што яны набліжаліся да замку і напружваў свае вушы, каб распазнаць зверху, на якой адлегласці ад яго чуюцца ўзрадаваныя галасы Пажыральнікаў Смерці і іх крокі.

- Стоп.

Пажыральнікі Смерці спыніліся. Гары чуў, як яны расцягваюцца ў рад тварам да адчыненых дзвярэй школы. Ён мог бачыць, нягледзячы на прыкрытыя вочы, чырванаваты водблеск, які азначаў свет, які струменіўся з прыхожага пакоя. Ён чакаў. Праз момант людзі, дзеля якіх ён спрабаваў загінуць, убачаць, як ён ляжыць відавочна мёртвы ў руках Хагрыда.

Крык здаваўся яшчэ больш жудасным таму, што ён ніколі не чакаў і не ўяўляў, што прафесар Мак Гонагал можа так галасіць. Ён пачуў, як побач засмяялася іншая жанчына, гэта Белатрыса радавалася роспачы МакГонагал. Ён зноў на секунду кінуў вокам і ўбачыў адчынены дзвярны праём, напоўнены людзямі, у той час як ацалелыя ў бітве выходзілі на пярэднія прыступкі, каб з’явіцца перад пераможцамі і самім пабачыць праўду пра смерць Гары Потэра. Гары ўбачыў, што Вальдэморт стаіць крыху перад ім, пагладжваючы галаву Нагайны аднім белым пальцам. Ён зноў закрыў вочы.

- Не!

- Не!

Галасы Рона, Герміёны і Джыні гучалі яшчэ страшней за голас МакГонагал. Гары нічога не хацеў больш, чым адгукнуцца, але пакуль усё яшчэ прымушаў сябе ляжаць ціха. Іх крыкі падзейнічалі як штуршок для натоўпа ацалелых каб пачаць крычаць і галасіць пад насмешкамі Пажыральнікаў Смерці, пакуль…

- Цішыня!!!– закрычаў Вальдэморт.

Пачуўся ўдар і выбух асляпляльнага святла, усталявалася маўчанне.

- Усё скончана! Кінь яго тут, Хагрыд, каля маіх ног, дзе ён і павінен быць!

Гары апынуўся на траве.

- Бачыце? – казаў Вальдэморт, і Гары адчуў, што той крочыць уперад і назад якраз каля месца, дзе ён ляжыць. – Гары Потэр мёртвы! Зараз вы разумееце гэта, падманутыя? Ён быў пустым месцам, заўсёды, але спадзяваўся, што іншыя будуць ахвяраваць сабой дзеля яго!

- Ён перамог цябе! – ускрыкнуў Рон, і закляцце перастала працаваць, а абаронцы Хогвартса зноў крычалі і галасілі каля секунды, пакуль больш моцны ўдар яшчэ раз не загасіў іх галасы.

- Ён быў забіты, калі спрабаваў незаўважна ўцячы з межаў замка, - працягваў Вальдэморт, і ў яго голасе чулася мана. – Забіты, калі спрабаваў выратаваць сябе…

Але тут Вальдэморт перапыніўся. Гары пачуў валтузню і крык, потым яшчэ адзін удар, выбух святла і мыканне ад болю, ён крышачку расплюшчыў вочы. Нехта вырваўся з натоўпу і кінуўся на Вальдэморта. Гары ўбачыў, як фігура звалілася на зямлю. Абяззброіўшы, Вальдэморт кінуў палачку таго, хто нападаў, убок і зарагатаў.

- І хто гэта? – сваім ціхім змяіным голасам прасычэў ён. – Хто добраахвотна выклікаўся прадэманстраваць, што здараецца з тымі, хто працягвае біцца, калі бітва прайграна.

Белатрыса задаволена засмяялася.

- Гэта Нэвіл Лонгбатам²², мой лорд! Хлопчык, які прынёс Кэраўсам столькі клопату. Сын аўрораў, памятаеце?

- А, так, памятаю, - прамовіў Вальдэморт, гледзячы ўніз на Нэвіла, які намагаўся назад на ногі, бяззбройны і безабаронны, стоячы на нічыёй зямлі паміж выжыўшымі і Пажыральнікамі Смерці. – Але ж ты чыстакроўны, ці не так, мой адважны хлопчык? – спытаў Вальдэморт Нэвіла, які стаяў перад ім, сціснуўшы пустыя рукі ў кулакі.

- І што калі так? – гучна запытаў Нэвіл.

- Ты выяўляеш моцны дух і адвагу, і ты паходзіш з высокага роду. Ты станеш вельмі вартасным Пажыральнікам Смерці. Нам патрэбна твая натура, Нэвіл Лонгбатам.

- Я далучуся да вас, калі ўсё пекла замерзне, - адказаў Нэвіл. – Армія Дамблдора! – закрычаў ён, і ў адказ пачуўся вокліч падтрымкі з натоўпу, які Закляцце Маўчання Вальдэморта, здавалася, не магло ўтрымаць.

- Вельмі добра, - вымавіў Вальдэморт аксаміцістым голасам, але гэты голас паказаўся Гары значна больш небяспесным, чым наймацнейшы заклён. – Калі ты зрабіў свой выбар, Лонгбатам, мы прыступаем да вызначанага плану. Надзьнь-ка гэта на галаву, - ціха дадаў ён.

Праз прыадчыненыя вочы Гары ўбачыў, як Вальдэморт узмахнуў палачкай, і праз секунду ў адно з адчыненых вокнаў замка выляцела нешта, падобнае на выродлівую птушку і прызямлілася на далонь Цёмнага Лорда. Ён патрос гэты пакрыты цвіллю прадмет і расправіў яго. Гэта аказаўся Капялюш-Сартыроўшчык.

- Ён больш не спатрэбіцца Хогвартсу. Няма каго будзе сартаваць, - сказаў Вальдэморт. – Больш не будзе Факультэтаў. Усе будуць насіць эмблему і колеры майго непараўнальнага высакароднага продка Салазара Слізэрына. Падабаецца такая перспектыва, Нэвіл?

Ён накіраваў палачку на капялюш. Той слізгануў у паветры і апусціўся на галаву Нэвіла так нізка, што закрыў яму вочы. У натоўпе назіральных з степенек людзей прычуўся шум, Пажыральнікі Смерці паднялі сваі палачкі і ўзялі групу абаронцаў Хогвартса пад прыцэл.

- А цяпер Нэвіл стане яркай дэманстрацыяй таго, што здарыцца з тымі, хто будзе працягваць супраціўляцца, - сказаў Вальдэморт, і зрабіўшы палачкай ледзь улоўны рух, прымусіў яе загарэцца прама на галаве Нэвіла.

Заход ускалыхнузся крыкамі. Нэвіл быў ахоплены полымем, нібы прыкаваны да аднаго месца, няздольны паварушыцца. Гары не мог гэтага выносіць. Ён павінен нешта зрабіць… І тут адбылося нешта, чаго ён не чакаў.

Прычуўся шум з далёкай часткі ўгоддзяў Хогвартса, быццам соні людзей з крыкамі набліжаліся да замка, выкрыкваючы баявыя заклікі. І ў гэты момант з-за кута замка паказаўся Гроп, равучы адзінае слова: “ХАГЕР!”. Яго роў падхапілі волаты Вальдэморта. Яны ірванулі насустрач Гропу, быццам недарэяныя сланы. Зямля пад іх ступнямі задрыжала. Затым прычуўся гук капытоў і спеў цецівы лукаў, і некалькі стрэл усадзіліся ў Пажыральнікаў Смерці. Яны закрычалі і забегалі, іх стройныя шэрагі скамячыліся. Скарыстаўшыся мітуснёй, Гары выцягнуў свой Плашч-Нябачнік, і накінуў яго на сябе. Ускочыўшы на ногі, ён пабег да Нэвіла.

Адным імклівым рухам ён вызваліў сябра ад заклёна, які звязваў яго цела, затым з галавы Нэвіла зляцеў падпалены капялюш, і ў яе глыбіні Гары ўбачыў нешта серабрыстае, з бліскучымі ізумрудамі чапяльніком…

У шуме, які стваралі волаты, тупатам капытоў кентаўраў і крыкамі Пажыральнікаў Смерці, ніхто не пачуў удару мяча, калі Нэвіл адным узмахам адсёк галаву змяі. Галава Наджыні узляцела высока ў паветра, бліснуўшы у струмяніўшымся з хола святле і звалілася на зямлю. З вуснаў Вальдэморта вырваўся лямант гневу, але ніхто гэтага не заўважыў, як не заўважылі цела змяі, якое бязжыццёва ляжала зараз каля яго ног.

Схаваўшыся пад Плашчом-Нябачнікам, Гары ўзвёў заклён Шчыта паміж Нэвілам і Цёмным Лордам, перш чым апошні паспеў нацкаваць на яго статак ваяўнічых волатаў.

Раптам над полем бітвы пачуўся магутны голас Хагрыда:

- Гары! – крычаў ён. – Гары! Дзе Гары?

Але ніхто не звяртаў на яго ўвагі ў гэтым царстве хаосу. Кентаўры ўсхадзіліся і раскідвалі ў розныя бакі Пажыральнікаў Смерці, велізарныя ступні волатаў скалыналі зямлю, і ў дадатак да ўсяго, усё бліжэй і бліжэй чуліся гукі, падомныя на грымоты, якія нарасталі з кожнай хвілінай, крыніцу якіх Гары ніяк не мог вызначыць. І раптам ён убачыў велізарных крылатых істот, якія парылі над галовамі волатаў Вальдэморта. Фестралы і гіпагрыф Бакбік падляталі да волатаў і выдрапвалі кіпцюрам ім вочы, у той час як Гроп біў і калечыў чараўнікоў, якія пападаліся яму пад руку. Абаронцы Хогвартса і Пажыральнікі Смерці адступіліся ў замак, каб знайсці там укрыццё. Схаваны пад Плашчом-Нябачнікам Гары выкрыкваў заклёны, абрушваючы іх направа і налева ў Пажыральнікаў Смерці. Тыя ўносілі яшчэ большую сумятню ў натоўпе, таму што не разумелі, хто іх атакуе. Неўзабаве Гары таксама ўварваўся ў хол Хогвартса. Ён шукаў вачамі Вальдэморта і неўзабаве ўбачыў яго на іншым баку памяшкання. Той выкрыкваў заклёны і адыходзіў у Вялікую залу, адначасова выкрыкваючы распараджэнні сваім прыхільнікам. Гары ўсталяваў яшчэ некалькі заклёнаў Шчыта, каб абараніць сваіх сяброў. Шэймас Фініган і Ханна Эббот прабеглі міма яго ў Вялікую залу, каб далучыцца ўжо да распачатага там бою.

Гары бачыў, як усё больш і больш людзей узбегалі па лесвіцам цэнтральнага ўваходу замка накіраваліся ўсярэдзіну. Сярод іх ён заўважыў Чарлі Уізлі, які абганяў Гарацыя Слагхорна, які ўся яшчэ быў апрануты ў зялёную піжаму. Падобна, яны вярнуліся, прывядучы з сабой сем’і і сяброў вучняў Хогвартса, а так жа жыхароў Хогсміда. Кентаўры Бэйн, Ронан і Магорыян уварваліся ў хол, напоўніўшы яго гукам тупату капытоў. За спіной Гары прычуўся страшны трэск. Дзверы, якія вядуць на кухню былі сорваны з вочкаў, і ў гэты дзвярны праём накіраваўся натоўп хатніх эльфаў Хогвартса, якія крычалі і размахвалі кухоннымі і мяснымі нажамі. Ва главе іх бег Крычар з медальёнам Рэгулуса Блэка, які біў яго па грудзі пры кожным кроку, лямантуючы сваім жаб’ім голасам:

- Змагайцеся! Змагайцесся за майго гаспадара, абаронца хатніх эльфаў! Змагайцеся супраць Цёмнага Лорда ў імя адважнага Рэгулуса! Змагайцеся!

Эльфы хадзілі паміж ног Пажыральнікаў Смерці, наносячы ўдары нажамі па іх лодыжкам і каленам з неверагоднай злосцю на тварах. І Гары бачыў, як некаторыя з Пажыральнікаў Смерці згіналіся пад цяжарам насеўшых на іх супернікаў, выцягвалі з ран стрэлы і падалі ад заклёнаў, якія насцігалі іх. Некаторыя з іх распачалі спробу ўцячы, але з’яўляліся ўсё новыя і новыя апалчэнцы, якія не давалі ім гэта зрабіць.

Але гэта быў яшчэ не канец. Гары прабраўся скрозь ваяўнічы натоўп у Вялікую Залу.

Вальдэморт быў у цэнтры бітвы, адкідваючы направа і налева ўсіх, каго не патрапячы. Пастаянна хтосьці аказваўся паміж Гары і Цёмным Лордам, мяшаючы тым самым яму вырабіць вырашальны ўдар, таму ён, усё яшчэ нябачны, стаў прасоўвацца бліжэй да яго. Вялікая Зала ўсё яшчэ працягвала напаўняцца людзьмі. Гары ўбачыў Якслі, якога збілі з ног Джордж і Лі Джордан. Долахаў з крыкам упаў ад рук Флітвіка. Хагрыд стукнуў Волдэна Макнэйра, і той, праляцеўшы праз усю залу, урэзаўся ў процілеглую сцяну і затым без прытомнасці паваліўся на падлогу. Рон і Нэвіл зладзіліся з Фенрырам Грэйбэкам, Аберворт паразіў заклёнам Замарожвання Руквуда. Артур і Персі атакавалі Цікнесса, а Люціюс і Нарцыса Малфой беглі скрозь натоўп, нават не спрабуючы ваяваць, толькі выкрыкваючы імя свайго сына.

Вальдэморт у гэты час адбіваўся ад МакГонагалл, Слагхорна і Кінгслі, на яго твару застыгла халодная нянавісць, пакуль яны рабілі беспаспяховыя спробы яго знішчыць.

Белатрыса таксама ўсё яшчэ працягвала ваяваць у пяцідзесяці кроках ад Вальдэморта. Як і яе гаспадар, яна адбівалася адразу ад трох супернікаў: Герміёны, Джыні і Луны. Усе трое вельмі стараліся, але Белатрыса ўмела адбівалася ад іх нападаў. І тут Гары заўважыў, як Смяротны Заклён пранёсся у цалі ад галавы Джыні… Ён вырашыў спачатку дапамагчы сябрам зладзіцца з Белатрысай, а толькі потым ісці да Вальдэморта, але перш, чым ён паспеў зрабіць некалькі крокаў у яе кірунку, хтосьці адапхнуў яго ў бок.

