Жұмыс бағдарламасы Жалпы психология 1 5В050300 психология бакалавр мамандығының студенттеріне арналған Павлодар

(қолы) (аты-жөні)

КЕЛІСІЛДІ

ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ _____________ 20_ж. «_____»_______ (қолы) (аты-жөні)

Жалпы психология - өзінің даму тарихы, пэні мен зерттеу эдістері бар психологиялық гылымдардың негізгі салаларының бірі.

Жалпы психология' антикалық кезңнен бастау алып, философия аясында психологиялық зерттеулердің облысы ретінде қалыптасты. XX ғасырда дербес ғылым ретінде қалыптаса бастады және 1879 жылы Лейпциг қаласында дүние жүзінде бірінші рет психологиялық лаборатория ашылды, онда эксперимент әдісі қолданылып өзіндік жеке мәртебеге ие болды. Әлі күнге дейін жалпы психологияның пәні туралы жалпы қабылданған түсініктер қалыптаспаған.

Пәнді оқу мақсаты: жалпы психология курсында алғап білімдері мен зерттеу дағдылары негізінде студенттерді психологиялық ойлауын дамыту.

Семинар және практикалық сабақтар процесінде психологиялық құбылыстарды жүйелі талдауда ептілік пен дағдыны қалыптастыру.

1) оқытылған психологиялық құбылыстардың заңдылықтары негізінде психологияның әр салалары бойынша студенттерде білімдерді жүйелендіру;

2) әртүрлі психологиялық фактілер мен теорияларды жүйелі-психологиялық талдау процесінде студенттерде танымдық дағдылар мен ептіліктерді дамыту;

3) дүние жүзілік және отандық психология гылымдарының негізгі принциптерімен, бағыттарымен және идеяларымен таныстыру.

Пәнді игеруде студенттер білуге тиісті:

- жалпы психологияның құрылу мен тарихы жайлы білімдер;

- жалпы психологияның қазіргі жаңа мәселелері;

-психологиялық құбылыстар мен процестердің негізгі

Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:

- теориялық білімдерді практикада адекватты қолдану;

- зерттеу іс-әрекетіне деген дағдылар;

- кәсіби қарым-қатынас дағдылары.

2 Пререквизиттер: философия, психология тарихы.

3 Постреквизиттер физиология, әлеуметтану, педагогика.

4 Пәннің мазмұны

Психология — психикалық құбылыстардың (жан қуаттарының) пайда болу, даму және қалыптасу заңдылықтарын зерттейтін ғылым.

Психология пәні. Жалпы психологияның пэні. Жалпы психологиян эдіснамалық кызметтері. Психологияның принциптері: бейнелеу, субъе (антропологиялық), даму, сана мен іс-әрекеттің бірлігі, психикал; құыблыстардың жүйелік детерминациясы. Тұрмыстык жэне гылыі психологияның негізгі айырмашылықтары жэне жүйелі талдау. Ғылым психологиялык зерттеудің нэтижелері, олардың теориялық жэне колданба^ мәні.

Психологиялык білімдердің өздеріне тән ерекшеліктері. Психолоп ' жануар мен адамдардың іс-әрекетіндегі психикалық бейнелеудің қүрылым мен пайда болуы туралы гылым ретінде.

2 тақырып. Іс-әрекетті психологиялық талдау

Іс-әрекет туралы жалпы түсінік. Іс-эрекет қүрылымының психологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Іс-эрекетгің заттылығы. Практикалық іс-әрекет адам іс-әрекетінің бастапқы және негізгі формасы ретінде. Сыртқы және ішкі іс-эрекет. Бағдарлаушы және орындаушы, индивидуалды және біріккен, шығармашылык жэне шыгармашылық емес іс-зрекеттер. Іс-әрекет субъектісі. Іс-эрекеттің мақсаты мен мотивтері. Іс-әрекет және психикалық процестер.

Қимыл міндетгері, әрекетті орындау бағдарламасы; әрекетті үнемі коррекциялау; афферентті жүйенің ролі және күрделі қимыл актілерін реттеудегі кері сигнализация (Н.А. Бернштейн). Кері афферентация мен "акцепторлік әрекет" туралы үғым (П.К.Анохин). Онтогенезде психомоториканың дамуы.

Психология тарихындағы психиканың критерияларын іздеу. Психикадағы субъективті және объективті критериялар. Сезгіштік түсінігі психиканың қарапайым формасы ретінде.

Іс эрекет пен психиканың даму сатылары. Туа біткен жэне индивидуалды- озгергіш мінез-қүлық. Инстинкт түсінігі, жануарлар интеллектісі лоне үйрену.

Мінез-құлықтың рефлекторлық теориясы. Р.Декарттың еңбектеріндегі рефлекс туралы идеялар. И.М.Сеченовтің Ч.Шерингтонның, И.П.Павловтың, П.КАнохиннің, Н.А. Бернштейннің еңбектеріндегі рефлекторлық теорияның. дамуы.

