Ауылшаруашылығының 2012 жылға арналған экономикалық дамуының бағасы

2012 жылы ауылшаруашылығы жалпы өнімдерінің ИФО-сы 2011 жылғы деңгейге қарағанда 45,4 % мөлшерінде болжанып отыр, оның ішінде өсімдік шаруашылығы-40,6%, малшаруашылығы- 104,0%.

Бұл 2011 жыл ауылшаруашылығы дақылдарын егуге қолайлы жыл болуына байланысты болып отыр, тың игерудің басынан бастап рекордтық өнім- 22,3 ц/га алынды. 2012 жылы астық өнімділігінің алғашқы салмағы 12ц/га болады деп жоспарланып отыр. Астық жинау 2011 жылғы өңдегеннен кейінгі 867,3 мың тоннаға қарағанда 319,6 мың тонна деп күтілуде.

2012-2016 жылдарға арналған ҚР ауылшаруашылығы Министрлігінің стратегиялық жоспары бойынша 2013 жылға арналған ауылшаруашылығы өнімдерінің ИФО-сы 104,4% , 2014ж-104,8%, 2015 ж- 105,0%, 2016 ж- 105,2%-ға жоспарланып отыр.

2012 жылы өсімдік шаруашылығындағы жалпы жиын болжам бойынша 311,1 мың тонна , майлы дақылдар-13,2 мың тонна, картоп-5,0 мың тонна көкөніс-2,2 тонна болады деп жоспарланып отыр.
1.2.3. Бәсекелесті дамыту және кәсіпкерлік
Объектілерді бизнестің объектілері етіп қайта қалпына келтіру кем дегенде 5.

Іс әрекеттегі және қайта құрылған шағын бизнестің кәсіпорындарында 183 жаңа жұмыс орындарын ашу.Шағын кәсіпкерліктің субъектілерінің санын 0,5 пайызға өсіру.

Шағын кәсіпкерлік субъектілерімен ұсынылатын қызмет салаларын кеңейту.

Бизнес-ортаны жақсарту және бірдей бәсекелестік жағдайды қалыптастыру

Бизнес-ортаның жұмысын жақсарту үшін ауданда Селолық кредиттік қоғаммен әрі қарай жұмысты жалғастрыу жоспарланған, екінші деңгейдегі банктер және кәсіпкерлер арасында тығыз қарым қатынастарды жақсарту, МКО, ФРМП, және басқа да кредиттік институттармен. Кәсіпкерлік қызметтеің негізіне кәсіпкерлерді оқыту бағдарламалары қарастырылған, дөңгелек столдарды өткізу, Аудан әкімімен және тексеруші органдардың өкілдерімен кездесу.

Негізгі капиталға инвестициялар 2012 жылдың 01.04. барлығы 67,7 млн.теңгені құрастырда немесе 2011 жылмен салыстырғанда 25% өсті.. Негізінен инвестициялар күрделі құрал жабдықтарды алуға бағытталған болатын (лабораториялық), жиһаз және техника (автобустар).

Халыққа қол жетімді тұрғын үймен қамтамасыз ету.

2012-2016 жж. болжанатын нәтижелер:

-азаматтардың сұраныс төлем қабілетін өсіру және халықтың негізгі бөлігіне қол жетімді тұрғын үймен қамтамасыз ету;

-тұрғын үй саласына халықтың жинақтық қорын және басқа да бюджеттік емес қаржылық қорларды шақыру;

-жаңа жұмыс орындарын құру;

-қаланың және басқа да елді мекендердің сәулеттік түрін жақсарту.

1.2.6.Сауда

Сауда қызметінің дамуының деңгейін бағалай келе 2012 жылы бөлшектеп сатудың жалпы көлемі 1968,7 млн. теңгеде болжанады. Сауда жүйелерін дамыту әрі қарай жалғастыруда, жыл сайын орта есеппен 4 тұрғын пәтерлер қызмет саласына және сауда қызметіне қайта жоспарлауды өтуде, қызмет көрсету объектілері соғылып жатыр. 2012 жылы селолық жерлерде 2 сауда объектісін ашу жоспарлануда.

Біртал с. су тартқыны қайта қалпына келтіруге облыстық бюджеттен 50,1 млн.теңге бөлінді.

