ЖҰмыс бағдарламасы пән, пән коды Фармацевтикалық гигиена негізі, ofg 3213 Мамандық 051103- фармация

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» Гигиена, дене шынықтыру және валиология кафедрасы	044 -59/15- ( ) 12 беттің -беті
	«Фармацевтиклық гигиена негіздері» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы

Пән, пән коды – Фармацевтикалық гигиена негізі, OFG 3213

Жұмыс бағдарламасы «Медицина білімі мен ғылымының инновациялык технологиялар Республикалык орталығы» ЖШС бекітіп, 2009 жылғы 20 наурыздағы № 5 хаттамаға сәйкес баспаға ұсынған «Фармацевтикалық гигиена негізі » пәнінен 051103- Фармация мамандығына арналған типтік оқу бағдарламасы негізінде Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология кафедрасымен құрастырылды.

м.ғ.к., доцент ________________ Долтаева Б.З.

ОҚМФА қоғамдық денсаулық сақтау және медико-профилактикалық пәндер бойынша жүйелік әдістемелік комиссия мәжілісінде қаралды

Комиссия төрайымы м.ғ.к., доцент м.а. _______________ Бейсембаева З.И.

Әдістемелік Кеңесте мақұлданды

Хаттама № «____» ________2013 ж.

2. Бағдарлама:

1. 
   . Кіріспе
   

Фармацевтикалык өнеркәсіптегі гигиенаның технологиялық өндіріс туралы сұрағы манызды болып тұр. Дәрілер өндірісі максимальды қолайлы санитарлық- гигеналык жағдайды кажет етеді. Дәрілік өнімдерді өндіру үдерісінде ерекше өндірістік фактор болып соңғыларының аптека және химиялық-фармацевтикалық өнеркәсіпте істейтін жұмысшыларға әсер ететіне ерекше көңіл аудару кажет. Технологиялык үдеріс кезінде санитарлық-гигиеиалық тәртіпті бұзғанда және жеке бас гигиенасын сақтамағанда дәрілік заттар жұмысшылар ағзасына қолайсыз әсер сонымен катар ұыттылық әсер көрсетуі мүмкін.

Жалпы түсінік бойынша фармация мақсаты адамзат қоғамының сұранысын камтамасыз ететін өндіріспен байланысты. Фармацевтикалық өндірістің негізгі міндетті ісі болып гигиеналық тәртіпті катаң қадағалаумен журетін тұрғындарды және ЕПМ-ді дәрілік заттармен, науқастардың күтіміне қажет заттармен, санита­рия заттарымен және басқада медицина тауарларымен уақытында қамтамасыз ету болып табылады.

Жоғарыда керсетілгендер фармацевтикалық факультетте енбек гигиенасының негізін зерттеуді қажеттігін ажыратады, себебі дәріханада және фармацевтикалык өнеркәсіптегі ортанын факторларының санитарлық-гигиеналық және эпидемияға карсы шараларын ұйымдастыруға байланысты басты көніл аударылу керек.

-фармацевтикалык өнеркәсіптің және дәріхана мекемелерінің гигиена негіздерін меңгеру;

• 
  пәнді және фармацевтикалык гигиена максатын;
  
• 
  химиялык-фармацевтикалык өнеркәсіптегі жұмысшылардың енбек жағдайын, өндірістік ортаның негізгі физикалык, химиялық және биологиялық факторларын гигиеналык бағалау мен коршаған ортаны ластайтын және өнеркәсіптік зияндылыктармен күресудің тиімді әдістерін;
  
• 
  химиялык-фармацевтикалык өндірісті жобалауына және реконструкциясына койылатын санитарлық-гигиеналык талаптар және оларды сактык санитарлык кадағалау тәжірибесіне енгізуді;
  

• 
  химиялык-фармацевтикалық өнеркәсіп өндірісіндегі санитарлық-эпидемиалық талаптарды және эпидемияға қарсы шараларды бұзуды аныктау және оларды жою шараларын өндеуді;
  
• 
  еңбек үдерісін оптимизациялайтын және коршаған ортаны корғайтын, еңбек жағдайын жақсартуға арналған кешенді және перспективалық жылдық жоспар жасауды;
  
• 
  осы сала бойынша сұрақтарды шешуде МСЭҚБ бірге жұмыс істеуді;
  

• 
  еңбек гигиенасы бойынша нормативтік-кұкықтык, басқарушы, анықтамалык, ғылыми кұжаттармен жұмыс жасауды;
  
• 
  химиялык-фармацевтикалық өнеркәсіп өндірісіндегі гигиеналық жағдайды бағалауды.
  

• 
  Дәрістер: шолу, мәселелік.
  
• 
  Тәжірибелік сабақтар: теориялық сұрақтарды талқылау, іскерлік ойын, пікір-талас, құралдармен жұмыс, жұптасып жұмыс жасау, нормативті құжаттармен жұмыс, кіші топпен жұмыс.
  
• 
  Студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысы: реферат, презентация, тақырып бойынша глоссарий, сөзжұмбақ, тест тапсырмаларын құрастыру.
  

• 
  Ағымды бағалау: тестілеу, ауызша сұрау.
  
• 
  Аралық бақылау: әнгімелесу және тестілеу.
  
• 
  Қорытынды бағалау: компьютерлік тестілеу.
  

І.Тоғызбаева Қ.Қ., Филин А.П. және т.б. - «Химия өнеркәсіп орындарының гигиеналық сипаттамасы және еңбек жағдайын сауықтыру». Оқу әдістемелік құралы. Алматы, 2003 - 41 б.

1. Тоғызбаева Қ.Қ., Филин П.П. және т.б. «Өндірістік шудың физиолого- гигиеналық сипаттамасы. Оқу әдістемелік құралы. Алматы, 2003 -41 6.

Гигиена труда. Учебник/под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова - М ГЭОТАР-Медиа, 2008 - 592 с.

Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кирил­лова). -М., Медицина, 2001. - 399 с.

Руководство по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). - М„ Медицина р 2-х томах, 2001.-400 с.

1.Гигиенические критерии оценки и классификации условий труда по показате­лям вредности и опасности факторов производственной среды, тяжести н напря­женности трудового процесса. АДЗ РК. № 1.04.001.2000. - Астана, 2000.

2.Измеров Н.Ф., Каспаров А.А. Медицина труда. Введение в специальность. М., Медицина, 2002. - 391 с.

3.Кодекс РК «О здоровье народа и системе здравоохранения».

4.Трудовой кодекс РК

5.Приказ Главного государственного санитарного врача МЗ РК № 9 от 25 марта 2002 года «Об утверждении санитарных правил и норм устройство, оборудование и эксплуатация аптечных организаций».

6. Приказ и.о. Министра здравоохранения РК от 21 мая 2008 года «О внесении изменений в приказ № 811 «Об утверждении санитарно-эпидемиологических пра­вил и норм по эпидемиологии».

2.11 Қосымша: №1 үлгі
Реквизитке дейінгі, реквизиттен кейінгі және бір-бірімен шектес

пәндермен білім берудің келісу хаттамасы

Келісілетін пәндер	Материалдың пропорциясын және оны баяндау ретін өзгерту туралы ұсыныстар және т.б.	Келісімге қатысқан кафедралардың мәжіліс хаттамаларының нөмірлері мен күндері
Реквизитке дейінгі
Экология және тұрақты даму	Халық денсаулығына қоршаған орта ластануының қауіптілік дәрежесін есептеу. Қоршаған орта ластануына және халықтың денсаулық жағдайы-на болжамды баға беру.	Хаттама №_________ __________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Микробиология	Микроағзалардың жіктелу түрі, қасиеті, сыртқы ортадағы тұрақтылығына температураға тұрақтылығы. Әртүрлі қоздырғыштар тудыратын аурулар.	Хаттама №_________ ___________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Анатомия	Дене құрылымы, бөлек ағзалар, тіндер және олардың ағзадағы ара қатынасы.	Хаттама №_________ _________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Физио­логия	Ағза ұлпалары мен тіндері қызметтерінің заңдылықтары, оларды реттеу тетіктері. Ағзаның бейімделуі. Патологиялық үдерістер, олардың даму жағдайы мен белгілері.	Хаттама №_________ _________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Неорганикалық химия	Химиялық элементтер және олардың бейорганикалық қосындыларының құрылысы, реактивті қабілеттілігі мен қасиеттері	Хаттама №________ ___________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Аналитикалық химия	Заттар мен қосындылардың химиялық құрамын анықтау. Аналитикалық сынамаларды іріктеу және дайындау, талдау схемасын құрастыру және талдау әдістемесін таңдау	Хаттама №________ ___________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Органикалык химия	Органикалық қосындылар және олардың айналымға түсу заңдылықтары. Қөміртегінің көптеген элементтермен әрекеттесу қабілеті	Хаттама №________ ___________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Физикалық және коллоидты химия	Заттардың агрегаттық жағдайы. Беткейлік көріністер. Адсорбция. Химиялық термодинамика және кинетика негіздері. Коллоидтық жүйе.	Хаттама №________ ___________________ 2013ж Каф. меңгерушісі:
Реквизиттен кейінгі
Фармакология	Белгілі және жаңадан дайындалған тиімді, қаупсіз дәрілік заттардың тірі ағзалармен ара қатынасын зерттеу	Хаттама № _____ 2013ж. Каф. меңгерушісі:
Фармацевтика-лык қызметті ұйымдастыру негізі	Фармацевтикалык қызмет және медициналық техника, медицинада қолданылатын жабдықтар мен дәрілік заттардың қолданысы. Фармацевтика-лык қызметтің түрлері. Дәрілік заттардың сапасын бақылау және өндірілу ережелері	Хаттама № _____ 2013ж. Каф. меңгерушісі:
Токсикология-лық химия	Ұлы және күшті әсер ететін дәрілік заттарды анықтауда қолданылатын химиялық әдістер	Хаттама № _____ 2013ж. Каф. меңгерушісі:
Фармацевтика-лық химия	Дәрілік заттардың химиялық қасиеттері, оларды өндеу, жасау, сапалық және сандық талдау әдістері. Дәрілік заттарды жасау кезіндегі химиялық үдерістер, олардың шынайы екенін және әсер ететін затын анықтау	Хаттама № _____ 2013ж. Каф. меңгерушісі:

Үлгі 2

2014-2015 оқу жылының жұмыс бағдарламасына толықтырулар мен өзгертулер
«Фармацевтикалық гигиена негіздері» пәні бойынша жұмыс бағдарламасының 2.4. бөліміне келесі өзгертулер енгізілді:

2.4. Оқытудың соңғы нәтижесі

Дублин дескрипторлар		ОҚМФА-да әзірленген мамандық құзыреттілігі	Пәнді оқытудың нәтижесі	Тұжырымда ма бойынша оқытудың нәтижелері
А	Зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете білу.	Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік	Фармацевтикалық гигиенаның мақсаттарын біледі.	Р 1
			Химико-фармацевтік өндірістің жағдайын және еңбек үдерісінің ұйымдасырылуын біледі.	Р 1
			Өндірістік ортаның негізгі факторларын және олардың денсаулыққа зиянды әсерін біледі	Р 20
			Фармацевттің, еңбек қызыметінің сипатын және тәртібін қоса алғанда еңбек жағдайын гигиеналық бағалауда білімді меңгерген.	Р 20
			Қоршаған ортаны өндірістік зияндылықтарымен және ластаушылармен күресудің негізгі профилактикалық іс-шараларын біледі.	Р 20
			Химико-фармацевтік кәсіпорындарындағы және дәріхана мекемелеріндегі бөлмелердің және құрылғылардың гигиеналық нормативке сәйкестігін анықтаудың және бағалаудың әдісін біледі. Кәсіптік қызмет саласындағы санитарлық – эпидемиологиялық қадағалау органдарымен өзара әрекет жасау механизімдерін біледі.	Р 23
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі
		«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Кәсіби қызметтің шеңберін реттемелейтін заңнамалық және нормативтік құжаттарды біледі.	Р 13
			Химико-фармацевтік өндірісте кәсіби қызметті басқару шешімін қабылдайтын жұмыс орнының аттестациясы, еңбек гигиенасы және физиологиясы саласындағы негізгі нормативтік құжаттарды біледі.	Р 19
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауды, ақпараттарды талдауды, іздеу салуды, оқылғандарды кәсіптік тапсырманы шешу амалына (негізгі ережелерін бөлу, соның ішінде іздеуді және қосымшаларды) айландыра алады.
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Фармацевтикалық гигиена бойынша білімді және дерек қорларды, желілік технологияларды, заманауй компьютерлік технологияларды қолдана отырып сонмен қатар әртүрлі көздерден кәсіптік ақпараттарды сақтауды, қайта өіеуді, қабылдау заттарын және тәсілдерін, қалай іздеу салуды және негізгі әдістерін қолдануды біледі.
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген талдауларды көпшілік алдында сөйлеуге, пікір-талас жүргізуді, әлеуметтік маңызды мәселелерді және үдерістерді талдаудың қағидаларын біледі. - топта өзінің жұмысын көрсете алады. - кәсіптік қызмет саласындағы санитарлық – эпидемиологиялық қадағалау органдарымен өзара әрекет жасау механизімдерін біледі.
В	Осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу	Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік	Химико-фармацевтік кәсіпорындарындағы және дәріхана мекемелеріндегі бөлмелердің және өндірістік құрылғылардың гигиеналық нормативке сәйкестәгін бағалауда білімін қолдана алады.	Р11
			Дәрілік заттарды жасауда, сақтауда және сатуда санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы тәртіптің бұзылуын анықтауда білімін қолдана алады.	Р12
			Фармацевтикалық кәсіпорындарды және ұйымдарды салуда және еңбек жағдайын санитарлық – гигиеналық бағалау және анықтау әдістерін біледі.	Р 21
			Кәсіптік қызмет саласындағы санитарлық – эпидемиологиялық қадағалау органдарымен өзара әрекет жасау механизімінде білімін қолданады.	Р 23
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Коммерциялық құрылымдағы фармацевтік салада еңбек жағдайына баға беру және меншікті зерделік нысанын нарыққа енгізу үшін патенттермен және тиімді жобаларда білімін қолданады.	Р 18
			Фармацевтік өндірістердің түрлерін жасауда және олардың қызметінде техника қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз етуде білімін қолданады.	Р 15
		«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Фармөндірісте еңбек гигиенасы сұрақтары бойынша кәсіптік қызмет аймағында нормативтік құқықтық құжаттармен жұмыс жасауда білімін қолданады.	Р 6
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауда, ақпараттарды талдауда, іздеуде, оқығандарын кәсіптік тапсырманы шешу амалына айландыруда, негізгі ережелерін бөлуде олардан іздеуге және қосымша кезекті мақала, тезис және жоба түрінде рәсімдеуде білімін қолдана алады.	Р 16
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Фармацевтикалық кәсіпорындары бойынша білімді және дерек қорларды, желілік технологияларды, заманауй компьютерлік технологияларды қолдана отырып сонмен қатар әртүрлі көздерден кәсіптік ақпараттарды сақтауды, қайта өіеуді, қабылдау заттарын және тәсілдерін, қалай іздеу салуды және негізгі әдістерін қолдануды біледі.	Р 10
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Әлеуметтік – маңызды мәселелерді және үдерістерді талдауда білімін қолданады. Тәжірибелік және педогогикалық қызметтегі қақтығыстарды тұрақты түрде шешуге және ынтымақтасуды іске асыруда кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген талдауларды көпшілік алдында сөйлеуге пікір-талас жүргізуге қабілетті.	Р4
