Н. Э. Пфейфер (қолы) (аты-жөні)

(қолы) (аты-жөні)

КЕЛІСІЛДІ

20_ж. «___»________ (факультет атауы) (қолы) (аты-жөні)

ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ А. А. Варакута 20_ж. «___»____________ (қолы) (аты-жөні)

20__ж. «___»______________ №____ Хаттама

«Маркетингтік зерттеулер» пәнінің мақсаты маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ғылыми-теориялық негіздерін зерттеу және оларды жүзеге асырудың тәжірибесін меңгеру.

Пәннің мақсатына жету үшін төмендегідей міндеттерді шешу қажет:

• 
  маркетингтік зерттеудің ұйымдастырушылық және әдістемелік негізін, маркетингтік зерттеулер жүргізудің мәні мен кезеңдерін, ақпарат жинау және оны талдаудың негізгі әдістерін зерттеу;
  
• 
  маркетингтік зерттеудің құрылымына сипаттама беру;
  
• 
  сауалдаманы әзірлеу, көптеген сандық және сапалық әдістер (пікірсұрау, бақылау, фокус-топ, тереңдетілген сұхбат және басқа да проекциялық әдістер) көмегімен маркетингтік зерттеулерді жүргізудің тәжірибелік дағдыларын әзірлеу;
  
• 
  маркетинг кешенінің элементтері бойынша маркетингтік зертгеулер жүргізудің ерекшеліктерін зерттеу;
  
• 
  маркетингтік зерттеудің ішкі бағыттарын зсртеу: кәсіпорындардың жұмыс істеуінің ішкі ортасын талдау және т.б.
  

• 
  маркетингтік зерттеулерді жүргізу әдістемесін: негізгі кезеңдерін, әдістерін, ақпаратты жинау және талдау құралдарын, нәтижелерді ұсыну әдістерін;
  
• 
  ақпарат жинаудың кейбір әдістері мен құралдарының артықшылықтары және кемшіліктерін: пікірсұрау, бақылау, тәжірибе, фокус-топ, сауалдама, механикалық құрылғылар жөнінде түсініктері болуы;
  
• 
  маркетингтік зерттеудің әр түрлі бағытында қолданылатын талдау әдістерінің өзіндік ерекшеліктері және айырмашылықтарын: ішкі және сыртқы;
  
• 
  маркетингтік зерттеудің жекелеген түрлерін жүргізудің өзіндік ерекшеліктерін: бәсекелестікті, нарық конъюнктурасы және сиымдылығын; нарықтың фирмалық құрылымын; маркетинг кешені және кәсіпорын жұмысының ішкі ортасының құрамдас бөліктерін білуі;
  

• 
  телефон арқылы, ауызша, жазбаша пікірсұрау және сұхбат жүргізуді; фокус-топтың негізінде сұрау жүргізуді ұйымдастыруды;
  
• 
  зерттеудің әр түрлі мәселелері бойынша сауалдама құрастыруды; фокус-топты жүргізу үшін сценарий (гайд) құрастыра икемді болуы;
  
• 
  ақпараттың әр түрін жинап, өңдеп, талдаудан өткізуді;
  
• 
  қызықтыратын мәселелер бойынша нақты мини-маркетингтік зерттеулер жүргізуді практикалық машықтарды иемденуі қажет.
  

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет: «Маркетинг», «Статистика», «Экономикалық теория», «Экономикадағы математика».

Пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет: «Кәсіпкерлік қызметтің негіздері», «Экономиканы мемлекеттік реттеу», «Эконометрика», «Қаржы нарыктары және делдалдары».

Маркетингтік зерттеулердің мәні және маңызы. Маркетингтік зерттеулердің мақсаты, міндеттері объектілері және пәні. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қажеттіліктері. Маркетингтік зертеудегі тұтынушылар құрылымы.

Маркетингтік зерттеулерді зерттеу бағыты, қолдану аумағы, зерттеушілік дизайны, белгіленген мақсаттардың түрлері мен зерттеулер типтері, қолданылатын ақпарат көздері, алынатын нәтижелер сипаты, мәселені қамту ауқымының дәрежесі, зерттеулерді жүргізу жиілігінің дәрежесі, қызығушылықтар саны, территориялық қамтуы, зерттеулерді жүргізудің, ұйымдық нысандары сияқты көрсеткіштер бойынша жіктелуі. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қағидалары.
2 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің негізгі бағыттары

Маркетингтік зерттеулердің бағыттары және жалпы сипаттамасы. Маркетингтік зерттеулердің ішкі және сыртқы бағыттары. Бағыттарына сәйкес маркетингтік зерттеулердің негізгі түрлері: нарықты, тұтынушыларды, бәсекелестерді, нарықтың фирмалық құрылымын, тауарларды, бағаны, тауар қозғалысын және сатуды, жылжыту жүйесін, кәсіпорынның ішкі ортасын зерттеу.

