Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Агротехнология кафедрасы
Агрохимия пәнінен
5В080100 Агрономия мамандық студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Павлодар
Кегль 14, буквы строчные, кроме первой прописной
Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты және типтік бағдарлама негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы
|
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/31
|
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректор
___________ Н.Э.Пфейфер
2012 ж. «___»___________
|
Құрастырушы: _________ а.ш.ғ.к., доцент Кабжанова Г.Р.
Агротехнология кафедрасы
Агрохимия пәні бойынша
5В080100 Агрономия мамандық студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы 5В080100 Агрономия мамандығының ҚР МЖМБС 3.08.359-3006 ж. және типтік бағдарламасы РОӘК секциясының кенесі баспаға ұсынған 2005 ж. 23 желтоқсаның № 779 хаттама.
Кафедра отырысында ұсынылған 2012 ж. «14 » ___05__ № 10 хаттама
Кафедра меңгерушісі _________Ұ.Альмишев 2012 ж. «_14_» 05__
Агротехнологиялық факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
2012 ж «15» _05_____ № 6 _ хаттама
ОӘК төрағасы ________________К.Сейтханова 2012 ж. «15» 05___
КЕЛІСІЛДI:
Факультет деканы_______________ Т.Бексеитов 20__ ж. «____» ________
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы ______________ Варакута А.А. 20__ ж. «____» ________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
2012 ж. «_16_» __05_____ № 5 хаттама
1 Пәндің оқытудың негізгі мақсаты:
студенттерге тыңайтқыш көмегімен өсімдік қоректенуіне жақсы жағдай жасау тәсілдерің, олардың топырақпен әрекетттеу ерекшеліетерін, шаруашылықта жекелеген дақылдарға тыңайтқыш қолдану, ауыспалы егістік жүйелерің дұрыс құруды үйрету.
Пән мынадай міндеттерді шешеді:
-егіншілікті химияландырудың теориялық негіздерін игеру; өсімдіктің қөректенуінің теориялық мәселелерін зерттеу және оларды реттеу тәсілдері; органикалық және минералдық тыңайтқыштардың негізгі қасиеттерін зерттеу; Қазақстанның негізгі топырақ типтерінің агрохимиялық қасиеттерін зерттеу;топырақ –климат жағдайлары мен дақылдардың биологиялық ерекшеліктерің ескере отырып тыңайтқыштарды дұрыс қолдану жолдарын үйрету; әртүрлі далалық, вегетациялық тәжірибелер салу мен агрохимиялық талдаулар жүргізудің практикалық үрдісін қалыптастыру.
Пән оқу нәтижесінде студент білуге міндетті:
-
өсімдіктің химиялық құрамын және олардың қоректену ерекшеліктерін;
-
тыңайтқыш қолдануға байланысты әртүрлі топырақ типтерінің агрохимиялық қасиеттерін;
-
тынайтқыштардың химиялық құрамы мен қасиеттерін;
-
ауылшаруашылық дақылдарынан жоспарланған өнім алу үшін тыңайтқыш қолданудын тиімді жағдайларын;
-
дақылдардың тыңайтқышқа қажеттілігін аңықтайтын қазіргі әдістерін;
-
өсімдік пен топыраққа химиялық талдаулар жүргізу әдістерін;
-
эксперименттік мәліметтерді өндеудің математика-статистикалық әдістерің.
Істей білу екрек:
-
талдаулар үшін топырақ және өсімдік үлгілерін алу;
-
топырақ, өсімдік және тыңайтқыштарға талдау жүргізу, топырақтың қоректі элементтермен;
-
тыңайтқыштардың қажеттілігін тиімді мерзімдері мен тәсілдерін, тынайтқыштарды қолдану технологияларың анықтау;
-
топырақ және өсімдік диагностикасын жүргізу.
2. Пререквизитттер: Экология және тұрақты даму.
3.Постреквизиттер: Жарма дақылдарды өндіру технологиясы, агромелиорация, егіншілік.
4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№ р/с
|
Тақырыптар атауы
|
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
|
дәріс-тер
|
практи-калық (сем)
|
Зертха-налық
|
студия-лық
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе.Ауыл шаруашылық дақылдарының түсімін жоғарылатуда әрі өнім сапасын жақсартуда және топырақ құнарлығын арттыруда тыңайтқыштардың маңызы.
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
2
|
Өсімдіктің қореқтенуі және оны реттеу әдістері.
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
3
|
Өсімдіктің қоректенуі мен тыңайтқыш қолдануға байланысты топырақтың агрохимиялық қасиеттері.
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
4
|
Тыңайтқыштар,олардың қасиеттері және қолданылуы.Азот тыңайтқыштары.
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
5
|
Фосфор және калий тыңайтқыштары
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
6
|
Микротыңайтқыштар және комплексті тыңайтқыштар
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
7
|
Органикалық тыңайтқыштар
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
8
|
Тыңайтқыш қолдану жүйесі
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
9
|
Тыңайтқыш қолдану және қоршаған ортаны қорғау
|
0,5
|
|
-
|
|
|
9
|
10
|
Өсімдікті талдау
|
0,5
|
|
4
|
|
|
9
|
11
|
Топырақты агрохимиялық талдау
|
0,5
|
|
4
|
|
|
13,5
|
12
|
Тыңайтқыштарды талдау
|
0,5
|
|
4
|
|
|
13,5
|
БАРЛЫҒЫ:
|
6
|
|
12
|
-
|
-
|
117
|
|
135
|
4.2 Пән тақырыптарының мазмұны
1 Тақырып. Кіріспе.Ауыл шаруашылық дақылдарының түсімін жоғарылатуда әрі өнім сапасын жақсартуда және топырақ құнарлығын арттыруда тыңайтқыштардың маңызы.
Қазақстанда жергілікті және минералды тыңайтқыштарды қолдану жағдайы.Агрохимия ғылымының міндіеттері мен тәсілдері.Агрохимияның негізгі объектілері (өсімдік,топырақ,тыңайтқыш) және олардың бір-біріне әсері .Агрохимия ғылымының даму тарихы.
Әдебиет 1-15
2 Тақырып. Өсімдіктің қореқтенуі және оны реттеу әдістері.
Өсімдіктің химиялық құрамы.Макро және микро элементтер,олардың өсімдік қоректену үшін ролі.Өсімдік қоретенуі,олардың түрлері.Өсімдіктердің қоректену диагностикасы.
Әдебиет 1-16
3 Тақырып. Өсімдіктің қоректенуі мен тыңайтқыш қолдануға байланысты топырақтың агрохимиялық қасиеттері.
Топырақ ауасы мен ерітіндісінің және қатты фазасының құрамы , олардың өсімдік қоректенуі үшін маңызы. Эффективті және потенциалды топырақ құнарлығы.Қазақстанның негізгі топырақ типтерінің агрохимиялық қасиеттері. Топырақты химиялық жолмен мелиорациялау.
Әдебиет 1-16
4 Тақырып. Тыңайтқыштар,олардың қасиеттері және қолданылуы.Азот тыңайтқыштары.
Тыңайтқыш туралы ұғым. Тыңайтқыштарды жіктеу. Өсімдік үшін азоттың ролі. Өсімдіктіің аммоний және нитратты азотпен қоректену ерекшеліктері. Топырақта азот қосылыстарының өзгеруі.Азот тыңайтқыштарын жіктеуі.Өсімдіктердің азотпен қоректенуінің топырақ диагностикасының қазіргі әдістері.
Әдебиет 1-16
5 Тақырып. Фосфор және калий тыңайтқыштары
Өсімдік үшін фосфордың маңызы. Өсімдікке қажетті фосфордың көзі. Қазақстан егіншілігінде фосфор айналымы мен оның балансы. Фосфор тыңайтқыштарының жіктеуі. Фосфор тыңайтқыштарының тиімділігін арттыру жолдары. Өсімдік үшін калийдің маңызы. Табиғат пен шаруашылықтағы калий айналымы және оның балансы. Калий тыңайтқыштарынын өндіретін агрономиялық кендер, олардың сипаттамасы.
Әдебиет 1-16
6 Тақырып. Микротыңайтқыштар және комплексті тыңайтқыштар
Негізгі микроэлементтердің (В,Мо,Мn,Zn,Cu,Cо) өсімдік тірішілігі үшін ролі. Микротыңайтқыш тиімділігін арттыру жолы. Комплексті тыңайтқыштар туралы түсінік, оларды жіктеу. Комплексті тыңайтқыштардың ауылшаруашылығы дақылдарының өнім сапасына әсері.
Әдебиет 1-16
7 Тақырып. Органикалық тыңайтқыштар
Негізгі органикалық тыңайтқыштар. Төсенішті көн, оның құрамы мен қасиеттері және қолдану.Жасыл тыңайтқыштар. Сабанды тыңайтқыш ретінде пайдалану.
Әдебиет 1-15
8 Тақырып. Тыңайтқыш қолдану жүйесі
Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімін арттыруда және оның сапасын жақсарту үшін тыңайтқыш қолдану жүйесінің маңызы. Шаруашылықта, ауыспалы егісте және жеке дақылдарды тыңайту жүйесі. Ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімімен бірге қоректік заттарды шығаруының биологиялық және шаруашылық түрлері. Тыңайтқыш қолданудың негізгі әдісі, мерзімі және тәсілі. Тыңайтқыш қолданудың экономикалық тиімділігін анықтайтын көрсеткіштер.
Әдебиет 1-15
9 Тақырып. Тыңайтқыш қолдану және қоршаған ортаны қорғау
Тыңайтқыштардың топырақтың санитарлық жағдайына әсері. Тыңайтқыштарды қолдану және өнім сапасы. Өсімдіктегі , топырақтағы және судағы уландырғыш қосылыстардың концентрациясының шекті мөлшері.
Әдебиет 1-16
10 Тақырып. Өсімдікті талдау
Өсімдік құрамындағы құрғақ зат пен ылғал мөлшерін анықтау. Майлы дақылдар құрамындағы май мөлшерін анықтау. Өсімдік құрамындағы крахмалды анықтау.
Әдебиет 1-16
11 Тақырып. Топырақты агрохимиялық талдау
Топырақ құрамындағы жалпы азотты, нитратты азотты, сіңірілген аммоний мөлшерін жалпы фосфорды, жылжымалы фосфор мөлшерін, алмаспалы калий мөлшерін анықтау.
Әдебиет 1-16
12 Тақырып. Тыңайтқыштарды талдау
Сапалық реакциялар бойынша минералдық тыңайтқыштардың құрамын анықтау.
Әдебиет 1-16
4.3 Зертханалық сабақтардың мазмұны және тізімі
10 Тақырып. Өсімдікті талдау.
Өсімдік құрамындағы құрғақ зат пен ылғал мөлшерін анықтау. Майлы дақылдар құрамындағы май мөлшерін анықтау. Өсімдік құрамындағы крахмалды анықтау.
Әдебиет 1-16
11 Тақырып. Топырақты агрохимиялық талдау.
Топырақ құрамындағы жалпы азотты, нитратты азотты, сіңірілген аммоний мөлшерін жалпы фосфорды, жылжымалы фосфор мөлшерін, алмаспалы калий мөлшерін анықтау.
Әдебиет 1-16
12 Тақырып. Тыңайтқыштарды талдау.
Сапалық реакциялар бойынша минералдық тыңайтқыштардың құрамын анықтау. Мочевина құрамындағы азотты спектрофотометрлік әдіспен анықтау.
Әдебиет 1-16
4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру нысаны
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабақтарына дайындалу
|
|
сабаққа қатысу
|
30
|
2
|
Зертханалық жұмыстарға дайындалу (сабақ тақырыбы бойынша материалды меңгеру, есеп беру шаблонын дайындау)
|
есеп беру шаблоны
|
ЗЖ рұқсат алу
|
30
|
3
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
конспект
|
сабаққа қатысу
|
30
|
4
|
Семестрлік тапсырмаларды орындау
|
бақылау жұмыс коллоквиум
|
БЖ қорғау
|
27
|
Барлығы
|
117
|
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі
-
Тыңайтқыш – топырақ құнарлылығы мен ауылшаруашылық дақылдарың өнімділігін арттырудың жалдам әсер ететіне
-
Минералдық және органикалық тыңайтқыштарды қолдану тәсілдері
-
Қоректік заттарды сіңірудің сыртқа орта жағдайларымен байланысы
-
Тыңайтқыш және ауылшаруашылығың дақылдары өнімінің сапасы
-
Жаздық бидайды тыңайту жүйесі
-
Органикалық және минералдық тыңайтқыштардың қант қызылшасы өнімі мен сапасына әсері
-
Егіншіліктегі биологиялық азот
-
Бұршақ тұқымдас дақылдарды тыңайту ерекшеліктері
-
Тыңайтқышты қолданудың экономикалық тиімділігі
4.4.3 Курстық жұмыстың тақырыптары -
Астықты-парлы ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Астықты-парлы-отамалы ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Қант қызылшасы ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Картоп ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Көкөніс ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Малазықтық дақылдар ауыспалы егістігін тыңайту жүйесі
-
Астықты ауыспалы егіс дақылдарын тыңайту жүйесі
-
Бақша дақылдары ауыспалы егістігін тыңайту жүйесі
-
Жеміс салатын бақтарды тыңайту
5. Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
-
Веремейчик Л.М., Гуз А.Ф. Основы земледелия, агрохимии и защиты растений: уч.пособие – Минск: Ураджай, 2000 г.
-
Почвоведение. Агрохимия. Защита растений. Растениеводство: Электронный реферативный журнал. – Алматы: КазгосИНТИ, 2000 г.
-
Вальков В.Ф. Почвоведение: учебник для вузов – М., Ростов н/Д.: МарТ, 2006 г.
-
Муха В.Д. Агропочвоведение: учебник для вузов по агрономическим специальностям – М.: Колос, 2003 г.
Қосымша: -
Белобров В.П. География почв с основами почвоведения: учебное пособие – М.: Академия, 2004 г.
-
Бондарев В.П. Геология. Лабораторный практикум – М: ФОРУМ-ИНФРА М, 2002 г.
-
Ганжара Н.Ф. Практикум по почвоведению – М.: Агроконсалт, 2002г.
-
Добровольский В.В. География почв с основами почвоведения: учебник для студ.вузов по специальности «География» - М.: Владос, 2001 г.
-
Добровольский Г.В., Урусевская И.С. География почв: учебник для с/х. вузов – М.: Изд-во МГУ; Колос, 2004 г.
-
Кузнецов М.С. Эрозия и охрана почв: учебник для вузов – М.: Изд-во МГУ; Колос, 2004 г.
-
Мониторинг земель в Республике Казахстан: (состояние и перспективы развития)/под ред. Б.С. Оспанова, З.Д. Дюсенбекова. – Астана: ГосНПзем, 2001 г.
-
Орлов Д.С. Химия почв. – М.: Высшая школа, 2005 г.
-
Почвоведение с основами геологии. Под ред. Горбылевой А.И. – Минск: Новое знание, 2002 г.
-
Почвоведение: метод.указания по проведению и выполнению лабораторных работ/ сост.: Биткеева А.А., Кабжанова Г.Р. – Павлодар: ПГУ им. С.Торайгырова, 2007 г.
-
Розанов Б.Г. Морфология почв: Учебник для вузов по специальности «Почвоведение» - М.: Академический проспект, 2004 г.
-
Федорова А.И., Никольская Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды – М.: Владос, 2003 г.
Мамандық жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
5В080100 Агрономия
мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Агрохимия пән атауы
Оқу нысаны
|
Пәннің көп еңбекті қажет етуі
|
Семестр бойынша бақылау нысандары
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
кре-дит-тер
|
академиялық сағат
|
кредиттер
|
Аудиториялық сабақ
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
Барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сын
|
КЖ-а
|
КЖ-с
|
Барлығы
|
дәр
|
пр
|
зерт
|
Барлығы
|
ОСӨЖ
|
ЖОБ базасындағы іштей
|
3
|
135
|
18
|
117
|
2
|
|
|
|
2
|
3
|
18
|
6
|
-
|
12
|
117
|
9
|
Кафедра меңгерушісі ______ Ұ.Х.Альмишев 2010 ж. «___» ________
Достарыңызбен бөлісу: |