«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
МҮКЕЙ ӘБІЛҚАЙЫРҰЛЫ /1884-1916/
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 328. «Терісқақпай»
| МҮКЕЙ ӘБІЛҚАЙЫРҰЛЫ /1884-1916/
327. «Қосбасқан» (ІІ нұсқа) Мүкей мен Жайыр жортуылда жүріп бір байдың қыз ұзату тойына қатынасып қалады. олар өздерінің атын-жөнін құпия сақтап, отау үйінде болып жатқан жастардың сауығына кіреді. олар жастар арасында біреулердің Мүкейдің «Телқоңыр» күйін бұзып шертіп отырғанын көреді де, оның домбырасын сұрап алып, «бұл күй менің білуімде былай еді»,—деп шертіп береді. Құрбыларының қалауынша күйші жалғасты бір қауым күйлерді орындайды. Қыза түскен домбыра сауығының бұл сал- ты үлкендердің де құлағына шалынып, той иесі оларды ауыл ақсақалдары отырған шаңыраққа шақыртып күй шерткізеді. Топ арасында отырған орта жастардан асқан бір тақыс сау- дагер сауда істеп жүріп Мүкей ауылдарына қонып кеткені есіне түсіп, Мүкейді таниды да: —ой, інім, сен әлгі жортуылшы, күйші Мүкей екенсің ғой! Ауыл-аймағың аман ба?—деп суырыла амандасады. Мүкей ша- расыздан саудагердің тануын мойындайды. Той иесі Мүкейді құрметтеп қонақ етеді. Ертеңінде аттанар алдында Мүкейге ел ақсақалдары ақыл айтып: —Алаштың өнерлі азаматы екенсің, мұныңа жұрт риза. Атыңды сырттай естушы едік, бүгін көзімізбен көрдік. Ал жор- тып жүріп жылқы қуатын өнерің де бар екен, мұныңа жанымыз қас. Екі аяғыңды егіз баспа, алдыңғы өнеріңді алға сүйре, соң- ғыңды су түбіне таста,—деп шапан кигізіп, ақ тілекпен аттанды- рыпты. Мүкей осыдан соң ел тілегін жөн көріп, жортуылын да қойыпты. Еліне оралғаннан кейін «Қос басқан» күйін жасапты. 328. «Терісқақпай» Айсыз түн, қызыл іңір. үштас жайлауының төрінде отырған Қара оспан бидің сегіз қанат ордасының жанынан жалғыз өтіп бара жатқан Мүкей, үй ішінде шертіліп жатқан күйді құлағы шалады да, атын қалтарысқа бекітіп қойып, үй іргесіне таяу келіп күй тыңдайды. оны сай тазанына ат қойып келе жатқан екі жігіт шалып қалады да, «баспалап жүрген ұры»,—деп ұстап алып, Қара оспанның алдына апарады. өзінің үй іргесіне не 312 күй аңыздар үшін келгендігін сендіре алмаған Мүкей Қара оспанды мойын- дату үшін, өнерін паш етіп күй шертеді. Қара оспан да күмән - нан айығып, оның күйшілік өнерін қадір тұтады. Қара оспан- ның өзі де Мүкеймен күй шертіседі, қонақ етеді. Ертеңінде Мүкей мал дауымен Қара оспанға келген екі адамның әңгіме сін тыңдайды. оның біреуі жоқ-жітік еді. Бұл дауға Қара оспан- ның дұрыс қазылық етпей, бардамға жан басып, кедейді айып- ты еткенін көреді де, бидің әділетсіздігіне төзе алмаған Мүкей, Қара оспанның үйінде отырып қолма-қол «Теріс қақпай» күйін шығарып шертеді. Күйдің сол кездегі аты «Қақпай» болып, кейін «Теріс қақпай» деп аталып кеткен. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|