Шымшықова Динара
Ө.А.Жолдасбеков атындағы
экономика және құқық академиясы
студенті
Әлімхан Исабаева
Ашаршылық жылдарында қаншама қиыншылықты бастан өткізген Кербұлақ ауданы, Қаспан ауылының тұрғыны апам Әлімхан Исабаева өзінің көргенін және ауыздан ауызға тараған әңгімелерді айтып отырушы еді.
- Сол кезде бір бөлке нан үшін не істемедік? Түрлі ауыр жұмыс істеп, таудан көйлектің етегіне көмір толтырып тасып жүріп, күндік ақысына бір бөлке алып, соған риза болатынбыз. Асығып үйге келіп, сол нанды үстел жағалай отырып, адам басына үш мезгілдік асқа тұрарлықтай бөліп, балаларға нан кескен пышақтың қырын жалататынбыз.
Ас болса - болды, болмаса ауылдың ашыққан қатын, бала-шағасы бір үйге жиналып, еркектері болса тентіреп нан, масақ іздеп кететін. Бір табақ бидай қуырып, оны бір талдап дәмін алып қана, қаншама күн бастан өткердік десеңші. Ауылдың көп адамдары әлсіреп, ашаршылықтан қашып, тамақ тойдырмақ ниетпен ел кезіп, тентіреп кетті. Амал таппағандықтан аштықтан адам етін жеп тірі қалғандар қаншама. Өз ішінен, ет-жүрегінен жаралған нәрестесін жеген аналар, әкелер қаншама болды!..
Сол заманда бай мен кедейде айырмашылық болмады. Байлар тыққылаған алтынын бір дорба ұнға айырбастауға зар болды. Сол қыстың жұтында мал да қырылды. Қаншама қазағым ашаршылыққа шыдай алмай өліп кетті!..
Апа-аналарымыз аштық кезінде тышқан аулап жеген, жердегі жыбырлаған құрт-құмырсқаны да жеген. Өкімет малды отар-отар қылып қалаға айдап, халыққа жегізбей кеткен...
Жазып алған
Ибраимова Сандуғаш
Ө.А.Жолдасбеков атындағы
экономика және құқық академиясы
студенті
Бектербеков Егебай
1924 жылының желтоқсан айында қазіргі Ескелді ауданы Шұбар ауылында дүниеге келген Бектербеков Егебай деген ақсақалдың аузынан жазып алған әңгіме келесідей.
Бұл ашаршылықтан кейінгі 1934 не 1935 жылдары Сорноқай жотасы деген жерде болған оқиға. Сол қыста Егебайдың ашаршылықта жоғалып кеткен ағасы Беққали тауда жападан-жалғыз, тамақ болмағандықтан шөптін басын теріп жүргеннін естіген шешесі Рахима Ағыбайқызы баласын іздеп барады. Аштықтан есінен адаса бастаған, ісіп-кеуіп кеткен ұлы Беқкали анасын танымай қалыпты. Содан әйтеуір арбаға салып, алып келген баласын адам қалпына келтіруге ұмтылады. Баласының өзегіне аш түсіп, өліп қалмауы үшін күніне тек екі реттен қана бір қасық тамақ береді екен. Ол кезде тамақ та жоқ, тек бидай бұқтырып жейді екен ел. Содан кейін тамақты күніне бір қасықтан көбейткен. Сөйтіп, әйтеуір, бір айдан соң баласын қалпына келтіріпті анасы.
Жазып алған
Достарыңызбен бөлісу: |