МӘШҺҮр-жүсіп қолжазбаларындағы ислам мәдинеті
жүктеу/скачать 7.37 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрандағы әріптер
- Хадис шариф «
- С‰йісу бес т‰рлі
- Хадис шариф
- Дін таѓылымы (жетінші єњгіме)
Дұға исму ағзам дүр 
«Иә Аллаһу иә рафиғ дәрәжәт иә Аллаһу .... иә Аллаһу иә ахаду иә Аллаһу иә сомаду иә Аллаһу иә хамду .... иә Аллаһу иә кәфиу иә Аллаһу иә ғафиу иә, Аллаһу иә мустағанә иә ..., иә қаһиру иә Аллаһу иә қаһһару иә Аллаһу иә фәттаху иә Аллаһу иә мәлик әлмулки иә Аллаһу иә зәлжәләли уал икрәм. Аллаһ салли ғәлә мухаммад уа ғәлә әли мухаммад уархәм мухаммад уа ғәлә әли ибраһим фи ғаламин раббәнә иннәкә хәмидум мәжид би рахматик. Мағынасы: «Иә, Аллаһ, төменнен жоғары дәрежемізді көтеруші. Иә, Аллаһ, құлына жақын болушы. Иә, Аллаһ, жалғыз әрі дара теңдесі жоқ. Иә, Аллаһ, барлық нәрсенің оған мұқтаж болып, Өзі ешкімге, еш нәрсеге мұқтаж болмаған. Өзгермейтін мәнгі тұрақты. Иә, Аллаһ, мақтау иесі. Иә, Аллаһ, толық болушы. Иә, Аллаһ, барлық күнәләрді кешіруші, жарылқаушы. Иә, Аллаһ, мустағанә. Иә, Аллаһ, әр дайым жеңуші. Иә, Аллаһ, кез келген уақытта жазалауға құдіреті жетуші. Иә, Аллаһ, пенделеріне ризық беруші және нығмет қақпаларын ашушы. Иә, Аллаһ, қиямет күнінің қожасы, патшасы. Иә, Аллаһ, шексіз үлкен өте әділ, құдіреті мен алыптығы ақылға сыймайтын құрметке лайық. Иә, Аллаһ! Ибраһим ғалейһи сәләмға және оның отбасына игілік еткеніңдей, Мұхаммедке (с.ғ.с.) және оның отбасына да игілік ет және рахым қыл. Шын мәнінде сен аса мақтаулы әрі жоғарысың». Бап иман дұғасы бұ дүр. Әркім бұ дұғаны ... аллаһ ғалейһи уас сәләм бұйырып дүр. Әркім менің үмметлерім сақламаслар, менім үмметімнен айырмас қиямет күн көріп естіп жаздырып алмаслар ... биллаһ мин зәлик дуғәу иман. «лә иләһә иллә аллаһ әлмәужуд фи кулли заман лә иләһә иллә аллаһ ... лә иләһә иллә аллаһ әлмәзкур фи кулли иман лә иләһә иллә аллаһ»
«иә ғәфур иә шәкур иә аллаһ иә аллаһ иә аллаһ иә хамд бирахматикә иә әрхамар рахимин» Мағынасы: «Иә, Аллаһ. Иә, Аллаһ. Иә, кешіруші, шүкіршілікті қабыл етуші». 
Бисмиллаһи рахманир рахим. Дуға исму ағзам Иә жәмилу иә аллаһу иә қарибу иә аллаһу иә мужибу иә аллаһу иә ғажибу иә аллаһу иә ғазиму иә аллаһу иә латифу иә аллаһу иә ханнәну иә аллаһу иә мәннәну иә аллаһу иә мустағину иә аллаһу иә мухсину иә аллаһу иә рахману иә аллаһу иә хакиму иә аллаһу иә мутадиру иә аллаһу иә аллаһу иә ғалиму иә аллаһу иә муғиду иә аллаһу иә қадиму иә аллаһу иә рафиғу иә аллаһу ..., иә аллаһу иә басиру иә аллаһу иә самиғу иә аллаһу иә әууәлу иә аллаһу иә сәләму иә аллаһу иә мумину иә аллаһу иә муһәимину иә аллаһу иә ғалиму иә аллаһу иә кәлләму иә аллаһу иә хаию иә қаиюму иә аллаһу иә Аллаһу иә қауию иә аллаһу иә муғизу иә аллаһу иә мәниғу иә аллаһу иә жамилу иә аллаһу иә зәлжәләли уал икраму иә аллаһу иә кәмәлу иә аллаһу иә южибу әддәғуәт иә аллаһу иә мәнзилул бәрәкәт. Иә хабибу иә аллаһу иә раззақу иә аллаһу иә мағруфу иә аллаһу иә дәииәну иә аллаһу иә султану иә аллаһу иә субхәну иә аллаһу иә рахиму иә аллаһу иә караму иә аллаһу иә мажиду иә аллаһу иә хамиду иә аллаһу иә ғәфуу иә аллаһу иә ғәффәру иә аллаһу иә мубдиу иә аллаһу иә қадиру иә аллаһу иә шәкуру иә аллаһу иә латифу иә аллаһу иә сабиру иә аллаһу иә латифу иә аллаһу иә батину