Метаүлгінің бұзылу түрлері
|
Сөйлеу бұзылуының мысалдары
|
Нақтылайтын және сұрақтар мысалдары
|
Өзгеше емес зат есім
|
Балалармен машақат көп.
|
Олардың қайсысы?
|
Өзгеше емес етістік
|
Күйзелемін, сеземін.
|
Сіз оны қалай сезінесіз? Не қобалжытады?
|
Жойылған преформатив (стандартты көрсетусіз бағалау немесе пікір)
|
Мен оны жеткілікті түрде жақсы жасаған жоқпын.
|
Немен салыстырғанда? Кім бұл пікірді айтты және оны жасағанда неге сүйенді?
|
Номиналдану (зат есім үдерісінің белгіленуі)
|
Мені жаман зейінім азаптайды.
Депрессия мені жындандырады.
|
Зат есімді етістікке айналдыру: дәл не болады, ол нақ немен айқындалады?
|
Мүмкіндіктің модалды операторы
|
Мен ... жасай алмаймын...
|
Неге? Сіз оны жасасаңыз, не болады? Сізге не бөгет?
|
Қажеттіліктің модалды операторы
|
Мен ... тиіспін... Мен ....тиіс емеспін...
|
Неге? Сіз мұны жасамасаңыз, не болады? (бәрібір жасайсыз)?
|
Әмбебап квантификаторлар (шамадан тыс жалпылаулар)
|
Әрқашан... ешқашан
|
Шын әрқашан ба? Шынымен ешқашан ба? Қашан уақыт болушы еді, қай уақытта...?
|
Кешенді эквиваленттілігі
|
Егер ол ... онда....
|
Қалайша бір нәрсе басқа нәрсемен байланысты болады?
|
Пресуппөзициялар
|
Ол маған қамқор болмайды...
|
Сізді солай ойлауға итермелейтін не?
|
Себеп-салдарлық байланыстардың бұзылуы
|
Мен онымен ажырасушы едім, бірақ ол менсіз өледі...
|
Бірі бірін қалай тудыратынын нақтылаңыз. Қалай сондай салдардын құтылуға болады?
|
«Ойды оқу» («мүмкін ...бұл...» орнына «жағдай осындай» пікірі түрінде
|
Ол маған көңіл аудармайды...
|
Сіз оны қалай анықтадыңыз?
|
Одан басқа, адам қоршаған ортаны өз сезім мүшелерімен қабылдап бейнелесе, НЛБ-да ақпараттың модалдылығына үлкен мән беріледі. Негізінен модальдылықтың келесі түрі жіктеледі:
