167
Жағалық белдеу өз жағасынан, оның суға дейінгі бөлігінен
жəне су түбіндегі жағалық беткейден құралады.
Жағалық
белдеудің құрылуы алдымен теңіз толқындарының əрекетіне
мен беткі ағыстардың сипатына, жағалау бөліктердегі жəне
мұхит табанындағы тектоникалық қозғалыстар мен жағалаудың
геологиялық
құрылысына, сонымен қатар теңіздің көтерілуі мен
оның қайту құбылыстарымен де тығыз байланысты.
Жағалық белдеудің төменгі жəне жоғарғы шекаралары
толқындардың жағамен динамикалық
байланысу ықпалымен
шектеледі. Оның төменгі шекарасы толқын ұзындығының жар-
тысындай тереңдікте немесе толқындардың деформация түзетін
тереңдігінен басталады.
Ал жоғары жағындағы шекара теңіздің көтерілу кезіндегі
толқындардың шашырау сызығына жеткенге дейін белгіленеді.
Теңіз жағасында теңіз толқынының шарпуы əрекетінен пайда болған
үйінділердің
жиынтығын жағажай деп атайды. Суастындағы
жағалық беткейлерге қарағанда,
жағажай көбінесе, құмдардан,
өңделген қиыршық тастардан жəне жəндіктердің қалдықтарынан
құралады.
Морфологиялық түріне
қарай жағажайлар толық кескінді
Достарыңызбен бөлісу: