«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 132. «Тоқта баяу»
| 131. «Ойбай, бегім бер!»
Бай баласы мен кедей баласы серіктесіп бек теруге шығады. Ішер ас пен мінер көлікке қысылып көрмеген бай баласы ер- тұрманы келіскен атқа мініп шығады да, аяқ артары жоқ кедей баласы жаяу шығады. Бірақ бай баласы артынан еріп жаяу салпақтап, болды- рып келе жатқан кедей баласына байлығы мен салтанатын көрсеткендей ат үстінде шалқалай отырып, оны мінгестіріп те алмайды. Туғаннан тақыршылық азабын көріп өскен кедей ба- ласы аттылы бай баласынан қалыспай жүріп отырып бек теретін жерге де жетеді. Туғаннан шөп басын сындырып көрмеген бай баласы маң- дытып бек тере алмайды, кедей баласы одан әлдеқайда артық бек теріп алады. Даяр тұрған бекті теріп алудан ерінген бай баласы кедей баласының дорбасындағы бекке көзін сүзіп қа- рай ды, соны олжалаудың амалын қарастырады. Бек теріп бол- ғаннан кейін екі бала келген ізімен қайтады. Залым бай баласы кедей баласының бегін алудың жолын ойлап, дорбадағы бегін көтеріп жаяу келе жатқан кедей баласының бірде соңынан еріп, бірде қатарласып аяңдайды да отырады. Жол ортасынан асқан 126 күй аңыздар кезде жаяу баламен қатарласып келе жатқан бай баласының бегін іліп алады да, атын тебініп қап, шаба жөнеледі. Бір ша ма жер жүріп шаршаған кедей баласы оның артынан «ойбай, бегім бер»,—деп айқайлай қуады. Аттылы жаяуға қайдан жет кіз сін. Бай баласы бекті сол күйі алып қашып кетеді. Кедей баласы- ның: «ойбай, бегім бер»,—деп айғайлағанын естіген күйші бала зарын бейнелеп, осы күйді шерткен екен дейді. 132. «Тоқта баяу» Әке мен шешеден жастай айрылған екі бала байдың қозы- сын жайып, тезегін теріп, қалған-құтқанын жеп, ескісін киіп күн көреді. Халық аузындағы қай дастан, қай әңгіме- аңызда болсын байлар қатыгез болады. олар үшін бір баланың қарны ашып, киімі жыртылып, көз жасының сел боп ағуы бір тоқтының маңырағанындай әсер етпеген. Керісінше, тоқты- серкеш маңыраса, жүрегіне шаншу боп қадалып, қолына қам- шы ұстатқан. Екі жетім де байдың осы қатыгездігін көріп, жігері құм боп өседі. өлі таяқ өршіл жүректі өкпедей езіп, жас өмірді жасық өмірге айналдырады. Шілденің аптап ыстығында байдың ауылы көшеді. Баяғы әдетімен бай екі жетімге қозыны тағы да жаяу айдатады. Көш жеткен күндік жолда қозы айдаған екі бала әбден шаршайды. Ересегі буыны құрып, табаны таусылғанын інісіне білдірмесе де, інісі шаршағанын жасыра алмайды. Шөлден діңкесі құрыған кішісі қозы айдаған ағасына ілесе алмай жылайды, жылап келе жатып «тоқта баяу», «тоқта баяу»,—деп жалынады. Баланың сол жалынышын сыбызғышы сыбызғыда осылай тартқан екен. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|