Тақырыбы: Белоктар биохимиясы

Құрылымдық белоктар (коллагендер, эластиндер, кератиндер) және күрделі белоктар (фосфо-, липо- және металлопротеиндер)

2. Мамандыққа сай әдебиеттермен және интернетпен жұмыс істеу арқылы дағдылану мен анализ жасауға машықтану

Қарастырылатын тақырып материалын келесі сұрақтар бойынша оқу:

1. 
   Склеропротеиндердің (коллагендер, эластиндер, кератиндер) құрылысы, химиялық қасиеттері, табиғатта таралуы, атқаратын қызметтері;
   
2. 
   Күрделі белоктардың (фосфо-, липо-, металлопротеидтер) құрылысы, қасиеттері, атқаратын қызметтері.
   
3. 
   Тақырып бойынша сөзжұмбақ құрастыру.
   

• 
  Тақырып бойынша сөзжұмбақты құрастыру және оны қорғау.
  

• 
  сөзжұмбақта тақырыптың негізгі сұрақтары қарастырылу керек;
  
• 
  сөзжұмбаққа кем дегенде 50 сөз кіру керек, оның ішінде 25 сөзі - жай белоктар бөлімінен, 25 сөзі - күрделі белоктар бөлімінен;
  
• 
  қолданылатын әдебиет саны 8-10 кем болмау керек;
  
• 
  сөзжұмбақ сауатты дайындалуы және безендірілуі керек;
  
• 
  сөзжұмбақ сұрақтары берілген бойынша қолданылған әдебитіне сілтеме берілу керек;
  
• 
  библиографияны дұрыс жазу қажет.
  

• 
  мұқаба беті;
  
• 
  көлденең бойынша сөздер нөмерлері белгіленіп беріледі;
  
• 
  тік бойынша сөздер нөмерлері белгіленіп беріледі;
  
• 
  сөзжұмбақтың жауаптары көлденең және тік бойынша берілген сөздерінің нөмерлері белгіленіп көрсетіледі;
  
• 
  қолданған әдебиетінің тізімі (қазіргі кездегі әдебиеттердің саны жеткілікті болу қажет және 2000жылдан жоғары әдебиеттер беріліп, бет саны көрсетілуі қажет, журналдардың, мақалалардың, электрондық мекен жайлар көрсетілуі керек).
  

• 
  Кафедра талаптарына сәйкес тапсырманы уақытында тапсыру;
  
• 
  Сөзжұмбаққа берілген талаптарды орындап оны қорғау;
  
• 
  СӨЖ бойынша берілген оқытушының сұрағына дұрыс жауап бере алу
  

Баға критерийлері :

90% балл Студент тақырып материалын біліп, жауап бергенде 20-24 сұрақтардан болмашы қате жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете білгенде, жүйелі дұрыс ойлай алғанда және 6-7 әдебиеттерді қолданып, одан да қателер жібергенде.

85% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде 18-19 сұрақтарға ғана жауап беріп, қателіктер жіберіп, 6-7 дұрыс емес әдебиеттерді қолданғанда.

80% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде біраз қателіктер жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете алғанда, дұрыс ойлай алатынын көрсете білгенде және 6-7 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

75% балл сабақ тақырыбы бойынша студенттің білімі терең емес, 13-14 сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде, 4-5 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

70% балл сабақ тақырыбы бойынша студенттің білімі терең емес,10-12 сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде, 4-5 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

65% балл сабақ тақырыбы бойынша студенттің білімі терең емес, 8-9 сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде, 2-3 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

60% балл Студент сабақ тақырыбы бойынша нашар бейімделгенде, 5-7сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде, 2-3 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

55% балл Студент сабақ тақырыбы бойынша нашар бейімделгенде, сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде. Әдебиеттер көрсетілмеген, немесе 2-3 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

50% балл – – мұқаба беті жоқ, кесте толтырылған бірақ толық емес, дұрыс құрастырылмаған әдебиеттер толық емес 2 әдебиет ғана бар немесе ескі әдебиеттер келтірілген (2000жылға дейінгі)

45% балл – СӨЖ ді тапсырмағанда немесе СӨЖ бар бірақ қорғамағанда, көптеген қателері бар қойылған талаптарға жауаптар жоқ болғанда.

8.Ұсынылатын әдебиеттер

5. 
   Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия» - М., 2004
   
6. 
   Северин Е.С. «Биологическая химия» - М., 2007
   
7. 
   Николаев А.Я. «Биологическая химия» - М., 2007
   

1. 
   Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. «Метаболические основы питания с курсом общей химии», Алматы, 1998
   
2. 
   Плешкова С.М., Абитаева С.А., Асанбаева Р.Д. «Белоктар, белоктар биосинтезі. Молекулярлық генетиканың негіздері», Алматы, 2003
   
3. 
   Сеитов З.С. «Биохимия», Алматы, 2007
   
4. 
   Николаев А.Я. «Биологическая химия», Москва
   
5. 
   Строев З.С. «Биологическая химия», Москва, 1986
   

1. 
   Плешкова С.М., Абитаева С.А., Асанбаева Р.Д. «Белки, биосинтез белков. Основы молекулярной генетики», Алматы, 1992
   
2. 
   Плешкова С.М. и соавт. «Методические указания для самостоятельной подготовки студентов к лабораторным занятиям по биохимии (вопросы, упражнения и ситуационные задачи)», Алматы, 2003
   
3. 
   Верболович П.А., Аблаев Н.Р. «Лекции по отдельным разделам биохимии», Алма-Ата, 1985
   
4. 
   Полосухина Т.Я., Аблаев Н.Р. «Материалы к курсу биохимии», Алма-Ата, 1977
   

Бақылау (сұрақтар)

Өздігінен дайындалуға берілген сұрақтар:

Металлопротеиндер, құрылысы, өкілдері, рөлі

Липопротеиндер – құрылысы туралы түсінік, тіндік және сары су липопротеиндерінің айырмашылықтары

Склеропротеиндер – құрылысы, өкілдері, рөлі

Фосфопротеиндер – құрылысы, өкілдері, рөлі

№2 СӨЖ

Витаминтәрізді заттар. Антивитаминдер

2 – Антивитаминдердің құрылысы және әсер етуі туралы сұрақтарды өздігінен қарастыру.

2) Антивитаминдер туралы түсінік.

Кестені толтыру (берілген кестелердің біреуін толтыру ұсынылады):

№1 кесте «Витаминтәрізді заттар »

№2 кесте «Антивитаминдер»

1. кестені толтыру және оны қорғау

• 
  Тақырып бойынша әдебиеттерді жинақтау
  
• 
  библиографиясын құрастыру.
  
• 
  Ақпараттарды жинастырып бір жүйеге келтіру
  
• 
  Кестені толтыру
  
• 
  Кестені қорғау
  

Кестені толтыруда қолданылатын әдебиет саны 8-10нан кем болмауы керек ( 2000-ші жылдан және одан жоғары ); әдебиет тізімінде оның жылы, қаласы, елі,

авторлары, шығарған орны, бет саны немесе жорналы, жорналдың аты, мақала, жинақтар, НЭТтегі электрондық адресі;

• 
  Тексті баяндау кезінде қолданылған әдебиттерге сілтеме берілуі керек;
  

• 
  библиографияны дұрыс толтыру керек.
  
• 
  СӨЖдің құрылысына кіру керек:
  
  1. 
     Мұқаба беті,
     
  2. 
     кесте
     
  3. 
     әдебиеттердің тізімі.
     

• 
  Кафедра талаптарына сәйкес тапсырманы уақытында тапсыру;
  
• 
  Кестеге берілген талаптарды орындап оны қорғау;
  
• 
  СӨЖ бойынша берілген оқытушының сұрағына дұрыс жауап бере алу
  

Баға критерийлері:

90% балл Студент тақырып материалын біліп, жауап бергенде 20-24 сұрақтардан болмашы қате жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете білгенде, жүйелі дұрыс ойлай алғанда және 6-7 әдебиеттерді қолданып, одан да қателер жібергенде.

85% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде 18-19 сұрақтарға ғана жауап беріп, қателіктер жіберіп, 6-7 дұрыс емес әдебиеттерді қолданғанда.

80% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде біраз қателіктер жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете алғанда, дұрыс ойлай алатынын көрсете білгенде және 6-7 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

1. З.С. Сеитов. Биохимия., Алматы,2007

2. Т.С. Сейтембетов., Б.И.Төлеуов., А.Ж. Сейтембетова., Биологиялық химия., Қарағанды, 2007

Қосымша:

1. У. Сайпіл, С.М. Плешкова, С.А. Абитаева. Ферменттер, энергия алмасуы, витаминдер. Алматы.,2001

2. С.М Плешкова., К.К Өмірзақова К.К., С.А.Абитаева, Заттар алмасуы және оның реттелуі.,Алматы.,2006

3. С.С.Ерджанова С.С., С.М.Плешкова, Булыгин К.А., А.Е. Есімжан., Ш.А.Бейсенбаева, М.Б. Жангелова. Бала ағзасындағы заттар алмасуы және олардың бұзылуының клиникалық- зертханалық диагностикасы.,Алматы, 2006

4. С.А.Абитаева., Биохимияның кейбір тараулары., Алматы.,2004

5. проф. С.М Плешкованың редакциялауымен. Биохимиядан әдістемелік нұсқаулар- студенттерге арналған- ҚазҰМУ, Алматы, 2004, 2007

6. С.М Плешкова, С.А.Абитаева. С.С.Ерджанова С.С.Жақыпбекова. К.К Өмірзақова, М.Т.Сұлтанова.,Биологиялық химиядан практикум. Алматы.,2004

Орыс тілінде:

1. 
   Николаев А.Я. «Биологическая химия», М, 2007
   
2. 
   Сеитов З.С. «Биохимия», А, 2000
   
3. 
   Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. «Метаболические основы питания с курсом общей биохимии», А, 1998,
   
4. 
   Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П. «Общая патофизиология», т. 1, 2001, С-П.
   
5. 
   Хинкл П., Мак-Карти «Как клетки делают АТФ. Молекулы и клетки»
   

Сұрақтар:

1. 
   Витаминтәрізді заттар туралы түсінік.
   
2. 
   KoQ ? Құрылысы, қасиетері, маңызы.
   
3. 
   Метилметионинсульфоний хлориді, құрылысы, қасиетері, маңызы.
   
4. 
   Витамин F, құрылысы, қасиетері, маңызы.
   
5. 
   Холин, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
   
6. 
   Инозит, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
   
7. 
   Липой қышқылы, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
   
8. 
   Карнитин, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
   
9. 
   Орот қышқылы, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
   
10. 
    Пангам қышқылы, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
    
11. 
    ПАБК, химиялық табиғаты, маңызы, ағзаға түсу көздері.
    
12. 
    Антивитаминдер, мысал келтіру, ағзаға қандай дәрілермен немесе тағадармен түседі, әсер ету механизмі, әсерінің байқалуы.
    

№ 3 СӨЖ

Изоферменттердің қасиеттерін, құрылыстарын өздігінен оқып зерттеу, олардың ауруларды жазудағы және диагностикадағы маңызы.

1. Қарастырылатын тақырыпты меңгеру үшін келесі сұрақтар беріледі:

1. 
   Изоферменттер деген не?
   
2. 
   Изоферменттердің ағзалық арнайылықтығы. Лактатдегидрогеназа.
   
3. 
   Ферменттердің мөлшері мен активтіліктерінің өлшем бірліктері.
   
4. 
   Ферменттердің клиникалық диагностика үшін қолданылуы.
   
5. 
   Жүрек, бауыр, бүйрек, бұлшық ет, сүйек, ұйқы безі және зәр шығару жолдарына арналған ағзалық арнайылық ферменттер.
   
6. 
   Изоферменттер және жүрек, бауыр, бүйрек, бұлшық ет, сүйек аурулары.
   
7. 
   Энзимдік препараттардың мысалдары, қолданылуы
   

2. Презентацияға арналған тақырыптар:

- изоферменттер, олардың ерекшеліктері және клиникалық анықтаулардағы маңызы;

- биологиялық сұйықтардағы ферменттерді аықтаудың клиникалық маңызы

- энзимотерапия

3. Орындау түрі:

Презентацияға арналған тақырыптардың бірін дайындау және қорғау.

5. 
   Орындау критерийлері:
   

• 
  Тақырып бойынша әдебиеттерді жинақтау
  
• 
  библиографиясын құрастыру.
  
• 
  Ақпараттарды жинастырып бір жүйеге келтіру
  
• 
  Презентацияға арналған тақырыпты қорғау
  

• 
  презентацияның көлемі 15 слайдтан көп болмауы керек;
  
• 
  презентацияны дайындауда қолданылатын әдебиет саны 8-10нан кем болмауы керек ( 2000-ші жылдан және одан жоғары ); әдебиет тізімінде оның жылы, қаласы, елі, авторлары, шығарған орны, бет саны немесе жорналы, жорналдың аты, мақала, жинақтар, НЭТтегі электрондық адресі;
  

• 
  тақырыпты баяндау кезінде пайдаланған әдебиеттерге сілтеме жасалынуы керек;
  
• 
  библиографияны дұрыс құрастыру керек.
  
• 
  Презентацияның құрылысына кіру керек:,
  
  1. 
     Мұқаба беті,
     
  2. 
     мазмұны (презентацияны беттері ретпен орналасуына қарай баяндау керек),
     
  3. 
     кіріспе (презентацияның мақсатын, негізін, қарастырылатын мәселелерді, актуалдылығын, шешімін сипаттау керек),
     
  4. 
     негізгі бөлім (презентацияның әрбір бөлімі жеке мәселелерді ашуы керек немесе оның бір жағын ашу керек, логикалық тәртіп бойынша жүйелі жазылуы керек; бұл бөлімдерде кестелер, сызба нұсқалар, суреттер, графиктер және т.б. ),
     
  5. 
     қорытынды (қорытынды жасалады, презентацияның тақырыбы бойынша жалпылама қорытынды жасалады, ұсыныстар бойынша жасалуы керек),
     
  6. 
     әдебиеттердің тізімі.
     

• 
  Кафедра талаптарына сәйкес тапсырманы уақытында тапсыру;
  
• 
  Презентацияға берілген талаптарды орындап оны қорғау;
  
• 
  Презентацияны қойылған талаптарға сай құрастыру;
  
• 
  СӨЖ бойынша берілген оқытушының сұрағына дұрыс жауап бере алу
  

1. 
   Баға критерийлері:
   

95% балл Студент, жалпы алғанда, материалды білетінін көрсетіп, қисынды (логикалық) ойлау қабілетін білдірген, бірақ қосалқы түсініктерді баяндағанда болмашы қате жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете білгенде. Презентация басқа бағдарламаларда да орындалса да барлық әдебиеттер толық есепке алынбағанда.

90% балл Студент тақырып материалын біліп, жауап бергенде сұрақтардан болмашы қате жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете білгенде, жүйелі дұрыс ойлай алғанда және презентацияда тек негізгі әдебиеттер қолданғанда.

85% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде 15слайдтан көп қолданып, қателіктер жіберіп, 6-7 дұрыс емес әдебиеттерді қолданғанда.

80% балл Студент тақырып материалын білетінін көрсете алғанда, дегенмен жауап бергенде біраз қателіктер жіберіп, оны оқытушының ескертуінен кейін түзете алғанда, дұрыс ойлай алатынын көрсете білгенде және 6-7 дұрыс емес ескі әдебиеттерді қолданғанда.

75% балл сабақ тақырыбы бойынша студенттің білімі терең емес, 15слайдтан көп, сұрақтарға толық емес және ретсіз жауап бергенде, 4-5 дұрыс емес және ескі әдебиеттерді қолданғанда.