Жылумен қамтамасыз ету схемаларын дайындауға 5,0 млн.теңге бөлінді.

Есіл-Калачи жолын жөндеуге 5,9 млн.теңге бөлінді.

2012 жылы РБ есебінен сатып алынады: химия кабинеті 4097,0 мың теңгеге «Октябрдің 37 жылдығы» ОМ және жергілікті бюджет есебінен 4097,0 мың теңгеге Заречный ОМ биология кабинеті.

Екі балабақшаға күрделі жөндеу жүргізу:

- Есіл қ (140 орын) 67 310,0 мың теңге бөлінді

- Свободное селосындағы балабақша (100 орын) 59 063,0 мың . тенге, облыстық бюджеттен ( пайдалануға беру имерзімі 2012 жылдың қыркүйегі)

Екі балабақша және 14 шағын орталықтың қызметіне РБ 58 844,0 мың теңге бөлінген.

РБ есебінен біліктілік санаттарына үстемақы төлеу үішн 19 576,0 мың теңге бөлінген.

РБ есебінен қамқоршыларға жәрдемақы төлеу үішн 16 860,0 мың теңге .

2012 жылы 12 жылдық оқыға көшу жоспараланған. Осыған байлансыт ауданда 5 салалап оқыту мектебі құрылу жоспарлануда. Жалпы білім беретін мектептердің материалдық-техникалық жағдайы қазіргі заман талабына сай емес.

12 жылдық оқытуға көшу бағдарламасы аясында 2011 жылы 3 976,0 мың теңгеге 10 интерактивтік тақта сатып алу қажет. Сонымен қатар тозығы жеткен техникалық құрал жабдықтарды ауыстыру мақсатында Білім беру бөлімі үшін 25 дана және Есіл ауданының жалпы білім беретін мектептері үшін 100 дана компьтерлік техникаларды сатып алу қажет. 5 бірлік интернат салу, пищеблокка технологиялық құрал-жабдықтар алу, 10 бірлік автокөлігін алу ( автобус «ПАЗ»).
Аудандық білім беру бөлімінің 12-жылдық оқуға көшу бағдарламасын кезең-кезеңімен жүзеге асыру

Есіл ауданы бойынша салалап оқытатын мектептер ретінде 5 мектеп анықталды. Олар: Красивинский ОМ, Курский ОМ, Заречный ОМ, «Октябрдің 37 жылдығы» ОМ , С.Серіков атындағы ОМ мектеп жанындағы интернатымен.

Емдеу мекемелерінің жабдықтануы:

Аудандық аурухана 69,81% %

Дәрігерлік амбулатория 36,01 %

Медициналық пункттер 33,86%

Фельдшерлік – акушерлік

пункттер 33,27%

Аудандық ауруханада 48 дәрігер жұмыс істейді (47) және 206 (189) орта медициналық қызметкерлер, 10 мың.халыққа дәрігерлермен қамтамасыз ету - 18,1, (16,2) құрайды

ОМҚ 10 мың. халыққа - 70,2(68,8) .

Дәрігерлер арасында дәрежелік пайызы - 27 (27,7) құрады

( абс. – 13)(11)

олардың ішінде жоғары - 2 – 4,0%, 3-23,0%

1 дәреже. – 9 – 18,3 , 10 -69,2%

11 дәреже. – 2 – 4,0%, 2 – 15,3%

ОМҚ арасында дәрежелік пайызы - 43,0% (35,2%) құрады

( абс. – 81) (70).

олардың ішінде жоғары - 14 – 7,0%) , 13- 16,0%

бірінші - 43 - 21,6%), (8 – 10,2%), 46 - 56,7%

екінші -14 – 7,0 (13 – 6,3%), 24 – 29,6%

Халықты флюрографиялық тексерудің жоспары -

1 тоқсан. 2012 ж жоспар – 17287

қаралғаны - 3012 чел. – 17 %

БСК айқындауға 2012 жылдың 1 тоқсаны

Жоспарға қарағанда - 5832

қаралғаны - 1167 – 20,0%

айқындалғаны – 34 - 3,0%

айқындалғаны – 29 - 85,2%

2012 жылдың 1 тоқсанында сүт бездерінің рак айқындау үшін қарсы халықты профилактикалық қарау