- НЕ СМЕЙ ЧАПАЦЬ МАЮ ДАЧКУ, КУРВА!

Місіс Уізлі імчалася на дапамогу да Джыні, скідаючы на хаду мантыю, каб вызваліць рукі. Белатрыса развярнулася і разрагаталася, убачыўшы свайго новага суперніка.

- ПРЭЧ З ДАРОГІ! – крыкнула місіс Уізлі тром дзяўчынам і сустрэлася тварам да твара з Белатрысай. Гары з жахам і захапленнем назіраў, як майстэрска місіс Уізлі варочала палачкай. Усмешка хутка сышла з твару Белатрысы Лестранж, іі з яе горла вырвалася гырканне. Выбліскі святла выляталі з абедзвюх палачак, і неўзабаве падлога пад чараўніцамі ўздыбілася і парэпалася. Абедзве жанчыны ваявалі да смерці.

- Не! – пракрычала місіс Уізлі, калі некалькі студэнтаў паспяшаліся ёй на дапамогу. – Адыдзіце! Адыдзіце! Яна мая!

Сотні чалавек зараз адступілі да сцен залы і назіралі за двума смяротнымі паядынкамі паміж Вальдэмортам і яго супернікамі і паміж Белатрысай і Молі. Гары працягваў заствацца нябачным, раздзіраючыся паміж жаданнем атакаваць або абараніць, і ў той жа час баяўся, ўто пры гэтым можа папакутаваць зто-небудзь нявінны.

- Што здарыцца з тваімі дзеткамі, калі я цябе заб’ю? – з’едліва сказала Белатрыса, гледзячы на Молі вар’яцкімі вачамі, умела адскокваючы ад накіраваных на яе заклёнаў. – Што з імі будзе, калі матуля адправіцца туды ж, куды ўжо адправіўся Фрэдзі?

- Ты-Больш-Ніколі-Не-Дакранешся-Да-Нашых-Дзяцей! – адчаканіла ў адказ місіс Уізлі.

Белатрыса разрагаталася тым жа невясёлым смехам, якім засмяяўся яе брат Сірыюс перад тым, як знік у Арцы, і тут Гары нечакана зразумеў, што адбылося імгненнем раней да гэтага: заклён Молі праляцеў пад рукой Белатрысы і ўразіў яе прама ў грудзі. Усмешка застыгла на твару ведзьмы, яна здзіўлена вытарашчыла вочы. Здавалася, на нейкую дзель імгнення яна зразумела, што толькі што здарылася, затым звалілася на падлогу. Па натоўпу поруч сцен пракаціўся шум, Вальдэморт закрычаў.

Далей дзеяннні разгортваліся для Гары, як у запаволенай здымцы: Вальдэморт, раз’юшаны стратай свайго самага вернага паплечніка з такой сілай запусціў заклёнам у МакГонагалл, Кінгслі і Слагхорна, што тыя адляцелі назад, круцячыся і куляючыся ў паветры. Затым Цёмны Лорд звярнуўся да Молі Уізлі і накіраваў на яе сваю палачку.

- Пратэга! – што было сіл закрычаў Гары, і пасярод залы ўсталяваўся нябачны шчыт, які закрываў місіс Уізлі ад заклёнаў Вальдэморта. Той стаў аглядацца па баках, каб зразумець, хто асмеліўся заступіць яму дарогу. Гары зняў Плашч-Нябачнік.

– Я не жадаю, каб мне хто-небудзь дапамагаў, - гучна сказаў Гары. Наступіла цішыня і яго голас гучаў падобна горну. – Усё павінна адбывацца менавіта так. Я павінен гэта зрабіць сам.

Вальдэморт сыкнуў:

- На самай справе ён лічыць зусім па-іншаму. Кім, як шчытом, ты збіраешся скарыстацца сёння, Потэр?

- Нікім, - спакойна адказаў Гары. – Усе Хоркурксы знішчаны. Цяпер толькі я і ты. Ні адзін не можа жыць, пакуль жывы іншы, і сёння адзін з нас растанецца з жыццём…

- Адзін з нас? – усміхнуўся Вальдэморт. Усё яго цела напружалася, крывавага колера вочы, не маргаючы, глядзелі на Гары. У гэты момант ён нагадваў змяю, гатовую да смяротнага кідку. – Ты, мусіць, лічыш што гэта будзеш менавіта ты, хлапчук. Які выпадкова застаўся жывы, і якім потым маніпуляваў Дамблдор?

- Выпадкова? Ты думаеш, што смерць маці ў імя майго жыцця было выпадковасцю? – спытаў Гары. Яны хадзілі па крузе, утаропіўшыся адно ў аднаго вачыма, і для Гары ў дадзены момат не існавала нічога, акрамя вачэй Вальдэморта. – Або выпадковасцю было тое, што я вырашыў змагацца на тых могілках? Або я выпадкова не абараняў сябе сёння і застаўся пасля гэтага жывы, каб зноў біцца з табой?

- Усё гэта выпадковые супадзенні! – закрычаў Вальдэморт, але не напаў на Гары. Натоўп. Які атачаў іх, быў нібы падвержаныя заклёнам замарожвае. Усе некалькі сотняў чалавек у зале стаялі нерухома і, здавалася, нават не дыхалі. – Выпадак і шчаслівы збег абставін, не больш, а таксама вялікая колькасць людзей, за спінамі якіх ты хаваўся, дазваляючы ім памерці замест цябе!

- Сёння ты больш нікога не заб’еш! – сказаў Гары. Яны працягвалі апісваць круг у цэнтры залы, працягваючы гэты двубой вачамі, зялёныя супраць чырвоных. – Ты проста не зможаш забіць каго-небудзь зноў. Ты не разумееш? Я быў гатоў сёння памерці за ўсіх гэтых людзей…

- Але ты не памёр!

- Я жадаў,але гэтага не адбылося. Я паўтарыў тое, што калісьці зрабіла мая маці. Я абараніў іх ад цябе. Няўжо ты не заўважыў, што ні адзін з тваіх заклёнаў не вырабіў ім вялікай шкды? Ты не можаш прычыніць ім боль? Ты нават не зможаш ні да каго з іх дакрануцца. Ты не вучышся на ўласных памылках, Рэдл, ці не так?

- Ды як ты смееш…

- Смею! – адказаў Гары. – Я ведаю то, пра што ты не маеш паняцця, Том Рэдл. Я ведаю шмат вельмі важных рэчаў, аб якіх ты нават не здагадваешся. Жадаеш пачуць хоць бы некаторыя з іх, перш чым ты здзейсніш яшчэ адну вялікую памылку?

Вальдэморт маўчаў, але працягваў свой рух па крузе, і Гары ведаў, што на нейкі час заінтрыгаваў яго слабой магчымасцю таго, што Гары на самай справе ведае нейкую важную тайну…

- Няўжо зноў Каханне? – вымавіў Цёмны Лорд, і яго падобны на змяіную пысу твар скрывіла ўсмешка. – Любімыя “лекі ад усіх хваробаў” Дамблдора, якія па яго сцвярджэнню, могуць перамагчы смерць. Аднак гэтае хваленае каханне не выратавала яго, калі ён зваліўся з вежы расплыўся па зямлі, нібы старая васковая постаць. Каханне, якое не змагло спыніць мяне, калі я расціснуў тваю бруднакроўную матульку, як прусака, Потэр. А цяпер наўрад ці хтосьці кахае цябе столькі, каб спыніць мой заклён, накіраваны на цябе. Так што зможа зберагчы цябе ад смерці, калі я зраблю вырашальны ўдар?

- Толькі адно, - сказаў Гары, працягваючы глядзець Вальдэморту ў вочы, і нічога цяпер не стрымлівала Цёмнага Лорда, акрамя як жадання пазнаць апошнюю тайну.

- Калі гэта не каханне, - сказаў Вальдэморт. – Тады гэта павінна быць магія, якой я не валодую, або ж зброя, значна больш магутная, чым мая.

- Думаю, што ў мяне ёсць і тое і іншае, - адказаў Гары, і ён убачыў узрушэнне на змяяпадобным твару, з якім, аднак Вальдэморт хутка зладзіўся і разгаргатаўся. Яго смех, невясёлы і вар’яцкі, яшчэ больш палохаючы, чым крыкі, рэхам разнасіўся пад зборамі залы.

- Ты думаеш, што валодаеш сакрэтамі магіі, якія мне невядомыя? – выклікнуў ён. – мне, Лорду Вальдэморту, які ведае такую магію, аб якой Дамблдор нават не падумваў?

- О, ён як раз падумваў, - адказаў Гары. – І ён ведаў значна больш, чым ты, ведаў досыць для таго, каб не пайсці па тваім шляху і зрабіць тое, што зрабіў ты…

- Значыць, ён быў вельмі слабы! – закрычаў Вальдэморт. – Занадта слабы для таго, каб вырашыцца на такое, і ўзяць то, што хутка па праве будзе прыналежаць мне!

- Не, ён быў разумней цябе, - запярэчыў Гары. – Ён быў значна лепш цябе як чараўнік, і як чалавек.

- Я вырак Дамблдора на смерць!

- Ты думаў, што гэта так, - сказаў Гары. – Але ты памыляўся.

Упершыню з пачатку іх дыялогу натоўп страпянуўся, і сотні чалавек, якія стаялі па перыметру залы, здавалася, адначасова ўздыхнулі ад здзіўлення.

- Дамблдор мёртвы! – закрычаў Вальдэморт гэтак жа моцна, як тады, на падыходзе да замка. – Я сам бачыў яго цела, якое раскладаецца ў белай грабніцы на тэрыторві школы, Потэр, і ён не зможа ўваскрэсіцца!

- Так, Дамблдор мёртвы, - холадна пагадзіўся Гары. – Але ён памёр не па тваёй волі. Ён абраў свой уласны спосаб памерці. Ён абраў свой шлях за некалькі месяцай да смерці. І чалавекам, які дапамог яму ўсё арганізаваць, стаў той, каго ты заўсёды лічыў сваім верным слугой.

- Што за дзічачыя казкі? – усміхнуўся Вальдэморт, працягваючы глядзець сваімі чырвонымі вачамі ў вочы Гары.

- Сэверус Снэйп ніколі не быў на тваім баку, - сказаў Гары. – Ён стаў на бок Дамблдора з тых самых часоў, як ты пачаў паляванне на маю маці. І ты ніколі аб гэтым не здагадваўся, таму што не ў сілах зразумець такія рэчы. Ты ніколі не бачыў Патронус Снэйпа, ці не так, Рэдл?

Вальдэморт не адказаў. Яны працягвалі хадзіць па крузе, нібы ваўкі, гатовыя ўчапіцца адзін аднаму ў глоткі.

- Патронусам Снэйпа была лань, - сказаў Гары. – Як і ў маёй маці, таму што ён кахаў яе амаль усё сваё жыццё, з тых часоў, калі яны былі яшчэ дзецьмі. Ты напэўна здагадваўся аб гэтым, - дадаў ён, калі ўбачыў, як пачалі уздымацца ноздры Вальдэморта. – Ён прасіў цябе пашкадаваць яе жыццё, ці не так?

- Ён жадаў яе, вось і ўсё, - усміхнуўсяы Вальдэморт. – Але калі яна памерла, ён пагадзіўся з тым, што існуюць іншыя жанчыны, не бруднакроўкі, якія больш годныя яго…

- Не дзіўна, што ён казаў гэта табе, - сказаў Гары. – Але Снэйп стаў шпіёнам Дамблдора адразу, як толькі ты пачаў яе пераследваць, і з тых часоў ваяваў супраць цябе! Дамблдор ужо паміраў, калі Снэйп вымавіў заклён!

- Гэта не мае значэння! – крыкнуў Вальдэморт, які вельмі ўважліва ўслухоўваўся ў кожнае слова, сказанае Гары, але зараз дазволіў сабе засмяяцца. – Зараз цалкам усё роўна, на чыім баку быў Снэйп, або якія перашкоды ён спрычыняў на маім шляху! Я знішчыў яго гэтак жа, як калісьці знішчыў тваю маці, якую, па тваіх словах Снэйп вар’яцка кахаў! Не, Потэр, усё, што я зрабіў, мае сэнс, толькі ты занадта далёкі ад яго разумення! Дамлдор з усіх сіл імкнуўся, каб Старэйшая Палачка не патрапіла ў мае рукі, таму ён вырашыў, што праўдзівым яе ўладальнікам стане Снэйп! Але я здагадаўся аб гэтым раней цябе, маляня, - я завалодаў палачкай перш, чым яна патрапіла ў тваі рукі! Я дабраўся да ісціны раней цябе! Сэверус Снэйп загінуў ад маёй рукі тры гадзіны таму, і цяпер я сапраўдны ўладальнік Старэйшай Палачкі, або, як яе яшчэ завуць, Смяротнай палачкі, Палачкі Лёса! Апошні план Дамблдора не атрымаўся, Гары Потэр!

- Так, сапраўды, - сказаў Гары. – Пэўна, ты маеш рацыю. Але перш, чым ты вырашыш забіць мяне, я параіў бы табе падумаць аб тым, што ты зрабіў… Падумай і паспрабуй хоць трохі раскаяцца, Рэдл…

- Што гэта ты такое кажаш?

Нішто з раней вымаўленага Гары не зрабіла на Вальдэморта такога ўражання. Калі раней ён усё успрымаў з усмешкай, то зараз яго вочы ператварыліся ў вузкія шчылінкі, а скура вакол іх збялела.

- Гэта твой апошні шанец, - адказаў Гары. – Гэта ўсё, што табе засталося… Я бачыў цябе ў іншым святле… Калі б ты быў чалавекам… Так што паспрабуй раскаяцца…

- Ды як ты смееш… - зноў прагаварыў Вальдэморт.

- Смею, - зноўў паўтарыў Гары, - таму што план Дамблдора не мае адносін да мяне, ён мае стаўленне да цябе, Рэдл.

Рука Вальдэморта, у якой ён трымаў Старэйшую палачку, затрэслася, Гары мацней сціснуў у пальцах палачку Драка. Ён ведаў, рашучы момант ужо хутка наступіць.

