ПӘні бойынша оқыту бағдарламасы

(қолы) (аты-жөні)

КЕЛІСІЛДІ

(қолы) (аты-жөні)

Қажыбаева Гүлден Кеңесқызы

ф.ғ.к, доцент

Қазақ филологиясы кафедрасы _____А1__ корпусында (мекен-жайы), 324 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны 1255

Студенттерді түркі халықтарының әдебиеті тарихи-әдеби процестерінің дамуымен таныстыру, шығармалардың көркемдік түрі және идеялық мағынасын талдау, олардың тәрбиелік және эстетикалық бағалылығын анықтай білу.

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің байланысын анықтауда, ортақ шығармаларының көркемдік ерекшелігін танытуда, ақын-жазушыларының дүниелерін әдеби процесте талдап, таразылауға баулу.

- Түркі тектес халықтар әдебиетін терең білгізу;

- Шығармашылық байланысын таныту;

- Әдебиеттердің даму бағытын;

- Түркі халықтары әдебиетін мәтін тұрғысынан оқи білуге;

- Ортақ әдеби шығармалардың стилін, көркемдігін тануға;

- Түркі әдебиетіндегі дәстүр жалғастығын, байланысын, қайнар бұлағын ұқтыру.

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің көркемдік ерекшелігін талдай білуі тиіс;

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің образдар жүйесін талдай білуі тиіс;

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің идеясын аша білуі тиіс.;

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің өлеңдерін жатқа білуі тиіс.
Студенттер істей білуі тиіс:

-Студенттер тақырып таңдау, материал жинау, конспекті жазуды меңгере біледі.

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінажырата алады.

- Түркі тілдес халықтар әдебиетінің идеялық, эстетикалық мазмұнын аша білуге дағдыланады.

- Түркі тілдес халықтар әдебиетін талдаудағы оның табиғатын біледі.
6 Пререквизиттер

- қазақ әдебиетінің тарихы

- әдебиет теориясы

- түркі филологиясына кіріспе

- шетел єдебиеті

- шығыс елдері єдебиетінің тарихы

- Қазақ әдеби тілінің тарихы

- Тіл мәдениеті
8 Тақырыптық жоспар

1- тақырып. Түркі халықтары әдебиетінің тарихына кіріспе.

2- тақырып. Азербайжан әдебиеті.

3- тақырып. Башқұрт әдебиеті

4- тақырып. Қарақалпақ әдебиеті

5- тақырып. Қырғыз әдебиеті

6- тақырып. Өзбек әдебиеті

7- тақырып. Ұйғыр әдебиеті

8- тақырып. Татар әдебиеті

9- тақырып. Түркімен әдебиеті
9 Пәннің қысқаша сипаттамасы (5-8 сөйлем)

Ежелден тарихы тағдырлас, тілі туыс, әдет-ғұрпы мен салт-санасы өзара жақын болып келетін түркі тектес халықтар: ұйғыр, әзербайжан, башқұрт, тәжік, түркімен, қарақалпақ, өзбек, қырғыз, татар әдебиеттерінің өзара байланысын, дәстүр жалғастығын, бір-біріне әсері, шығармаларының идеялық, көркемдік ерекшелігі, дамуы.

1.Түркі халықтары әдебиетінің тарихына кіріспе.

2. ІУ-ІХ ғ. көне түрік әдебиет ескерткіштері: Күлтегін, Тоныкөк, Білге қаған туралы жырлар, Оғыз-наме, Әбу Насыр әл-Фараби.

3. Х-ХІІ ғ. әдебиет.

4. ХІІІ-ХУІ ғ.ғ. Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет.

5. Рабғузи Н., М.Хорезми, Құтыб, Сараи, Әбілғазы, Жалайыри тарихи шығармалары

6. Дулати М.Х. «Тарихи-Рашиди», «Бабыр-наме»

2-тақырып. Азербайжан әдебиеті.

1.Азербайжан әдебиеті. Азербайжанның ауыз әдебиеті

2. Жазба әдебиетінің қайнар бұлағы

3.Низами Гәнжауи шығармашылығы

4.Вагиф, Мырза Ахундов, С.Вургун, М.Ибрагимов

3-тақырып. Башқұрт әдебиеті.

1 Башқұрт әдебиеті. Башқұрт халқы туралы жалпы мәлімен

2 Ауыз әдебиеті үлгілері: аңыздар, ертегілер, жырлар, эпостар

3 М.Үмітбаев- ағартушы, әдебиетші

4 Ш.Бабич, Ғ.Ибрагимов, М.Ғассури шығармашылықтары

5 С.Құдаш- башқұрттың ірі қоғам қайраткері /«Салтанат», «Республика жырлайды»/.

1 Қарақалпақ әдебиеті. Қарақалпақ әдебиетінің ауыз әдебиеті /«Қырық қыз» эпосы/.

2 ХУІІІ ғ. қарақалпақ жазба әдебиеті

3 Жиен жырау Тоғай ұлы «Күйзелген халық» дастанындағы қарақалпақ халқының Хорезмге аууы ахуалы.

4 Бердақ Шайыр дастандары /Аманкелді, Шежіре, Ақымақ патша, өлеңдері/.

5 Кеңес дәуіріндегі ақындары: А.Мұсаев, С.Мәжитов, Ж.Аймұрзаев. / «Арал» поэмасы, «Бердақ», «Айгүл-Абат», «Раушан» пьесалары/, Т.Қайыпбергеновтың «Бақытсыздар» романы, «Мұғалімге рахмет» повесі.

6 Қарақалпақ әдебиетінің соңғы жылдарына шолу.

5-тақырып. Қырғыз әдебиеті.

1 Қырғыз әдебиеті. Қырғыз халқы туралы, ауыз әдебиеті жайлы жалпы түсінік.

«Манас» эпикалық туынды.

2 Тоғалақ молда, Т.Сатылғанов- қырғыз халық ақыны.

3 ХХ ғ. қырғыз әдебиеті: А. Тоқамбаев, Т.Үмбеталиев, Ж.Бөкенбаев, Т.Сыдықбеков, К.Жантолиев, Ш.Айтматов т.б. шығармашылығына шолу.

4 А.Тоқамбаев-қырғыз халық ақыны.

5 Т.Сыдықбеков-халық жазушысы.

6 Ш.Айтматов-халық жазушысы, қоғам қайраткері./ «Алғашқы ұстаз», «Ақ кеме», «Жан пида», «Боранды бекет» т.б./

1 Өзбек әдебиеті. Өзбек халқы және ауыз әдебиеті туралы пікір. Эпостық мұралары, аңыздары, прозасы, поэзиясы, драматургиясы.

2 Ә.Бируни, Ә.Сино, З.Восифий т.б. белгілі адамдары жайлы мағлұмат.

3 Ұлықбек - әлемдік ғылым мен мәдениетке үлесі.

4 Қ.Бекзад ғазалдары, дастандары.

5 Ә.Науаи шығармашылығы.

6 М.Бабыр шығармашылығы.

7 Өзбектің классикалық әдебиеті: Фурқат, Аваз, Мұқыми, Айбек, Ғ.Гулям,

Х.Ниязи, П.Қадыров шығармашылықтары.

7-тақырып. Ұйғыр әдебиеті.

1 Ұйғыр әдебиеті. Ұйғыр халқының ауыз әдебиеті: эпостары, дастандары, поэмалары, аңыздары.

2 Ұйғыр әдебиетінің Қазақстанда, Қытайда өріс алуы.

3 ХІІІ ғ. М.Хаминнің, Ниязидің, Қасимидің тарихи шығармалары.

4 ХІХ ғ. А.Низари, Гәрбий, Назугум, Назым, Палуан, Шакир.

5 Қазіргі ұйғыр әдебиеті: Х.Абдуллин, З.Сәмеди, И.Бәхтия, И.Саттаров,

М.Хамраев т.б.

8-тақырып. Татар әдебиеті.

1 Татар әдебиеті. Татар халқының ауыз әдебиеті: эпостық, аңыз, ертегі, дастандары.

2 Татар әдебиетінің туыстас халықтар әдебиетіне ықпалы, өзара байланысы.

3 ХХ ғ. басындағы қазақ әдебиет мен мәдениетіне, баспасөзіне қосқан үлесі.

4 Татар халқы зиялыларының /Гаспринский, Ибрагимов, т.б./ мұсылман ілімін таратушылық еңбегі.

5 Ғ.Тоқай шығармашылығы. М.Жәлел шығармашылығы.

6 1920-40 ж.ж. татар әдебиеті.

7 Қазіргі татар әдебиеті /поэзиясы, прозасы, драматургиясы – 1960-2000 ж./

Түркімен ауыз әдебиетіндегі «Көрұғлы» дастаны. Мақтымқұлының ерлік, елдік, махаббат, табиғат лирикалары. Берді Кербабаевтің «Шешуші қадам» романы.

ІУ-ІХ ғ. көне түрік әдебиет ескерткіштері: Күлтегін, Тоныкөк, Білге қаған туралы жырлар, Оғыз-наме, Әбу Насыр әл-Фараби. Х-ХІІ ғ. әдебиет.

ХІІІ-ХУІ ғ.ғ. Алтын Орда дәуіріндегі әдебиет. Рабғузи Н., М.Хорезми, Құтыб, Сараи, Әбілғазы, Жалайыри тарихи шығармалары. Дулати М.Х. «Тарихи-Рашиди», «Бабыр-наме»

2-тақырып. Азербайжан әдебиеті.

Азербайжан әдебиеті. Азербайжанның ауыз әдебиеті. Жазба әдебиетінің қайнар бұлағы. Низами Гәнжауи шығармашылығы. Вагиф, Мырза Ахундов, С.Вургун, М.Ибрагимов

Башқұрт әдебиеті. Башқұрт халқы туралы жалпы мәлімен. Ауыз әдебиеті үлгілері: аңыздар, ертегілер, жырлар, эпостар. М.Үмітбаев- ағартушы, әдебиетші. Ш.Бабич, Ғ.Ибрагимов, М.Ғассури шығармашылықтары. С.Құдаш- башқұрттың ірі қоғам қайраткері /«Салтанат», «Республика жырлайды»/.

Қарақалпақ әдебиеті. Қарақалпақ әдебиетінің ауыз әдебиеті /«Қырық қыз» эпосы/. ХУІІІ ғ. қарақалпақ жазба әдебиеті. Жиен жырау Тоғай ұлы «Күйзелген халық» дастанындағы қарақалпақ халқының Хорезмге аууы ахуалы. Бердақ Шайыр дастандары /Аманкелді, Шежіре, Ақымақ патша, өлеңдері/. Кеңес дәуіріндегі ақындары: А.Мұсаев, С.Мәжитов, Ж.Аймұрзаев. / «Арал» поэмасы, «Бердақ», «Айгүл-Абат», «Раушан» пьесалары/, Т.Қайыпбергеновтың «Бақытсыздар» романы, «Мұғалімге рахмет» повесі. Қарақалпақ әдебиетінің соңғы жылдарына шолу.

Қырғыз әдебиеті. Қырғыз халқы туралы, ауыз әдебиеті жайлы жалпы түсінік. «Манас» эпикалық туынды. Тоғалақ молда, Т.Сатылғанов- қырғыз халық ақыны.ХХ ғ. қырғыз әдебиеті: А. Тоқамбаев, Т.Үмбеталиев, Ж.Бөкенбаев, Т.Сыдықбеков, К.Жантолиев, Ш.Айтматов т.б. шығармашылығына шолу. А.Тоқамбаев-қырғыз халық ақыны.Т.Сыдықбеков-халық жазушысы. Ш.Айтматов-халық жазушысы, қоғам қайраткері./ «Алғашқы ұстаз», «Ақ кеме», «Жан пида», «Боранды бекет» т.б./

Өзбек әдебиеті. Өзбек халқы және ауыз әдебиеті туралы пікір. Эпостық мұралары, аңыздары, прозасы, поэзиясы, драматургиясы. Ә.Бируни, Ә.Сино, З.Восифий т.б. белгілі адамдары жайлы мағлұмат. Ұлықбек - әлемдік ғылым мен мәдениетке үлесі. Қ.Бекзад ғазалдары, дастандары. Ә.Науаи шығармашылығы. М.Бабыр шығармашылығы.