қарауға жататын – 1106, қаралғаны - 159 – 14,3 % айқындалғаны - 47 – 29,5% жазылғаны – 9 - 19,1%

2012 жылдың 1 тоқсанында жыныс органдарының рак ауруын айқындау үшін профилактикалық қарау

қарауға жататын - 1156

қаралғаны - 243 – 21,0%

айқындалғаны – 16 – 6,5% жазылғаны -

2012 жылдың 1 тоқсанында 0 жастан 17 жасқа дейінгі балаларды профилактикалық қарау

қарауға жататын – 6201 қаралғаны – 1343 - 21,7%

айқындалғаны - 48 – 3,5% жазылғаны – 43 – 89,6 %

- жұмыспен қамту бөлімі арқылы 449 адамды жұмысқа орналастыру

- 15 мүгедектерді жұмысқа орналастыруда жәрдем көрсету

- қоғамдық жұмыстарға 184 адам жіберу

- кәсіби оқуға жіберу және жергілікті бюджеттен 39 адамды оқыту

- Әлеуметтік жұмыс орындарына 80 адамды жұмысқа орналастыру

- Жастар іс-тәжірибесіне 18 адамды жіберу

Жұмыс беруші және жұмыскерлердің арасындағы ұжымдық келісімшарт қорытындысын 77% дейін жеткізуін қамту

• 
  барлық түрдегі экономикалық қызметтегі еңбек ақысын орта республикалық деңгейге дейін көтеру.
  
• 
  бәкеге қабілетті жұмыс күшінің ұйымдастыру жолымен сапалы кәсіби дайындауды және қайтадайындауды көтеру.
  
• 
  Атаулы әлеуметтік көмек алушыларға жұмыспен қамту белсенділігің түрін қолдану.
  
• 
  Жалпы жұмыссыздықтардың деңгейі 5,7 экономикалық белсенді тұрғындардан аспайды, ал тіркелген -0,5%.
  

Есіл ауданындағы мәдениет саласы келесідей көрсеткішті көрсетеді:

2017 жылы өнімнің жалпы көлемі 12340,7 млн. теңгені құрайды (129,0 % 2012 жылдың бағасына), оның ішінде өсімдік өндірісінде – 10238,1 млн.теңге (129,6%), мал шаруашылығында – 2102,6 млн. теңге (126,1%).

Бидай және дәнді дақылдылар көлемі 2017 жылы 480 мың. га дейін жеткізу жоспарлануда, 2012 жылға өсуі 11,1 %, майлы дақылдылар 26,5 мың. га құрайды.

Азық түлік дақылдылардың көлемі 30 мың. га дейін өсіру жоспарлануда, 2012 жылға өсуі 20%. Бидай өндірісі кем дегенде 450 мың.тонна өңдеуден кейінгі салмақта орташа өнімділікте 9,2 ц/га өңдеуден кейінгі салмақта. Булаудың алаңы 40 мың. га дейін құрайды немесе 8 % бидай, дәнді дақылдылар және майлы дақылдылар егілетін жалпы алаңынан.

Өсімдік өнімдерінің сапасын және өнімділігін арттыру, оның ішінде мемлекеттік қолдау шараларын қолдану тәсілі арқылы 2017 жылы есебінен жету жоспарлануда: -аумақтарды кеңейту, ылғалды ұстау ресурстарын өңдеу технологиясын пайдалану арқылы – 75% дейін;

- минералдық тыңайтқыштарды қолдану көлемдерін ұлғайту – 4,5 мың. тоннаға дейін;

- жыл сайын дәнді дақылдыларды егуде ауыл шаруашылық дақылдылардың элита тұқымдарымен қамтамасыз ету ауданның шаруашылық жүргізу субъектілерінде тұқымдарды жаңарту және тұқым сменасын өткізу мақсатында кем дегенде 1,5 мың тонна және бірінші репродукция тұқымдарымен 8 мың. тоннаға дейін, тұқымдарды тексеру жүйесін жетілдіру және тұқымдардың сапасын сараптау және 1-2 класс себу үшін кондициондық тұқымдардың үлесін ұлғайту кем дегенде 80% , 3 класс- 20% артық емес. – ауыл шаруашылық техникасының жаңартылған үлесінің жоғарылауын 2017 жылы 40% дейін жеткізу.