Маркетингтік зерттеулерде қолданылатын көрсеткіштер жүйесі: нарық жағдайын талдау көрсеткіштері (жалпы экономикалық жағдайды, сұраныс пен ұсынысты, тұтынушылардың тауар/қызметке талабын және тұтынушылық талғамдарды); нарық субъектілері саудасының нысаны мен әдісі көрсеткіштері (жабдықтаушы-фирмалар, бәсекелес-фирмалар, әлеуетті сатып алушы-фирмалар және т.б.); фирманың шаруашылық қызметі нәтижесін талдау көрсеткіштері (экономикалық әлеует, шаруашылық қызметтердің жалпы нәтижелері, шаруашылық субъекті қызметінің тиімділігі және қаржылық жағдайы); өнімнің бәсекеқабілеттілігі көрсеткіштері; шаруашылық субъектінің нарықтағы бәсеке қабілеттілігін талдау көрсеткіштері; шаруашылық субъектінің бәсекелік мүмкіндіктерін бағалау көрсеткіштері.
3 Тақырып Маркетингтік зерттеулердегі ақпарат

Маркетингтік ақпараттың мәні және құрамдастары. Маркетингтік ақпараттың қалыптасу мақсаттары. Маркетингтік ақпараттың ерекшеліктері. Маркетингтік ақпараттың қалыптасу қағидалары.

Маркетингтік ақпараттың жіктелуі. Ақпараттың түрлері және олардың қысқаша сипаттамасы.

Маркетингтік ақпараттың көздері. Екінші және бірінші ретті ақпарат: анықтамасы, артықшылықтары мен кемшіліктері. Екінші ретті ақпараттын жіктелуі. Сыртқы және ішкі екінші ретті ақпараттың артықшылықтары мен кемшіліктері. Маркетингтік ақпарат көздерінің салыстырмалы сипаттамасы.

Маркетингтік ақпараттық жүйе. Маркетингтік ақпараттық жүйенің қалыптасу тұжырымдамасы. Маркетингтік ақпараттық жүйелердің жіктелуі. Маркетингтік ақпараттық жүйені жобалау және оны құру алгоритмі. Ф. Котлердің үсынған маркетингтік ақпараттық жүйесі және оның құрамдастары.

Шешім қабылдауды қолдау жүйесі және оның бөлімшелері. Маркетингтік ақпарат жүйесінің салыстырмалы сипаттамасы және шешім қабылдауды қолдау жүйесі.

Маркетингтік зерттеулер жоспарларынның жіктелуі.

Маркетингтік зерттеулер типтеріне байланысты зерттеушілік дизайндар сипаттамасы: анықтамасы, мақсаттары, басты параметрлері, алынған ақпараттар сипаты, зерттеулер нәтижелері, қолданылатын маркетингтік зерттеулердің әдістері.

Маркетингтік зерттеулер типтерінің өзара байланысы. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу шараларын тұрақтандыру.

Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің негізгі кезеңдері: зерттеулер тұжырымдамасын әзірлеу; зерттеулер жоспарын құру; ақпараттарды жинау; ақпараттарды әзірлеу және талдау; есептемені әзірлеу және презентациялау.

Зерттеулер тұжырымдамасын әзірлеу. Мәселені айқындау: анықтамасы, негізгі көздері және оны айқындау ыңғайлары. Мәселені айқындау тізбектілігі: белгілерін анықтау (зерттеушінің басшылықпен немесе шешім қабылдаушы тұлғамен кездесуін ұйымдастыру, басшылар мен мамандардан эксперттік пікір сұрау), басшылық мәселесінің маркетингтік зерттеулер мәселесіне түрленуі. Басшылық мәселесі және маркетингтік зерттеулер мәселесі. Маркетингтік мәселелердің типтері.

Маркетингтік зерттеулердің әдістемесін жоспарлау. Талдаулық моделдерді құру. Талдаулық моделдердің нысаны: вербалды, графикалық және математикалық.

Маркетингтік зерттеулердің, мақсаттарын анықтау және жұмыс гипотезасын әзірлеу. Маркетингтік зерттеулердің мақсаттары: іздеу, сипаттаушы, себеп-салдарлық. Жұмыс гипотезасын әзірлеу үрдісі.

Маркетингтік зерттеулердің релевантты сипаттамаларын бөліп көрсету және міндеттерді белгілеу.

Маркетингтік зерттеулердің жоспарын құру. Маркетингтік зерттеулердің жоспарының жіктелуі. Маркетингтік зерттеулер типтеріне байланысты зерттеушілік дизайндар сипаттамасы: анықтамасы, мақсаттары, басты параметрлері, алынған ақпараттар сипаты, зерттеулер нәтижелері, қолданылатын маркетингтік зерттеулердің әдістері.

Маркетингтік зерттеулер типтерінің өзара байланысы. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу шараларын тұрақтандыру.

Іріктеме, шкалалауды жоспарлау және бюджетті құру түсініктері.

Ақпаратты жинау. Далалық зерттеулер персоналын даярлау. Таңдау. Далалық зерттеулер персоналының жұмысын бақылау нысаны. Далалық зерттеулер персоналының ақпаратты жинау және бақылау.

Дайындық, ақпаратты талдау түсінігі және маркетингтік зерттеулердің нәтижесі бойынша есептемесін әзірлеу.

Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ұйымдық нысандары: өзіндік маркетинг бөлімімен, маркетингтік зерттеулерді жүргізу қызметтерін ұсынатын тәуелсіз зерттеу фирмалары мен компанияларын жұмылдыру.

Маркетингтік зерттеулерді өзіндік маркетинг бөлімімен жүргізудің нысандары: жоғарғы басшылық деңгейінде құрылатын мәселелік топтарға маркетинг мамандарын бөлу; фирманың бөлімі құрамында маркетингтік зерттеулер бөлімшелерін ұйымдастыру (орталық маркетинг бөлімінде, өндірістік бөлімдерде, өткізу аппаратында, жобалау топтарында және т.б.). Маркетингтік зерттеулерді өзіндік маркетинг бөлімімен жүргізу кезіндегі қызметтер сипаты.

Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қызметтерін ұсынатын тәуелсіз зерттеу фирмалары мен компанияларын жұмылдыру: әмбебап бейінді зерттеушілік компаниялар мен фирмалар және олардың қызметтерінің түрлері (синдикативті, стандартталған, тапсырыстық, Internet-қызметтер); шектеулі қызметтерді ұсынатын зерттеушілік компаниялар (далалық зерттеулерді жүргізу, мәліметтерді кодтау және еңгізу қызметтері, талдау қызметтері, фирмалық бағдарламалар негізінде маркетингтік зерттеулерді жүргізу).

Маркетингтік зерттеулерді жүргізу үшін тәуелсіз зерттеу фирмалары мен компанияларын таңдау критерийлері.

Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ұйымдық нысандырының құн, зерттеулерді жүргізу тәжірибесі, объектінің ерекшеліктерін білу, нәтижелердің объективтілігі, техникамен жабдықталуы және ақпараттардың құпиялылығы критерийлері бойынша артықшылықтары мен кемшіліктері.

Маркетингтік зерттеулерге қатысушыларының қарым-қатынасы: қоғам, респондеттер, зерттеушілер, клиенттер (тапсырыс берушілер). Маркетингтік зерттеулер қатысушылары қарым-қатынасының этикалық мәселелері. Маркетингтік зерттеулерге қатысушы тұлғалардың функционалдық міндеттемелері.

Маркетингтік зерттеулердің этикалық кодекстері: ESOMAR, Америкалық маркетинг ассоциациясы және т.б. Қазақстандағы маркетингтік зерттеулер нарығы.

Кеңселік зерттеулер әдісі: анықтамасы, негізгі көздері, қолдану шарттары, артықшылықтары мен кемшіліктері. Кеңселік зерттеулерді жүргізу кезіндегі ақпаратты талдау түрлері: дәстүрлі (классикалық) және ақпаратты-мақсаттық. Дәстүрлі талдау: құжаттарды ішкі және сыртқы бақылау. Ақпаратты-мақсаттық талдауды жүргізу алгоритмі: мәтін мазмұнымен танысу; мәтіндегі хабардың түйінді мақсатын білдіретін сөйлемді, сөз тіркесін немесе абзацты бөліп көрсету; жалпы мазмұн шегінде негізгі элементтерді белгілеу (бірінші, екінші, үшінші деңгей бойынша); жалпы мазмұн шегінде қосымша (екінші дәрежелі) элементтерді белгілеу (иллюстрациялар, қосымша мәліметтер); бөліп көрсетілген мәтіннің мағыналық тізбегі құрылымының сызбалық бейнесі; мәтіннің артық ақпарат коэфициентін анықтау; жұмыс нәтижелерін есептеме түрінде рәсімдеу. Ақпаратты дәстүрлі және ақпаратты-мақсаттық талдаудың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Нарықты нақты орнында (далалық) зерттеу, сынама сатулар, жеке іскерлік байланыстар: мәні, артықшылықтары мен кемшіліктері.
9 Тақырып Бақылау жүргізу әдісі

Бақылау ұғымы және оны қолданудың жағдайлық сипаттамалары. Бақылаудың негізгі түрлерінің жіктелуі: бақылаудың стандартталу деңгейі (құрылымдық және құрылымдық емес), жасырын дәрежесі және бақыланатын құбылыстар сипаты (ашық және жасырын (тікелей, жанама), зерттеулерді жүргізу сипаты (жасанды, табиғи, зертханалық-далалық), бақылауды жүргізу жиілігі (жүйелі, эпизодты, бір ретті, кездейсоқ), бақылау объектісін қабылдау тәсілі (жеке, механикалық).

Бақылау әдістерінің жіктелуі. Жеке бақылау: түсінігі, бақылауды тіркеу карточкасын әзірлеу. Механикалық бақылау: анықтамасы және қолданылатын механикалық құрылғылар. Бақылаудың респондеттің қатысуын/қатыспауын талап ететін техникалық құрылғылары. Контент-талдау: түсінігі және талдау объектілері. Іздер талдауы (трес-талдау).

Бақылауды жүргізу кезеңдері. Дайындау кезеңі: мақсаттарды анықтау, міндеттерді қою, объектіні және зерттеу пәнін белгілеу; бақылау орны мен уақытын тандау, бақылау ортасына еркін кіруді қамтамасыз ету; бақылаудың нысаны мен әдісін таңдау; бақылау бірліктері мен шектерін анықтау негізінде оны жүргізу тәртібін әзірлеу; техникалық құжаттарды (карточкалар, хаттамалар, бақылау күнделіктері; бақылаушыларға арналған нұсқау) және механикалық құрылғыларды дайындау және тексеруден өткізу; бақылаушыларды нұсқамамен таныстыру және дайындау. Далалық кезең: бақылау нәтижелерін жинау және тіркеу; бақылаушылардың жұмысын бақылау (бақылауға қатысушылармен әңгімелесу; бақылаудың жұмыс құжаттарын талдау; өзіндік бақылау нәтижелерін, басқалармен салыстыру; қайта бақылау жүргізу). Талдау кезеңі: бақылау нәтижелерін өндеу және бақылау нәтижелерін есептеме түрінде рәсімдеу. Бақылау нәтижелерінің сенімділігін бағалау коэффициенті.