иә аллаһу иә уакилу иә аллаһу иә ғазизу иә аллаһу иә жаббару иә аллаһу иә фәлләқу иә бәриу иә аллаһу иә раззақу иә қабиду иә аллаһу иә баситу иә аллаһу иә муғиззу иә аллаһу иә музиллу иә аллаһу иә сафиту иә аллаһу иә рафиғу иә аллаһу иә кәфилу иә жәлилу иә аллаһу иә сәиәду иә аллаһу иә садати иә аллаһу иә ... әлмәути иә аллаһу. иә кәфиә әлхәсәнәти иә аллаһу иә мухии әссәииәти. Иә субхана иә бурһәнә иә султанә иә ғуфрән иә рахим иә хамд иә хамд иә ахад иә ахад иә ахад». Ифтах әләбуәб иә аллаһу иә дәиму иә аллаһу иә фарду иә аллаһу иә уитру ...қ әлуәғди иә аллаһу иә ғалииу иә аллаһу иә шафииу иә аллаһу иә һадииуә иә аллаһу иә қадиру иә аллаһу иә муһәимину иә аллаһу иә Раббу әссамамуәти уаларди иә аллаһу ... инни әсәлукә бихаққи һәзиһи әләмсәу куллиһә мухаммадин соллаитә уа салламтә уа барактә ғәлә ибрәһим уа ғәлә ....... иә әрхамар рахимин. Мағынасы: «Иә, сүйкімділіктің, әдеміліктің иесі. Иә, Аллаһ. Құлына жақын болушы иә, Аллаһ. Қажет болғанға жауап беруші иә, Аллаһ. Таң қарарлықты иә, Аллаһ. Ұлылық иесі иә, Аллаһ. Нәзік, жұмсақ, асқан жарылқаушы иә, Аллаһ. Жан ашушы иә, Аллаһ. Жомарт, мырза иә, Аллаһ. Иә, мустағину. Қайырымды, жарылқаушы иә Аллаһ. Ерекше мейірімді, қаыйрымды шапағатты иә, Аллаһ. Даналық пен ақыл иесі. Әділетті, билік жүргізушілердің ең ұлысы иә, Аллаһ. Күш, құдірет иесі иә, Аллаһ. Иә, Аллаһ шәксіз, толық білуші, әр нәрседен хабар алушы иә, Аллаһ. Барша әлемді жоқ етуші және бар етуші иә, Аллаһу. Ежелден болушы иә, Аллаһу. Төменнен, үкім шығарушы, әр нәрсені өзі шешуші иә, Аллаһ. Иә, Аллаһ бәрін де көруші (қараңқыда қара тастың үстіндегі қара құмырсқаның да жасауын көрер) иә, Аллаһ. Барлық нәрсені естуші иә, Аллаһ. Әуелгі, бірінші, алғашқы болушы иә, Аллаһ. Бейбітшілікті сүюші иә, Аллаһ. Сенім ұялатушы, тыныштық беруші иә, Аллаһ. Әр уақыт өз саясына алушы қорғаушы, сақтаушы иә, Аллаһ. Шәксіз толық білуші, әр нәрседен хабар алушы иә Аллаһ. Сөйлеуші иә Аллаһ. Мәңгілік тірі, өлмейтін иә, Аллаһ. Барша әлемде, жер мен көкте өлмейтін, өшпес мәңгілік иесі иә, Аллаһ. Иә, Аллаһ қуатты. Қуаттандырушы, күш беруші иә, Аллаһ. Өзі қаламаған пенделерін байлық пен сынаушы иә, Аллаһу. Иә, көркемді иә, Аллаһ. Шексіз үлкен, өте әділ, құдіреті мен алыптығы ақылға сыймайтын құрметке лайық иә, Аллаһ. Толық болуы иә, Аллаһ. Иә, құлдарының дұғасына жауап қайтарушы иә, Аллаһ. Иә пенделеріне берекет жіберуші иә Аллаһ» Иә, сүйікті иә, Аллаһ. Өзі бар еткен ризық беруші және нығмет қақпаларын ашушы иә, Аллаһ. Танымды иә, Аллаһ. Дінге сендіруші иә, Аллаһ. Сұлтанымыз иә, Аллаһ. Мадаққа ие иә, Аллаһ. Қиямет күнінде рахмет көлеңкесіне алушы, жарылқаушы иә, Аллаһ. Жомартты иә, Аллаһ. Даңқты, игілікті, мақтаулы иә, Аллаһ. Бүкіл мадаққа лайықты иә, Аллаһ. Барлық күнәләрді кешіруші, жарылқаушы иә Аллаһ. Күнә-қателерді жарылқаушы иә, Аллаһ. Әр нәрсені құралсыз, өрнексіз ең әуелі бар етіп, бастап жіберуші иә, Аллаһ. Барлық нәрсеге күші жететін, шексіз, құрмет иесі иә, Аллаһ. Игілікті, шүкір етуші иә, Аллаһ. Мейірімді иә, Аллаһ. Сабырлы, мейірімді иә, Аллаһ. Біле алмастық дәрежеде жасырын болушы иә, Аллаһ. Қорғаушы, жақтаушы қамқоршы иә, Аллаһ. Күшті қуатты, құдіретті иә, Аллаһ. Өзінің үкімін барша әлемге жеткеруші, күшті де қуатты иә, Аллаһ. Күн аттырушы иә, Аллаһ. Пенделерді сүйюші, оларға мәрхемет етуші иә, Аллаһ. Өзі бар еткен әр пендесіне ризық беруші иә, Аллаһ. Ғәзрейіл періштеге жан алуға әмір беруші иә, Аллаһ. Ризық және несібені жайып мол етіп беруші иә, Аллаһ. Қуаттандырушы, күш беруші иә, Аллаһ. Қор етуші, масқара етуші иә, Аллаһ. Анық бар иә, Аллаһ. Төменнен жоғарыға көтеруші иә, Аллаһ. Нәтижелі иә, Аллаһ. Ұлылық иесі. Аса үлкен айбынды иә, Аллаһ. Билік жүргізуш, билік тағында болушы иә, Аллаһу. Иә, Аллаһ толық қабілетті. Иә, Аллаһ жамандықты болдырушы» Иә мадақ иесі. Иә дәлелдеуші. Иә сұлтан. Иә кешіруші. Иә рахымды. Иә мадақты.. Иә жалғыз. Иә әрі дара. Иә теңдесі жоқ. «Рахмет есіктеріңді аша көр иә, Аллаһ. Әрдайым бар болушы иә, Аллаһ. Жалғыз иә, Аллаһ. Иә хақ уәде беруші иә, Аллаһ. Аса зор, биік тұрушы иә, Аллаһ. Шипа беруші иә, Аллаһ. Сый беруші иә, Аллаһ. Барлық нәрсеге күші жететін, шексіз, құрмет иесі иә, Аллаһ. Әр уақыт өз саясына алушы қорғаушы, сақтаушы иә, Аллаһ. Жер мен аспан жарату раббысы иә, Аллаһ. Иә, Аллаһ! Менің сенен сұрайтыным бұл хақ есімдерге Ибраһим ғалейһи сәләмға және оның отбасына береке бергендей, Мұхаммад (с.ғ.с.)-ға және оның отбасына да береке бере гөр. Шын мәнінде Сен аса мақтаулы әрі жоғарысың. Бұ дұғаны жаттап алмаса нахрі ғәлим Мұхаммад Мұстафа соллаллаһу ғалейһи сәләмдан бұ дұғаны көріп жазып алмаслар. Өздері бір... менден шапағат әмиде етмесіндер. Егер бұ дұғаны ... шайтан алдап иманын алар, имансыз кетер. «Бисмиллаһи рахмани рахим мәужуд фи кулли мәкән лә иләһә иллә аллаһ, әлмағруф фи кулли ихсан, ... һуафи шәдн лә иләһә иллә аллаһ әлиман, әлиман».
Бисмиллаһи рахмани рахим. Риуаят дүр Расул соллаллаһу ғалейһи уа сәләм бір күн мешітте әссәләм келді ішін кіріп сәлем қылдыдағы айтты Иә, Мұхаммад әссәләм айтты. Иә, Мұхаммад әркім бұ дұғаны оқыса, иә өзі бір Аллаһ тағала жарлықай бұ дұға берекетінде. Әркім ерсе бұ дұғаны хамд. Алла тағала оң екі хор қызларын үйіре. Әркім бұ дұғаны ..... алдында дут он салауат үйіре әр не түрлі хажат ... үйіріп. Кешке оқытса қияметте қубдағы уақытта сирaтта ........ тұтырса қияметте қубдағы уақытта ұжмақны өз қолы бірле ....................... Имам Ағзам дұғасын оқымаса айтты, иә өзі бірлен тұтмаса айтты ... бұ дұғаның ... сол құл қадір дейді. Оның кімбен ғажап. Иә, Мұхаммад әркім бұ дұғаны оқыса, иә көтерсе намазға жалқаулық болмас. Дұшмандары оң сапары болмас. Иә, Мұхаммад әркім бұ дұғаны оқыса қатынға есенлік үйіре. Одан соң Жәбрейіл ғалейһи сәләм ... отқа кірсе бір құлы жанбайды. Иә, Мұхаммад әркім егер сенің үмметің ... бәни сол қадірдердемге құлақтарны қойып тыңлаң... осылар бұ дұғаның шархны жазмағлар осы. 
«Қалә әррахимун иәрхамуһум әррахимун ирхаму мән фил арди уа иәрхамукум мән фи сәмә». Интәһә уа кутибә фи иәумил хамис. «Қалә расулуллаһ ғалейһи салату уа сәләм: рауаһу әттирмизи уа ғән Ғумар ибну Маймун әләудә ли ражулин уа һууә юғзиһи ағзама хамсән қаблә хамсин шәбәбәк қаблә һәрәмәк уа сиххатәк қаблә сәқәмәк(сәғәмәк) уа ғанәк қаблә фәқирәк уа фәрәғәк қаблә шуғләк уа хаиәтәк қаблә маутәк»
«اللهم اعفرلى ولوالدى والاستاذى و المؤمين و المؤمناة و المسلمات و المسلمين «Аллаћумма иѓфирли уєлиди уєл устєзи уєл м‰мин уєл муслимєт уєл муслимин». 3 мєртебе. Ємин деген пенделеріњді жарылќай гµр.
Ќ±дай соныњ ішінде жарылќай гµр: «اللهم انى اعوذبك من علم لا ينفع و عمل لا يرفع و دعاء لا يسمع و قلب لا يخشغ ونفس لا تقنغ وبطن لا تشبع» «Аллаћумма инни аѓузубикє мин ѓилм лє инфєѓу уа ѓамали лє иурфєѓу уа дуѓє лє иусмєѓу уа ќалбин лє иєхшєѓ уа нєфс лє тєќнєѓ уа бєтн лє тушбиѓ». 3 мєртебе. Мағынасы: Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айтты: Кімде-кім бұл дұғаны жаттаса, қабір азабын көрмейді. Алладан басқа тәңір жоқ. Білуші және хақ Аллаһ, ол мәңгі өлмейді. قال نبى عليه السلام من كتب هذا دعاء على الكقين لم يكن عذاب القبر لا اله الله الحق الحكم لا اله الا الله الحى القيوم «Ќалә нәби ѓалейћис сәләм: «Мєн кєтаба ћєзє д±ѓа ѓєлє єл-кєќин ... лєм иєкун ѓєзєб єл-ќабр лє илєћє иллє аллаћ єлхаќ єлхуккәм лє илєћє иллє аллаћ єл-хєйул ќайум»
«ләу дәғәт мин кирәғ фи кирәғ әлкирәғи ләу уәжибәт» Мағынасы: «Егер судан су ішуге шақырса, сендерге бару уәжиб болады» «قال لا تغارق المنجرة فان الخير فيها و فى اهلها الى يوم القيامة » «Ќалє туѓариќу єл-мунжирә фєиннєл хайыр фићє уа фи єћлићє илє иәумил ќиямәт»
«اللهم انى اعوذبك من علم لا ينفع و دعاء لا يسمع وعمل لا يرفع و قلب لا تخشغ و نفس لا تقنع و بطن لا تشبع» «Аллаћумма инни әғузубикә мин ғилм лә иәнфәғу уа дуғәин лә иусмәғу уа ғәмәлин лә иурфәғу уа қалбин лә тәхшәғ уа нәфсин лә тәқнәғ уа бәтнин лә тушбиғ»
Дерек сал намаз азан хисабы. Шәһл уа һәшт жумғә кун инсабынан(бес ғәд сегіз жұма 85жұма келеді). Һәзәр һәшт сад бәң намаз(мың сегіз жүз азан намаз). Шәш һәзәр уа һәшт сад һәшт рәкәғәт фард намаз(алты мың сегіз жүз сегіз ракәғәт парыз намаз). Шиһәр һәзәр уа шәт ракәғәт суннат(төрт мың алпыс ракәғәт сүннет). Уа һәзәр уа һәштә дүр ракәғәт уитр уәжиб(бір мың сексен ракәғәт уитр уәжиб). Жамғысы 11мың 9 жүз 48 ракәғәт. Тәммә шад. К‰н есімдері «يوم الجمعة» Ияумул жумѓє [104] « يوم السبت» Ияумус сєбт [105] « يوم الاحد» Ияумул єхєд [106] « يوم الاثنين» Ияумул иснєин [107] «يوم الثلثاء» Ияумус суләсє [108] «يوم الاربعاء» Ияумул єрбиѓє [109] «يوم الخميس» Ияумул хємис [110] Єзин к‰н. Салфи µзіњді µзіњ пањ санау. Өзіңді бµтен кісіден үстем кµру, аузыња не келеді соны сµйлеу б±л мазмум харам сипат д‰р. Шаматта біреуге ќаза биле зарар келгеннен шаттыќ, оѓан кµптен сол лайыќ еді деп, ќуанып т±рмаќ харам сипат д‰р. С‰йісу бес т‰рлі Бірі шєћуәт[111] ж±маѓыныњ с‰йісуі. Бірі махаббат: ѓашыќ муѓшаќ с‰йісу. Бірі шєфєќєт [112] : Ата-ананыњ баласын с‰ймегі. Бірі таѓзим [113] : Шєкірт ±стазын мєруитлар пірін с‰ймек, ±лыќтау ‰шін ќол ±стаѓанда ќолынан с‰ймек. Бірі мєудєт [114] : Достыќменен с‰йісу. Жауын бірлен ±рыс тоќыс ќоян жылы жиырма алтыншы ѓауарда басталды.
«Єл инсєн ѓєбидул ихсєн». Мағынасы: «Адам баласы - жақсылықтың құлы». «Мєн лєм иєшкуру лєм иєнкуруллаћ». Мағынасы: «Кімде-кім шүкіршілік қылмаса, ол - Аллаға жек көрінішті». «Мєн иєғмєл би ғилм иєғлємуллаћ таѓала мє лєм иєғлємєћу» Мағынасы: «Кім біліммен амал қылса, Алла білмеген нәрсесін үйретеді». Хадис шариф: «Иушиб ибн адам уа иушиб фиһи хәсләтән әлмард уа тәуәл әмәл» Мағынасы: «Адам баласы өскен сайын, ауруы да өседі және үміті де» Ќалє Нєби ѓалейћис солату уас-сәләм : «мєн єкєлє тєѓєм уєхид фєћує хинзир фи иєнєуєл мунафиќ фи єхирєт». Мағынасы: Пайғамбарымыз айтты: «Кім тамақты жалғыз жесе, ақиретте екі жүзді доңыз секілді болады». Ќалє Нєби ѓалейћис сәләм: «мєн єкєлє тєѓєм мєѓє тєлиб єл-ѓилм лє ѓєзєб фил-ќєбрєћу иллє хисєб фи иєум єл-ќиємєт». Мағынасы: Пайғамбарымыз айтты: «Кім білім жолында жүрген адамды тамақтандырса, қабір азабынан және ақирет есебінен аман болады». «Уалбухлу ѓєду аллаћ уа лєу кєнє зєћидє .... хєбибу аллаћ уа лєу кєнє фєсиќ єлхєсид лє иєдхул єлжєннєт». Мағынасы: «Алланың құлы егер пасық немесе көре алмаушылық болса, жәннәтқа кірмейді». «Лє тєхуз мин ќауєс єлбаќр шәйун». Мағынасы: «Аңшыдан малдан басқа еш нәрсе алмаңдар». Яғни... Имам Аѓзам [115] ќырыќ менен алпыс арасында ѓәшир [116] болса лә хисаб [117] менен алынады деген. Ќ±нан µгіз болса рубѓ єлѓєшєряѓни тµрттен бірін оннан бірін береді. Тайынша асса ‰штен бірін, оннан бірін береді деген. Хусаин деген имам ќырыќтан елуге жетер бір ќ±нан µгіз менен, бір ќ±нан µгіздіњ ќ±нын тµрттен бірін береді дейді. Имам [118] атын айтќан имам Аѓзам ќиас фаќић [119] менен айтады, ќиәс фиќћменен айтады. Қиәс фәқһәләннан ѓамал ќылмаймыз, хадис шариф [120] менен ѓамал ќыламыз. Пайѓамбар айтќан: «лә тәхуз мин әуқас әлбақар шәйун». Мағынасы: «Аңшыдан малдан басқа еш нәрсе алмаңдар». Хадис шариф: «الايمان فلايمان ثم الايمان». «Єлиман фєл-иман суммєл иман».