- Гэта палачка ў тваіх руках працуе няправільна, таму што ты забіў не таго чалавека. Сэверус Снэйп ніколі не быў яе праўдзівым уладальнікам. Ён не перамагаў Дамблдора.

- Ён забіў…

- Ты што, зусім мяне не слухаеш? Снэйп не парамагаў Дамблдора! Смерць Дамблдора была дамоўленасцю паміж ім і Снэйпам! Дамблдор намерваўся памерці непераможаным, як апошні ўладальнік палачкі! Калі б ўсё пайшло па плану, то ўлада памерла б разам з ім, таму што ніхто б ніхто не адабраў яе ў яго сілай!

- Але ў такім выпадку, Потэр, Дамблдор сам аддаў мне яе! – саманадзейна ўсміхнуўся Вальдэморт. – Я выкраў палачку з магілы яе апошняга ўладальніка! Я забраў яе супраць яго волі, так што ўлада палачкі перайшла да мяне!

- Да цябе так і не дайшло, ці не так, Рэдл? Проста ўладанне палачкай не дае табе нічога! Ты можаш трымаць яе ў руках, карыстацца ёю, але ад гэтага яна не будзе тваёй. Ты чуў, што заўсёды казаў Алівандэр: “Палачка выбірае чараўніка…”? Старэйшая Палачка абрала новага ўладальніка да таго, як Дамблдор памёр, таго, хто ніколі на яе нават не прэтэндаваў. Новы ўладальнік палачкі ўзяў яе з рук Дамблдора супраць яго волі, сам не разумеючы, што робіць, або нават не мяркуючы, што ў яго рукі патрапіла самая небяспечная палачка ў міры…

Вальдэморт часта задыхаў, і Гары ведаў, што развязка ўжо набліжаецца. Ён адчуваў, як напруга ў палачцы, якая яму ў твар, узрастае з кожнай секунды.

- Сапраўдным ўладнікам палачкі быў Драка Малфой.

Узрушаны Вальдэморт на імгненне збляднеў, але затым зноў узяў сябе ў рукі.

- Але якое гэта мае значэнне? – Мягка прагаварыў ён. Нават калі ты маеш рацыю, Потэр, для цябе і для мяне зараз няма ніякай розніцы. У цябе ўжо ўсё роўна больш няма палачкі з пяром феніікса. Уся справа зараз упіраецца ва ўменне весьці двубой… і пасля таго, як я заб’ю цябе, я вазьмуся за Драка Малфоя…

- Ты спазніўся, - адказаў Гары. – Ты выпусціў свой шанец. Я разабраўся з Драка першым, некалькі тыдняў таму. Я забраў у яго яго палачку.

Гары тузануў палачку, зробленую з галінкі глогу, усе погляды ў зале зараз былі прыкаваныя да яе.

- Зараз усё зводзіцца да яе, ці не? – прашаптаў Гары. – Палачка, якая зараз знаходзіцца ў тваёй руцэ, ведае, што яе апошні гаспадар быў атакаваны з дапамогай Заклёна Раззбраення? Таму што калі гэта так…. То тады я з’яўляюся сапраўдным ўладальнікам Старэйшай Палачкі.

На зачараваным небасхіле Вялікай Залы раптам шуганула пунсовага світанкам, калі першы прамень узыходзячага сонца, вызірнуў з-за падваконніка аднаго з блізкіх вокнаў. Святло асвяціла іх твары, ператварыўшы твар Вальдэморта ў адно суцэльнае яркая пляма. Гары пачуў, як высокі голас Вальдэморта вымавіў заклён, і сам закрычаў у адказ:

- Авада Кэдаўра!

- Экспеліярмус!

Раздаўся аглушальны выбух, падобны стрэлу з артылерыйскай прылады, і ў месцы, дзе сустрэліся заклёны рассыпаўся сноп залатых іскраў. Гары ўбачыў, як Старэйшая Палачка ўзляцела высока ўверх, цямнеючы на фоне ўзыходу, выгнулася падобна шыі Наджыні і пачала апускацца да свайго ўладальніка, да таго, каго забіць не магла, таго, хто цяпер стаў паўнапраўным яе ўладальнікам. Гары, з уменнем лаўца, злавіў палачку вольнай рукой, у той час як Вальдэморт ужо падаў на спіну, распластаўшы рукі і закаціўшы вочы. Том Рэдл скончыў свой зямны шлях. Яго бязвольнае цела зморшчылася і паменшылася. Твар стаў знежывелым і безуважным. Вальдэморт быў мёртвы, насцігнуты сваім уласным заклёнам, а Гары стаяў, трымаючы абедзьве палачкі ў сваіх руках і пільна ўзіраючыся ў рэшткі пераможанага ворага.

На нейкае імгненне ўсе вакол замерлі, узрушаныя толькі што ўбачаным, затым паветра напоўнілася радаснымі крыкамі, смехам і захопленым воклічамі. Яскравае ранішняе сонца зараз пракралася ва ўсе вокны, і сотні людзей накіраваліся да яго. Першымі, хто апынуўся побач, былі Рон і Герміёна, абдымаючы яго, нешта гучна і непераборліва крычучы так, што ледзь было не аглушылі яго. Тут жа падаспелі Джыні, Нэвіл і Луна, затым усе Уізлі і Хагрыд, потым Кінгслі і МакГонагал, Флітвік і Спроўт. Гары не мог зразумець ні слова з таго, што яму крычалі, не кажучы ўжо аб тым, чые рукі яго абдымалі, кудысьці цягнулі, спрабуючы абняць хоць нейкую частку яго, сотні людзей напіралі з ўсіх бакоў у надзеі дакрануцца да Хлопчыка, Які Выжыў, і падзякаваць за тое, што ўсё, нарэшце, скончылася…

Сонца няўхільна паднімалася над Хогвартсам, і неўзабаве Вялікая Зала напоўнілася жыццём і святлом. Гары быў нязменнай часткай усеагульнага струменя весялосці і жалобы, смутку і ўрачыстасці. Усе жадалі, каб ён быў тут, з імі, іх лідэр, іх знак і іх пуцяводная зорка, і тое, што ён смяротна стаміўся і меў патрэбу ў кампаніі толькі некаторых з іх, здаецца, мала каго хвалявала. Ён павінен быў прамаўляць прамовы, паціскаць рукі, атрымліваць падзякі і слухаць навіны, якія ляцелі цяпер сюды з ўсіх куткоў краіны аб тым, што ўсе, хто знаходзіўся пад заклёнам Імперыюс, цяпер ачунялі; што Пажыральнікі Смерці альбо выратаваліся ўцёкамі, альбо былі схоплены; што нявінна асуджаныя вязні Азкабана адпушчаны на волю і што Кінгслі Шэкболт прызначаны часовым Міністрам Магіі.

Цела Вальдэморта было перанесена ў памяшканне па-за замкам, далей ад цел Фрэда, Тонкс, Люпіна, Коліна Крыві і пяцідзесяці іншых прыхільнікаў Гары, якія ваявалі і памерлі за яго. МакГонагалл прыбрала таблічкі факультэтаў, і цяпер вучні з розных факультэтаў сядзелі за сталамі ўпярэмежку. Усе: вучні і настаўнікі, бацькі і прывіды замка, кентаўры і хатнія эльфы, Фірэнц, які аднаўляўся пасля ранення, ляжаў у куце, Гроп прасунуўся ў выбітае акно, а людзі ў Зале кідалі ежу ў яго смяючыйся рот. Канчаткова змучаны, выціснуты, як цытрына, Гары выявіў, што сядзіць побач з Луной.

- На тваім месцы, мне захацелася б знайсці ціхае і спакойнае мястэчка, - сказала яна.

- Так, я б не адмовіўся, - пагадзіўся ён.

- Я усіх адцягну, - прапанавала яна. – А ты скарыстайся Плашчом-Нябачнікам.

І перш, чым ён паспеў хоць нешта сказаць, яна закрычала:

- Ой, паглядзіце Бліберын Хумдынар! – і паказала пальцам у акно. Усе, хто пачуў яе вокліч, адвярнуліся, і ў гэты момант Гары накінуў на сябе Плашч і падняўся на ногі.

Зараз ён мог бесперашкодна мінуць праз Залу. Ён убачыў Джыні праз два стала ад сябе. Яна сядзела каля місіс Уізлі, апусціўшы галаву ёй на плячо. Ён пагаворыць з ёй пазней, слава богу, часу для гэтага будзе звышдастаткова – гадзіны, дні, а, можа, і галы. Яшчэ ён убачыў Нэвіла, які быў акружаны групай заўзятых прыхільнікаў. Меч Грыфінлора ляжаў на стале побач з яго талеркай. Мінуючы паміж шэрэгаў сталоў, у далёкім канцы залы ён заўважыў усю сям’ю Малфояў, якія, па ўсёй бачнасці, не маглі вырашыць, ці павінны яны зараз знаходзіцца тут або не, але ніхто ўсё роўна не звяртаў на іх увагі. Паўсюль, куды б ён не кінуў погляд, ён бачыў уз’яднаныя сем’і, і, нарэшце, ён заўважыў дваіх чалавек, у кампаніі якіх зараз асабліва патрабаваўся.

- Гэта я, - прашаптаў ён, нагінаючыся паміж імі. – Хадзем са мной.

Яны усталі, і ўсе трое выйшлі з Вялікай Залы. Велізарная частка мармуровых лесьвіц была разбурана, частка балюстрады таксама зніклі, а на некалькіх драбінчастых ступеньках валяліся камяніі былі бачныя плямы крыві.

Дзесьці ў далёкіх калідорах яны чулі голас Піўза, які спяваў пераможную песню ўласнага выканання.:

Мы гэта зрабілі, усіх іх пабілі,

Маленечкі Потэр прымусіў іх здацца,

А Волдзі бяссільны, увесь стаўся цвільны,

Дык будзем жа зараз усе забаўляцца!

- Так… Яго твор дае поўнае паданне аб маштабах і трагедыі якая адбылася, - прагаварыў Рон, адкрыўшы дзверы і прапускаючы наперад Гары і Герміёну.

Адчуванне шчасце абявязкова наступіць, падумаў Гары, але ў дадзены момант яно заглушалася неверагоднай стомленасцюі болем страты Фрэда, Люпіна і Тонкс, якая дастаўляла яму неверагодныя душэўныя пакуты. І ўс жа наймацнейшым пачуццём, якое перапалняла яго зараз, было велізарнае палягчэнне і амаль непераадольнае жаданне паспаць. Але спачатку ён павінен быў перагаварыць з Ронам і Герміёнай, з якімі ён правёў гэтулькі часу разам, і якія несумненна заслужылі праўду. Вельмі дасканала ён распавёў аб тым, што бачыў у Віры Памяці і што здаралася ў лесе. Яго сябры нават не паспелі выказаць сваё ўзрушэнне і здзіўленне ад пачутага, калі яны падышлі да таго месца, куды, з агульнай маўклівай згоды, ішлі падчас усёй гутаркі.

Гаргулля, якая ахоўвала ўваход у кабінет дырэктара школы, была адсунута ў бок, трохі перакошаная і выглядала трохі ўзрушанай, відавочна ад выпіўкі. Гары нават задаўся пытанне, ці зможа яна ў такім стане адрозніваць паролі.

- Мы можам падняцца? – спытаў ён у гаргуллі.

- Праходзіце, - праенчыла статуя.

Яны пералезлі праз яе і па спіральнай лесвіцэ зрушыліся ўверх. Наверсе Гары адчыніў дзверы. Ён паспеў мімаходам заўважыць Вір Памяці на стале, там жа, дзе ён яго пакінуў, як раптам неверагодны шум прымусіў яго ўскрыкнуць і падумаць аб заклёнах, вяртанні Пажыральнікаў Смерці і ўваскрашэння Вальдэморта… Але гэта былі ўсяго толькі бурныя авацыі. Са ўсіх сцен кабінета былыя дырэктары і дырэктрысы школы апладыявалі яму стоячы, махалі яму капялюшамі, у асобных выпадках – парыкамі, паціскалі адзін аднаму рукі праз рамы і танчылі у намаляваных крэслах, у якіх яны; Дыпіс Дэрвент, не саромеючыся плакаў, Дэкстар Фортэскью ўзмахіваў сваёй слыхавой трубкай, Фінеас Нігелус высокім тонкім галаском выкрыкваў лозунгі: “Факультэт Слізэрына таксама уклаў сваё ўкладанне ў агульную перамогу! Не забывайце аб гэтым!”

Але гледзячы на ўсё гэта багацце каларытных твараў, толькі адна карціна прыкавала да сабе погляд Гары – самы вялікі партрэт у кабінеце, на якім мужчына стаяў акурат за спінкай дырэктарскага крэсла. На ім былі акуляры з лінзамі ў выглядзе паўмесяца, з-пад якіх па шкоках цяклі слёзы, якія знікалі затым ў доўгай сівой барадзе. Ад яго зыходзіла столькі гонару і падзякі, што яны напоўнілі душу Гары такім жа бальзамам, як і песня фенікса.

Нарэшце, Гары падняў рукі, і партрэты паважна замоўклі, шчасліва ўсміхаючыся і абціраючы вочы, чакаючы, што ён ім скажа. Аднак, сваю прамову Гары адрасаваў выключна Дамблдору. Хай ён зараз валіўся з ног ад стомленасці, але ён павінен распачаць апошнюю спробу, спытаць у настаўніка апошні савет. Гары загаварыў, дбайна падбіраючы кожнае слова.

- Тое, што было схавана ў Снітчу… - сказаў ён. – Я пакінуў ў лесе і не збіраюся туды вяртацца, каб знайсці. Ці правільна я паступаю?

- Так, мой дарагі хлопчык, правільна, - адказаў Дамблдор. Яго таварышы на карцінах выглядалі заінтрыгаванымі і збятэжанымі. – Гэта вельмі мудрае і мужнае рашэнне, і менавіта такога я ад цябе і чакаў. Хто-небудзь яшчэ ведае. Дзе яно звалілася?

- Ніхто, - сказаў Гары, і Дамблдор здаволена кіўнуў.

- Я збіраюся пакінуць падарунак Ігнотуса ў сябе, - сказаў Гары, і на твару дырэктара адлюстравалася зіготкая ўсмешка.

- Вядома, Гары, ён твой навекі!

- Ну тады яшчэ адно…

Гары падняў старэйшую палачку, Рон і Герміёна паглядзелі на яе з такой глыбокай павагай, якую ён не жадаў бы бачыць нават у сне.

- Яна мне не патрэбна, - сказаў Гары.

- Што?! – выклікнуў Рон. – Ты што звар’яцеў?

- Я ведаю, што яна валодае вялікай сілай, - стомлена сказаў Гары. – Але з маёй мне было значна лепш… Так што…

Ён парыўся ў мяшочку, які вісеў у яго на шыі, і дастаў адтуль дзве палоўкі палачкі, злучаных паміж сабой толькі пяром фенікса. Герміёна сказала яму, што палачку немагчыма паправіць, што пашкоджанні занадта сур’ёзныя. Калі гэта не дапаможа, то тады ўжо нічога не дапаможа.

Ён паклаў зламаную палачку на стол і крануў яе канцом Старэйшай Палачкі, вымаўляючы “Рэпара!”

Калі зламаныя бакі злучыліся, і з яе канца пасыпаліся чырвоныя іскры, ён зразумеў, што ўсё атрымалася. Ён узяў у рукі любімую палачкуі адчуў цеплыню ў пальцах, нібы рука і палачка весела святкавалі сустрэчу пасля доўгага расстання.

- Я пакладу Старэйшую Палачку туды, - сказаў Гары Дамблдору, які глядзеў на яго з няўяўным каханнем і захапленнем. – Адкуль яе ўзялі. Яна можа заставацца там наколькі заўгодна доўга. Калі я памру натуральнай смерцю, як Ігнотус, яе сіла знікне, так жа? Таму што ранейшы ўладальнік палачкі не быў пераможаны. І так яна скончыць сваё існаванне.

Дамблдор кіўнуў. Яны ўсміхнуліся адзін аднаму.

- Ты ўпэўнены? – спытаў Рон.

- Думаю, Гары мае рацыю, - сказала Герміёна ціха.

- Гэта палачка прыносіць больш непрыемнасцей, чым карысці, - сказаў Гары. – І, калі сапраўды, - ён адвярнуўся ад партрэтаў, думаючы цяпер толькі аб утульным ложку, які чакаў яго зараз у Вежы Грыфіндор і аб тым, што было б нядрэнна, калі б Крычар прынёс туды сэндвіч, - у мяне было столькі праблем, што іх хопіць на ўсё астатняе жыццё…

— ЭПІЛОГ —

- Гэта не будзе занадта доўга, і хутка ты таксама паедзеш, - сказаў ёй Гары.

- Два гады, – шморгала носам Лілі. – Я хачу ехаць зараз!

Пасажыры здзіўлена глядзелі на соў, у той час як сям’я накіроўвалася да бар’ера паміж дзевятай і дзесятай платформамі. Голас Альбуса вярнуў Гары да навакольнага гоману: яго сыны ўзнавілі спрэчку, якую яны пачалі ў машыне.

- Я не буду, я не буду слізэрынцам!

- Джэймс, хопіць! – сказала Джыні.

- Я толькі сказаў, што ён можа быць, - адказаў Джэймс, усміхаючыся малодшаму брату. – Няма нічога дзіўнага, што ён можа трапіць у Слізэрын.

Але тут хлопчык злавіў позірк маці і заціх. Пяць Потэраў наблізіліся да бар’ера. Крыху самаўпэўнена зірнуўшы цераз плячо на малодшага брата, Джэймс узяў сваю каляску ў маці і пабег. Праз момант ён знік.

- Вы ж будзеце мне пісаць? – адразу ж запытаўся ў бацькоў Альбус, карыстаючыся часовай адсутнасцю свайго брата.

- Кожны дзень, калі ты хочаш, - запэўніла яго Джыні.

- Не кожны дзень, - хуценька вымавіў Альбус. – Джэймс кажа, што большасць людзей атрымліваюць лісты з дому прыкладна раз у месяц.

- У мінулым годзе мы пісалі Джэймсу тры разы на тыдзень, - сказала Джыні.

- І не вер усяму, што ён кажа пра Хогвартс, - дадаў Гары. – Ён любіць пажартаваць, твой брат.

Ідучы поруч, яны пакацілі другую каляску наперад, набіраючы хуткасць. Калі яны дасягнулі бар’ера, Альбус уздрыгнуў, але сутыкнення не адбылося. Замест гэтага сям’я апынулася на платформе дзевяць і тры чвэрці, напоўненай густой белай парай, якая валіла з пунсовага Хогвартс Экспрэсу. Невыразныя фігуры тоўпіліся ў тумане, у якім ужо знік Джэймс.

- Дзе яны? – трывожна спытаў Альбус, прыглядаючыся да засмужаных сілуэтаў, якіх яны міналі на сваім шляху ўздоўж платформы.

- Мы знойдзем іх, - упэўнена адказала Джыні.

Але пара была вельмі густая, і таму пазнаць чые-небудзь твары было цяжка.

Аддзялёныя ад уласнікаў галасы гучалі ненатуральна моцна. Гары, здаецца, пачуў, як Персі голасна абмяркоўвае правілы палётаў на мятле, і быў задаволены адгаворкай, каб не спыняцца і не вітацца…

- Я думаю, гэта яны, Ал, - раптам сказала Джыні.

Група з чатырох чалавек, якая віднелася скрозь туман, стаяла каля самага апошняга вагона. Твары людзей сталі бачнымі толькі калі Гары, Джыні, Лілі і Альбус падышлі да іх.

- Прывітанне, - надзвычай ціха прамовіў Альбус.

Роза, якая ўжо была апранута ў навюсенькую мантыю Хогвартса, усміхнулася яму.

- Ну як, прыпаркаваўся добра? – спытаў Рон у Гары. – Я здолеў. Герміёна не верыла, што ў мяне атрымаецца здаць тэст на маглаўскія правы, ці не так? Яна мяркуе, што я зачараваў экзаменатара Канфундусам.

- Зусім не, - адказала Герміёна. – Я была поўнасцю ўпэўнена ў табе.

- Кажучы шчыра, я зачараваў яго, - прашаптаў Рон да Гары, калі яны разам падымалі куфар і саву Альбуса ў цягнік. – Я ўсяго толькі забыўся зірнуць у бакавое люстэрка, і давай паглядзім праўдзе ў вочы – я магу выкарыстоўваць дзеля гэтага Звышадчувальныя Чары.

Вярнуўшыся на платформу, яны ўбычылі, што Лілі і Х’юга, малодшы брацік Розы, вядуць ажыўленую дыскусію пра тое, на які факультэт яны трапяць, калі нарэшце прыедуць у Хогвартс.

- Калі ты будзешь не ў Грыфіндоры, мы пазбавім цябе спадчыны, - сказаў Рон. – але ніякага прымусу.

- Рон!

- Ён не меў гэтага на ўвазе, - сказалі Герміёна і Джыні, але Рон больш не зважаў на гэта. Злавіўшы позірк Гары, ён прыхавана кіўнуў галавой на месца, якое знаходзілася за пяцьдзесят ярдаў. Смуга на нейкі момант парадзела, і яны ўбачылі трох чалавек, чые фігуры вельмі выразна вымалёўваліся сярод туману, які рассеяўся.

- Глядзі, хто гэта.