Бақылау әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Бақылау әдістерін салыстырмалы бағалау.
10 Тақырып Эксперимент жүргізуді ұйымдастыру

Маркетингтегі себеп-салдарлық тұжырымдама. Эксперимент түсінігі және сипаттамасы.

Экспериментті жобалау. Эксперименнті жүргізудің сенімділігі: ішкі және сыртқы. Эксперименттің сенімділігіне әсер ететін факторлар.

Экспериментті жүргізу үрдісін бақылау және кезеңдері. Дайындау кезеңі: эксперименттің мақсаттарын анықтау және міндеттерін қою; тәуелді және тәуелсіз айнымалыларды, оларды бағалау әдістемесін таңдау; эксперимент гипотезасын дәлелдеудің қисынды құрылымын анықтау; экспериментті жүргізудің сызбасын таңдау; эксперимент гипотезасын дәлелдеудің қисынды құрылымына сәйкес объектісін қалыптастыру. Далалық кезең – эксперементтік шараларды жүргізу және көрсеткіштерді өлшеу. Талдау кезеңі: айқындалған байланыстарды талдау; эксперимент нәтижелерінің ішкі және сыртқы сенімділігі; экспериментті жүргізу туралы есептеме әзірлеу.

Экспериментті жүргізудің жіктелуі және олардың нысандары. Зертханалық және далалық эксперименттер.

Сынама нарық және сатулар (нарықты тестілеу) түсінігі. Нарықты тестілеу түрлері: стандартты сынама нарық, бақыланатын сынама нарық, электронды сынама нарық, еліктемелік сынама нарық. Сынама маркетингті жүргізу кезеңдері. Сынама маркетингті жүргізуден кейінгі қолданылатын стратегиялар. Сынама маркетингті жүргізудің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Пікір сұрау жүргізу түсінігі. Респондеттерден пікір сұрау жүргізу кезіндегі ақпараттарды жинау тәсілдері. Пікір сұрау жүргізудің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Пікір сұрау жүргізу нысандарының жіктелуі. Пікір сұрау жүргізу әдістерінің жіктелуі: телефон арқылы, жеке, пошталық және электрондық. Пікір сұрау жүргізу әдісін таңдау факторлары. Пікір сұрау жүргізу әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Сауалнаманы әзірлеу үрдісі. Сауалнама және оның ққрылымы (кәсіпкерлік, негізгі және реквизиттік бөлімдер). Сауалнаманы әзірлеудің кезеңдері: қажетті ақпаратты анықтау, пікір сұрау жүргізу әдісін таңдау, нақты сұрақтар мазмұнын анықтау, сұрақтарды, респонденттің жауап беруіне мумкін емес және бас тартатын сұрақтардың болмауындай құру, сұрақтардың құрылымын анықтау (ашық, жабық, тікелей және жанама сұрақтар; құрылымдық және қүрылымдық емес сұрақтар, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері), әрбір сұрақтың сөздік құрамын анықтау, сұрақтардың тізбектілігін анықтау (сұрақтардың орналасу стратегиялары: туннельдік және воронкотәріздес), сауалдаманың нысаны мен орналасуын анықтау, сынама пікір сұрау жүргізу (іріктеме мақсаты және көлемі).

Іріктемені жоспарлаудың басты ұғымдары: бас жиынтық, жиынтық элементтері, іріктеме (іріктемелік жиынтық), іріктеме бірлігі, іріктеме шектері (контуры).

Іріктемені жоспарлау үрдісінің кезеңдері: бас жиынтықты анықтау; іріктеме шектерін әзірлеп, іріктеме әдісін таңдау; іріктеме көлемін анықтау, іріктеме үрдісін жүзеге асыру.

Іріктеме әдісін таңдау. Іріктемені құру тәсілдерінің сипаттамасы: байестерді/дәстүрлі ыңғай, қайталама (қайта оралу)/ қайталаусыз іріктеме, ықтималды (кездейсоқ)/детерминацияланған (кездейсоқ емес) іріктеме.

Іріктеме әдістері: ықтималды және ықтималды емес. Ықтималды іріктеме әдістері: қарапайым кездейсоқ, жүйелік, стратификацияланған, кластерлік және т.б.

Ықтималды емес іріктеме әдістері: презентативті емес, үстірт, квоталық, «аққала» қағидасы бойынша іріктемелер. Іріктеме әдістерін таңдауға жақсы жағдай жасау. Іріктеме әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Іріктеме көлемін есептеу әдістері: еркін, дәстүрлі және статистикалық, Іріктемеде кездесетін қателіктер.
13 Тақырып Маркетингтегі сандық және сапалық зерттеулердің жіктелуі

Сандық және сапалық зерттеулер: анықтамасы және салыстырмалы сипаттамалары. Сандық/сапалық маркетингтік зерттеулерді таңдаудың тартымды жағдайлары.

Контент-талдау - екінші ретті сандық ақпаратты бір нысанға келтіру арқылы талдау әдісі. Контент-талдауды жүргізу алгоритмі. Бірінші ретті ақпаратты сапалық зерттеулер негізінде жинау әдістері: бір нысанға келтірілген пікір сұрау, бақылау және эксперимент. Бір нысанға келтірілген бірінші ретті ақпаратты сапалық талдау әдістері: ақпаратты өндеудің статистикалық әдістері, көп өлшемді әдістер, регрессиялық және корреляциялық әдістер, имитациялық әдістер, статистикалық шешімдер қабылдау теориясы әдістері, детерминацияланған әдістер, гибридті әдістер.

Сапалық зерттеулердің әдістері. Сапалық зерттеулер әдістерінің жіктелуі: тікелей (фокус-топтар, тереңдетілген сұхбат), жанама/проекциялық (ұқсату әдісі, құбылыстың аяқталуы, құрастыру және сөйлемдер).

Фокус-топ: анықтамасы, мақсаты және қолдану аумағы. Фокус-топтардың негізгі сипаттамалары: топтағы адамдар саны, құрамы, жүргізу шарттары, ұзақтығы, таспаға жазып алу, модератор.

Тереңдетілген сұхбат; мазмұны мен әдістері («лэддеринг», нәтижесі жасырын пікір сұрау, символикалық талдау).

Проекциялық әдістер: мәні және психология мен маркетингтегі қолдану ерекшеліктері. Ұқсату әдістері: сөздерді ұқсату арқылы сынау жүргізу (вербалды ұқсатулар және сөздік ұқсату әдістері және ұқсату жөніндегі әңгімелер (вербалды және вербалды емес ұқсатулар. Құбылыстың аяқталуы әдістері: сөйлемдер мен хикаялардың аяқталуы және т.б. Құрастыру әдісі: суреттер бойынша жауп беру, анимациялық тесттер, жобалық сұрақтар, және т.б. Сөйлемдер (бейнелеу) әдісі: ролдік ойындар, үшінші түлға әдісі және т.б.

Маркетингтегі сапалық зерттеулердің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Фокус-топ әдісінің даму тарихы. Фокус-топ түсінігінің басты анықтамалары. Фокус-топ анықтамаларына әр түрлі көзқарастар.

Фокус-топтарды өткізу әдістемелері. Фокус-топтарды өткізу кезеңдері: дайындау кезеңі, далалык зерттеулер, мәліметтерді талдау және нәтижелерді көрсету кезеңдері.

Фокус-топтарды өткізудің дайындау кезеңі. Зерттеушілік команданы даярлау. Респонденттер жиынтығы. Гайд жазу.

Фокус-топтарды өткізудегі далалық зерттеулер. Фокус-топтарды өткізу. Фокус-топтарды өткізу кезіндегі мәліметтерді және нәтижелерді талдау. Белгілерді ажыратуды талдау. Алдын-ала әзірленген есептемені қарастыру. Түпкілікті есептемені жазып, тапсырыс берушіге ұсыну.

Фокус-топтық зерттеулердегі негізгі бағыттар. Фокус-топтардың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Зерттеудің панелдік әдісі ұғымының басты түсініктерін анықтау: панель, панель қатысушысы, панель сипаттамасы, панелдік зерттеулер. Панелдерді ұзақтылығына, зерттеу мәселесінің сипатына (зерттеу пәні), панель мүшелерінен ақпарат алу әдістеріне, зерттеу мақсаттары мен сұрақтарының тұрақтылығына, зерттелінетін бірліктер сипатына қарай жіктеу.

Панель түрлері, зерттеулер объектілері, мақсаттары және нәтижелері: тұтынушылық, сауда, өндірістік сипаттағы тауарлар нарығының кәсіпорындары, арнайы нысан панелдері (мамандар/эксперттер топтары, қызмет көрсету кәсіпорындары)

Синдикативтік қызметтердің жіктелуі: тұтынушылар панелі (пікір сұраулар (психографика және өмір сүру бейнесі, тұтынушылардың мінез құлқын зерттеу, жарнаманы бағалау), күнделіктік панелдер (сатып алулар бойынша, медиа-панелдер); электрондық сканерлеу (бақыланатын сканерлік мәліметтер, кабелдік теледидарды пайдаланатын сканерлік күнделіктік панелдер); сауда панелі (бөлшек және көтерме компанияларының аудиті); салалық кәсіпорындар панелі (өнеркәсіптік кәсіпорындар, қызмет көрсету кәсіпорындары (анықтамалық бюролар, резюмеленген ақпараттар, корпоративтік есептемелер)).

Аудиториямен байланысы бойынша панелдің артықшылықтары мен кемшіліктері: тұтынушылар панелі (пікір сұраулар, пошталық күнделіктік панелдер), электрондық сканерлеу қызметтері, салалық кәсіпорындар панелі.
16 Тақырып Маркетингтің талдаулық жүйесі және нәтижелерді әзірлеу

Статистикалық процедуралар банкі. Мәні және мақсаты. Статистикалық процедуралар банкінің ақпаратты талдауда қолданатын негізгі әдістері. Статистикалық процедуралар банкіндегі талдаулардың негізгі түрлері.

Банк үлгісін қолданудың мәні және мақсаты. Үлгілердің негізгі типтері. Үлгілердің жіктелуі.

Эксперттік бағалау түсінігі. Эксперттік бағалаудың түрлері. Эксперттік бағалауды жүргізу кезеңдері. Дельфи әдісі. Дельфи әдісінің алгоритмы.

Трендтерді экстрополяциялау. Экстрополяция түрлері. Қарапайым экстрополяция. Факторларды ескеретін экстрополяция.

Математикалық статистикаға негізделген болжау. Математикалық үлгілеу әдісі.

Жүргізілген зерттеу жөнінде есептемені дайындау. Қорытынды есептеменің құрылымы. Есептеме дизайны.
4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны және тізімі
1 Бөлім Маркетингтік зерттеулердің теориялық негіздері
1 Тақырып Маркетингтік зерттеудің мәні, мазмұны және ұйымдастыру

Маркетингтік зерттеулердің мәнін анықтау.

Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қажеттіліктерін анықтау.

Маркетингтік зерттеулердің жіктелуін зерттеу

Жағдайлық есепті талдау
2 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің негізгі бағыттары

Маркетингтік зерттеулердің негізгі түрлерін анықтау.

Маркетингтік зерттеулерде қолданылатын көрсеткіштер жүйесін зерттеу.

Жағдайлық есепті талдау

Маркетингтік ақпараттық жүйесінің мәнін анықтау.

Маркетингтік ақпараттық жүйенің қалыптасу тұжырымдамаларын зерттеу.

Маркетингтік ақпараттық жүйелердің жіктелуін қарастыру.

Жағдайлық есепті талдау
4 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жоспарлау

Маркетингтік зерттеулер типтеріне байланысты зерттеушілік дизайндар сипаттамасын анықтау

Жағдайлық есепті талдау

5 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізу үрдісі

Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің негізгі кезеңдерін қарастыру

Жағдайлық есепті талдау
6 Тақырып Маркетингтік зерттеулердің объектісін және пәнің айқындау

Маркетингтік зерттеулердің, мақсаттарын анықтау және жұмыс гипотезасын әзірлеу.

Маркетингтік зерттеулердің релевантты сипаттамаларын бөліп көрсету және міндеттерді белгілеу.

Маркетингтік зерттеулердің жоспарын құру. Маркетингтік зерттеулердің жоспарының жіктелуін қарастыру.

Жағдайлық есепті талдау
7 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру және этика

Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ұйымдық нысандырының құн, зерттеулерді жүргізу тәжірибесі, объектінің ерекшеліктерін білу, нәтижелердің объективтілігі, техникамен жабдықталуы және ақпараттардың құпиялылығы критерийлері бойынша артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау.

Маркетингтік зерттеулердің этикалық кодекстері: ESOMAR, Америкалық маркетинг ассоциациясы және т.б. зерттеу.

Қазақстандағы маркетингтік зерттеулер нарығын зерттеу.

Жағдайлық есепті талдау
2 Бөлім
8 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің жалпы әдістері

Кеңселік зерттеулер әдісінің: анықтамасын, негізгі көздерін, қолдану шарттарын, артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау.

Кеңселік зерттеулерді жүргізу кезіндегі ақпаратты талдау түрлерін зерттеу: дәстүрлі (классикалық) және ақпаратты-мақсаттық

Нарықты нақты орнында (далалық) зерттеу, сынама сатулар, жеке іскерлік байланыстар: мәні, артықшылықтары мен кемшіліктері.

Жағдайлық есепті талдау
9 Тақырып Бақылау жүргізу әдісі

Бақылау жүргізу шарттарын зерттеу

Бақылау әдісінің кемшіліктерін; жүргізудегі қиыншылықтарын; жүргізудің үрдісін анықтау.

Жағдайлық есепті талдау

Эксперимент жүргізу шарттарын зерттеу.

Эксперимент әдісінің кемшіліктерін; жүргізудегі қиыншылықтарын; жүргізудің үрдісін анықтау.

Жағдайлық есепті талдау

Пікір сұрау жүргізудің түрлі әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттеу.

Сұрау жүргізу әдісін таңдау критериін анықтау.

Жағдайлық есепті талдау

Іріктемені құру тәсілдерінің сипаттамасын қарастыру.

Жағдайлық есепті талдау
13 Тақырып Маркетингтегі сандық және сапалық зерттеулердің жіктелуі

Контент-талдауды қарастыру

Контент-талдауды жүргізу алгоритмін анықтау

Сапалық зерттеулердің әдістерін зерттеу

Жағдайлық есепті талдау
14 Тақырып Маркетингтегі фокус-топ әдісі

Фокус-топтарды өткізу әдістемелерін анықтау.

Фокус-топтарды өткізу кезеңдері зерттеу.

Жағдайлық есепті талдау

Аудиториямен байланысы бойынша панелдің артықшылықтары мен кемшіліктерін: тұтынушылар панелін (пікір сұраулар, пошталық күнделіктік панелдер), электрондық сканерлеу қызметтерін, салалық кәсіпорындар панелін анықтау.

Жағдайлық есепті талдау
16 Тақырып Маркетингтің талдаулық жүйесі және нәтижелерді әзірлеу

Статистикалық процедуралар банкі мәнін және мақсатын анықтау.

Эксперттік бағалау түсінігін зерттеу.

Жүргізілген зерттеу жөнінде есептемені дайындауды зерттеу.

Жағдайлық есепті талдау
4.4 Студенттердің өзіндік жұмысының мазмұны

4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі

4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

Маркетингтік зертеудегі тұтынушылар құрылымы.

Маркетингтік зерттеулерді зерттеу бағыты, қолдану аумағы, зерттеушілік дизайны, белгіленген мақсаттардың түрлері мен зерттеулер типтері, қолданылатын ақпарат көздері, алынатын нәтижелер сипаты, мәселені қамту ауқымының дәрежесі, зерттеулерді жүргізу жиілігінің дәрежесі, қызығушылықтар саны, территориялық қамтуы, зерттеулерді жүргізудің, ұйымдық нысандары сияқты көрсеткіштер бойынша жіктелуі.

Әдебиет: [1-21]

Маркетингтік зерттеулерде қолданылатын көрсеткіштер жүйесі

Әдебиет: [1-21]
3 Тақырып Маркетингтік зерттеулердегі ақпарат

Маркетингтік ақпараттық жүйе. Маркетингтік ақпараттық жүйені жобалау және оны құру алгоритмі. Ф. Котлердің үсынған маркетингтік ақпараттық жүйесі және оның құрамдастары.

Әдебиет: [1-21]

4 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жоспарлау

Маркетингтік зерттеулер типтерінің өзара байланысы. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу шараларын тұрақтандыру.

Әдебиет: [1-21]
5 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізу үрдісі

Маркетингтік зерттеулердің әдістемесін жоспарлау. Талдаулық моделдерді құру. Талдаулық моделдердің нысаны: вербалды, графикалық және математикалық.

Әдебиет: [1-21]
6 Тақырып Маркетингтік зерттеулердің объектісін және пәнің айқындау

Іріктеме, шкалалауды жоспарлау және бюджетті құру түсініктері.

Дайындық, ақпаратты талдау түсінігі және маркетингтік зерттеулердің нәтижесі бойынша есептемесін әзірлеу.

Әдебиет: [1-21]

Маркетингтік зерттеулердің этикалық кодекстері: ESOMAR, Америкалық маркетинг ассоциациясы және т.б. Қазақстандағы маркетингтік зерттеулер нарығы.

Әдебиет: [1-21]
2 Бөлім
8 Тақырып Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің жалпы әдістері

Ақпаратты-мақсаттық талдауды жүргізу алгоритмі:

Нарықты нақты орнында (далалық) зерттеу, сынама сатулар, жеке іскерлік байланыстар: мәні, артықшылықтары мен кемшіліктері.

Әдебиет: [1-21]

Бақылау әдістерінің жіктелуі. Бақылауды жүргізу кезеңдері. Бақылау әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Әдебиет: [1-21]
10 Тақырып Эксперимент жүргізуді ұйымдастыру

Экспериментті жүргізудің жіктелуі және олардың нысандары. Зертханалық және далалық эксперименттер.

Сынама нарық және сатулар (нарықты тестілеу) түсінігі. Сынама маркетингті жүргізуден кейінгі қолданылатын стратегиялар. Сынама маркетингті жүргізудің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Әдебиет: [1-21]

Сауалнаманы әзірлеу үрдісі. Сауалнама және оның ққрылымы (кәсіпкерлік, негізгі және реквизиттік бөлімдер). Сауалнаманы әзірлеудің кезеңдері.

Әдебиет: [1-21]
12 Тақырып Іріктемені жоспарлау

Іріктеме әдістері: ықтималды және ықтималды емес.

Іріктеме көлемін есептеу әдістері: еркін, дәстүрлі және статистикалық. Іріктемеде кездесетін қателіктер.

Әдебиет: [1-21]

Сандық және сапалық зерттеулер: анықтамасы және салыстырмалы сипаттамалары. Сандық/сапалық маркетингтік зерттеулерді таңдаудың тартымды жағдайлары.

Маркетингтегі сапалық зерттеулердің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Әдебиет: [1-21]

Фокус-топтарды өткізудегі далалық зерттеулер. Фокус-топтарды өткізу. Фокус-топтарды өткізу кезіндегі мәліметтерді және нәтижелерді талдау. Белгілерді ажыратуды талдау. Алдын-ала әзірленген есептемені қарастыру. Түпкілікті есептемені жазып, тапсырыс берушіге ұсыну.

Әдебиет: [1-21]
15 Тақырып Зерттеудің панелдік әдісі

Панель түрлері, зерттеулер объектілері, мақсаттары және нәтижелері: тұтынушылық, сауда, өндірістік сипаттағы тауарлар нарығының кәсіпорындары, арнайы нысан панелдері (мамандар/эксперттер топтары, қызмет көрсету кәсіпорындары)

Әдебиет: [1-21]
16 Тақырып Маркетингтің талдаулық жүйесі және нәтижелерді әзірлеу

Эксперттік бағалау түсінігі. Эксперттік бағалаудың түрлері. Эксперттік бағалауды жүргізу кезеңдері. Дельфи әдісі. Дельфи әдісінің алгоритмы.

Трендтерді экстрополяциялау. Экстрополяция түрлері. Қарапайым экстрополяция. Факторларды ескеретін экстрополяция.

Математикалық статистикаға негізделген болжау. Математикалық үлгілеу әдісі.

Әдебиет: [1-21]
4.4.3 Курстық жұмысының тақырыптары

Курстық жұмыстың мақсаты – маркетинг зерттеу аймағында теориялық білімдерді бекіту және ақпарат жинауда практикалық дағдылар.

Курстық жұмыстың міндеттері:

• 
  маркетинг зерттеулердің мақсаттары, міндеттері мен тағайындауларын қарастыру;
  
• 
  нарық зерттеулердің мазмұны мен бағыттарын анықтау ;
  
• 
  маркетинг зерттеу процессының жалпы мінездемесін беру;
  
• 
  алғашқы және екінші ретті маркетинг мәліметінің жинау әдістерін анықтау;
  
• 
  сұрыптау көлемін анықтау;
  
• 
  маркетинг зерттеудің таңдаған спектр бағыттарының зерттеуі мен талдануы.
  

Курстық жұмыс Қазақстан Республика аумағындағы кәсіпорын материалы арқылы орындалады.

Курстық жұмыс жасауының бірінші кезеңде маркетинг зерттеулер бойынша керекті әдебиет таңдау және оны зерттеу керек.