«قال النبى عليه الصلوة والسلام اصحابى كا الغجوم بايّهم اقتديتم اهتديتم» Ќалє әннєби ѓалейћи солат уас сәләм: уа єсхаби кәннужум биєииєћум иќтєдәитум иһтәдәитум».
Хадис шариф: «Єтлубу єлѓилм минәл маһди илєл лєхди». Мағынасы: «Ілімді бесіктен дүниеден өткенкенге шейін ізденіңдер». «Тайб єлкєсб ѓємєл єррєжул бииєдићи уа кулл иубѓ мбрур єссєб... тємнєѓ єрризќ». Мағынасы: «Істің жақсысы - ердің қолмен жасағаны ... ырызықты тоқтатады». «Єфдєл єлмуминин єхсєнућум хулќєн». Мағынасы: «Мұсылмандардың жақсысы - көркем мінезді болғаны». "الحياء من الإيمان" «Єлхєйє минєл иман».
«Мєн лє иєрхєм лє юрхєм». Мағынасы: «Кім рақымдылық қылмаса, рақымсыз болады». Төрт асыл Төрт асыл бар. Бұл төртеуі бір кісіде түгел болса ол мүмин мұсылман. Егер бұл төртеуі табылмаса мұсылмандығы түгел болмайды. Бір де бірі болмаса, ол нағузу биллаһи [121] кәпір болады. Егер біреуі бар болып табылып, үшеуі жоқ болса мунафиқ [122]. Егер екеуі бар болып табылып, екеуі жоқ болса фасиқ [123] болады. Егер үшеуі бар болса, бірі жоқ болса мубтадиғ [124] тозақтың иті болады. Төрт асыл - осы тілмен иқрар көңілмен расқа тұтуымен, ғамал қылу пайғамбарымыздың сүннетімен жүруі шат. «المبتديع كيلاب اهيل النار حديث شريف» «әлмубтәдиғ киләб әһл әннар»
Алла Тағала хабибне [125] бес нәрседен хабар бермеді. Ол қиямет қашан болады. Оның мауғуд [126] уақытын білдірмеді. Екінші- жаңбыр қай күні жауады оны білдірмеді. Үшінші- қатынның қарнындағы бала қай күні туады. Ер ме, әйел ме, оны білдірмеді. Онан ешкім хабары болмады. Төртінші- жұмыс әркімге мағлум, ертең не жұмыс, заман қандай болатұғын білдірмеді. Онан ешкімнің хабары болмады. Бесінші- адам қай жерде туатынын әбден білді, һәм мағлум[127] қай жерде опат боларын еш бір жан білмеді. Онан хабар бермеді. Дін ќандай Ағузу биллаһ мәғә исмуллаһ. «ارايت الذى يكذب باالدّ ين فذلك الذى يدعّ اليتيم ولا يخضّ على طعام المسكين» «араєитєл лєзи юкєззибу биддин фєзєликєл лєзи ядғул ятим уа лє иәхудду ғәлє таѓамил мискин».
Маѓна шариѓы айа кµрдіњ м‰... уа ћєм аныќ білдіњме ќиямет к‰нініњ хаќлыѓына нанбаѓандарды, ќиямет ќайым болып Ќ±дай алдына баруына иќрар [128] уа тасдиќы [129] болмаѓандарды. Шын дінде болмай, жалѓан дінді ±стап ж‰ргендерді. Ол кім десењ жетімге ќаћар ќылѓандар, жетімді аяп м‰сіркемегендер. Уа және екінші кім десењ мискиндерге [130] таѓам беруге µзі ћєм сарањ болып, басќаларѓа да бер деп ќыздырушы(қызықтырушы) болмаѓандар. Жетімдерді уа мискиндерді махрум ќалдырып оларѓа жаны ашымаѓыз, аямаѓыз, м‰сіркемегіз болмай, ќатал болып ж‰ріп ќ±р намаз оќыѓыштарныњ хаќында айтылѓан. Фєбис жєзєићи [131], олардыњ жазасы мынау дегендей. Уа м‰мин м±сылман болып бір-біріне жєрдемін тигізіп болыспайды. М±ндай жандар дінсіз диянатсыз. Қ±р намаз б±ларды дінде ќылалмайды. Дін мағынасы насихат. Насихат мағынасы жаны ашымаќ. Қанша жаныњ ашып айтќан сµз ќ±лаѓына кірмейді. «ولكن لا تحبون الناصحين» «Уа лєкин лє тухиббунє әннасихин» -делінген.