Адам психикасының қоғамдық - тарихи табиғаты. Адамзаттың тарихи дамуға өтуі. Қоғамдық өндіріс адам тіршілігінің тәсілі ретінде. Еңбекке етудің биологиялык алғышарттары. Еңбек іс-эрекетінің сипаты: үжымдық, күралдық, жемістілік (жаңа заттарды өндіру).

Адамдағы бейнелеу деңгейлері. Сананың дамуы және пайда болуы. Саналы жэне ұғынылмаған психикалық процестер. Ішкі дайындық түсінігі (Д.Н. Узнадзе). Іс-эрекетті реттеудегі үғынылған және үғынылмаған процестердіц арақатынасы.

6 тақырып. Сана туралы түсінік

Жер бетіндегі тіршілік эволюциясының қолы жеткен ең жоғары жетістігі — ойлай білетін адамның дүниеге келуі. Адамның еңбек етуі, еңбек құралдарын жасап, оны пайдалануы оның санасының дамуына зор ықпал жасады. Адамды жаратқан да осы өндіруші еңбек. Еңбек ету арқылы ол өзінің түрлі тіршілік қажеттерін қанағаттандырып қоймай, айналасындағы дүниені тани түсуге де мүмкіндік алды. Еңбек ету арқылы адам тек материалдық игіліктерді өндіріп қана қоймай өзінің ой-санасын, психологиясын да қалыптастырады.

Мидың психофизиологиялық қызметтері (сенсорлы сезгіштік, мнемикалык, вербалды-логикалық, психомоторлық).

Психикалық процестерхенсорлы-перцептивті, ойлау, қиял жзне елес, ес, зейін, эмоция, ерік, мотивация. Жоғарғы психикалық функциялардың қалыптасуы. Жоғарғы психикалық функциялардың әлеуметтік, жанама, ерікті және оның жүйелік қүрылымы.

Психикалық күй. Психикалық күйдің түрлері. Кейбір психикалык күйдің сипаттамасы: стресс,үрей, көңіл-күй, аффект.

Психикалық қасиет және қүрылым. Интефалды психикалык қү-рылымның сипаттамасы. Ин теллект. Қабілеттілік. Темперамент. Мінез. Бағыттылык.

Тұлға - барлық психикалық құбылыстардың интеграторы. Түлға, индивид, субъект жэне даралық туралы жалпы түсінік. Түлғаның дамуы. элеуметтену жэне жеке даралық. Түлғаның индивидуалды даму процесіндегі интериоризация жэне экстериоризация.

ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы психологиялық дағдарысы. Бихевиоризм, гештальтпсихология, генетикалық психология, фрейдизм. Батыс психологияның бүгінгі жағдайы. Ғылыми психология принциптері мен жалпы зерттеу әдістері.

Қазіргі замандағы жеке адам теорияларын жүйелеудегі бес параметр бойынша негіз. Олар: мінез-құлықты түсіндіру тәсілі; жеке адам туралы мағлұмат алу тәсілі, жеке адамға деген көзқарас тұрғысы; жастық диапазоны; жеке адамды суреттеудегі пайдаланатын ұғымдар. Осыларға байланысты психодинамикалық, социодинамика--лық, интеракционистік теориялардың типтері. К.Левин ұсынған формуласы бойынша теориялар типтерін жіктеу. Бұрынғы замандағы ойшылдардың жеке адам белсендігінің қайнар көзі және адам өмірінің мәні жөніндегі пікірлері. З.Фрейдтің психоаналитикалық теориясы. Бихевиоризм. Гештальт психология. А.Маслоудың өзін-өзі актуалды ету теориясы. Жеке адам дамуының кезеңдері туралы Э. Эриксонның концепциясы.

Психология пәні. Жалпы психологияның пэні. Жалпы психологиян эдіснамалық кызметтері. Психологияның принциптері: бейнелеу, субъе (антропологиялық), даму, сана мен іс-әрекеттің бірлігі, психикал; құыблыстардың жүйелік детерминациясы. Тұрмыстык жэне гылыі психологияның негізгі айырмашылықтары жэне жүйелі талдау. Ғылым психологиялык зерттеудің нэтижелері, олардың теориялық жэне колданба^ мәні.

Психологиялык білімдердің өздеріне тән ерекшеліктері. Психолоп ' жануар мен адамдардың іс-әрекетіндегі психикалық бейнелеудің қүрылым мен пайда болуы туралы гылым ретінде.

3 тақырып. Психомоторика жайлы түсінік. Әрекеттің қимыл құрамы

Қимыл міндетгері, әрекетті орындау бағдарламасы; әрекетті үнемі коррекциялау; афферентті жүйенің ролі және күрделі қимыл актілерін реттеудегі кері сигнализация (Н.А. Бернштейн). Кері афферентация мен "акцепторлік әрекет" туралы үғым (П.К.Анохин). Онтогенезде психомоториканың дамуы.

Психология тарихындағы психиканың критерияларын іздеу. Психикадағы субъективті және объективті критериялар. Сезгіштік түсінігі психиканың қарапайым формасы ретінде.

Іс эрекет пен психиканың даму сатылары. Туа біткен жэне индивидуалды- озгергіш мінез-қүлық. Инстинкт түсінігі, жануарлар интеллектісі лоне үйрену.