С	Дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы проблемаларды шешу.	Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік	Фармацевтік гигиенаның жеке сұрақтары бойынша өндірістік мінездемені және әртүрлі кәсіптік үдерістердің және әлеуметтік қызметтің мәселелерін логикалық және ділелді түрде шешеді, талдайды, тұжырымдайды.	Р 14
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Өндірістік фармацевтикалық талаптар негізінде әртүрлі фармацевтикалық кәсіпорындардың және ұйымдардың жобаларын жоспарлауды біледі.	Р 19
		«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Фармацевтік гигиена бойынша кәсіби қызметтің шеңберін реттемелейтін заңнамалық және нормативтік құжаттардың негізін меңгерген.	Р 6
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Фармацевтік гигиена сұрақтары бойынша кәсіптік қызметтегі қақтығыстарды шешуге және ынтымақтасуға, тәрбиелік және педагогикалық қызметті жүзеге асыруға, дәлелденген талдауларға, пікір-талас жүргізуге, көпшілік алдында сөйлеуге дайын.	Р 8
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Өзінің жұмысын ғылыми әдебиеттермен дәлелдейді, ақпараттарды талдайды, ізденеді, кезекті мақала немесе басылым түрінде рәсімдейді.	Р 10
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Кәсіптік деңгейін көтеру үшін білімін және дерекқорларды, заманауй интернет-технологияларды қолданып әртүрлі ақпараттарды қайта жасауды, сақтаудың, қабылдау құралын және тәсілін, негізгі әдістерін талдайды.	Р 14
Д	Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асыру	Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік	Фармөндірістегі фармацевтік гигиена және еңбекті қорғау сұрақтары бойынша меншікті шешімін мінездеме, жеке ой-пікірін реферат, баяндама, презентация, ұсыныс, жоба түрінде тұжырымдайды.	Р 21
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі
		«Денсаулық адвокат» құзыреттілігі	Фармөндірістегі денсулықты қорғау саласын реттемелейтін заңнамалық және нормативтік актілер жүйесін қолданады.	Р 6
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Химико-фармацевтік өндірісте еңбек гигиенасының әлеуметтік маңызды мәселелерін көрсетуге қабілетті. Эксперементалдық зерттеулер шешіміне сәйкес, ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауды және талдауды іске асырады.	Р 7
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Кәсіптің түріне қарай ақпараттарды жинауда және талдауда негізгі интернет-технологияларды меңгерген.	Р 2.
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген талдауларды көпшілік алдында сөйлеуге, пікір-талас жүргізуге қабілетті.	Р 10
Е	Ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын көздейді	Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік	Фармацевтикалық гигиена саласы бойынша білімін хабарлайды. Сабақ берудің заманауй әдіс тәсілін ұсынып, фармөндірістегі еңбекті қорғаудың әлеуметтік-маңызды мәселелерін шешуде тәжірибелік және кәсіптік қызметпен талдаудың арақатынасын белгілейді.	Р 1
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Фармацевтік бейіндегі комерциялық құрылымдағы, еңбек гигиенасы бойынша білімді қолдануды және ұйымдастыруды біледі.	Р 12
		«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Еңбекті қорғау сұрақтары бойынша әртүрлі қиындықтағы мәселелерді әріптестермен және маман еместермен шешіп, кәсіптік қызметтік заңнамалық қалыптағы ақпараттарды хабарлайды.	Р 6
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Өзінің ғылыми жұмысы мен тәжірибелік қызметін біріктіріп, оларды ұсынады. Идеяны түсіну епшілгімен және оны кезекті басылым түрінде рәсімдеудің әдістемелік тәсілін меңгерген.	Р 9
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Құжаттарды электронды тасымалдаушыларға енгізу, білім беру үдерісінде компьютерлік технологиялар мен сандық білім беру ресурстарын қолдана отырып кәсіптік қызметке енгізу бойынша ақпараттарды хабарлайды.	Р 2
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген талдауларды көпшілік алдында сөйлеуге, пікір-талас жүргізуге қабілетті және дайын. Қақтығыстарды шешуге және ынтымақтастыруға қабілеттілігін көрсетеді.	Р 8
	Оқытудың дербес зейінін әрі қарай жалғастыру		Фармакология, фармацевтикалық қызметті ұйымдастыру негізі, токсикологиялық химия, фармацевтикалық химия.

Жұмыс бағдарламасы кафедра мәжілісінде қайта қаралған және мақұлданған

«19 » 05.2014ж № 11 хаттама

Кафедра меңгерушісі, м.ғ: Б.З. Долтаева
ОІБК сарапшысымен тексерілді: Б.О. Торланова

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК

ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

«Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы

СИЛЛАБУС