Екінші: «Рас сµз жаѓымды болмайды»- делінген. Хожа Хафиз ................ ‰шбу Хожа Хафиз сµзініњ тєфс... ќазаќ жаќсысы х±б шешіп сµйлеген. Сонда екеуі бір жерде отырып айтќан емес, екеуі екі заманда бірінікін-бірі естімей сµйле(ген). Барлы, барлы, барлы тау, Басы есенніњ малы жау. ¦йќыѓа мас, ќабаќ жау. Ішпей ж‰рсе тамаќ жау. Жыртыќ ‰йге тамшы жау. Арыќ атќа ќамшы жау. Тебеген болса биењ жау. Кетеген болса т‰йењ жау. Ќашќаќ болса атыњ жау. Тіл алмас ќатын жау. ¦рысќаќ болса ±лыњ жау. Керіскек болса келін жау. ¦л он беске жеткенше, Ќолѓа ±стаѓан ќобызыњ, ¦л он бестен асќан соњ, Тіл алмас доњызыњ. Кµкбектен алып ... , Жасында к‰йеу алмас Бєрінен µткен ќызыњ жау.
Жасыќ болма пысыќ бол! Жалќау болма, ќайратты µткір бол.
Ќ±дай Тєбарак уа Таѓаланы хадир уа назир білсін. «ألم يعلم بإن الله يري» «әлєм иєѓлєм би єннє аллаћ иєрє» ні ойласын. Мағынасы: «Негізінен Алланың көріп тұрғанын білмей ме?» Меккеде түскен. Ғалақ сүресі. 14-аят. «الإحسان ان تعبد الله كإنك تراه فإن لم تكن تاره فإنه يرك ». «әл ихсєн єннє тєѓбудуллаћ кє иннєк тєрєћу фєин лєм тєкун тєрєћ фєиннє иєрєк».
«лє» -дегенді тілмен емес ж‰регімен» «уа ћуує мєѓєкум єинємє кунтум» десін, ойында ойласын. Мағынасы: «Сендер ќайда болсањдар, ол Алла Таѓала сендермен бірге». «илєћ» -дегенде «уа нєхну єќрєбу илєићи мин хєбл єл-уєрид» ойында болсын. Мағынасы: « Біздер оған жіппен, түннен де жақынбыз». «иллє аллаћ» -дегенде «иухиббућум уа иухиббунєһу» зићынында хадир т±рсын. Мағынасы: «Алла оларды жақсы көреді және олар да Алланы жақсы көреді» Мединеде түскен. Мәидә сүресі. 54-аят. Єуелгісі: мураќєбєт маѓииєт [133] Екіншісі: мураќєбєт єќрєбєт [134] ‡шіншісі: мураќєбєт мухииєт [135], махаббат, махаббат. Б±лардыњ к‰ші асса мураќєбєт басирєт [136] «لا تدركه الأبصر و هو يدرك الأبصار » «лє тудрикуһу єлєбсару уа ћуує иудрику әлєбсар» єлєбсар зићынында хадир т±рсын.
Уа ћум мураќєбєт зат: «ليس كمثله شئ و هو سميع البصير» «лєисє кє мислићи шєиун уа ћуує сємиѓул басир» зићынында хәдир т±рсын. Мағынасы: « Еш нәрсе Ол сияқты емес. Ол Алла, әр нәрсені естуші, толық көруші» Меккеде түскен. Шура сүресі. 11-аят. Лєтєифу хємсє ѓєлимул ємр, ѓєлимул ѓєиб, ѓєлиму мєѓна болѓан. Қєлб [137], рух [138], сир [139], хєфи [140], ихфє [141], ѓєлим єл-хєлќ [142], ѓєлим єш-шєћєдєт [143], ѓєлимус сурє [144] болѓан: от, су, топыраќ, жел, нєпсі. Б±л бесеуін жоќ ќылуды нєфи дейді. Б±л нєфи исбєтні дєліне бекітіп алѓан жанѓа хажет сµз. 
«Ќаулєћу Таѓала: уа мин рахмати жєѓєлє лєкумул лєилє уєннєћєр литєскунє фићи уа литєбтєѓун мин фєдләћу уа лєѓєллєкум тєшкурун» Мағынасы: «Алланың сендерге рахымы: ол сендерге түнді және күндізгі уақытты сендер тіршілік жасасын деп және Алланың берген ырызықтарын алсын деп жараттық». Мәфһум зәлик ин ќалє лє илєћє иллє аллаћ мухаммєд расул аллаћ би иштәрєт мє зєкєрнєћу уа тєхќиќє мє нєбинє ѓєлеићи фє кєнє иєѓбудуллаћ суннєт кємилєт. Уа лизє ќалє соллаллаћу таѓала ѓалейћи уас сәләм «єфдєл мєн ќалєт єнє уан нєбиунє мин ќабли». Лє илєћє иллє аллаћ ќалє аллаћу таѓала илєићи иусѓид єлкєлєм єттєиб уал ѓємєл єссалих иєрфєѓу. Уа лизєлик мєн ќалєћє ғиндєл нєум бил ѓиддєт мєзкур бәтәт рух тәхт әлғәрш тәтәғәддә мин зәлик бихисаб қәуәһә. Уа лизәлик мән қаләһә ғиндә руиәт әлһиләл әмән мин сәир әләсқәм уа лизәлик мән қаләһә ғиндә духул әлмәдинәт әмән мин фитнәһә уа лизәлик мән қаләһә биқасд әттутлиғ фил ғәлуиәт кәшф ләһу ғәиб мә қасадәһу уа һәзә кулләһу би иштәрәт мә зәкәрнәһу уа тасхих мә иштәрнәһу. Шәмс әлмуғәриф. Мағынасы: «Егер Аллаһтан басқа тәңір жоқ, Мұхаммед Аллаһтың елшісі деп айтқан болса, шарт бойынша сондай мадақтаса және хақтықпен сондай нәбиімізге, одан кейін Аллаһқа сүннетті толығымен құлшылық қылса және пайғамбарымыз (Аллаһ тағаланың рахметімен оған сәлеметі болсын) айтқан. «Жақсысы кім мен пайғамбар екенімді, Аллаһтан басқа құдай жоқ екенін айтса, Аллаһ жоғары мәртебелі оған айтқан: «Жақсы сөзбен қуантады және жақсы ісінің дәрежесі көтерілер. Одан соң ұйықтар алдында айтса, ол адамның рухы ғарыштың астында болады. Егер ол сөзді бір қаланың ішіне кірген кезде айтсаң, ол қаланың жамандығынан құтыласың» . Ќай жолмен ж‰рсењде табасың дейді екен, ондай пенделер с±раѓан жолын аныќтау ‰шін; «صرات الذين أنعمت عليهم غير المغضوب عليهم و لا الضالّين» «сираталлєзинє єнѓємтє ѓалейћим ѓайрил мәѓдуби ѓалейћим уа ладдаллин» дейді екен. Мағынасы: «Нығметке бөлендіргендеріңнің жолына! Ашуға ұшырағандардың және адасқандардың жолына емес!». Меккеде түскен. Фатиха сүресі. 7 -аят. Єй, пәк пєруєрдігер бізге б±рынѓы жаќсы кµрген ќ±лдарыњ єнѓєм [145] ќылѓан жолыњды ... ќаблды жолды берген пенделеріњді ныѓметіњ ш‰кір ќылдыњ, ќазања разы балаң сабыр ќ±лдарыњнан ќылып заћир [146] да оларѓа ашу ќылмадыњ. Батин [147] да адастырмадыњ, жалѓанда жазѓырмадыњ аздырмадыњ. Ахиретте ашуыња, ќаћарыња алмадыњ сондай ќылып ќолтыѓыња алып, ќ±шаѓыња ќысќан пенделеріњ д‰ние ж‰зін ќаптаѓан суды ќ±рѓаќшадай ќылдыњ. Саулап жанып т±рѓан ... ±жмаќтыњ тµріндей ќылдыњ. ¤зін µлтіремін, кµзін жоямын, ќарашыѓын батырамын деген д±шпандарын басынан піруєндай айналдырып ... жердіњ. Ќ±дыќтыњ ішін кµктіњ тµбесіндей жєй ќылдыњ. Зынданныњ ішін алтын таќтыњ ‰стіндей орын ќылдыњ. Балыќтыњ ќарнын шешесініњ ќ±рсаѓындай жєйлі ќылдыњ. Біздіњ киіміміздіњ ќ±р сыртын жылтыратып астарымен єдебін ќалай болса солай ќылма. ‡йіміздіњ кµрініс тысќы жаѓын ѓайрат ќылып жатырмын. Оны әннә Ибраћим ѓалейћи [148] єуєћ ... деп жат ќылынды. «سلام على ابراهيم» «واتخذ الله ابراهيم خليلا» «уат тєхизуллаћ ибраћим халил» делінді. «сєләм ѓєлє Ибраћим» делінді.
‡шінші ишаратлар, бишаратлар болѓан соњ, ол Ибраћим халилуллаћ болмай кім Ибраһим халилуллаһ босын. Міне мен атым аталѓан жоќ, сен сондай боласын деген дєнеме жоќ. Кµзсіз кµбелектей µзімді отќа ±рып, патша Ќ±дайдыњ патшалыѓына сеніп шын ыхласыммен, пєк иѓтиќадыммен жабысып жатырмын дейді екен. Онда Алла Тєбарак уа Таѓала пенде м‰минніњ жаныныњ б±л айтќан сµзін ћєм ќабыл алып кµрмей, білмей ыхлас ќойып, иѓтиќад ќылѓан пендем сеніњ артыќ екеніњ хаќ уа раста тозаќ отына жанар к‰ні: «بردا و سلاما امّة محمد» «бәрдән уа сәләмән ѓєлє уммєт Мухаммад» демегім сеніњ хаќыњда Ибраћим халилм. Мағынасы: «Мұхаммед үмметіне тыныштық және салқындық болсын». Берілген бишараттан ж‰з хисса, мыњ хисса артыќ дейді екен. М±ны естіп пенде м‰минніњ жаны ќуанып шап беріп жабысады екен. Намазда басќа с‰ре басќа аятні ... ќылмай єлхамдіні тапсырып ќойѓандай таѓин ќылѓан Ќ±дайдан тілейтін тілегініњ ... екен. Намаз пенде м‰минніњ ол ±лы Алла Таѓалаѓа хажетін шаѓып жатќан ... екен Алла Тєбарак уа Таѓала пенделарін таѓлим [149] ‰шін кєлєм ќадимін хамд [150] менен бастаѓан. Не тілек тілесењ маѓан хамд айтумен баслап тілек тіле деп Ќ±дай Тєбарак уа Таѓаланыњ єрне берген ныѓметініњ ш‰кірнесі ‰шін хамд айтмаќ б±йырылѓан. «әлхамду лиллаћ» [151] - демегіміз Алла Таѓалаѓа айтќан хамд санамыз. «الحمد لله رب العالمين الرحمان الرحيم ملك يوم الدين» «әлхамду лиллаһи раббил ѓєлємин єррахмани рахим мєлики иєумиддин». Мағынасы: «Барлық мақтау бүкіл әлемнің раббы Аллаға тән. Аса қамқор, ерекше мейрімді. Қиямет күннің иесі». Меккеде түскен. Фатиха сүресі. 2,3,4 аят. Сипаты тілегіміз «إياك نعبد و إياك نستعين» «ииєкє нєѓбуду уа ииєкє нєстєѓин». Мағынасы: «Саған ғана құлшылық қыламыз, әрі сенен ғана жәрдем тілейміз». Меккеде түскен. Фатиха сүресі. 5-аят. М±ныњ маѓына шариѓы єй, пєк пєруєрдігер біздер саѓан ѓибадат ќыламыз. Сенен басќаѓа ѓибадат ќылмаймыз, жєне сенен жєрдем талап ќыламыз б±л т±рѓан баршаларымыз деген екен. Ќ±дай Тєбарак уа Таѓала пенделерініњ б±л мінєжєтіна не нєрседен жєрдем талап ќыласыздар деген жєуаб би сєуаб ќайырар екен. Онда пенделер «إهدنا الصراط المستقيم» «ићдинас сиратєл мустєќим». Мағынасы: «Бізді тура жолға сала гөр». Меккеде түскен. Фатиха сүресі. 6- аят. Біздерді тура жолѓа кµндір, т‰зу жолѓа баста дегені екен. Онда Ќ±дай Тєбарак уа Таѓала жауап ќайырар екен, жолыныњ бєрі тура, т‰зу Іздеген маќсатыњ мен болсам ќай ќуанып: «ربنا اغفرلي و لولدي و للمؤمنين يوم يقوم الحساب». «Раббанє иѓфирли уәлиуәлидәииә уа лилм‰мининә иєумє иєќумул хисәб»-деп ж‰зін сипап, намаздан босанып т‰регеледі екен. Мағынасы: «Раббымыз! Есеп құрылатын күні, мені, әке-шешемді және иаман келтіргендерді жарылқа!». Меккеде түскен. Ибраһим сүресі. 41-аят. Осындай ќылып оќыѓан намаз ж±мыртќаны шайќап бала ќылып ж±мыртќадан жарып ±шырѓан ќ±стай ±шып дєргећ б... таѓалніњ х‰зырына салып жетіп барады екен. Шайќап бала ќылып, ж±мыртќадан жарып ±шыралмаѓан ќалѓан ќалѓан жерінде ќала береді екен. Тєпкірніњ ќ±сын еш ќылма зайл пєлєѓда болмаѓы табид дәл пікір, зікірњді ж±мыртќадай шайќап онан жарып бала ќылып ±шыралмасањ дєнемеге жарамай шіріп сасып ќалѓан ж±мыртќа есебінде орынѓа т±рмай ќалып ж‰рмесін деген сµз. Єннє хазіретіміз соллалаћу таѓала ѓалейћи уас-сәләмніњ хадис шарифі: «كل صلوة لم يحضلر فيها القلب فهى الى العقوبة اسرع» «куллу солат ләм иәхдур фиһә әлқалб фәһиә иләл ғәқубәт әсрәғ» Мағынасы: «Егер намазда қорқыныш жүрекпен оқымаса, ол азапқа асықтырады». Бір оќылѓан намазда кµњілніњ хушуѓ уа худуѓы болмаса ѓазапќа кіріптар ќылады ..... ......... екен. Пенде мүмин жаны сүйсініп ...лері бергеніңді бекітіп бір-бір мєкєніњді саќтап бер дегенге келеді екен. Алла Таѓала тауфиќ ћидәият [152] беруімен, µзініњ білдіруімен б±л тілекте біздіњ ниетімізде болѓан лисан халіміз айтып т±рады екен. Лисан єлхал интаќ мин лисан лимәќалә. Қалє тілінен хал тілініњ шешен екендігі ћєммєге маѓлум д‰р. Пенде м‰мин намазда т±рып «إياك نعبد و إياك نستعين» «ииєкє нєѓбуду ує ииєкє нєстєѓин»-десе хал тілі б±л айтылѓан тілекте болып т±рса ‰шбу тариќ намаз оќыѓышныњ жаны сµйлейді екен. Мағынасы: «Саған ғана құлшылық қыламыз, әрі сенен ғана жәрдем тілейміз». Меккеде түскен. Фатиха сүресі. 5-аят Ибраћим Халилуллаћдан біз артыќ болсаќ керек дейді екен. Не ‰шін оныњ ќол аяѓын біреу байлады д±шман намрудлыѓын отќа таслау ‰шін міне мен µз ќолымды µзім байлап т±рмын, бір намаздан басќаѓа тырп еткізбеске. Аяѓымды µзім бекітіп, саусаѓымды ж‰руден ќалдырып т±рмын, намаздан басќаѓа бір басќызбай. Ќ±лаѓымды маќтамен тыќќандай тыѓындап т±рмын, намаздан басќа сµзді кіргізбеске. Кµзімді кµруден ќалдырып т±рмын, намаздан басќаны кµрмеске. Тілімді жєне байлатып, тоќтатып ќойдым, намаз ж±мысынан басќа сµзді сµйлемеске жєне онымен ќарап бос т±рѓан жоќ. Ќ±дайдыњ ќ±лшылыѓында жан беріп, жан алып тырмысып жатыр. Ибраћим халилуллаһ намрудніњ оты мен ќарсыласќан болса, мен к‰шті Ќ±дайдыњ µзініњ оты тозаќпен ќарсыласып т±рмын. Ол жандырмаќшы да мен соѓан жанбасќа ѓайрат д‰ниеде зор ќ±рал ќалам илен ќара сауыт ћєммєге ѓаздүр. Б±лар болмаѓанда, д‰ниеде еш шәй болмашыќ дүр. жүктеу/скачать 7.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|