ЖЕКЕ ТҰЛҒА – азаматтық құқықтар мен міндеттерге ие тұлға.
ЖЕҢІЛДІК – жеке немесе заңды тұлғалардың заңмен белгіленген жалпыға ортақ ережелерді сақтаудан, қандай да бір міндеттерді орындаудан толық немесе жартылай босатылуы.
Жиналыс – қандайда бір ұйым мүшелерінің түрлі мәселелерді талқылауы үшін өткізетін мәжілісі.
Жоба – 1) ғимараттың немесе құрылымның жоспары; 2) қандай да құжаттың алдын-ала дайындалған мәтіні.
ЖОҒАРЫ БІЛІКТІ – белгілі бір салада көлемді білімі бар маман.
ЖОЛАРАЛЫҚ – бір-бірінен бірдей қалып отыратын қозғалыстағы немесе қозғалмайтын нәрселердің арасындағы қашықтық.
Жүктеме – 1. жұмыстың көлемі, қандай да бір жұмыспен айналысудың дәрежесі; 2. біреуге жүктелген, біреудің атқаратын, орындайтын жұмысы.
ЗАҢ – мемлекеттік өкіметтің жоғарғы органының белгіленген тәртіппен қабылданған және жоғары заңдылық күшке ие нормативтік актісі.
Заңгер – заң мәселелерінің, заң ғалымдарының маманы.
ЗАҢДЫ ТҰЛҒА – азаматтық құқықтар мен міндеттерге ие мекеме, кәсіпорын, ұйым.
Зейнетақы – азаматтардың қызмет атқарған жылдары үшін, мүгедектікке байланысты, жұмысқа жарамсыздық жағдайда т.б. мемлекет тарапынан ақшалай қамтамасыз етілулері.
КЕҢСЕ – мекеменің іс жүргізу жұмысын басқаратын бөлім және осы бөлімнің орны.
КЕПІЛАҚЫ – міндеттің толық орндалуын қамтамасыз ету үшін алдын-ала берілген ақша.
КЕПІЛГЕР – біреуге немесе бірдеңеге кепіл болатын жеке, заңды тұлға немесе мемлекет.
КӨШІРМЕ – түпнұсқаның ешбір өзгеріссіз нұсқасы.
КУӘЛАНДЫРУ – мөрмен және қолмен құжаттың дұрыстығын, шындығын растау.
Күн тәртібі – алқалық органның мәжілісінде талқыланатын сұрақтар тізбесі.
Кіріс нөмірі – мекемеге түскен құжаттардың реттік саны.
ҚОЛДАУХАТ – тұлғаның біреуді, бірдеңені қолдаған ресми өтініші.
ҚОЛЖАЗБА – қолмен жазылған немесе жазу машинасына, я компьютерге көшірілген мәтіннің түпнұсқасы немесе көшірмесі.
ҚОРЫТЫНДЫ – қандайда бір мәселеге, құжатқа байланысты комиссияның, маманның, лауазым иесінің пікірі жазылған құжат.
Қоса атқарушы – бір жұмыс орнындағы жұмысымен қатар екінші бір орында жұмыс істейтін лауазым иесі.
Қосымша – құжаттың негізгі мәтінін толықтыру үшін берілетін түрлі ресми және анықтамалық материалдар (фотосуреттер, схемалар, кестелер, құжаттар).
ҚУЫНЫМ – сотқа азаматтық құқықтарды қорғауды талап етіп өтініш жасау.
ҚҰЖАТТЫҢ КІРІСПЕ БӨЛІМІ – эмблема, кәсіпорынның атауы, анықтамалық деректер, құжат түрінің атауы, дата, келіп түскен құжаттардың нөмірі мен датасына сілтеме деректемелерінің жиынтығы.
ҚҰЗЫРЕТТІ, БІЛІКТІ – бір салада жеткілікті хабардар, білімді лауазым иесі.
Құпия – жарияланбайтын, жасырын ұсталатын ақпарат.
ҚҰРЫЛТАЙШЫ – қоғамдық ұйымдардың, қорлардың құрушысы болып табылатын заңды тұлға.
ҚЫЗМЕТТІК ХАТТАР – лауазым иелерімен, мекемелермен, ұйымдармен, кәсіпорындармен және жекелеген тұлғалармен байланысудың құралы болып табылатын түрлі мазмұндағы басқару құжаттарының үлкен тобының жалпы атауы.
ҚЫЗМЕТ, ЛАУАЗЫМ – қызметтік міндет, қызметтік орын.
ЛАУАЗЫМДЫҚ НҰСҚАУ – кәсіпорын қызметкерлерінің функцияларын, құқықтары мен міндеттерін белгілейтін құжат.
ЛАУАЗЫМДЫҚ НҰСҚАУЛАР – кәсіпорынның қызметкерінің қызметін, құқықтары мен міндеттерін белгілейтін құжат.
Мағлұмат – 1) қандай да бір сала бойынша алынған білім; 2) қандай да бір іс туралы хабар, дерек.
Мәлімет – қандай да бір деректердің, мағлұматтардың жиынтығы болып табылатын құжат, жазба.
Мәміле – бірдеңені орындау туралы екіжақты келісім.
Мәслихат – бір мәселені талқылауға арналған мәжіліс.
МӘТІННІҢ ТАҚЫРЫБЫ – құрастырылған құжат мәтінінің негізгі мазмұны қысқаша баяндалып жазылған деректеме. Ол құжат атауымен грамматикалық байланыста болуы керек.
MҰРАҒАТ – 1) eскі құжаттарды, бұрынғыдан қaлған жазба және графикалық eскepткiштepдi сақтайтын, жүйеге келтipeтiн, тiзiмдейтiн арнаулы мекеме; 2) мекеменiң eскі құжаттар сақталатын бөлiмi; 3) қандай да бiр мекеменің, тұлғаның қызметiне қатысты хаттардың, қолжазбалардың т. б. жинағы.
Негіздеме – белгілі бір нәрсеге, тұрмысқа, танымға, ойға, іс-әрекетке жеткілікті және маңызды шарт.
НҰСҚАУ – бірдеңенің жүзеге асырылуының жолы мен тәртібін белгілейтін ережелер жиынтығы.
ОТЫРЫС – қандайда бір ұйымның, ұжымның белгілі бір мәселелерді талқылау мақсатында жиналуы.
ӨСИЕТНАМА – біреудің өзінің өлгенінен кейін мүлкін кімге тапсыратыны туралы өкімінен тұратын ресми құжат.
ӨТЕМАҚЫ – мүліктерді бөлу немесе айырбастау кезінде мәмілеге негіз болған мүліктердің құнын немесе үлестерін теңестіру мақсатында бір жақтың екінші жаққа беретін ақшалай сомасы.
Өтіл – қандай да бір саладағы қызметтің жалғастығы.Еңбек өтілі.
Пікір – бірдеңе немесе біреу туралы ой, пікір жазылған құжат.
РЕСІМДЕУ – белгілі бір құжаттарды толтыру, құрастыру
РҰҚСАТНАМА – бір жерге кіру немесе басқа жаққа бару үшін берілетін рұқсат қағаз, куәлік
Салық – міндетті, өтеусіз төлем, салық ұйымдармен түрлі салалардан меншік құқық ережесі бойынша алынады, мемлекет тарапына шаруашылық жұмыстарын жүргізу, қауырт жұмыстар ұсталатын ақшалай қаражат түрі.
САУАЛНАМА – 1) жұмыскерлер жұмысқа орналасқанда құрастыратын құжат. Сауалнамада көрсетiлген жазбалар тиiстi құжаттармен расталады. Бұны кадрлар қызметiнiң жұмыскерлерi тексерiп, қол мен мөр қойып растаулары керек. Сауалнама жұмыскердiң жеке iciнiң құрамдас бөлiмi; 2) қандай да бiр деректердi енгiзуге арналған сауал қағаз.
Серіктестік – тең құқықты қатысушылардан тұратын өндірістік, сауда, т.б. ұйымы.
Сыйақы – орындалған жұмыс көлемі үшін берілетін ақшалай немесе материалдық сыйлық.
Сілтеме – негізгі мәтіннен бөлек, беттің ең төменгі жағына жазылатын, негізгі құжаттың мәтініне түсінік, ескерту берілетін мәтін.
Тағайындау – 1. құжаттың орындалу мерзімін белгілеу, анықтау; 2. бір лауазымға, жұмысқа т.б. жіберу, алу; 3. шешім жазылған құжат.
ТАҚЫРЫП – құжаттың атауы немесе құжаттың бір бөлігінің атауы.
ТӘРКІЛЕУ – мүлік немесе ақшаның мемлекет меншігіне еріксіз алынуы.
ТЕЛҚҰЖАТ – құжаттың түпнұсқамен заңдылық күші бірдей екінші нұсқасы.
Төлқұжат – иесінің жеке басын куәландыратын ресми құжат.
ТӨЛНҰСҚА – құжаттың мекемеде қалатын көшірмесі
ТҰЛҒА – қоғамдағы жеке адам; индивидуум.
Түпнұсқа – 1. құжаттың алғашқы жасалынған нұсқасы, көшірме емес. 2. қолжазба.
ТІРКЕУ ОРНЫ – 1. мекеменің тұлғаларды тіркейтін бөлімі; 2. индекс қойып және құжатты тіркеу туралы мәліметтерді жазып, құжаттың жасалғанын немесе түскен фактісін тіркеу.
ҰЛЫҚТАУ – жаңа сайланған мемлекет басшысының ант қабылдап, өз қызметіне аяқ басу кезінде өткізілетін салтанатты мәжіліс.
ҮЗІНДІ КӨШІРМЕ – қандай да бір мәтіннен, құжаттан жасалған көшірме.
Үлгі – құжаттың негізге, басшылыққа алуға, еліктеуге болатын нұсқасы.
ҮМІТКЕР, КАНДИДАТ – 1. бір орынға сайлануы, тағайындалуы немесе қабылдануы мүмкін тұлға; 2. кіші, алғашқы ғылыми дәрежесі бар тұлға.
Үстеме – еңбекақыға қосылған, қосымша сома.
Хатшы – іскери хат алмасу құжатын жүргізетін, жеке адамдардың немесе мекеменің ағымдағы істерін жүргізетін жұмыскер.
ШАРТ – өзара міндеттемелер туралы, әдетте жазбаша жасалатын келісім.
ІС – 1. Жұмыс, қызмет. 2. Кәсіпорын. 3. Сот процесі.
4. Қандай да бір тұлғаға немесе фактіге қатысты құжаттар жиынтығы.
ІС ЖҮРГІЗУШІ – кеңсе істерін жүргізетін қызметші.
ІССАПАР – қызметтік тапсырманы орындау мақсатында басқа жаққа сапар шегу.
8 Құжаттардың атаулары
Алғыс хат – Благодарственное письмо
Аннотация – Аннотация
Анықтама – Справка
Акт – Кесім
Ақпараттық хат – Информационное письмо
Аттестат – Аттестат
Ашық хат – Открытое письмо
Бағдарлама – Программа
Баяндама – Доклад
Баяндау хат – Докладное письмо
Бұйрық – Приказ
Визит карточкасы – Визитная карточка
Диплом – Диплом
Еңбек кітапшасы – Трудовая книжка
Есеп – Отчет
Ескерту хат – Письмо напоминание
Ереже – Положение
Жарғы – Устав
Жарлық – Указ
Жарнама – Реклама
Жауап хат – Ответное письмо
Жеделхат – Телеграмма
Жеке еңбек келісімі – Индивидуальное трудовое соглашение
Жеке куәлік – Удостоверение личности
Жеке хат – Личное письмо
Жеке іс парағы – Личный листок
Жоба – Проект
Жолдама – Направление
Жолдама хат – Сопроводительное письмо
Жоспар – План
Келісім – Соглашение
Келісімшарт – Договор
Кепіл хат – Гарантийное письмо
Кесте – Расписание
Көшірме – Копия
Куәлік – Свидетельство
Қаулы – Постановление
Қолдау хат – Ходатайство
Қолхат – Расписка
Қорытынды – Заключение
Құттықтау хат – Поздравительное письмо
Қызметтік хат – Служебное письмо
Қызметтік нұсқау – Должностная инструкция
Мәлімдеме – Рапорт
Мінездеме – Характеристика
Нұсқау – Инструкция
Оқырман билеті – Читательский билет
Ордер – Ордер
Өкім – Распоряжение
Өмірбаян – Автобиография
Өсиетнама – Завещание
Өтініш – Заявление
Өтініш хат – Письмо просьбы
Пікір – Отзыв
Пікірсарап – Рецензия
Ресми хат – Официальное письмо
Рұқсатнама – Виза
Рұқсаттама – Пропуск
Сауалнама – Анкета
Сенімхат – Доверенность
Сұраныс хат – Запрос
Сынақ кітапшасы – Зачетная книжка
Талап арыз – Исковое заявление
Тапсырыс – Заявка
Телефонхат – Телефонограмма
Телқұжат – Дубликат
Төлқұжат – Паспорт
Төлнұсқа – Отпуск документа
Тұжырымдама – Концепция
Түбіртек – Квитанция
Түйіндеме – Резюме
Түпнұсқа – Оригинал
Түсініктеме – Обьяснительная записка
Тізімдеме – Ведомость
Тізім – Список
Тіркеу карточкасы – Регистрационная карточка
Ұсыныс хат – Рекомендательное письмо
Үзінді – Выписка
Үкім – Приговор
Факс – Факс
Хабарлама – Сообщение
Хабарландыру – Обьявление
Хаттама – Протокол
Шағымхат – Жалоба
Шақыру хат – Пригласительное письмо
Шарт – Контракт
Шешім – Решение
Штат кестесі – Штатное расписание
Іссапар куәлігі – Командировочное удостоверение
Әдебиеттер
1 Алдашева А., Ахметжанова З., Қадашева Қ., Сүлейменова Э.
Ресми іс қағаздары. – Астана, 2001. – 216 б.
2 Баймұқанова М.А. Мемлекеттік тілде іс жүргізу : оқу құралы.
– Павлодар, 2004. – 65 б.
3 Дүйсембекова Л. Іс қағаздарын қазақша жүргізу. – Алматы : Ана тілі, 2004. – 208 б.
4 Салагаев В., Шалабай Б. Іс қағаздарын жүргізу. – Алматы : Раритет, 2006. – 208 б.
5 Жахина Б., Құрманова А., Қайырбекова И. Мемлекеттік тілде іс қағаздарын жүргізу курсы. – Көкшетау, 2003. – 100 б.
-
Қасымбеков М. және т.б. Екі тілде іс жүргізу. – Алматы, 1994. – 224 б.
7 Есімболова М.Қ. Мемлекеттік тілде іс жүргізу курсы (үлгілер) : оқу құралы. – Алматы, 2004. – 150 б.
8 Қазақстан Республикасында іс қағаздарын жүргізу (мемлекеттік және ресми тілдерде іс қағаздарын жүргізу үлгілері).
4-басылымы, толықтырылған /Құрастырушылары: В.И.Скала, Б.В.Скала, Н.В.Скала. – Алматы : «LEM», 2006. – 336 б.
9 Қазақша-орысша, орысша-қазақша терминологиялық сөздік:
Іс жүргізу мен мұрағат ісі /Жалпы редакциясын басқарған п.ғ.д., профессор А.Қ. Құсайынов. – Алматы : Республикалық мемлекеттік «Рауан» баспасы, 2000. – 256 б.
10 Орысша-қазақша түсіндірме сөздік : Іс жүргізу / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е.Арын. – Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ, 2007. – 144 б.
Мазмұны
Алғы сөз .................................................................................... 3
1 Құжаттарды, хаттарды жазарда ескеретін
кейбір жағдайлар .......................................................................4
2 Құжаттарды ресімдегенде жиі кездесетін
деректеме атаулары ...................................................................5
3 Құжат түрлері ............................................................................7
3.1 Өмірбаян .....................................................................................7
3.2 Түйіндеме ...................................................................................8
3.3 Қолхат .........................................................................................9
3.4 Сенімхат ...................................................................................10
3.5 Өтініш ...................................................................................... 12
3.6 Бұйрық ..................................................................................... 13
3.7 Мінездеме ................................................................................ 15
3.8 Жеке іс парағы ........................................................................ 17
3.9 Анықтама .................................................................................19
3.10 Хабарландыру ........................................................................ 20
3.11 Баяндау хат ............................................................................ 21
3.12 Түсініктеме ............................................................................. 23
3.13 Жеделхат ................................................................................ 24
3.14 Телефонхат ............................................................................. 25
3.15 Факс ........................................................................................ 26
4 Қызметтік хаттар ................................................................... 27
4.1 Өтініш хат ............................................................................... 29
4.2 Жауап хат ................................................................................ 30
4.3 Ақпараттық хат ....................................................................... 30
4.4 Шақыру хат ............................................................................. 31
4.5 Алғыс хат ................................................................................ 31
4.6 Жеке хат .................................................................................. 32
4.7 Ескерту хат............................................................................... 32
4.8 Шағым хат ................................................................................33
4.9 Сұраныс хат ............................................................................ 34
4.10 Ұсыныс хат ............................................................................ 34
4.11 Ресми хат ................................................................................ 35
4.12 Жолдама хат ............................................................................36
5 Ұйымдастыру-басқару құжаттары ........................................ 36
5.1 Өкім ......................................................................................... 36
5.2 Хаттама .................................................................................... 37
5.3 Қаулы ....................................................................................... 39
5.4 Жарғы ...................................................................................... 39
6 Бақылау тапсырмалары ........................................................... 40
№ 1-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 40
№ 2-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 41
№ 3-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 42
№ 4-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 43
№ 5-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 44
№ 6-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 45
№ 7-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 46
№ 8-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 47
№ 9-нұсқаның тапсырмалары ................................................. 48
№ 10-нұсқаның тапсырмалары ............................................... 49
7 Іс жүргізуге қатысты қысқаша
түсіндірме сөздік ..................................................................... 50
8 Құжаттардың атаулары ........................................................... 56
Әдебиеттер ............................................................................... 59
Достарыңызбен бөлісу: |