Мәнжазба Тақырыбы: Спортшыларда оңтайлы емес, ұйымдаспаған жаттығу процесінде пайда болатын түсініктерге анықтама
жүктеу/скачать 24.66 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мөлшерден артық жаттығу
- Өлі нүкте» және «екінші тыныс»
- бауыр синдромы
- Г равитациялық естен тану
- Күн өту және ыстық өту
| Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті Мәнжазба Тақырыбы: Спортшыларда оңтайлы емес, ұйымдаспаған жаттығу процесінде пайда болатын түсініктерге анықтама Ақтөбе 2019 Шаршау — қажу жағдайының дамуымен астасатын субъективтік сезінулер кешені. Босаңсу, болбырлық, дәрменсіздік сезімдерімен, физиологиялық қолайсыздық түйсігімен, психикалық процестердің өту барысында кінәраттардың ұғынуымен, жұмысқа деген ынтаның болмай қалуымен, қарекетті тоқтатуға деген түрткі себептің дендеуімен, жағымсыз эмоциялық реакциялармен сипатталады. Шаршау бірсарынды әрекетті ұзақ уакыт орындау кезінде де пайда болуы мүмкін. Алайда қажумен байланысты емес оғаш шаршау, сондай-ақ объективтік тұрғыдан қажыған адамның шаршамауы секілді жағдайларда болады. Қатты шаршау – организмнің денелік, көңіл-күйлік ширығуына, зерігуге немесе ұйқысыздыққа қалыпты және негізгі жауапты серпіні болуы мүмкін. Алайда, бұл күрделі психикалық немесе денелік жағдайдың белгісі де болуы мүмкін. Егер қажу жеткілікті ұйқыдан, жақсы тамақтанудан немесе тыныштану жағдайынан кейін де басылмаса, дәрігерге көріну қажет. Мөлшерден артық жаттығу дегеніміз межеленген жаттығу есебінен артық жаттығу жасау. Негізінен жаттығу жасау өте пайдалы. Ал межеден асса әрине зиянын тигізеді. Қиналу - әрекетті ұзақ уакыт орындау кезінде де пайда болуы мүмкін. Алайда қажумен байланысты емес оғаш шаршау, сондай-ақ объективтік тұрғыдан қажыған адамның шаршамауы секілді жағдайларда болады. «Өлі нүкте» және «екінші тыныс»-жаттықпаған адамда ұзақ жəне ауыр бұлшық ет жұмысын орындай бастағаннан бірнеше минуттан кейін жұмысты əрі қарай 95жалғастырудың мүмкін болмауы мен толық əлсіреуді субъективті сезінуімен қатар жүретін жұмыс қабілеттіліктің шұғыл төмендейтін ерекше күйі туындауы мүмкін.«Өлі нүкте» деп аталатын бұл күй кейде жаттыққан спортшыларда да байқалады. Жұмысты шектен тыс қарқынды бастау бұл күйдің көріну мүмкіндігін жоғарылатады. Ол ауыр субъективті сезімдермен, солардың ішінде бастысы ентігуді сезінумен сипатталады. бауыр синдромы — түрлі патологиялық процестер, оң жақ өкпектің ортаңғы шұңқырының өкпе тінінде орта буын бронхының стенозына және қайталама өзгерістерге әкеледі. Орта бауыр синдромы симптомсыз немесе субфебилді болуы мүмкін, аз мөлшерде кашлятпен жөтел, гемоптиз, Кеудеге ауырсыну жағы. Талып қалу — қатты күюдің, қансыраудың, қатерлі басқалай дерттің, организмде қажетті су мөлшерінің жетіспеушілігінің немесе аса қатты аллергиялық реакцияның салдарынан болатын адам өміріне қауіпті құбылыс. Сондай-ақ естен тану жағдайын іштен көп қан кету де тудыруы мүмкін. Естен танудың белгілері Әлсіздік, тамыр соғысының жиіленуі (минутіне 100-ден астам соғу жиілігі); Салқын тер шығу: көгіс тартып, мұздап, дененің тершуі; Қан қысымының күрт төмендеп кетуі; Ақыл-естің ауысуы; әлсіздік немесе талып қалу.
Сырқат адамды аяқ жағы басынан биігірек болатындай етіп жатқызу керек. Ал сырқат адамның басы қатты зақымданған болса, оны жартылай отырған қалыпта жатқызған жөн. Қандай да болмасын қан кетуді тоқтатыңыз; Егер сырқат адам тоңып жатса, оны көрпемен қымтаңыз; Егер сырқат адам су іше алатындай халде болса, онда оған бірнеше тамшы су, әйтпесе, басқадай сусын беріңіз, ал организмде су жетіспеушілігінің белгілері байқалса, сусынды көбірек беріп және регидрат сусынын ішкізіңіз; Жарақат болса, онда жараға ем-дом жасап, таңып тастаңыз; Егер сырқат адамның ауруы жанына қатты батып, мазасызданса, оған аспирин немесе дерт ауыртпалығын жеңілдететін (байыз таптыратын) басқа дәрі-дәрмек беріңіз, бірақ бүлардың құрамында тыныштандыру әсерін тигізетін кодеин тәрізді қоспалар болмауы керек. Өзіңізді сабырлы ұстап, сырқат адамды демеп, көңілін көтеріңіз. Гравитациялық естен тану - гравитациялық өрістің физикалық мағынасын түсіну және гравитациялық өрістің кернеулігін масса бірлігіне әсер ететін күш ретінде анықтау; - Ауырлық күшін гравитациялық өрістің дене массасына әсері ретінде түсіну; Күн өту және ыстық өту -организмге қызу өтуден пайда болатын сыртқы. Балаларға, етженді адамдарға, жүрек-қан тамырлары ауруымен және эндокриндік аурулармен ауырған адамдарға қызу өткіш келеді. Әсіресе, шақырайған сәулеге басты қыздырғанда күн өтеді. Күн өту көбінесе, ыстық қапырық ауадан және күн көзінде көп жүруден болады. Әсіресе ыстыққа төзімсіз немесе ауыр дене еңбегімен айналысатын (құрылыс алаңдарында жұмыс істейтін) адамдарға күн жиі өтеді. Сондай-ақ күн сәулесімен нашар шағылысатын қара-қоңыр түсті киім немесе ауа өткізбейтін және тердің булануына бөгет жасайтын киім де организмге ыстық өтуіне себепші болады. Жабық бөлмеде де жоғары температурада және жоғары болғанда да (ыстық цехтарда жұмыс істегенде) ыстық ұруы мүмкін. Жылу соққысы – гипертермия жағдайы, қарқынды қызудан туындаған және әртүрлі органдар мен жүйелердің қызметіне кедергі келтіруі мүмкін. Кез-келген жақағы және жынықағы адамдарда болуы мүмкін, алайда балалар көбінесе зардап шегеді, семізді науқақар және қарт адамдар. Бірінші жағдайда, бұл органның терморегуляциясы жетілмеген механизмдермен байланысты, екіншісінде – терморегуляция жүйесінде және жүрек-қан тамырлар жүйесінде жүктемені көтерді, үшінші орында – денсаулығы нашар және түрлі созылмалы аурулардың болуы. жүктеу/скачать 24.66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|