Мінез-құлықтың рефлекторлық теориясы. Р.Декарттың еңбектеріндегі рефлекс туралы идеялар. И.М.Сеченовтің Ч.Шерингтонның, И.П.Павловтың, П.КАнохиннің, Н.А. Бернштейннің еңбектеріндегі рефлекторлық теорияның. дамуы.

Адам психикасының қоғамдық - тарихи табиғаты. Адамзаттың тарихи дамуға өтуі. Қоғамдық өндіріс адам тіршілігінің тәсілі ретінде. Еңбекке етудің биологиялык алғышарттары. Еңбек іс-эрекетінің сипаты: үжымдық, күралдық, жемістілік (жаңа заттарды өндіру).

Адамдағы бейнелеу деңгейлері. Сананың дамуы және пайда болуы. Саналы жэне ұғынылмаған психикалық процестер. Ішкі дайындық түсінігі (Д.Н. Узнадзе). Іс-эрекетті реттеудегі үғынылған және үғынылмаған процестердіц арақатынасы.

8 тақырып. ХХ ғасыр психологиясындағы ғылыми бағыттар мен әдістер

ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы психологиялық дағдарысы. Бихевиоризм, гештальтпсихология, генетикалық психология, фрейдизм. Батыс психологияның бүгінгі жағдайы. Ғылыми психология принциптері мен жалпы зерттеу әдістері.

Қазіргі замандағы жеке адам теорияларын жүйелеудегі бес параметр бойынша негіз. Олар: мінез-құлықты түсіндіру тәсілі; жеке адам туралы мағлұмат алу тәсілі, жеке адамға деген көзқарас тұрғысы; жастық диапазоны; жеке адамды суреттеудегі пайдаланатын ұғымдар. Осыларға байланысты психодинамикалық, социодинамика--лық, интеракционистік теориялардың типтері. К.Левин ұсынған формуласы бойынша теориялар типтерін жіктеу. Бұрынғы замандағы ойшылдардың жеке адам белсендігінің қайнар көзі және адам өмірінің мәні жөніндегі пікірлері. З.Фрейдтің психоаналитикалық теориясы. Бихевиоризм. Гештальт психология. А.Маслоудың өзін-өзі актуалды ету теориясы. Жеке адам дамуының кезеңдері туралы Э. Эриксонның концепциясы.

4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі

1. 
   Психологиялық ғылымның және практиканың пәні мен міндеттері
   
2. 
   Психологияның ғылым ретінде қалыптасуы.
   
3. 
   Психологиялық ғылымның негізгі принциптері, үғымдары және категориялары
   
4. 
   Психологияның құрылымы және әдістері
   
5. 
   Психиканың пайда болуы және эволюциясы
   
6. 
   Адамның психикасының шығуы мен дамуы
   
7. 
   Іс-әрекет туралы түсінік. Іс- әрекеттің психологиялық құрылымы.
   
8. 
   Психологиядагы сана мәселесі. Сана және ұғынылмайтын психикалық
   

9. 
   Психикалық таным процестерінің жалпы сипаттамасы.
   
10. 
    Түйсік және қабылдау психикалық процестер жүйесінің бірінші деңгейі
    

11. 
    Ее психикалык процестер құрылымының ұяшығы ретінде.
    
12. 
    Ойлау мәліметтерді өңдеудің жоғарғы деңгейі ретінде.
    
13. 
    Тұлға адамның психологиялық қасиеттерінің жүйесі ретінде.
    

2. Психология: 10 томдық.-Алматы:Таймас баспа үйi.-(Психология: адамзат ақыл-ойының қазынасы). Т.4:Психологиядағы ақыл-ой әрекетiн сатылап қалыптастыру теориясы.- 2005.- 479 б.

3.Котова, И. Б. Психология:учебное пособие/И.Б.Котова, О.С.Канаркевич, В.Н.Петриевский.-Ростов н/Д:Феникс,2003.-474с.-(Серия"Учебники, учебные пособия")

4.Бап-Баба (Бабаев), С.Б. Жалпы психология: (Жантану негiздерi: жоғары оқу орындары студ. арналған дәрiс баяндар жинағы/ Сәбет Балта Ұлы Бап- Баба (Бабаев).-Алматы:Дарын,2005.-354 б.

5.Узнадзе, Д. Н. Общая психология/Д. Н. Узнадзе; пер. с груз.

Е. Ш. Чомахидзе; под ред. И. В. Имедадзе.-М.:Смысл; СПб.: Питер,

2004.-413 с.:ил.-(Живая классика)

Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

5В050300 – психология бакалавр

мамандықтың оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Пәннің атауы: «Жалпы психология 1»

Оқу түрі

Бақылау түрі

Сағ. бойынша студенттердің жұм. көлемі

Семестр және курс бойынша сағаттың бөлінуі

емтихан

сынақ

КЖ

КР

РГР

Бақылау жұмысы

барлығы

Дәріс

Тәж

лаб

СӨЖ

Дәріс

Тәж

лаб

СӨЖ

жалпы

ауд

СӨЖ

ОКБ базасында Сырттай

1

135

12

117

1 семестр

2 семестр

12

6

117