Жылдардағы ашаршылық куәгерлері сөйлейді талдықОРҒАН
жүктеу/скачать 7.01 Mb.
|
| Ибраимова Сандуғаш
Ө.А.Жолдасбеков атындағы экономика және құқық академиясы студенті Ұлбосын Қасымқызы Ел есінде сақталған "Ұлы жұт" қазір бізге тарих болып қалғанымен, немересінің соңынан нан қоқымын терген Ұлбосын апайдың балалық шағы еді... «1920 жылдың сұр бұлт, суық кезінде ел жайлаудан түскен кез бе еді? Сол уақыттарда Лабасы тауының етегінде Талапты ауылында Қасым атты байдың бәйбішесінен туғанмын. Азан шақырып қойған атым Ұлбала, кейіннен Ұлбосын деп кеткен. Есте қалғаны соңымнан сіңілім ерді, ылғи қыз болған соң, оның есімін Ұлтуар деп қойыпты. Артынан бір ұл туып, ол бір жасында шетінеп кеткен... Естігендер сенбесе, көргендер ұмытпайды. Туғанынан ажыратып, айрандай ұйыған қазақ халқының айманын шығарып, арыстай азаматтарын соққыға жығып кетпес қасірет туғызды. Малдарды күштеп жинап әкетті. Содан ол аз болғандай тінтіп, тіміскілеп, тыққан, жасырған азын-аулақ астықты тауып алып, тік көтере тиеп әкетті. Оның үстіне жан басына ет салығын салып, тағы да әуселей бастады. Ұра қазып жинаған астықтан да қалдырмады, егіс алқабында өсіп тұрған бір уыс бидайды алғандарды жазалап, он жылға дейін бас бостандығынан айырған. Қару кезеніп шапқыншылар шапқанда, шешеміз сіңлім екеумізді қазанның астына бастырып тығып қойған. Бір сағаттай қазанның астында қалып, айғай-аттаннан, ат дүбірінен зәреміз ұшып, түншыққанымызда зорға шығарып алып еді... Сол ашаршылық кезінде кейбір адамдар далада бұрын өлген малдың сүйегін тауып, қайнатып ішкен. Семіз малдың сүйегінен майлы сорпа шығады екен, соған табылса бір екі тал дән салып, біраз қорек жасаған. Кейбіреулер тіккен үйін, мал мүлкін тастап, бас сауғалап арғы бетке, яғни Қытайға жер аударған. Ашаршылық зұлматының құрбаны болып талай-талай жақсы да жаман да кетті ғой. Бірақ солардың дені жасөспірім, жаңа өрім ұрпақ еді. Небір асыл ару қыздар, ел тұлғасы болар атпал азаматтар бір үзім нанға зар болып қорлықта опат болды. Бұл теңдесі жоқ зұлматты заманды басынан кешірген атамыздың айтуы бойынша қара ормандай тұтас бір халықты қасақана арандатып, алдын-ала ойластырған әдіспен қыру болатын. Бала-шағасын шұбыртқан сай-сайды, тау-тауды кезген қалың ел - қайда қарасаң да. Қырманның орнын, аңыздың орнын түртінектеп, талшық іздеп кеткен ел. Суық түсіп, қырбық жауған соң жағдай тіпті қиындай түскен. Ұзаңқырап сыртқа шыға қалсаң, жол ернеуінен, бұта арасынан, ескі қора-қопсы маңынан аштықтан ісіп-кепкен аруақтай сидиған адамдарды көресің. Кешікпей әр жерде әл-дәрмені құрып, сұлап жатқандар да, қыбырсыз жан тапсырғандар да кездесетін болды... жүктеу/скачать 7.01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|