Екінші кезеңде зерттеу бағыттарын таңдау керек.

Үшінші кезеңде курстық жұмыстың жоспары құрастырылады. Оның келесі мазмұны бар.

Кіріспе

1.1 Маркетинг зерттеулердің мақсаттары, міндеттері мен тағайындаулары

1.2 Нарық зерттеулердің мазмұны мен бағыттары

1.3 Маркетинг зерттеу процессының жалпы мінездемесі

1.4 Алғашқы маркетинг мәліметінің жинау әдістері

1.5 Екінші ретті маркетинг мәліметінің жинау әдістері

1.6 Сұрыптау көлемін анықтау

2 Аяқ киім тұтынушы нарығының маркетинг зерттеу

2.1 Кәсіпорынның ішкі потенциалын зерттеу

2.2 Аяқ киім тауар нарығының коньюктурасын зерттеу және аяқ киім нарығының көлемін анықтау .

2.3 Аяқ киімге тұтынушылардың таңдауларын және сұранысын зерттеу

2.4 Қорытындылар және кепілдемелер

Қолданылған әдебиет

1. 
   Каменева, Н. Г. Маркетинговые исследования: учеб. пособие по спец. «Маркетинг» / Н. Г. Каменева, В. А. Поляков. - М. : Вузовский учебник, 2008. - 438 с. - (Вузовский учебник)
   
2. 
   Беляевский, И. К. Маркетинговое исследование: информация, анализ, прогноз: учеб. пособие для студ. вузов / И. К. Беляевский. - М. : Финансы и статистика, 2008. - 320 с.
   
3. 
   Дюсембекова, Ж. М. Маркетинговые исследования: учебное пособие / Ж. М. Дюсембекова. - Алматы: Экономика, 2005
   

4. 
   Сатыбалдыұлы С. Маркетинг - нарықтану: Жоғары оқу орындарының студенттерiне арналған оқулық / С. Сатыбалдыұлы – Алматы : Бiлiм, 2002.
   
5. 
   Котлер Ф. Маркетинг негіздері / Ф. Котлер - Алматы, 2000. - 552 с.
   
6. 
   Есiмжанова, С.Р. Маркетинг:оқу құралы / С. Р. Есімжанова - Алматы : Экономика, 2003. - 464 б.
   
7. 
   Черчилль, Г. А. Маркетинговые исследования / Г. А. Черчилль. - СПб. : Питер, 2000. - 748 с. - (Маркетинг для профессионалов)
   
8. 
   Судас, Л. Г. Маркетинговые исследования в социальной сфере: учебник / Л. Г. Судас, М. В. Юрасова. - М. : ИНФРА-М, 2004. - 271 с.
   
9. 
   Коротков, А. В. Маркетинговые исследования: учебное пособие для студ. вузов по спец. «Маркетинг» / Коротков А. В. - М. : ЮНИТИ, 2005
   
10. 
    Аакер, Д. Маркетинговые исследования / Д. Аакер, В. Кумар, Дж. Дэй.-7-е изд. - СПб. : Питер, 2004
    
11. 
    Маркетинг [Электронный ресурс]: [сборник]. - Павлодар, [2009]. - 1 CD; 459 Мб. : - Содерж.: Маркетинговое исследование / И. К. Белявский. Практический маркетинг / Д. Рубин. Стратегический маркетинг / Ж. Ж. Ламбен...
    
12. 
    Маркетинговые исследования; Международная торговля и международный контракт [Видеозапись]. - 1 вк.
    
13. 
    Божук, С. Г. Маркетинговые исследования / С. Г. Божук, Л.Н. Ковалик. - СПб. : Питер, 2004. – 298 с. - (Маркетинг для профессионалов)
    
14. 
    Федько, В. П. Мерчандайзинг и сэмплинг: учеб. пособие для студ. экон. спец. вузов / В. П. Федько, В. А. Бондаренко. - М. ; Ростов н/Д: МарТ, 2006. - 301 с. - (Новые технологии)
    
15. 
    Зубец А .Н. Маркетинговые исследования страхового рынка. - М. : Центр экон. и маркетинга.- (Б-ка хоз. рук.). Кн.2 (42). - 2001
    
16. 
    Ковалев А. И. Промышленный маркетинг.- М. : Центр экон. и маркетинга: Благовест-В. - (Б-ка хоз. рук.; Кн. 5(53). Ч. 1. – 2002
    
17. 
    Ковалев А. И., Войленко В. В. Маркетинговый анализ. - 2-е изд., перераб. и доп. - М. : Центр экон. и маркетинга, 2000
    
18. 
    Крылова Г. Д., Соколова М. И. Маркетинг: Теория и 86 ситуаций: Учеб. пособие для вузов. - М. : ЮНИТИ, 2000
    
19. 
    Основы маркетинга: пер. с англ. /Котлер Ф., Армстронг Г.,Сондерс Д. , Вонг В.-2-е, европ. изд.-М. : СПб. : Киев: Вильямс, 2004
    
20. 
    Панкрухин, А. П. Маркетинг: учебник / А. П. Панкрухин. - 3-е изд., стереотип. - М. : Омега-Л, 2005. - 655с. - (Гильдия маркетологов)
    
21. 
    Саринов, Р. Маркетометрия измерения рынка: книга-тренажер / Р. Саринов. - Алматы, 2003
    

Мамандықың жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

(мамандықтын толық атауы және шифрі)

Кафедра меңгерушісі ______ С. К. Кунязова 2010 ж. «___» ________