Мал шаруашылығы өнімдерінің өнімділігін және сапасын жоғарылату 2017 жылы келесі есебінен жоспарлануда:

- мал шаруашылығы өнімінің салмағын өсіру, ауыл шаруашылық құрылымдармен өндірілетін ет өнімінің жалпы көлемінен 25 % дейін 2012 жылы 14,7% , сүт 9% дейін 4,3 % ;

- тұқымдық бас салмағын өсіру малдың жалпы санынан 9% дейін; - диагностикалау бойынша жоспарланған іс шаралардың көлемін орындауды қамтамасыз ету, ауыл шаруашылық малдарды түгендеу және алдын алу, эпизоотикалық жағдаймен қамтамасыз ету - 100%; - жем шөп базасын нығайту.

Кәсіпкерлікті дамыту жағдайларының мақсатты индикаторлары болып шағын кәсіпкерлік субъектілерінің тіркелуін ұлғайту және шағын кәсіпкерлік субъектілерінің белсенділік санын табылады.

2012 жылы инвестициялардың игерілу болжамы 1100,1 млн. теңге, оның ішінде:

• 
  Жергілікті бюджеттен 235,3 млн.теңге:
  
• 
  білім беру (420 орындық қазақ орта мектебінің құрылысы)- 24,1 млн.теңге
  
• 
  Есіл қ. 54 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысы - 30,1 млн.т.
  
• 
  инженерно- коммуникационные сети к 54 кв. дому в г.Есиль - 12,2 млн.т.
  
• 
  Есіл қ. 45 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысы -20,5 млн.теңге
  
• 
  Калачи с. үйлерді соғуға байлау -2,0 млн.т.
  
• 
  Есіл қ. б/б күрделі жөндеу жүргізу -67,3 млн.теңге.
  
• 
  Свободный с. балалар бақшасына күрделі жөндеу -62,3 млн.теңге.
  
• 
  Біртал с. су құбырларына күрделі жөндеу – 50,1 млн.теңге.
  

• 
  Интернациональный с. су құбыр. Қайта қалпына келтіру -2,0
  
• 
  Есіл-Калачи жолдарына жөндеу жүргізу -5,9 млн.теңге
  
• 
  Жылумен қамтамасыз схемаларын әзірлеу -15,0 млн.теңге
  

Қол жетімді және бәсекелестікке сай денсаулық сақтау жүйесінің негізгі тапсырмасы, жоғары сапалы медициналық қызметтерді көрсету болып табылады.

Осы бағытта келесі іс шараларды іске асыру қажет:

- халыққа қол жетімді медициналық көмекпен қамтамасыз ету;

- бастапқы медико-санитарлық көмекті дамыту басымдылығы;

- ана және жас бала өлімін төмендету;

- аурулардың алдын алу жүйесін әрі қарай дамыту, сақатау белсенділігі және адам денсаулығын қайта қалпына келтіру, сапаны жақсарту және медициналық көмекті енгізуді қамтамасыз ету, дәрі дәрмекпен қамтамасыз етуді жетілдіру;

- денсаулық сақтау мектептерінің желілерін қайта құруды жүргізу сапаны жоғарылату және ұсынылатын қызметтің тиімділігін жоғарылату мақсатында;

- ауданның денсаулық сақтау объектілерінің материалдық-техникалық базасын әрі қарай нығайту, бекітілген нормативтерге сәйкес келтіру;

- көрсетілетін медициналық қызметтредің көлемін кеңейту және сапасын жақсарту, жоғары технологиялық тәсілдерді енгізу жолдарымен және ауруларды емдеу;

- халықты туберкулез ауруынан қорғау, инфекцияны таратуға эпидемиологиялық тексеруді қамтамасыз ету тиімділігі, эпидемияға қарсы іс шараларды нығайту;

- кадрлік қамтамасыз ету және медициналық қызметкерлердің дәрежелік деңгейін жоғарылату;

- медициналық мекемелердің қызметінде алыдн алу бағыттылығы, халықта салауатты өмір сүру ұстанымдарын қалыптастыру, халықтың медициналық және санитарлық сауаттылығын деңгейін жоғарылату.