Там стаяў Драка Малфой з жонкай і сынам. Яго цёмная вопратка была зашпілена да горла, валасы крыху парадзелі і падкрэслівалі вострае падбароддзе. Хлопчык гэтаксама нагадваў Драка, як Альбус нагадваў Гары. Драка заўважыў Гары, Рона, Герміёну і Джыні, якія пільна глядзелі на яго, коратка кіўнуў і зноў адвярнуўся.

- Гэта маленькі Скорпіюс, - прашаптаў Рон, - Я ўпэўнены, што ты пераможаш яго ў любым практыкаванні, Розі. Дзякуй Богу, розумам ты пайшла ў маці.

- Рон, на міласць Бога, - сказала Герміёна напалову строга, напалову вясёла. – Не трэба нацкоўваць іх адзін на аднаго яшчэ да таго, як яны пачалі вучыцца ў школе!

- Твая праўда, прабач, - сказаў Рон, але, не здолеўшы стрымацца, дадаў: - Не будзь з ім занадта прыветнай, Розі. Дзядуля Уізлі ніколі не прабачыць табе, калі ты выйдзеш замуж за чыстакроўнага.

- Гэй!

- Там Тэдзі, - сказаў ён засопшыся, паказваючы праз плячо назад, у клубы пары. – Толькі заўважыў яго! І здагадайцеся, што ён робіць! Цалуе Вікторыю!

Ён пільна глядзеў на дарослых, відавочна расчараваны адсутнасцю рэакцыі.

- Наш Тэдзі! Тэдзі Люпін! Цалуе нашу Вікторыю! Нашу кузіну! І я спытаў Тэдзі, што ён рабіў...

- Ты перашкодзіў ім? – спытала Джыні. – Ты такі ж, як Рон...

- І ён сказаў, што прыехаў, каб правесці яе! А потым ён сказаў, каб я адышоў. Ён цалуе яе! – дадаў Джэймс, як быццам турбуючыся, што не высветліў усяго.

- О, было б цудоўна, калі б яны пажаніліся, - у захапленні прашаптала Лілі. – Тэдзі тады сапраўды стане членам сям’і!

- Ён ужо заходзіць паабедаць па чатыры разы на тыдзень, - сказаў Гары. – Чаму б нам не запрасіць яго жыць з намі і не здаволіцца гэтым?

- Так! – з энтузіязмам усклікнуў Джэймс. – Я не супраць жыць з Алам – а Тэдзі можа заняць мой пакой!

- Не, - цверда сказаў Гары. – Вы з Алам будзеце жыць разам толькі ў тым выпадку, калі я захачу знесці дом.

Ён зірнуў на стары зношаны гадзіннік, які калісьці належаў Фабіяну Прывіту.

- Ужо амаль адзінаццаць, вам лепш сесці ў цягнік.

Не забудзь сказаць Нэвілу, як мы яго любім – сказала Джыні Джэймсу, абдымаючы яго.

- Мам! Я не магу сказаць прафесару, што яго любяць!

- Але ж ты ведаеш: Нэвіл....

Джэймс закаціў вочы.

- Па-за школай – так, але ж у школе ён прафесар Лонгбатам, ці не праўда? Я не магу прыйсці на травалогію і перадаць яму, што яго любяць...

Абураны матчынай неразумнасцю, ён спагнаў свае пачуцці на тым, каб піхнуць Альбуса:

- Пабачымся, Ал. Асцярожней з фестраламі.

- Я думаў, яны нябачныя. Ты казаў яны нябачныя!

Але Джэймс толькі засмяяўся, дазволіў маці пацалаваць яго, хуценька абняў бацьку і ўскочыў у цягнік, які імкліва напаўняўся. Хлопчык махнуў рукой бацькам і пабег у калідор шукаць сваіх сяброў.

- Наконт фестралаў няма чаго хвалявацца, - сказаў Гары Альбусу. – Яны лагодныя істоты, і ў іх няма нічога страшнага. Ува ўсякім разе, ты не паедзеш у школу ў брычцы, ты паплывеш у чоўне.

Джыні пацалавала Альбуса на развітанне.

- Убачымся на Каляды.

- Бывай, Ал, - сказаў Гары, калі сын абдымаў яго. – Не забудзься, што Хагрыд запрашае цябе на гарбату ў наступную пятніцу. Не дурэй з Піўзам. Не выклікай нікога на дуэль, пакуль не навучышся гэтаму. І не дазваляй Джэймсу нерваваць цябе.

- А што, калі я буду ў Слізэрыне?

Ціхія словы прызначаліся адзінаму бацьку, і Гары ведаў, што толькі момант ад’езду мог прымусіць Альбуса паказаць, якім моцным і шчырым быў яго страх. Гары схіліўся так, што твар Альбуса быў крыху вышэйшы за ягоны. У адзінага з траіх дзяцей Гары ў Альбуса былі вочы Лілі.

- Альбус Сэверус, - ціха сказаў Гары, каб не пачуў ніхто, акрамя Джыні, але яна была дастаткова тактоўнай, каб рабіць выгляд, што махае рукой Розе, якая была ў цягніку. – Табе далі імя ў гонар двух дырэктараў Хогвартса. Адзін з іх быў слізэрынцам, і, магчыма, ён быў самым мужным чалавекам з усіх, каго я ведаў.

- Але скажы толькі…

- І Слізэрын атрымае выдатнага студэнта, ці не так? Гэта не мае значэння для нас, Ал. Але калі гэта важна для цябе, ты зможаш выбраць Грыфіндор ці Слізэрын. Капялюш-размеркавальнік дазволіць табе выбраць.

- Сапраўды?

- Ён даў выбар мне, - сказаў Гары.

Ён ніколі не казаў гэтага сваім дзецям, і таму ўбачыў здзіўленне на твары Альбуса. Але паколькі ва ўсім пунсовым цягніку пачалі бразгаць дзверы, і затуманеныя абрысы бацькоў зтоўпіліся для апошніх пацалункаў і напамінаў, Альбус ўскочыў у вагон, а Джыні зачыніла за ім дзверы. З бліжэйшых вокнаў звешваліся студэнты. Вельмі шмат твараў і ў цягніку, і на вуліцы, здавалася, былі павернуты да Гары.

- Чаму яны ўсе ўтаропіліся? – выпытваў Альбус, калі яны з Розай выцягвалі шыі,

разглядаючы іншых студэнтаў.

- Не турбуйся, - адказаў Рон. – Гэта праз мяне. Я надзвычай знакаміты.

Альбус, Роза, Х’юга і Лілі засмяяліся. Цягнік пачаў рухацца, Гары крочыў побач, гледзячы на худы твар сына, які ўжо гарэў ад хвалявання. Гары працягваў усміхацца і махаць, хаця бачыць, як сын пакідае яго, было нібыта невялікая страта…

Апошнія рэшткі пары знікалі ў восеньскім паветры. Цягнік павярнуў. Рука Гары ўсё яшчэ была паднятая ў развітанні.

- З ім усё будзе добра, - прамармытала Джыні.

Гары паглядзеў на яе і бяздумна апусціў руку, дакрануўшыся да маланкавага шнару на ілбе.

- Я ведаю.

Шнар не балеў ужо дзевятнаццаць гадоў. Усё было добра.

***