Өзбектің классикалық әдебиеті: Фурқат, Аваз, Мұқыми, Айбек, Ғ.Гулям, Х.Ниязи, П.Қадыров шығармашылықтары.

7-тақырып. Ұйғыр әдебиеті.

Ұйғыр әдебиеті. Ұйғыр халқының ауыз әдебиеті: эпостары, дастандары, поэмалары, аңыздары. Ұйғыр әдебиетінің Қазақстанда, Қытайда өріс алуы. ХІІІ ғ. М.Хаминнің, Ниязидің, Қасимидің тарихи шығармалары. ХІХ ғ. А.Низари, Гәрбий, Назугум, Назым, Палуан, Шакир.

Қазіргі ұйғыр әдебиеті: Х.Абдуллин, З.Сәмеди, И.Бәхтия, И.Саттаров, М.Хамраев т.б.

8-тақырып. Татар әдебиеті.

Татар әдебиеті. Татар халқының ауыз әдебиеті: эпостық, аңыз, ертегі, дастандары. Татар әдебиетінің туыстас халықтар әдебиетіне ықпалы, өзара байланысы. ХХ ғ. басындағы қазақ әдебиет мен мәдениетіне, баспасөзіне қосқан үлесі. Татар халқы зиялыларының /Гаспринский, Ибрагимов, т.б./ мұсылман ілімін таратушылық еңбегі. Ғ.Тоқай шығармашылығы. М.Жәлел шығармашылығы. 1920-40 ж.ж. татар әдебиеті. Қазіргі татар әдебиеті /поэзиясы, прозасы, драматургиясы – 1960-2000 ж./

Түркімен ауыз әдебиетіндегі «Көрұғлы» дастаны. Мақтымқұлының ерлік, елдік, махаббат, табиғат лирикалары. Берді Кербабаевтің «Шешуші қадам» романы.

1. Ш.Айтматовтың «Тавро Кассандры» романын оқу.

¦сынылатын єдебиет: [1], 1-16 бет, [5], 1-45 беттер, [12] 1-25 беттер.

2. Ш.Айтматовтың әңгімелерін оқу.

¦сынылатын єдебиет: [3], 1-46 бет, [4], 1-55 беттер, [6] 1-10 беттер.

3. Қарақалпақ елінің «Қырық қыз» дастанын оқу.

¦сынылатын єдебиет: [6], 1-16 бет

4. Ә.Науаидің «Ескендір наме» дастанын оқу.

¦сынылатын єдебиет: [2], 1-55 бет.

5. Ш.Айтматовтың «Құс жолы» повесін оқу.

¦сынылатын єдебиет: [12], 1-44 бет, [3], 1-32 беттер, [1] 1-300 беттер.

6. М.Жәлелдің «Моабит дәптерін» оқу.

¦сынылатын єдебиет: [16], 1-16 бет, [1], 1-55 беттер, [2] 1-120 беттер.

7. Қырғыздың «Манас» эпосы

¦сынылатын єдебиет: [14], 1-18 бет, [7], 1-27 беттер, [4] 1-120 беттер.

Қорытынды бақылау және ағымдағы үлгерім түрлері бойынша үлес салмағын бөлу

Р/С	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрі	Үлес салмағы
1.	Емтихан	Емтихан	0,4
		Жіберу рейтингісі	0,6
2.	Сынақ	Сынақ	0,4
		Жіберу рейтингісі	0,6
3.	Курстық жұмыс (жоба)	Курстық жұмыс (Курстық жоба)	0,4
		Жіберу рейтингісі	0,6

Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг (1 семестр)										Барлық балл
Апта		1	2	3	4	5	6	7	8
Аптадағы максим. сағат		10	11	10	11	10	11	11	26	100
Дәріс сабағына қатысу	СӨЖ түрі	ҮТ 1	ҮТ2	ҮТ3	ҮТ4	ҮТ5	ҮТ6	ҮТ7	ҮТ8	24
	Бақылау формасы	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ
	Макс. балл	3	3	3	3	3	3	3	3
Үй тапсырмасын орындау	СӨЖ түрі	ҮТ 1	ҮТ2	ҮТ3	ҮТ4	ҮТ5	ҮТ6	ҮТ7	ҮТ 1	32
	Бақылау формасы	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ
	Макс. балл	4	4	4	4	4	4	4	4
Ќосымша материалдарға дайындық	СӨЖ түрі		ҚМ1	ҚМ3	ҚМ4		ҚМ5	ҚМ6		20
	Бақылау формасы		К		К		К	К
	Макс. балл		5	5	5		3	2
Семестрлік тапсырманы орындау	СӨЖ түрі	СТ		СТ		СТ		СТ		24
	Бақылау формасы	Р1		Р2		Р3		Р4
	Макс. балл	6		6		6		5
Межелік бақылау	Тақ. №									100
	Бақылау формасы							МБ
	Макс. балл								100

2 рейтинг (1 семестр)									Барлық балл
Апта		9	10	11	12	13	14	15
Аптадағы максим. сағат		12	9	12	9	12	9	37	100
Дәріс сабағына қатысу	СӨЖ түрі	ҮТ 9	ҮТ10	ҮТ11	ҮТ12	ҮТ13	ҮТ14	ҮТ15	26
	Бақылау формасы	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ
	Макс. балл	3	3	3	3	3	3	3
Үй тапсырмасын орындау	СӨЖ түрі	ҮТ91	ҮТ10	ҮТ11	ҮТ12	ҮТ13	ҮТ14	ҮТ15	24
	Бақылау формасы	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ	Қ
	Макс. балл	4	3	4	3	4	3	3
Ќосымша материалдарға дайындық	СӨЖ түрі	ҚМ5	ҚМ6	ҚМ7	ҚМ8	ҚМ9	ҚМ10	ҚМ11	26
	Бақылау формасы	К	К	К	К	К	К	К
	Макс. балл	4	4	4	4	4	3	3
Семестрлік тапсырманы орындау	СӨЖ түрі	СМ4		СМ5		СМ6		СМ7	24
	Бақылау формасы	Р		Р		Р		Р
	Макс. балл	6		6		6		6
Межелік бақылау	СӨЖ						МБ		100
	Бақылау формасы
	Макс. балл							100

Пәннің оқытылған модулі бойынша семестрдің ортасында және соңында 100 Шартты белгілер: ҮТ – үй тапсырмасы №, ,Қ –оқу үрдісіне қатысу, ҚМ –қосымша материал, К- конспект, СМ-семестрлік жұмыс, МБ – межелік бақылау №1.

11 Курстың саясаты

• 
  Дәріске, тәжірибелік сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысу;
  
• 
  Сабаққа кешікпеу, сабақтан қалмау;
  
• 
  Тапсырмаларды уақытында орындау;
  
• 
  Оқу үрдісіне белсенді қатысу;
  
• 
  Берілген тапсырмаға жауапкершілікпен қарау.
  

1. 
   Әлем әдебиетінің тарихы. М: 1972
   
2. 
   Бердібаев Р. Шығыс қазынасы. А: 1970
   
3. 
   Зарубежная литература. М: 1982
   
4. 
   Келімбетов, Қанафин. Түркі халықтары әдебиеті. 10-сынып. А: 1996.
   
5. 
   Қобыланов А. Шетел әдебиетінің тарихыА: 2003
   
6. 
   Краткая литературная энциклопедия. 2-том. 1966
   
7. 
   КСРО халықтары әдебиеті. А., 1976
   
8. 
   Литература Народов СССР. М., 1970
   
9. 
   СССР халықтары әдебиетінің хрестоматиясы. А: 1976 /Құраст: Н.Карбанова/
   

10.Вургун С. Таңдамалы. А: 1959

11.Дербісалин Ә. Жарық жұлдыздар. А: 1993.

12. Құдаш С. Жастық шақтың ізімен. А: 1996

13.Науаи. Таңдамалы шығармалары. А., 1998

14.Низами. М: 1966.