- денсаулық сақтау жүйесін дамыту және қайта қалыптастыру, ана және баланы қорғау, әлеуметтік-белгідегі аурулардың алдын алу, ПМСП дамыту және жетілдіру, қан алу қызметін жетілдіру және қауіпсіздік донорлықты қамтамасыщз ету, денсаулық сақтауды қаржыландыру және басқаруды жетілдіру, халықты дәрі дәрмекпен қамтамасыз ету, кадрларды дайындау және қайта дайындау, салауатты өмір сүруді қалыптастыру, сектор аралық халықтың денсаулық сақталуын қорғауға жақындау және ЗОЖ қалыптастыру қызметінің мекемелерінің материалдық-техникалық базасын нығайту .

Ауру деңгейін төмендету, жалпы және балалар өлімін, өмір сүру ұзақтығын 3-5 жылға өсіру.

Аурулардың диагномтикасын жақсарту және оларды әрі қарай дәрежелік емдеу.

Халықтың көпшілік бөлігін салауатты өмір сүруін ұғу.

Туберкулез ауруымен ауыратындардың мүмкіншілігін жартылай қысқарту.

2013-2017 жылдарда экономикалық өсу басымдылығы жоспарланады, жаңа өндірістерді құру, шағын және орта бизнестің дамуы, ауыл шаруашылық өндірісін қайта қалпына келтіру. 2011 жылы экономикалық белсенді халық саны 15,5 мың.адамды құрайды немесе 58,0% халықтың орта жылдық санынан, 2016 жылы бұл көрсеткіш 60,0 % құрайды. Экономикалық белсенді халықтың өсуі экономика саласында айналысатындардың өсуі есебінен жүргізіледі және жұмыссыздардың санының төмендеуінен 2011 жылы 511 адамнан 2016 жылы 458 адамға дейін. Жалпы жұмыссыздықтардың деңгейі 2016 жылы 5,2 % құрайды.

Экономика саласының барлығында жаңа жұмыс орындарын құрумен халықты жұмыспен қамтамасыз етудің өсуі, жұмысқа орналастыру деңгейі, жұмыспен қамту бөліміне үндеу салғандардың 2011 жылы 100 % дан 2016 жылы 100 % дейін өседі. Әлеуметтік қолдау жүйесінің белсенділігі болып жұмыссыздарды кәсіпкерлік оқыту сұрақтары, еңбек нарығында қалыптасқан жағдайын ескере келе. 2011 жылы кәсіпкерлік оқытуға 33 адам бағытталған болатын, жұмыссыздардың санынан газоэлектросварщик, косметолог, бухгалтер, парикмахер - визажист мамандықтары бойынша.
2.13.Мәдениет

2017 жылы:

- Мәдени-жалпы іс-шараларға келушілердің өсімі 443200 адамды құрайды., яғни 2011 жылмен салыстырғанда 177% .

- Аудандық мәдениет мекемелерімен мәдени-жалпы іс-шаралар өтуі – 1920, 2011 жылмен салыстырғанда 102% .

- Электронды каталогка енген кітапхана қоры 15000 бірл., 2011 жылмен салыстырғанда 125,9%.

- кітапхана қоры – 175909 дана., 2011 жылмен салыстырғанда 125%.

Көрсеткіштердің өсімі төмендегідей жоспарлануда:

- ауданда, шетелде отандық мәдениетті түсіндіріп тарату;

- жаңа технологияларды пайдалана отырып. Мәдени құндылықтарға тұрғындардың қолжетімділігін арттыру;

- мәдениет саласының инфрақұрылымын дамыту;

- материалдық техникалық базаны нығайтуға қаржы бөлу

3. 2013-2017 жылдарға әр бір жыл бөлігінде ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамы.
3.1. Өнеркәсіп

Өндіріс өнімдерінің көлемінің көрсеткіштерінің болжамына сәйкес аудан аумағында жыл сайын 1% кем дегенде өсетін болады:

-2013 жыл -1818,0 млн. теңге

-2014 жыл -1836,1 млн. теңге

-2015 жыл- 1854,6 млн. теңге

- 2016 жыл -1873,1 млн. теңге

- 2017 жыл -1831,8 млн. теңге